IBPP1/443-1270/12/LSz

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 3 grudnia 2012 r. (data wpływu 11 grudnia 2012 r.), uzupełnionym pismem z dnia 6 marca 2013 r. (data wpływu 11 marca 2013 r.) oraz pismem z dnia 20 marca 2013 r. (data wpływu 25 marca 2013 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania, czy transakcja sprzedaży przez Wnioskodawcę udziałów w zagranicznej spółce zależnej będzie podlegać opodatkowaniu VAT - jest prawidłowe.

W dniu 11 grudnia 2012 r. wpłynął do tut. organu ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania, czy transakcja sprzedaży przez Wnioskodawcę udziałów w zagranicznej spółce zależnej będzie podlegać opodatkowaniu VAT.

Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 6 marca 2013 r. (data wpływu 11 marca 2013 r.) będącym odpowiedzią na wezwanie tut. organu nr IBPP1/443-1270/12/AZb i nr IBPBI/2/423-1573/12/AK z dnia 27 lutego 2013 r. oraz pismem z dnia 20 marca 2013 r. (data wpływu 25 marca 2013 r.) będącym odpowiedzią na wezwanie tut. organu z dnia 13 marca 2013 r.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe (stan faktyczny):

Spółka jest polskim rezydentem podatkowym, podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych. Spółka utworzyła w roku 2007 Spółkę zagraniczną o nazwie G..... - na terytorium Zjednoczonych Emiratów Arabskich w Wolnej Strefie Jebel Ali w Dubaju, będąc jej 50% udziałowcem - współwłaścicielem. Została wniesiona wartość udziałów - kapitał założycielski do Spółki zagranicznej w określonej kwocie w momencie jej utworzenia. Udziały zostały opłacone gotówką na rachunek bankowych zagranicznej spółki zależnej.

Spółka nie wpłaciła jednak pełnej kwoty za udziały - kwotę 55.000 USD Spółka miała dopłacić w kolejnych latach. Do przeniesienia własności udziałów doszło z chwilą podpisania umowy o założenie spółki zagranicznej. Do dopłaty pozostałej kwoty za udziały jednak nie doszło. Wspólnicy podjęli decyzję o obniżeniu kapitału spółki zagranicznej. Kapitał został obniżony w roku 2011, doszło do wypłaty środków, a tym samym Spółka zmniejszyła wartość posiadanych udziałów. Struktura własnościowa nie uległa zmianie - Spółka nadal posiadała 50%. W roku 2012 doszło do podziału zysku w spółce zależnej i została podjęta decyzja po przeznaczeniu zysku w całości na podwyższenie kapitału w spółce zależnej. Spółka zwiększyła się wartość posiadanych przez udziałów. Struktura własnościowa nie uległa zmianie - Spółka nadal posiada 50% udziałów. Spółka zamierza sprzedać w roku 2012 udziały w zagranicznej spółce zależnej - transakcja będzie obejmowała całość, czyli 50% udziałów w kapitale Spółki zależnej. Przewiduje się, że nabywcą udziałów będzie osoba fizyczna, która nie jest rezydentem Rzeczypospolitej Polskiej. Cena sprzedaży będzie wyrażona w walucie obcej. Za datę przeniesienia własności udziałów, tzn. za datę zbycia udziałów, przewiduje się w umowie sprzedaży datę wpływu pełnej ceny środków pieniężnych za sprzedane udziały na rachunek Spółki. Wartość udziałów wniesionych do spółki zagranicznej również była oznaczona w walucie obcej. Spółka za objęte udziały zapłaciła w walucie obcej.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca podał, że jest czynnym podatnikiem podatku VAT od dnia 30 grudnia 1999 r.

Wnioskodawca nie uczestniczy w zarządzaniu spółką - której udziały zostaną zbyte - w zakresie wykraczającym poza zwykłe prawa i obowiązki udziałowca, np. poprzez wykonywanie czynności o charakterze administracyjnym, finansowym, handlowym lub technicznym.

Wnioskodawca nie prowadzi i nie zamierza prowadzić działalności maklerskiej i brokerskiej.

Posiadanie przedmiotowych udziałów jest bezpośrednim, stałym i koniecznym rozszerzeniem działalności gospodarczej Wnioskodawcy. Zbycie udziałów nastąpi na rzecz dwóch osób fizycznych, obywateli krajów trzecich.

Wyjaśniając powyższe Wnioskodawca podał, że nabył udziały w Spółce w Zjednoczonych Emiratach Arabskich w celu rozszerzenia działalności gospodarczej na rynku Bliskiego Wschodu. Tak więc w uzupełnieniu wniosku chodziło o rozszerzenie działalności polegającej na sprzedaży własnych produktów. Natomiast obrót papierami wartościowymi nie jest przedmiotem działalności Wnioskodawcy. Spółka nie dokonuje transakcji, których przedmiotem są papiery wartościowe w ramach swojej działalności handlowej/komercyjnej.

Według wiedzy Wnioskodawcy osoby fizyczne, które nabyły udziały, dla tej transakcji nie działały w charakterze podatnika, o którym mowa w art. 28a ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług. Sprzedaż miała miejsce w grudniu 2012 r. Wnioskodawca sprzedał wszystkie swoje udziały, które posiadał w spółce zależnej, czyli 50% udziałów w spółce zależnej.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie (z uwzględnieniem uzupełnienia z dnia 20 marca 2013 r.):

Czy sprzedaż wszystkich posiadanych udziałów w Spółce zależnej (czyli 50% udziałów w Spółce zależnej) przez Spółkę będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zdaniem Wnioskodawcy, sprzedaż wszystkich udziałów w spółce zależnej przez Spółkę nie będzie podlegała podatkowaniu podatkiem VAT.

Zgodnie z ustawą o podatku od towarów i usług, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2 bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (art. 15 ust. 1 i 2).

W świetle powyższego:

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie regulują wprost kwestii opodatkowania VAT transakcji zbycia (np. w drodze sprzedaży) udziałów w spółkach zależnych, wobec czego należy w tej kwestii posiłkować się orzecznictwem Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości (ETS), z którego wynika, iż co do zasady działalność polegającą na posiadaniu i sprzedaży udziałów lub akcji nie stanowi działalności gospodarczej podlegającej opodatkowaniu VAT, a zatem dokonując tych czynności dany podmiot nie działa w charakterze podatnika VAT (nawet jeśli z tytułu innej działalności jest takim podatnikiem).

Jednocześnie, w swoich wyrokach ETS wskazuje pewne okoliczności, których zaistnienie skutkować będzie uznaniem wskazanych powyżej czynności za działalność gospodarczą podlegającą opodatkowaniu VAT. W szczególności, dotyczy to sytuacji, w których:

* posiadacz udziałów lub akcji uczestniczy w zarządzaniu spółką której udziały lub akcje posiada, lub;

* sprzedaż udziałów lub akcji prowadzona jest w ramach działalności maklerskiej i brokerskiej.

W analizowanej sytuacji żadna z powyższych przestanek nie jest ani też nie będzie spełniona, w szczególności:

* Spółka nie uczestniczy ani nie będzie uczestniczyć w zarządzaniu spółką zależną w szczególności nie świadczy ani nie będzie świadczyć na rzecz spółki zależnej usług zarządzania oraz,

* Spółka nie prowadzi i nie będzie prowadzić ani działalności maklerskiej ani brokerskiej, zatem sprzedaż 100% udziałów w Spółce Zależnej nie będzie dokonywana w ramach działalności takiego rodzaju.

Ponadto, należy podkreślić, że w zakres faktycznie prowadzonej przez Spółkę działalności gospodarczej nie wchodzi obrót papierami wartościowymi, a przedmiotowa transakcja będzie miała charakter incydentalny.

Podsumowując przedmiotowa transakcja sprzedaży 100% udziałów w Spółce Zależnej nie będzie dokonywana w ramach prowadzonej przez Spółkę działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług, wobec czego sprzedając udziały w Spółce Zależnej, Spółka nie będzie działała w charakterze podatnika podatku VAT.

W konsekwencji sprzedaż 100% udziałów w Spółce Zależnej przez Spółkę nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego (stanu faktycznego) uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają:

Jak stanowi art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy o VAT pod pojęciem towarów rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Natomiast zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 ustawy. Zauważyć również należy, iż usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.

Należy zaznaczyć, iż czynności są opodatkowane podatkiem od towarów i usług jedynie wówczas, gdy wykonywane są przez podatnika, w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, działającego w takim charakterze w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza, w myśl ust. 2 tego artykułu, obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Tak więc, nie każda czynność dokonana przez podmiot, mający status podatnika będzie podlegać opodatkowaniu. Status bycia podatnikiem podatku VAT nie powoduje automatycznie rozciągnięcia skutków podatkowych na całą sferę aktywności danego podmiotu. Zatem za działalność rodzącą obowiązki w podatku VAT, należy uznać tylko tę działalność, którą można zidentyfikować i zaliczyć do zawodowej płaszczyzny jednostki.

W związku ze sprzedażą udziałów Wnioskodawca powziął wątpliwości, czy transakcja sprzedaży wszystkich udziałów w Spółce Zależnej, będzie podlegać opodatkowaniu VAT.

Kwestia, czy za działalność gospodarczą można uznać działalność polegającą na posiadaniu i sprzedaży własnych udziałów była przedmiotem orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości UE.

Posiłkując się orzecznictwem TSUE należy stwierdzić, że co do zasady powyższe czynności nie stanowią działalności gospodarczej, a zatem podmiot dokonujący tych czynności nie ma statusu podatnika, nawet jeżeli z tytułu innej działalności jest podatnikiem - m.in.: sprawa Polysar Investments Netherlands BV v. Inspecteur der Invoerrechten en Accijnzen pod sygn. C-60/90, sprawa Harnas Helm CV v. Staatssecretaris van Financiën pod sygn. C-80/95 oraz sprawa Wellcome Trust Ltd v. Commissioners of Customs and Excise pod sygn. C-155/94.

Od tej zasady orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości UE przewiduje pewne wyjątki, które pozwalają łączyć z faktem posiadania papierów wartościowych wykonywanie działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o VAT.

Dotyczy to sytuacji gdy:

* posiadacz papierów wartościowych uczestniczy w zarządzaniu spółką, której akcje posiada,

* sprzedaż akcji, udziałów prowadzona jest w ramach działalności maklerskiej i brokerskiej,

* posiadanie udziałów jest bezpośrednim, stałym i koniecznym rozszerzeniem działalności gospodarczej.

Należy zauważyć, iż w sytuacji, gdy w zakres prowadzonej przez podmiot działalności gospodarczej nie wchodzi obrót papierami wartościowymi to czynność samego nabycia/sprzedaży akcji czy udziałów innych spółek nie jest traktowana jako działalność gospodarcza w rozumieniu ustawy VAT. Są to czynności polegające na zarządzaniu własnym portfelem w celu maksymalizacji zwrotu z inwestycji. Nie można również samego nabycia czy sprzedaży udziałów finansowych w innych przedsiębiorstwach traktować jako wykorzystywanie majątku do uzyskiwania z niego dochodów w sposób częstotliwy.

W orzeczeniu Trybunału Sprawiedliwości UE w sprawie Polysar (C-60/90) stwierdzono, iż spółka holdingowa może uzyskać status podatnika, jeżeli jest ona pośrednio lub bezpośrednio zaangażowana w zarządzanie spółkami, w których posiada udziały, z wyłączeniem czynności, które wykonuje w związku z pełnieniem funkcji właścicielskich.

Wskazówki dotyczące znaczenia sformułowania "usługi zarządcze wykraczające poza prawa i obowiązki wynikające z posiadania udziałów" zawarł Trybunał Sprawiedliwości UE w kolejnych orzeczeniach z dnia 14 listopada 2000 r. w sprawie C-142/99 pomiędzy Floridienne SA i Berginvest SA a Państwem Belgijskim, z dnia 12 lipca 2001 r. w sprawie C-102/00 pomiędzy Welthgrove BV a Staatssecretaris van Financiën (Holandia), jak również z dnia 27 września 2001 r. w sprawie C-16/00 pomiędzy Cibo Participations SA a Directeur régional des impôts du Nord-Pas-de-Calais (Francja).

W orzeczeniu w sprawie C-142/99 Trybunał stwierdził, że zaangażowanie w zarządzanie spółkami zależnymi (w holdingu) należy uznać za działalność gospodarczą w rozumieniu art. 4 (2) VI Dyrektywy, ale tylko w zakresie, w jakim pociąga to za sobą dokonywanie transakcji podlegających VAT na mocy art. 2 VI Dyrektywy, takich jak świadczenie przez Floridienne usług administracyjnych, rachunkowych i informatycznych na rzecz swoich spółek zależnych. Koncepcja ta została powtórzona w orzeczeniu C-102/00, w którym Trybunał Sprawiedliwości UE zajął stanowisko, że udział spółki holdingowej w zarządzaniu podmiotami zależnymi należy traktować jako działalność gospodarczą w rozumieniu artykułu 4 (2) VI Dyrektywy jedynie w takim zakresie, w jakim obejmuje ona transakcje opodatkowane VAT na podstawie artykułu 2 VI Dyrektywy.

Z kolei w wyroku w sprawie C-16/00 Trybunał podtrzymał stanowisko, że udział spółki holdingowej w zarządzaniu spółkami, których udziały nabyła, stanowi działalność gospodarczą w rozumieniu art. 4 ust. 2 VI Dyrektywy, ale tylko w przypadku, gdy pociąga to za sobą przeprowadzenie transakcji podlegających opodatkowaniu na mocy art. 2 ust. 1 tej Dyrektywy, takich jak świadczenie przez spółkę holdingową na rzecz spółek zależnych usług administracyjnych, finansowych, handlowych lub technicznych. W związku z powyższym, zdaniem TSUE, samo nabycie i posiadanie akcji spółki nie powinno być traktowane jako działalność gospodarcza w rozumieniu art. 4 ust. 2 VI Dyrektywy, nadająca ich posiadaczowi status podatnika. Trybunał powtórzył tu wyrażone wcześniej w orzeczeniu z dnia 20 czerwca 1996 r. C-155/94 stanowisko, że jeżeli objęcie akcji nie stanowi działalności gospodarczej, to również nie ma takiego charakteru ich zbycie (zob. także orzeczenie TSUE z dnia 26 czerwca 2003 r. w sprawie C-442/01).

Interpretując wskazany w orzecznictwie TSUE wyjątek od powyższej zasady sprowadzający się do możliwości uznania za działalność gospodarczą posiadania (zbywania) udziałów, jeżeli towarzyszyłoby temu uczestnictwo w zarządzaniu spółką stwierdzić należy, że taka możliwość ograniczona jest do sytuacji szczególnych, w których udział w zarządzaniu pociąga za sobą przeprowadzenie transakcji podlegających opodatkowaniu, takich jak świadczenie usług na rzecz spółki.

Jak wynika z przedstawionych we wniosku okoliczności sprawy, Wnioskodawca nie prowadzi i nie zamierza prowadzić działalności maklerskiej i brokerskiej. Wnioskodawca nie uczestniczy w zarządzaniu spółką zależną w zakresie wykraczającym poza zwykłe prawa i obowiązki udziałowca, np. poprzez wykonywanie czynności o charakterze administracyjnym, finansowym, handlowym lub technicznym. Obrót papierami wartościowymi nie jest przedmiotem działalności Wnioskodawcy. Spółka nie dokonuje transakcji, których przedmiotem są papiery wartościowe w ramach swojej działalności handlowej/komercyjnej. A zatem przedmiotowa transakcja będzie miała charakter incydentalny.

Wnioskodawca zaznacza, że posiadanie przedmiotowych udziałów jest bezpośrednim, stałym i koniecznym rozszerzeniem działalności gospodarczej ale chodzi tu o działalność na rynku Bliskiego Wschodu polegającą na sprzedaży własnych produktów.

Mając zatem na uwadze powołane wyżej przepisy oraz orzecznictwo TSUE jak również przedstawione zdarzenie przyszłe należy uznać, iż zamierzona przez Wnioskodawcę czynność samego zbycia udziałów w spółce zależnej w formie sprzedaży osobom fizycznym, nie będzie stanowiła działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, natomiast Wnioskodawca w odniesieniu do tej czynności nie uzyska statusu podatnika, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy o VAT.

Tym samym transakcja zbycia przez Wnioskodawcę ww. udziałów nie będzie stanowiła czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego (stanu faktycznego) przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji, a w przypadku interpretacji dotyczącej stanu faktycznego - stanu prawnego obowiązującego w dniu zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Nadmienia się, że niniejsza interpretacja indywidualna traci swoją ważność w przypadku zmiany któregokolwiek z elementów przedstawionego zdarzenia przyszłego (stanu faktycznego) lub zmiany stanu prawnego.

W zakresie podatku dochodowego od osób prawnych zostaną wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.