IBPBII/2/415-985/12/MM - Określenie skutków podatkowych sprzedaży udziału w prawie własności nieruchomości.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że Pana stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 2 lipca 2012 r. (data wpływu do tut. Biura 24 lipca 2012 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży udziału w prawie własności nieruchomości - jest prawidłowe.

W dniu 9 lipca 2012 r. do tut. Biura wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży udziału w prawie własności nieruchomości.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawczyni jest właścicielem w 900/5400 częściach nieruchomości oznaczonej jako działka nr 26/50, stanowiącej zespół pałacowo-parkowy. Powyższe prawo własności nieruchomości zostało wnioskodawcy zwrócone decyzją wojewody z dnia 22 września 2011 r. w przedmiocie stwierdzenia, że działka 26/50 nie podpadała pod działanie art. 2 ust. 1 lit. e Dekretu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 6 września 1946 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej, jako spadkobiercy poprzednich właścicieli tej nieruchomości. Roszczenie o zwrot nieruchomości wnioskodawca nabył w drodze dziedziczenia w 1986 r., po zmarłym w tym roku ojcu (postanowienie Sądu Rejonowego z dnia 24 czerwca 1992 r.).

Wnioskodawca planuje zbyć przysługujący mu udział w prawie własności ww. nieruchomości.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w przypadku zbycia przysługującego wnioskodawcy udziału w prawie własności nieruchomości przed upływem 5 lat od dnia wydania decyzji wojewody z dnia 22 września 2011 r., na mocy której zwrócono prawo własności nieruchomości powstanie obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych.

Zdaniem wnioskodawcy, zgodnie z powołanym powyżej art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w przypadku zbycia nieruchomości w ciągu 5 lat licząc od końca roku, w którym nastąpiło nabycie nieruchomości, powstaje przychód.

Zgodnie z art. 924 Kodeksu cywilnego spadek otwiera się w chwili śmierci spadkodawcy, natomiast art. 925 k.c. stanowi, że spadkobierca nabywa spadek w chwili jego otwarcia. Wnioskodawca nabył w drodze dziedziczenia roszczenie o zwrot bezprawnie odebranej nieruchomości w 1986 r., zatem zdaniem wnioskodawcy 5 letni termin na zbycie nieruchomości należy liczyć od końca tego roku, a zatem termin ten upłynął z końcem 1991 r.

Za powyższą wykładnia przemawia fakt, że zgodnie z decyzją Wojewody z dnia 22 września 2011 r. nieruchomość została odebrana wstępnym wnioskodawcy bezprawnie, zatem pomimo odebrania posiadania i odmiennego wpisu w księdze wieczystej, prawo własności nieruchomości, zgodnie z prawem, pozostało przy wstępnych wnioskodawcy. Wobec powyższego wnioskodawca nabył w drodze dziedziczenia udział w tym prawie własności w chwili otwarcia spadku, a zatem jedynie potwierdza stan prawny, a nie go kreuje. Wobec tego, wnioskodawca został współwłaścicielem nieruchomości w drodze dziedziczenia w chwili otwarcia spadku, a nie wydania powołanej decyzji.

Powyższa wykładnia, zdaniem wnioskodawcy, pozostaje w zgodzie z dotychczas przyjmowaną przez organy podatkowe wykładnią, dokonywaną w analogicznych stanach faktycznych. Między innymi takie stanowisko przyjął Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z dnia 28 października 2010 r., znak: ILPB2/415-908/10-3/ES, Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z dnia 8 stycznia 2010 r., znak: ITPB2/415-831/09/TJ.

Mając na uwadze powyższe, wnioskodawca wskazuje, że w przypadku sprzedaży przez wnioskodawcę przedmiotowego udziału w prawie własności, nie powstanie obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.), źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Przepis cytowanego art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych formułuje generalną zasadę, że nie płaci się podatku dochodowego, jeśli od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie nieruchomości, ich części lub udziału w nieruchomości upłynęło 5 lat. W związku z tym, jeśli od końca roku, w którym nastąpiło nabycie nieruchomości, ich części lub udziału w nieruchomości do dnia sprzedaży upłynęło 5 lat, sprzedaż nie podlega w ogóle opodatkowaniu.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia wynika, że wnioskodawca nabył spadek po zmarłym w 1986 r. ojcu. W drodze spadku wnioskodawca nabył roszczenie o zwrot nieruchomości, która została bezprawnie odebrana wstępnym wnioskodawcy. Decyzją z dnia 22 września 2011 r., w której stwierdzono, że przedmiotowa działka nie podpadała pod działanie art. 2 ust. 1 lit. e dekretu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 6 września 1946 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej, wnioskodawcy jako spadkobiercy poprzednich właścicieli zwrócono 900/5400 części tej nieruchomości.

Dla rozpatrywanej sprawy istotna jest więc kwestia, od kiedy należy liczyć bieg pięcioletniego terminu, o którym mowa w cytowanym wyżej przepisie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Niezbędne jest więc ustalenie momentu nabycia przez wnioskodawcę udziału w prawie własności nieruchomości.

Przy rozstrzygnięciu tego problemu należy mieć na uwadze nie tylko przepisy prawa podatkowego, ale przede wszystkim przepisy prawa cywilnego dotyczące nabycia, czy też utraty prawa własności.

W sytuacji, gdy dochodzi do zwrotu bezprawnie zajętej nieruchomości spadkobiercom osób, którym tę nieruchomość odebrano, wówczas prawo do zwrotu znajduje swe źródło w nabyciu spadku.

Zgodnie z art. 924 i 925 ww. ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku. Oznacza to, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego, a data śmierci (chwila śmierci) spadkodawcy ustala, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowej. Z kolei postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku potwierdza jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia (art. 1025 § 1 Kodeksu cywilnego).

Istotny zatem dla podatku dochodowego jest dzień otwarcia spadku, czyli data śmierci spadkodawcy, wtedy bowiem następuje nabycie spadku.

Na stan prawny nieruchomości istotny wpływ mogą wywierać, wydawane zarówno na gruncie prawa cywilnego, administracyjnego, jak i karnego - orzeczenia sądowe i decyzje administracyjne, stanowiące dokumenty o szczególnym znaczeniu. Waga tych orzeczeń wynika z pozycji jaką zajmują sądy i organy administracji publicznej.

Decyzja stwierdzająca, iż działka stanowiąca zespół pałacowo-parkowy nie podpadała pod działanie art. 2 ust. 1 lit. e dekretu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej (tekst jedn.: Dz. U. z 1945 r. Nr 3, poz. 13 z późn. zm.) ma charakter deklaratoryjny. Decyzja deklaratoryjna potwierdza stan prawny istniejący jeszcze przed jej wydaniem. Decyzja deklaratoryjna stwierdza w sposób wiążący w danej sprawie prawa lub obowiązki wynikające z przepisu prawa. Nie tworzy więc stosunków prawnych. Decyzje deklaratoryjne wywołują skutki wstecz (ex tunc), a więc nie z dniem ich wydania, lecz z chwila zaistnienia sytuacji faktycznej, z którą ustawa wiąże powstanie praw lub obowiązków. Oznacza to, że w przedmiotowej sprawie nie można mówić o przeniesieniu prawa własności na zasadach ogólnych wynikających z przepisów o charakterze cywilnoprawnym, ale jedynie o restytucji (przywróceniu) stanu sprzed wywłaszczenia.

Zatem jeśli przejęcie nieruchomości przez Skarb Państwa było aktem nie znajdującym podstaw w obowiązującym prawie, tytuł własności winien trwać przy prawowitym właścicielu, gdyby żył. Negatywnych skutków bezprawnego postępowania ówczesnych władz nie mogą też ponosić następcy prawni zmarłego właściciela lub jego spadkobierców.

Wobec faktu, iż nieruchomość stanowiąca zespół pałacowo-parkowy zajęta została na rzecz Skarbu Państwa, natomiast na mocy decyzji wojewody z 2011 r. dokonany został zwrot ww. nieruchomości, za datę nabycia przez wnioskodawcę udziału w tej nieruchomości należy więc uznać moment nabycia spadku, a więc datę śmierci spadkodawcy.

Powyższe oznacza więc, że należąca do spadkodawcy wnioskodawcy nieruchomość stanowiąca zespół pałacowo-parkowy zajęta została na rzecz Skarbu Państwa niezgodne z prawem. Skutki działania ówczesnych władz uchylone zostały decyzją właściwego ministra. Konsekwencją powyższego było potwierdzenie praw ojca wnioskodawcy, a w efekcie jego spadkobierców, do przedmiotowej nieruchomości. Za datę nabycia przez wnioskodawcę udziału w prawie własności przedmiotowej działki należy uznać więc 1986 r., a więc moment otwarcia spadku po zmarłym ojcu.

Odnosząc powyższe do przytoczonego powyżej przepisu art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, należy stwierdzić, że sprzedaż udziału w odziedziczonej nieruchomości nie stanowi podlegającego opodatkowaniu źródła przychodu. Wynika to z faktu, iż zbycie nieruchomości nastąpiło po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym doszło do jej nabycia. W związku z powyższym, otrzymana z tego tytułu kwota nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Stanowisko wnioskodawcy uznano za prawidłowe.

W odniesieniu do powołanych przez wnioskodawcę interpretacji Ministra Finansów, tut. organ informuje, że zostały one wydane w indywidualnych sprawach i nie mają zastosowania ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego czy też zdarzenia przyszłego.

Do wniosku wnioskodawca dołączył plik dokumentów. Należy jednak zauważyć, że wydając interpretacje w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do ich oceny; jest związany wyłącznie opisem zdarzenia przyszłego przedstawionym przez wnioskodawcę i jego stanowiskiem.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.