IBPP1/443-1014/09/ES

Pisma urzędowe
Status:  Nieoceniane

Pismo z dnia 11 stycznia 2010 r. Izba Skarbowa w Katowicach IBPP1/443-1014/09/ES

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 29 września 2009 r. (data wpływu 5 października 2009 r.), uzupełnionym pismem z dnia 9 grudnia 2009 r. (data wpływu 15 grudnia 2009 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie podstawy opodatkowania z tytułu zasądzonych kosztów zastępstwa procesowego - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 5 października 2009 r. wpłynął do tut. organu wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie podstawy opodatkowania z tytułu zasądzonych kosztów zastępstwa procesowego.

Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 9 grudnia 2009 r. (data wpływu 15 grudnia 2009 r.), będącym odpowiedzią na wezwanie tut. organu z dnia 3 grudnia 2009 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca - Spółka akcyjna, podatnik podatku od towarów i usług podpisał umowę z kancelarią prawną (podatnik VAT MP) na wykonywanie stałej obsługi prawnej polegającej na opiniowaniu spraw bieżących, przygotowaniu projektów umów, pism i konsultacji ustnych oraz zastępstwa procesowego Spółki przed sądami. Zgodnie z warunkami umowy podpisanej między stronami za obsługę prawną kancelaria wystawia faktury z 22% VAT. Natomiast, wynagrodzenie z tytułu zastępstwa procesowego ustalone jest odrębnie, fakturowane i płatne będzie po wyegzekwowaniu od dłużnika zasądzonych przez Sąd kosztów zastępstwa. Ustalone wg zasad jak wyżej wynagrodzenie powiększone będzie o podatek VAT.

W związku z powyższym Kancelaria prawna po przekazaniu przez komornika na ich konto zasądzonych kosztów zastępstwa procesowego wystawia na rzecz Spółki fakturę traktując ww. wpłatę jako netto, dolicza 22% VAT i przedkłada Spółce fakturę do zapłaty w wysokości doliczonego przez Kancelarię podatku VAT.

Osoba będąca pełnomocnikiem Wnioskodawcy, to Radca Prawny. Natomiast odnośnie określenia w umowie cywilnoprawnej wysokości wynagrodzenia i sposobu jego ustalania, Wnioskodawca poniżej cytuje fragment podpisanej z Kancelarią umowy: "Ustalone odrębnie wynagrodzenie z tytułu zastępstwa procesowego fakturowane i płatne będzie po wyegzekwowaniu od dłużnika zasądzonych przez Sąd kosztów zastępstwa. Ustalone wg zasad jak wyżej wynagrodzenie powiększone będzie o podatek VAT".

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy Kancelaria prawna fakturując na Spółkę zwrot kosztów zastępstwa procesowego w kwocie zasądzonej przez Sąd powinna doliczać 22% VAT i żądać zwrotu wysokości podatku od Spółki.

Zdaniem Wnioskodawcy Spółka stoi na stanowisku, iż zapis w umowie mówiący o powiększeniu wynagrodzenia dla Kancelarii prawnej z tyt. kosztów zastępstwa procesowego o podatek VAT jest sprzeczny w naszym rozumieniu z niżej przytoczonym Rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z 2002 r. Nr 163, poz. 1349). W par. 2 ust. 3 ww. rozporządzenia określono, iż "W sprawach, w których strona korzysta z pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu, opłaty, o których mowa w ust. 1, sąd podwyższa o stawkę podatku od towarów i usług przewidzianą dla tego rodzaju czynności w przepisach o podatku od towarów i usług, obowiązującą w dniu orzekania o tych opłatach".

W związku z powyższym Wnioskodawca sądzi, iż podatek VAT doliczany jest podwójnie - przez Sąd, a potem przez Kancelarię. Z punktu widzenia Wnioskodawcy, zasądzone koszty zastępstwa procesowego są obrotem w rozumieniu art. 29 ust. 1 ustawy VAT, a więc kwotą brutto, w której zawarty jest 22% VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega między innymi odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy o VAT, podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-22, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

Ponadto w myśl art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 5 lipca 2001 r. o cenach (Dz. U. Nr 97, poz. 1050 z późn. zm.), za cenę uważa się wartość wyrażoną w jednostkach pieniężnych, którą kupujący jest obowiązany zapłacić przedsiębiorcy za towar lub usługę; w cenie uwzględnia się podatek od towarów i usług oraz podatek akcyzowy, jeżeli na podstawie odrębnych przepisów sprzedaż towaru (usługi) podlega obciążeniu podatkiem od towarów i usług oraz podatkiem akcyzowym.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawca - Spółka akcyjna, podatnik podatku od towarów i usług podpisał umowę z kancelarią prawną (podatnik VAT MP) na wykonywanie stałej obsługi prawnej polegającej na opiniowaniu spraw bieżących, przygotowaniu projektów umów, pism i konsultacji ustnych oraz zastępstwa procesowego Spółki przed sądami.

Zgodnie z warunkami umowy podpisanej między stronami za obsługę prawną kancelaria wystawia faktury z 22% VAT. Natomiast, wynagrodzenie z tytułu zastępstwa procesowego ustalone jest odrębnie, fakturowane i płatne będzie po wyegzekwowaniu od dłużnika zasądzonych przez Sąd kosztów zastępstwa. Ustalone wg zasad jak wyżej wynagrodzenie powiększone będzie o podatek VAT.

W związku z powyższym Kancelaria prawna po przekazaniu przez komornika na ich konto zasądzonych kosztów zastępstwa procesowego wystawia na rzecz Spółki fakturę traktując ww. wpłatę jako netto, dolicza 22% VAT i przedkłada Spółce fakturę do zapłaty w wysokości doliczonego przez Kancelarię podatku VAT.

Osoba będąca pełnomocnikiem Wnioskodawcy, to Radca Prawny. Natomiast odnośnie określenia w umowie cywilnoprawnej wysokości wynagrodzenia i sposobu jego ustalania, Wnioskodawca poniżej cytuje fragment podpisanej z Kancelarią umowy: "Ustalone odrębnie wynagrodzenie z tytułu zastępstwa procesowego fakturowane i płatne będzie po wyegzekwowaniu od dłużnika zasądzonych przez Sąd kosztów zastępstwa. Ustalone wg zasad jak wyżej wynagrodzenie powiększone będzie o podatek VAT".

Z powyższego wynika, iż pomiędzy Wnioskodawcą a Kancelarią Prawną istnieje stosunek prawny (umowa), w ramach którego spełnione są świadczenia wzajemne. Prowadzenie spraw sądowych przez Kancelarię w ramach zawartej z Wnioskodawcą umowy stanowi reprezentowanie strony przez radcę prawnego z wyboru. To stosunek umowny określa wzajemne prawa i obowiązki stron.

Ponadto, Wnioskodawca wstępuje w określony, bezpośredni związek zależności z Kancelarią Prawną, który skutkuje wypłatą wynagrodzenia dla Kancelarii za świadczone usługi prawne. Ten bezpośredni związek pomiędzy świadczeniem, a wypłacaną kwotą wynagrodzenia za to świadczenie decyduje o tym, że wykonywane są usługi, o których mowa w art. 8 ust. 1 ustawy o VAT.

Stosownie do brzmienia art. 98 § 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296 z późn. zm.), strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu).

Zgodnie z § 2 ww. artykułu, do niezbędnych kosztów procesu prowadzonego przez stronę osobiście lub przez pełnomocnika, który nie jest adwokatem, radcą prawnym lub rzecznikiem patentowym, zalicza się poniesione przez nią koszty sądowe, koszty przejazdów do sądu strony lub jej pełnomocnika oraz równowartość zarobku utraconego wskutek stawiennictwa w sądzie. Suma kosztów przejazdów i równowartość utraconego zarobku nie może przekraczać wynagrodzenia jednego adwokata wykonującego zawód w siedzibie sądu procesowego.

Do niezbędnych kosztów procesu strony reprezentowanej przez adwokata zalicza się wynagrodzenie, jednak nie wyższe niż stawki opłat określone w odrębnych przepisach i wydatki jednego adwokata, koszty sądowe oraz koszty nakazanego przez sąd osobistego stawiennictwa strony (§ 3 ww. artykułu).

W myśl § 4 ww. artykułu, wysokość kosztów sądowych, zasady zwrotu utraconego zarobku lub dochodu oraz kosztów stawiennictwa strony w sądzie, a także wynagrodzenie adwokata, radcy prawnego i rzecznika patentowego regulują odrębne przepisy.

Opłaty za czynności radców prawnych, określone zostały w przepisach rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1349 z późn. zm.).

Zgodnie z § 2 ust. 1 ww. rozporządzenia zasądzając opłatę za czynności radcy prawnego z tytułu zastępstwa prawnego, sąd bierze pod uwagę niezbędny nakład pracy pełnomocnika, a także charakter sprawy i wkład pracy pełnomocnika w przyczynienie się do jej wyjaśnienia i rozstrzygnięcia.

W myśl § 2 ust. 3 cyt. rozporządzenia w sprawach, w których strona korzysta z pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu, opłaty, o których mowa w ust. 1, sąd podwyższa o stawkę podatku od towarów i usług przewidzianą dla tego rodzaju czynności w przepisach o podatku od towarów i usług, obowiązującą w dniu orzekania o tych opłatach.

W § 3 ust. 3 ww. rozporządzenia określono, iż w przypadkach, o których mowa w ust. 2, sąd może, odpowiednio, zasądzić koszty zastępstwa w wysokości ustalonej przez radcę prawnego.

Wskazane powyżej uregulowanie cyt. rozporządzenia przewiduje szczegółowe rozwiązania na potrzeby postępowania sądowego. Istotne, zdaniem tut. organu, w tym względzie są natomiast postanowienia umowy zawartej między stronami. Należy zauważyć, ze nie mamy w przedmiotowej sprawie do czynienia z zastępstwem procesowym z urzędu lecz z zastępstwem procesowym wynikającym z umowy zawartej pomiędzy Wnioskodawcą a Kancelarią Prawną.

Należy zwrócić uwagę, iż ustanawiając zastępstwo procesowe w sprawach prowadzonych przed sądem, w zawartej umowie cywilnoprawnej zwykle określana jest szczegółowo wysokość wynagrodzenia oraz zasady jego ustalania dla pełnomocnika, w tym celu między innymi, aby uniknąć nieporozumień co do prawidłowego określenia wynagrodzenia z tego tytułu.

Zatem, zdaniem tut. organu, należy uznać, iż w sytuacji braku odmiennego uregulowania w postanowieniach zawartej umowy cywilnoprawnej dotyczącej wysokości wynagrodzenia z tytułu zastępstwa procesowego, wynagrodzenie z tytułu zastępstwa procesowego winno być potraktowane jako kwota brutto tj. zawierająca podatek o towarów i usług.

Jednakże odnosząc wskazane regulacje prawne do przedstawionego we wniosku stanu faktycznego stwierdzić należy, iż skoro w umowie zawartej pomiędzy Wnioskodawcą a Kancelarią Prawną uzgodniono, iż "Ustalone odrębnie wynagrodzenie z tytułu zastępstwa procesowego fakturowane i płatne będzie po wyegzekwowaniu od dłużnika zasądzonych przez Sąd kosztów zastępstwa. Ustalone wg zasad jak wyżej wynagrodzenie powiększone będzie o podatek VAT", to należy uznać, że jest to wynagrodzenie netto, które należy powiększyć o 22% podatek VAT.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Odnośnie zaś warunków umowy zawartej przez Wnioskodawcę i Kancelarię Prawną nadmienić należy, że organy podatkowe nie mają prawa ingerowania w zawierane umowy i przyjęty w nich sposób rozliczeń pomiędzy kontrahentami, chyba że postanowienia umów naruszają przepisy prawa podatkowego, a to może być stwierdzone jedynie w drodze postępowania podatkowego.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl