IBPP1/443-1318/12/ES

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 18 grudnia 2012 r. (data wpływu 27 grudnia 2012 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie określenia czy Wnioskodawca mógł odliczyć podatek VAT naliczony zawarty w zakupach poczynionych w okresie od dnia utraty zwolnienia podmiotowego do dnia dokonania rejestracji w podatku VAT - jest prawidłowe.

W dniu 27 grudnia 2012 r. do tut. organu wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie określenia czy Wnioskodawca mógł odliczyć podatek VAT naliczony zawarty w zakupach poczynionych w okresie od dnia utraty zwolnienia podmiotowego do dnia dokonania rejestracji w podatku VAT.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca jest osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą i prowadzi podatkową księgę przychodów i rozchodów. Przedmiotem działalności Wnioskodawcy jest handel artykułami pasmanteryjnymi, pościelą, ręcznikami, opodatkowanymi stawką 23% VAT.

W dniu 7 września 2012 r. został przekroczony przez Wnioskodawcę limit przychodów uprawniający do zwolnienia od podatku od towarów i usług. Zgłoszenie rejestracyjne VAT-R zostało złożone do Urzędu Skarbowego po obowiązującym terminie, tj. dnia 16 listopada 2012 r. W związku z powyższym złożono deklaracje VAT-7 za m-c 9/2012 i 10/2012, w których naliczono podatek VAT od sprzedaży oraz odliczono podatek VAT od zakupów dokonanych od dnia 7 września 2012 r.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy Wnioskodawca mógł odliczyć podatek VAT naliczony zawarty w zakupach poczynionych w okresie od dnia utraty zwolnienia podmiotowego do dnia dokonania rejestracji w podatku VAT.

Zdaniem Wnioskodawcy, przysługiwało mu prawo do odliczenia podatku VAT z faktur dokumentujących nabycie towarów handlowych i kosztów po dniu 7 września 2012 r. pomimo nieterminowego złożenia zgłoszenia rejestracyjnego VAT-R i deklaracji VAT-7 za m-c 09/2012.

Zgodnie bowiem z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, co zapewnia neutralność tego podatku dla czynnych podatników VAT. Treść art. 88 ust. 4 ustawy nie wskazuje natomiast aby do nabycia prawa do odliczenia podatku naliczonego konieczne było posiadanie statusu podatnika zarejestrowanego w momencie otrzymania faktur zakupu. A zatem status podatnika czynnego konieczny jest w momencie wykazywania odliczenia. Oznacza to, że podatnik - w rozumieniu art. 15 ustawy - nabywa prawo do odliczania podatku naliczonego w momencie otrzymania faktury, lecz aby uprawnienie to zrealizować, musi posiadać status podatnika VAT czynnego (musi posiadać taki status w momencie realizacji uprawnienia).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Podstawowe uprawnienia podatnika dotyczące obniżenia podatku należnego o podatek naliczony zawarte zostały w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, który stanowi, że w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Generalnie kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika (art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT) z zastrzeżeniem kolejnych ustępów powołanego przepisu.

Przepisy art. 86 ust. 10 i 11 powyższej ustawy wskazują na terminy, w jakich podatnik może z tego uprawnienia skorzystać. Zgodnie bowiem z treścią art. 86 ust. 10 pkt 1 ww. ustawy prawo podatnika do obniżenia kwoty podatku należnego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę albo dokument celny, z zastrzeżeniem pkt 2-5 oraz ust. 11, 12, 16 i 18.

Jeżeli podatnik nie dokona obniżenia kwoty podatku należnego w terminach określonych w ust. 10, może obniżyć kwotę podatku należnego w deklaracji podatkowej za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych (art. 86 ust. 11 ustawy o VAT).

Z kolei art. 86 ust. 13 ustawy o VAT stanowi, iż jeżeli podatnik nie dokonał obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w terminach, o których mowa w ust. 10, 11, 12, 16 i 18, może on obniżyć kwotę podatku należnego przez dokonanie korekty deklaracji podatkowej za okres, w którym wystąpiło prawo do obniżenia podatku należnego, nie później jednak niż w ciągu 5 lat, licząc od początku roku, w którym wystąpiło prawo do obniżenia podatku należnego.

Ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w określonych terminach, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, m.in. tego, że zakupy będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, oraz nie zaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy o VAT.

Zgodnie z art. 88 ust. 4 ustawy o VAT obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 20.

Z kolei art. 96 ust. 1 ww. ustawy stanowi, że podmioty, o których mowa w art. 15, są obowiązane przed dniem wykonania pierwszej czynności określonej w art. 5 złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego zgłoszenie rejestracyjne, z zastrzeżeniem ust. 3.

Naczelnik urzędu skarbowego rejestruje podatnika i potwierdza jego zarejestrowanie jako "podatnika VAT czynnego" lub w przypadku podatników, o których mowa w ust. 3 - jako "podatnika VAT zwolnionego" (art. 96 ust. 4 ustawy o VAT). Rejestracja następuje poprzez złożenie w urzędzie skarbowym druku VAT-R. Z chwilą uzyskania statusu "podatnika VAT czynnego" podmiot zyskuje prawo do odliczania podatku naliczonego od dokonywanych zakupów.

Zgodnie z art. 96 ust. 5 pkt 2 ustawy o VAT, jeżeli podmioty, o których mowa w ust. 3, rozpoczną dokonywanie sprzedaży opodatkowanej, utracą zwolnienie od podatku lub zrezygnują z tego zwolnienia, obowiązane są do złożenia zgłoszenia rejestracyjnego, o którym mowa w ust. 1, a w przypadku podatników zarejestrowanych jako podatnicy VAT zwolnieni - do aktualizacji tego zgłoszenia przed dniem, w którym podatnik traci prawo do zwolnienia, o którym mowa w art. 113 ust. 1 i 9, w przypadku utraty tego prawa.

Należy podkreślić, iż jedną z fundamentalnych zasad konstrukcji podatku od towarów i usług jest prawo podatnika do odliczenia podatku zapłaconego w cenie przy nabyciu towarów i usług związanych z działalnością gospodarczą. Podstawowa zasada wspólnego systemu VAT jaką jest zasada neutralności podatku, jest rozumiana jako stosowanie podatku od towarów i usług na wszystkich etapach obrotu gospodarczego z równoczesnym prawem do potrącenia podatku zawartego w poprzedniej fazie obrotu. Wszelkie ograniczenia prawa do odliczenia podatku naliczonego wpływają na neutralność tego podatku i mogą wynikać jedynie z wyraźnej regulacji ustawowej.

Z powyższych przepisów wynika, iż podstawą do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego jest faktura VAT. Ponadto warunek rejestracji jest niezbędny wyłącznie do skorzystania przez podatnika z prawa do obniżenia podatku należnego. Trzeba rozróżnić moment powstania prawa do odliczenia od momentu skorzystania z tego prawa. Jak już wspomniano realizacja prawa do odliczenia podatku naliczonego następuje poprzez złożenie deklaracji podatkowej, wyrażającej wolę skorzystania przez podatnika z prawa do odliczenia.

Stwierdzić należy zatem, że ustawa o VAT nie pozbawia podatnika prawa do dokonania odliczenia podatku VAT od zakupów poczynionych przed rejestracją, o ile występują przesłanki, iż zakupione towary i usługi będą wykorzystywane do bieżącej lub przyszłej działalności opodatkowanej (oraz ewentualnie spełniać inne warunki określone w przepisach ustawy o VAT). Niemniej ustawodawca narzucił podatnikom, chcącym dokonać odliczenia podatku VAT od poczynionych nabyć, obowiązek rejestracji jako podatnik VAT czynny.

Z przedstawionego przez Wnioskodawcę opisu zaistniałego stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca utracił zwolnienie z podatku VAT, o którym mowa w art. 113 ustawy o VAT z dniem 7 września 2012 r. W dniu 16 listopada 2012 r. Wnioskodawca złożył zgłoszenie rejestracyjne VAT-R w urzędzie skarbowym, i w związku z powyższym złożył zaległe deklaracje VAT-7 za m-c 09/2012 i 10/2012, w których naliczono podatek VAT od sprzedaży oraz odliczono podatek VAT od zakupów dokonanych od dnia 7 września 2012 r.

Przedmiotem działalności Wnioskodawcy jest handel artykułami pasmanteryjnymi, pościelą, ręcznikami, opodatkowanymi stawką 23% VAT.

Z treści art. 88 ust. 4 powołanej powyżej ustawy nie wynika, by do nabycia uprawnienia do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego koniecznym było posiadanie statusu podatnika VAT zarejestrowanego w momencie otrzymania faktury zakupu. Jednak status ten konieczny jest w momencie wykazywania odliczenia. Oznacza to, że podatnik nabywa prawo do odliczenia podatku naliczonego w momencie otrzymania faktury, jednakże aby uprawnienie to zrealizować musi posiadać status podatnika VAT czynnego.

Zatem w przedmiotowej sprawie Wnioskodawca, pomimo formalnego braku rejestracji w wymaganym terminie - przy spełnieniu ww. warunków - ma prawo do odliczenia podatku naliczonego od zakupów dokonanych przed dniem rejestracji jako czynny podatnik VAT, zgodnie z art. 86 ust. 1 i ust. 2 ustawy o VAT, w terminach określonych w ustawie, jeżeli dokonywane przez niego zakupy w tym okresie były związane, jak wskazał Wnioskodawca, z prowadzoną działalnością opodatkowaną 23% stawką podatku VAT. Prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony powstaje bowiem u podatników, którzy wykażą, że ich zakupy były związane z bieżącą lub przyszłą działalnością opodatkowaną, a warunek rejestracji jest niezbędny wyłącznie do skorzystania przez podatnika z tego prawa.

W świetle powyższego stanowisko Wnioskodawcy, w myśl którego przysługiwało mu prawo do odliczenia podatku VAT z faktur dokumentujących nabycie towarów handlowych i kosztów po dniu 7 września 2012 r., należało uznać za prawidłowe.

Końcowo organ podatkowy pragnie zauważyć, iż odpowiedzi na pytanie zawarte we wniosku udzielono przy założeniu, iż faktycznie Wnioskodawca dokonywał zakupów związanych ze sprzedażą opodatkowaną oraz faktury dokumentujące te zakupy dały mu prawo do odliczenia w okresach za jakie złożył zaległe deklaracje VAT-7.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Niniejsza interpretacja traci swoją ważność w przypadku zmiany któregokolwiek z elementów przedstawionego stanu faktycznego lub zmiany stanu prawnego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.