IBPP1/443-121/10/ES

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 28 stycznia 2010 r. (data wpływu do tut. organu 8 lutego 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie określenia podmiotu zobowiązanego do zapłaty podatku (tekst jedn. komornika czy wierzyciela) w związku ze sprzedażą licytacyjną nieruchomości - jest prawidłowe.

W dniu 8 lutego 2010 r. wpłynął ww. wniosek, o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie określenia podmiotu zobowiązanego do zapłaty podatku (tekst jedn. komornika czy wierzyciela) w związku ze sprzedażą licytacyjną nieruchomości.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Na wniosek Syndyka masy upadłości Spółki z o.o. w upadłości Komornik prowadzi sprzedaż nieruchomości w trybie postępowania egzekucyjnego. Przedmiotem sprzedaży jest nieruchomość gruntowa obejmująca dwie działki stanowiące własność Spółki, na których znajduje się rozpoczęta budowa budynku wielomieszkaniowego z usługami, dwie niezabudowane działki będące w użytkowaniu wieczystym Spółki, udział we współwłasności nieruchomości gruntowej zabudowany drewnianym budynkiem mieszkalnym nadającym się do rozbiórki i jednej niezabudowanej działki.

Wobec Spółki z o.o. została ogłoszona upadłość w dniu 9 lipca 2003 r. W 2000 r. Spółka jako inwestor rozpoczęła na przedmiotowej nieruchomości realizacje inwestycji - budynek mieszkalny wielorodzinny wraz z usługami i garażami. Wyrokiem z dnia 24 września 2009 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny uchylił zaskarżona decyzję Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia 6 lipca 2005 r. utrzymującą w mocy decyzję Wojewody z dnia 22 kwietnia 2004 r., którą Wojewoda uchylił decyzję Prezydenta Miasta z dnia 1 marca 2000 r. i orzekł o odmowie zatwierdzenia projektu budowlanego i udzielenia pozwolenia na budowę budynku wielomieszkaniowego.

W chwili obecnej nie istnieje zatem w obrocie prawnym pozwolenie na budowę przedmiotowej inwestycji. Decyzja Prezydenta Miasta o ustaleniu warunków zabudowy i zagospodarowania terenu dla przedmiotowej inwestycji powróciła do obrotu prawnego po wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z dnia 14 lipca 2009 r.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy sprzedaż licytacyjna nieruchomości prowadzona przez Komornika Sądowego w trybie przepisów Kodeksu postępowania cywilnego o egzekucji jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług, a jeżeli tak, to kto jest zobowiązany do zapłaty podatku - Komornik jako płatnik, czy wierzyciel jako podatnik.

Zdaniem Wnioskodawcy, sprzedaż licytacyjna nieruchomości prowadzona przez Komornika Sądowego w trybie przepisów Kodeksu postępowania cywilnego o egzekucji podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, płatnikiem tego podatku jest Komornik.

Zgodnie z art. 18 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług "Organy egzekucyjne określone w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2002 r. Nr 110, poz. 968 z późn. zm.) oraz komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego są płatnikami podatku od dostawy, dokonywanej w trybie egzekucji, towarów będących własnością dłużnika lub posiadanych przez niego z naruszeniem obowiązujących przepisów." Towarami w rozumieniu ww. ustawy są rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty.

Zgodnie z art. 5.1 pkt 1 ustawy "Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej "podatkiem", podlegają: odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju."

Okoliczność, iż przeniesienie własności nieruchomości na nabywcę w trybie przepisów o egzekucji z nieruchomości następuje z chwilą uprawomocnienia się postanowienia sądu o przysądzeniu własności (art. 999 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego) nie ma znaczenia dla powstania obowiązku podatkowego. Bez znaczenia jest też okoliczność, iż Komornik, nie dokonuje sprzedaży nieruchomości, a jedynie wykonuje czynności przygotowujące do takiej sprzedaży. Sprzedaż licytacyjna nieruchomości dokonywana przez organy egzekucyjne będzie zatem podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług VAT, o którym mowa w art. 5. 1 ustawy, a płatnikiem będzie Komornik.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Towarami natomiast, w rozumieniu art. 2 pkt 6 ustawy o VAT, są rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

W myśl art. 15 ust. 2 ustawy o VAT działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z powyższych przepisów wynika, że aby dana czynność podlegała opodatkowaniu musi mieścić się w katalogu czynności uznanych przez ustawę o VAT za podlegającą opodatkowaniu oraz musi być wykonana przez podmiot działający dla tej czynności w charakterze podatnika.

Stosownie do art. 18 ustawy o VAT, organy egzekucyjne określone w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2002 r. Nr 110, poz. 968 z późn. zm.) oraz komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego są płatnikami podatku od dostawy, dokonywanej w trybie egzekucji, towarów będących własnością dłużnika lub posiadanych przez niego z naruszeniem obowiązujących przepisów.

Zgodnie z art. 8 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.), płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.

Egzekucja z nieruchomości, zgodnie z art. 921 § 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296 z późn. zm.), należy do komornika sądowego, w którego okręgu nieruchomość jest położona.

Ponadto w myśl § 22 ust. 1 i 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 212, poz. 1337 z późn. zm.) organy egzekucyjne, określone w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2005 r. Nr 229, poz. 1954 z późn. zm.), oraz komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, z późn. zm.), w przypadku sprzedaży towarów, wystawiają w imieniu dłużnika i na jego rachunek faktury potwierdzające dokonanie sprzedaży tych towarów. Fakturę wystawia się, jeżeli na dłużniku spoczywa obowiązek podatkowy związany ze sprzedażą towarów.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że komornik sądowy wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów ustawy - Kodeks postępowania cywilnego jest zobowiązany do odprowadzenia do urzędu skarbowego podatku VAT w sytuacji gdy zobowiązanym do tego byłby dłużnik.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, iż Komornik prowadzi sprzedaż nieruchomości w trybie postępowania egzekucyjnego. Przedmiotem sprzedaży jest nieruchomość gruntowa obejmująca dwie działki stanowiące własność Spółki z o.o., na których znajduje się rozpoczęta budowa budynku wielomieszkaniowego z usługami, dwie niezabudowane działki będące w użytkowaniu wieczystym Spółki, udział we współwłasności nieruchomości gruntowej zabudowany drewnianym budynkiem mieszkalnym nadającym się do rozbiórki i jednej niezabudowanej działki.

Jeśli zatem dłużnikiem w przedmiotowej sprawie jest spółka będąca osobą prawną i sprzedaż dotyczy nieruchomości należących do majątku spółki to czynność ta stanowi dla tejże Spółki niewątpliwie czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT, a do sprzedaży zastosować należy właściwe dla poszczególnych przedmiotów sprzedaży stawki VAT lub ewentualne zwolnienie z opodatkowania.

W przypadku więc sprzedaży nieruchomości należących do majątku spółki przez komornika sądowego wykonującego czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów ustawy - Kodeks postępowania cywilnego, zobowiązanym do obliczenia, pobrania i wpłacenia podatku organowi podatkowemu będzie właśnie komornik sądowy jako płatnik.

Nałożenie takiego obowiązku właśnie na komornika sądowego uzasadnione jest szczególnym charakterem odpłatnej dostawy, następującej w ramach wykonywania czynności egzekucyjnych. Skoro bowiem istnieją podstawy do przyjęcia, że podatnik jest niesolidnym dłużnikiem (wszczęto przecież postępowanie egzekucyjne), to można przypuszczać, że nie będzie skory do uiszczenia podatku należnego w związku z dostawą mającą miejsce w ramach egzekucji.

Nie bez znaczenia jest także fakt, że podatnik, będący dłużnikiem, zazwyczaj nie otrzymuje kwot uzyskanych przez organ egzekucyjny ze sprzedaży towarów, dokonywanych w ramach egzekucji. Prawdopodobne jest zatem, że nie miałby on środków finansowych na uiszczenie należnego podatku.

Ustanowienie organu egzekucyjnego płatnikiem ma zatem zapewnić odprowadzenie należnego podatku od sprzedaży przez organ przeprowadzający dostawę w ramach czynności egzekucyjnych.

W tym miejscu należy jednak podkreślić, że art. 18 ustawy o VAT nie czyni komornika podatnikiem tego podatku z tytułu prowadzonych czynności egzekucyjnych (dostawy nieruchomości), a ustanawia go płatnikiem, tj. osobą zobowiązaną jedynie do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu (pełni on tylko rolę pośrednika). Podatnikiem tego podatku jest w tym przypadku właściciel nieruchomości (dłużnik).

Mając zatem na uwadze przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe i obowiązujące w tym zakresie przepisy prawne stwierdzić należy, iż Wnioskodawca (komornik sądowy) będzie płatnikiem podatku VAT z tytułu dostawy przedmiotowej nieruchomości, zobowiązanym do obliczenia i pobrania od podatnika (dłużnika) podatku oraz wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.

Mając powyższe na uwadze, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Zaznaczyć należy, że niniejsza interpretacja indywidualna traci swoją ważność w przypadku zmiany któregokolwiek z elementów przedstawionego zdarzenia przyszłego lub zmiany stanu prawnego.

W zakresie pozostałych kwestii poruszonych we wniosku dotyczących stawek podatku VAT dla nieruchomości będących przedmiotem sprzedaży w drodze licytacji zostaną wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.