IBPBII/2/423-31/09/MW

Pisma urzędowe
Status:  Nieoceniane

Pismo z dnia 16 grudnia 2009 r. Izba Skarbowa w Katowicach IBPBII/2/423-31/09/MW

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 22 września 2009 r. (data wpływu do tut. Biura 29 września 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych m.in. w zakresie skutków podatkowych nabycia akcji w celu ich umorzenia - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 29 września 2009 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych m.in. w zakresie skutków podatkowych nabycia akcji w celu ich umorzenia.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Spółka akcyjna będąca wnioskodawcą zamierza skorzystać z uprawnienia wskazanego w art. 359 ustawy z 15 września 2000 r. Kodeks Spółek Handlowych, tzn. nabycia części własnych akcji celem ich umorzenia ("umorzenie dobrowolne"). Takie uprawnienie przysługuje wnioskodawcy na podstawie statutu. Nabycie akcji nastąpi od Spółki z o.o. (spółki matki) z siedzibą w Polsce. Wynagrodzeniem Spółki z o.o. z tytułu umorzenia części akcji będą środki pieniężne.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy wspomniana transakcja będzie podlegać podatkowi dochodowemu od osób prawnych po stronie wnioskodawcy.

(we wniosku pytanie to oznaczono nr 1)

Zdaniem wnioskodawcy, nie będzie on zobowiązany do rozpoznania przychodu w podatku dochodowym od osób prawnych z tytułu wypłaty na rzecz Spółki z o.o. wynagrodzenia za tzw. "umorzenie dobrowolne" w formie środków pieniężnych.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych przychodami są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe. Natomiast, zgodnie z art. 14 ust. 1 ww. ustawy, przychodem z odpłatnego zbycia rzeczy lub praw majątkowych jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie.

A zatem, żeby powstał taki przychód muszą być łącznie spełnione następujące dwa warunki:

* następuje przeniesienie własności rzeczy lub praw w drodze umowy (sprzedaż, zamiana);

* wspomniane przeniesienie ma charakter odpłatny, tzn. podmiot, który dokonuje zbycia rzeczy lub prawa do innego podmiotu otrzymuje w zamian określone przysporzenie majątkowe.

Równocześnie, należałoby stwierdzić, że zasady rozpoznania przychodu z tytułu "umorzenia dobrowolnego" są regulowane przez art. 10 ust. 1 ww. ustawy i kolejne, niemniej przepisy te traktują umorzenie akcji jako zdarzenie, które stanowi źródło przychodu po stronie akcjonariusza określonego podmiotu (w rozważanym przypadku po stronie Spółki z o.o.), nie zaś po stronie spółki, której akcje podlegają "umorzeniu dobrowolnemu" (w rozważanym przypadku - wnioskodawcy). Zdaniem Spółki, oznacza to, że art. 10 ust. 1 ww. ustawy i kolejne, nie będą znajdować tu żadnego zastosowania.

Żeby odpowiedzieć na pytanie, czy po stronie wnioskodawcy powstanie dochód z art. 12 ust. 1 w związku z art. 14 ust. 1 ww. ustawy podlegający opodatkowaniu, należy odwołać się do przepisów Kodeksu Spółek Handlowych. Zgodnie z art. 359 § 1 Kodeksu Spółek Handlowych, akcje mogą być umorzone wyłącznie w przypadku, gdy umowa spółki tak stanowi (w rozważanym przypadku możliwość dokonania umorzenia akcji dopuszcza statut wnioskodawcy).

Kodeks Spółek Handlowych stwierdza ponadto, że akcje mogą być umorzone za zgodą akcjonariusza w drodze nabycia akcji przez spółkę za wynagrodzeniem lub bez wynagrodzenia ("umorzenie dobrowolne") i bez zgody akcjonariusza ("umorzenie przymusowe"). W rozważanym przypadku będziemy mieć do czynienia z tzw. "umorzeniem dobrowolnym" za wynagrodzeniem. Zgodnie z art. 359 § 2 Kodeksu Spółek Handlowych "umorzenie dobrowolne" własnych akcji spółki następuje przez podjęcie uchwały walnego zgromadzenia akcjonariuszy, która powinna określać w szczególności podstawę prawną umorzenia, wysokość wynagrodzenia akcjonariusza przysługującą mu za umarzane w takowy sposób akcje oraz sposób obniżenia kapitału zakładowego. Zatem podstawę prawną "umorzenia dobrowolnego" stanowią łącznie: umowa spółki, uchwała walnego zgromadzenia akcjonariuszy oraz zgoda wspólnika spółki.

Zgodnie z cytowanymi przepisami na stronach tej czynności mogą spoczywać następujące obowiązki:

1.

po stronie wnioskodawcy:

- podjęcie uchwały walnego zgromadzenia akcjonariuszy, która powinna określać w szczególności podstawę prawną umorzenia, wysokość wynagrodzenia akcjonariusza przysługującą mu za umarzane w takowy sposób akcje oraz sposób obniżenia kapitału zakładowego;

- wypłacenie wynagrodzenia akcjonariuszowi z tytułu umorzenia akcji;

2.

po stronie Spółki z o.o.:

- wyrażenie formalnej zgody na umorzenie akcji;

- otrzymanie wynagrodzenia z tytułu umorzenia akcji.

Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych posługuje się pojęciem dochód (przychód) faktycznie uzyskany z akcji nie ograniczając tego dochodu jedynie do dochodów pieniężnych. Tego rodzaju dochód (przychód) akcjonariusza podlega szczególnym zasadom opodatkowania (podatek u źródła pobierany jest przez płatnika) i nie jest rozpatrywany w innych kategoriach. Tym samym, transakcja ta nie może stanowić podstawy opodatkowania u wnioskodawcy, a jedynie u jej akcjonariusza, który jest właścicielem umarzanych akcji.

Świadczenie pieniężne uzyskane jako wynagrodzenie za umorzenie akcji stanowić będzie formę dochodu z akcji określonego w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych i opodatkowanego na wskazanych tam zasadach (kwestia ta stanowi przedmiot rozważań w odniesieniu do pytania nr 2).

W opinii wnioskodawcy, umorzenie akcji w swej ekonomicznej treści można porównać do procesu likwidacji spółki w zakresie umarzanych akcji. W ramach likwidacji spółki dokonuje się bowiem operacji umorzenia wszystkich akcji. Jeżeli więc nie ma wątpliwości, co do tego, iż przy likwidacji spółki nie dochodzi do powstania przychodu po stronie spółki likwidowanej w związku z wydaniem majątku akcjonariuszom w wyniku likwidacji, to analogicznie taka czynność nie powinna powodować powstania przychodu po stronie spółki, w przypadku której tylko część z akcji podlega umorzeniu. W związku z powyższym, należy uznać, iż wypłata wynagrodzenia z tytułu umorzenia akcji nie może być zrównana z czynnością odpłatnego zbycia, o której mówi art. 14 ww. ustawy, a tym samym po stronie wnioskodawcy nie powstanie przychód z tego tytułu.

Zdaniem wnioskodawcy, w wyniku "umorzenia dobrowolnego" nie otrzyma on żadnego przysporzenia majątkowego od akcjonariusza, które powiększy jego majątek. Wręcz przeciwnie, można nawet powiedzieć, że majtek wnioskodawcy rzeczywiście ulegnie zmniejszeniu, gdyż będzie on zobowiązany do wypłacenia wynagrodzenia akcjonariuszowi z tytułu umorzenia akcji. Konsekwentnie tą stroną czynności prawnej, która w wyniku "umorzenia dobrowolnego" otrzyma jakiekolwiek przysporzenie majątkowe będzie wyłącznie akcjonariusz wnioskodawcy, tzn. Spółka z o.o., nie zaś sam wnioskodawca.

Na poparcie swojego stanowiska wnioskodawca powołał interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie, działającego w imieniu Ministra Finansów z dnia 16 stycznia 2008 r., sygn. IPPB3/423-341/07-2/JB.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Umorzenie akcji w spółce akcyjnej zostało uregulowane w przepisach art. 359-361 ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037 z późn. zm. - określanego w dalszej części skrótem k.s.h.).

Zgodnie z art. 359 § 1 k.s.h., akcje mogą być umorzone w przypadku, gdy statut tak stanowi. Akcja może być umorzona albo za zgodą akcjonariusza w drodze jej nabycia przez spółkę (umorzenie dobrowolne), albo bez zgody akcjonariusza (umorzenie przymusowe). Umorzenie dobrowolne nie może być dokonane częściej niż raz w roku obrotowym. Przesłanki i tryb przymusowego umorzenia określa statut.

W myśl art. 360 § 1 k.s.h., umorzenie akcji wymaga obniżenia kapitału zakładowego. Uchwała o obniżeniu kapitału zakładowego powinna być powzięta na walnym zgromadzeniu, na którym powzięto uchwałę o umorzeniu akcji.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.) przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym jest dochód bez względu na rodzaj źródeł przychodów, z jakich dochód ten został osiągnięty; w wypadkach, o których mowa w art. 21 i 22, przedmiotem opodatkowania jest przychód.

Oceniając skutki będące następstwem nabycia przez spółkę własnych akcji w celu ich umorzenia należy stwierdzić, iż w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wśród zdarzeń powodujących powstanie przychodu, sytuacja taka wprost nie została wskazana.

Niezależnie od faktu, że określony w art. 12 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych katalog przypadków powodujących powstanie przychodu nie jest wyczerpujący, nabycie przez spółkę kapitałową własnych akcji celem ich umorzenia nie powoduje powstania przychodu w tej spółce. Spółka bowiem w sensie ekonomicznym nic nie uzyskała i nie nastąpiło po jej stronie żadne przysporzenie majątkowe (spółka otrzymuje akcje by je umorzyć). Nie nastąpiło także umorzenie jej zobowiązań wobec akcjonariuszy, gdyż nabycie lub objęcie przez akcjonariusza akcji w spółce kapitałowej nie powoduje powstania po stronie spółki żadnego zobowiązania finansowego wobec tego akcjonariusza.

Tym samym, umorzenia akcji nie można utożsamiać ze stanowiącym przychód umorzeniem zobowiązań, o którym mowa w art. 12 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy.

Ponadto w przedmiotowej sprawie nie została spełniona żadna z przesłanek zawartych w art. 12 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy, zgodnie z którym przychodami są w szczególności: wartość otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie rzeczy lub praw, a także wartość innych nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń (...).

Na gruncie przedmiotowej sprawy nie można bowiem mówić, że doszło do otrzymania świadczenia.

A zatem, gdy określonej kategorii nie można, zgodnie z ustawą podatkową, uznać ani za przychód, ani też za dochód podatkowy, to kategoria ta nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

W odniesieniu do powołanej przez wnioskodawcę interpretacji indywidualnej należy stwierdzić, że została ona wydana w indywidualnej sprawie i nie jest wiążąca dla organu wydającego przedmiotową interpretację.

Niniejsza interpretacja zawiera ocenę stanowiska wnioskodawcy wyłącznie w zakresie pytania nr 1 zawartego w przedmiotowym wniosku. Ocena stanowiska w zakresie pytania nr 2 została zawarta w odrębnej interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl