IBPP1/443-108/08/EA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana K. przedstawione we wniosku z dnia 8 grudnia 2007 r. (data wpływu 18 stycznia 2008 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości zmiany osoby reprezentującej dla potrzeb podatku VAT wspólne gospodarstwo rolne i sposobu dokonania tej zmiany - jest nieprawidłowe.

W dniu 18 stycznia 2008 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości zmiany osoby reprezentującej dla potrzeb podatku VAT wspólne gospodarstwo rolne i sposobu dokonania tej zmiany.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Prowadzi wraz z żoną rodzinne gospodarstwo rolne. Wnioskodawca złożył zgłoszenie rejestracyjne VAT-R i od 1 września 2006 r. figuruje jako czynny podatnik. Obecnie Wnioskodawca chciałby, aby zamiast niego to jego żona była zgłoszonym podatnikiem VAT z prawem do otrzymywania faktur VAT przy zakupie towarów i usług i wystawiania faktur VAT przy sprzedaży produktów rolnych.Wnioskodawca nadmienia, że nie chce wraz z małżonką skorzystać ze zwolnienia od podatku, ale nadal być czynnym podatnikiem VAT.

Zmiana taka jest dla małżeństwa konieczna, gdyż żona Wnioskodawcy nie ukończyła jeszcze 40 lat życia, w związku z tym może ubiegać się o większe dotacje unijne w ramach programu PROW 2007-2013 i dlatego musi mieć prawo do otrzymywania faktur VAT przy zakupie np. środków trwałych do gospodarstwa.

W związku z opisanym zdarzeniem przyszłym zadano następujące pytanie:

Czy jest możliwa zamiana pomiędzy małżonkami i w miejsce męża żona może być zgłoszonym czynnym podatnikiem VAT.

Zdaniem Wnioskodawcy, jest to możliwe, gdyż gospodarstwo rolne jest współwłasnością i jako całość nie rezygnuje ze zwolnienia, a jest kwestią umowną czy mąż czy żona jest osobą, która złoży zgłoszenie rejestracyjne - ma to być jedna z osób. W ocenie Wnioskodawcy powinien mieć tu zastosowanie art. 96 ust. 1 i 12 ustawy o podatku od towarów i usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza, w myśl art. 15 ust. 2 ww. ustawy, obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Zgodnie z art. 15 ust. 4 ustawy o VAT, w przypadku osób fizycznych prowadzących wyłącznie gospodarstwo rolne, leśne lub rybackie za podatnika uważa się osobę, która złoży zgłoszenie rejestracyjne, o którym mowa w art. 96 ust. 1.

Powyższy przepis w sposób szczególny i specyficzny dla osób prowadzących wspólne gospodarstwo rolne formułuje status podatnika podatku od towarów i usług.Dopuszcza zatem, mając na uwadze fakt, że gospodarstwo rolne może być własnością wspólną np. kilku osób, że podatnikiem VAT czynnym może zostać jedna osoba.

Jak stanowi art. 96 ust. 1 ustawy o VAT, podmioty, o których mowa w art. 15, są obowiązane przed dniem wykonania pierwszej czynności określonej w art. 5 złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego zgłoszenie rejestracyjne, z zastrzeżeniem ust. 3, który stanowi, że podmioty wymienione w art. 15, zwolnione od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 lub wykonujące wyłącznie czynności zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 i art. 82 ust. 3, mogą złożyć zgłoszenie rejestracyjne.

Z brzmienia art. 96 ust. 2 ww. ustawy wynika, iż w przypadku osób fizycznych, o których mowa w art. 15 ust. 4 i 5, zgłoszenie rejestracyjne może być dokonane wyłącznie przez jedną z osób, na które będą wystawiane faktury przy zakupie towarów i usług i które będą wystawiały faktury przy sprzedaży produktów rolnych.

W myśl art. 96 ust. 4 ustawy o VAT, naczelnik urzędu skarbowego rejestruje podatnika i potwierdza jego zarejestrowanie jako "podatnika VAT czynnego" lub w przypadku podatników, o których mowa w ust. 3 - jako "podatnika VAT zwolnionego".

Stosowanie do art. 96 ust. 6 ustawy o VAT jeżeli podatnik zarejestrowany jako podatnik VAT zaprzestał wykonywania czynności podlegającej opodatkowaniu, jest on obowiązany zgłosić zaprzestanie działalności naczelnikowi urzędu skarbowego; zgłoszenie to stanowi dla naczelnika urzędu skarbowego podstawę do wykreślenia podatnika z rejestru jako podatnika VAT.

Zgodnie z art. 96 ust. 12 ww. ustawy, jeżeli dane zawarte w zgłoszeniu rejestracyjnym ulegną zmianie, podatnik jest obowiązany zgłosić zmianę do naczelnika urzędu skarbowego w terminie 7 dni, licząc od dnia, w którym nastąpiła zmiana.

Z powyższych przepisów wynika, że ustawa o podatku od towarów i usług zawiera pewne szczególne rozwiązania dotyczące podatników, którzy prowadzą wyłącznie gospodarstwo rolne, leśne lub rybackie oraz podatników, którzy prowadzą wyłącznie działalność rolniczą w innych ramach niż gospodarstwo rolne, leśne lub rybackie. Wówczas bowiem za podatnika jest uważana osoba, która składa zgłoszenie rejestracyjne.

Przyjęta zasada ma uprościć rozliczenia podatkowe - gdyż wymienione gospodarstwa to w istocie działalności, w przypadku których częstokroć nie można wyodrębnić osoby prowadzącej gospodarstwo. Wówczas bowiem podatnikiem jest ta osoba fizyczna, która (jak gdyby w imieniu gospodarstwa) zarejestruje się jako podatnik.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług wprowadzają jednocześnie zasadę, że do złożenia zgłoszenia rejestracyjnego uprawniona jest tylko i wyłącznie jedna osoba fizyczna spośród tych, które prowadzą wspólne gospodarstwo rolne, leśne lub rybackie. Dokonanie zgłoszenia rejestracyjnego ma takie znaczenie, że faktury dotyczące tego gospodarstwa (przy nabyciu towarów i usług) będą wystawiane na tę właśnie osobę, która dokonała zgłoszenia rejestracyjnego. Jednocześnie ta sama osoba występować będzie w roli zbywcy (dostawcy) przy sprzedaży (dostawie) produktów rolnych.

Jak wynika z treści wniosku, Wnioskodawca prowadzi wraz z żoną rodzinne gospodarstwo rolne. Osobą "reprezentującą" to gospodarstwo rolne dla potrzeb podatku VAT, tj. osobą, która złożyła zgłoszenie rejestracyjne VAT-R jest Wnioskodawca.Obecnie Wnioskodawca chciałby, aby zamiast niego to jego żona była zgłoszonym podatnikiem VAT z prawem do otrzymywania faktur VAT przy zakupie towarów i usług i wystawiania faktur VAT przy sprzedaży produktów rolnych.Wnioskodawca zaznacza, że nie chce wraz z małżonką skorzystać ze zwolnienia od podatku, ale nadal być czynnym podatnikiem VAT.

Zmiana taka jest dla małżeństwa konieczna, gdyż żona Wnioskodawcy nie ukończyła jeszcze 40 lat życia, w związku z tym może ubiegać się o większe dotacje unijne w ramach programu PROW 2007-2013 i dlatego musi mieć prawo do otrzymywania faktur VAT przy zakupie np. środków trwałych do gospodarstwa.

Odnosząc przedstawione zdarzenie przyszłe do wskazanych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług należy zauważyć, że ani ww. przepisy, ani inne regulacje zawarte w ustawie o VAT nie wykluczają możliwości dokonania zmiany osoby uważanej za podatnika na inną osobę, która prowadzi wspólne gospodarstwo rolne. Zaznaczyć należy jednak, że zmiany tej nie można dokonać, jak sugeruje Wnioskodawca, poprzez złożenie zgłoszenia aktualizacyjnego VAT-R w trybie art. 96 ust. 12 ustawy o VAT, gdyż przepis ten dotyczy obowiązku zgłoszenia do naczelnika urzędu skarbowego zmiany danych zawartych w zgłoszeniu rejestracyjnym.

Zgodnie ze wskazanym przepisem art. 15 ust. 4 ustawy o VAT, w przypadku osób fizycznych prowadzących wyłącznie gospodarstwo rolne, leśne lub rybackie za podatnika uważa się osobę, która złoży zgłoszenie rejestracyjne, o którym mowa w art. 96 ust. 1. Jak wynika z wniosku zgłoszenie takie złożył mąż, a nie żona, zatem przepis art. 96 ust. 12 ww. ustawy nie może mieć zastosowania w przedmiotowej sprawie.

W oparciu natomiast o przepis art. 96 ust. 4 ustawy o VAT naczelnik urzędu skarbowego rejestruje podatnika i potwierdza jego zarejestrowanie jako "podatnika VAT czynnego". A zatem "nowy reprezentant" wspólnego gospodarstwa rolnego musi złożyć zgłoszenie rejestracyjne w zakresie podatku od towarów i usług VAT-R (a nie aktualizacyjne) celem zarejestrowania go jako podatnika VAT-czynnego oraz musi wnieść odpowiednią opłatę skarbową od potwierdzenia zarejestrowania go jako podatnika VAT-czynnego. Podatnik-żona nie może bowiem posługiwać się potwierdzeniem wydanym dla podatnika-męża. W myśl natomiast cytowanego wyżej unormowania art. 96 ust. 6 ustawy o VAT, obecny reprezentant gospodarstwa rolnego tj. Wnioskodawca zobowiązany jest do złożenia zgłoszenia o zaprzestaniu wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na druku VAT-Z.

Reasumując stwierdzić należy brak jest przeszkód do zmiany osoby reprezentującej wspólne gospodarstwo rolne małżonków dla potrzeb podatku VAT, o ile oczywiście nowy "reprezentant" - żona złoży odpowiednie zgłoszenie rejestracyjne, o którym mowa w ww. art. 96 ust. 1 i 2 ustawy o VAT i zostanie zarejestrowany oraz naczelnik urzędu skarbowego potwierdzi zarejestrowanie tej osoby jako podatnika VAT czynnego, a obecny reprezentant - mąż zostanie wykreślony z tego rejestru, bowiem, jak już wspomniano wyżej, zgodnie z art. 96 ust. 2 ustawy o VAT w przypadku osób fizycznych prowadzących wspólnie gospodarstwo rolne, zgłoszenie rejestracyjne może być dokonane wyłącznie przez jedną z osób, na którą będą wystawiane faktury przy zakupie towarów i usług, i która będzie wystawiała faktury przy sprzedaży produktów rolnych. Jeśli zaś chodzi o wybór takiej osoby spośród współprowadzących wspólne gospodarstwo rolne, to w przepisach ustawy o VAT nie ma żadnych konkretnych wskazań, a zatem należy uznać że ustawodawca pozostawił tę kwestię wolnemu wyborowi rolników.

W związku z powyższym stanowisko Wnioskodawcy w zakresie przedstawionego zdarzenia przyszłego należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Na marginesie należy dodać, że zgodnie z przepisami ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej (Dz. U. Nr 225, poz. 1635 z późn. zm.) - poz. 16 część I załącznika do tej ustawy, dokonanie czynności urzędowej jakim jest potwierdzenie zarejestrowania podatnika podatku od towarów i usług jako podatnika VAT czynnego dokonane przez naczelnika urzędu skarbowego na podstawie art. 96 ust. 4 ustawy o VAT, implikuje obowiązek zapłaty opłaty skarbowej w wysokości 170 zł.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.