IBPBII/2/415-951/09/MMa

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że Pana stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 23 września 2009 r. (data wpływu do tut. Biura 29 września 2009 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przez spadkobiercę przychodu z tytułu sprzedaży nieruchomości, z której uprzednio został wywłaszczony spadkodawca - jest prawidłowe.

W dniu 29 września 2009 r. do tut. Biura wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przez spadkobiercę przychodu z tytułu sprzedaży nieruchomości, z której uprzednio został wywłaszczony spadkodawca.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Babka wnioskodawcy na podstawie aktu własności ziemi wydanego przez Prezydium Powiatowej Rady Narodowej była właścicielką nieruchomości stanowiącej działkę nr 133 o pow. 0,2303 ha. Nieruchomość ta została przejęta na rzecz Skarbu Państwa uchwałą Prezydium Miejskiej Rady Narodowej z dnia 24 maja 1973 r. w sprawie ustalenia i podziału terenów budownictwa jednorodzinnego na podstawie art. 2, 5, 6 i 10 ustawy z dnia 6 lipca 1972 r. o terenach budownictwa jednorodzinnego w celu budowy osiedla. Spadek po zmarłej w 1975 r. babce wnioskodawcy, zgodnie z postanowieniem Sądu Rejonowego z dnia 22 października 1979 r. nabyli: Czesław Piotr T., Zygmunt Jan T. i Barbara Matylda R. Spadek po zmarłym w 1998 r. Czesławie Piotrze T. zgodnie z postanowieniem Sądu Rejonowego z dnia 24 września 2003 r. nabyli Zygmunt Jan T. i Barbara Matylda R. Natomiast spadek po zmarłym w 2001 r. Zygmuncie Janie T. nabyła Franciszka Anna T., Jarosław Andrzej T. i wnioskodawca.

Zgodnie z udziałami, wnioskodawcy przysługuje udział 1/6 w prawie do spadku po babce.

Z wywłaszczonej działki nr 133 została wydzielona zabudowana domem część oznaczona jako działka nr 233 o pow. 0,0583 ha, która to została nadana na własność babce wnioskodawcy decyzją Naczelnika Miasta z dnia 26 listopada 1974 r. Północna część wywłaszczonej działki nr 152 została zajęta pod ulicę i obecnie stanowi część działki nr 56.

Dnia 26 sierpnia 2003 r. wszyscy spadkobiercy wystąpili o zwrot wywłaszczonej nieruchomości. Dnia 14 kwietnia 2005 r. Starosta wydał decyzję o zwrocie na rzecz spadkobierców części wywłaszczonej działki nr 133 oznaczonej jako działka nr 243/67. W decyzji podano uzasadnienie, iż część wywłaszczonej nieruchomości objętej żądaniem zwrotu uznano za zbędną na cel określony w decyzji, gdyż pomimo upływu 10 lat od dnia, w którym decyzja o wywłaszczeniu stała się ostateczna działka nie została zagospodarowana na cel zgodny z celem wywłaszczenia. Niezagospodarowana zgodnie z celem wywłaszczenia działka przylega do działki nr 233 będącej własnością spadkobierców. Ponieważ zostały spełnione przesłanki uzasadniające zwrot części wywłaszczonej nieruchomości, z działki nr 243/6 o pow. 5,6766ha wydzielono działkę do zwrotu oznaczoną nr 243/67 o pow. 0,1384 ha.

Od decyzji zwrotu na rzecz spadkobierców odwołał się Prezydent Miasta. Decyzją Wojewody z 31 maja 2005 r. została utrzymana w mocy zaskarżona decyzja.

Wnioskodawca zamierza sprzedać udział 1/6 w zwróconej działce nr 243/67.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy sprzedaż przez spadkobiercę nieruchomości przed upływem 5 lat od daty zwrotu tejże nieruchomości w trybie art. 136 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U., nr 261 z 2004 r.) stanowi źródło przychodu w świetle art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych skoro spadkobierca nie nabył prawa własności w drodze czynności cywilnoprawnej, lecz dokonano zwrotu nieruchomości przez co z mocy decyzji nastąpiła jedynie restytucja prawa własności.

Zdaniem wnioskodawcy zwrot uprzednio wywłaszczonej nieruchomości nie stanowi nabycia w trybie art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zwrot następuje bowiem na podstawie decyzji administracyjnej, która zapewnia przywrócenie (tj. restytucję) poprzedniego stanu prawnego.

Taka czynność nie jest przeniesieniem własności w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego, brak jest zatem podstaw prawnych do utożsamiania pojęć "nabycie" i "zwrot".

Sprzedaż przez spadkobiercę udziału w nieruchomości, z której uprzednio wywłaszczony został spadkodawca nie jest dla wnioskodawcy źródłem przychodu podlegającym opodatkowaniu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Wywłaszczenie nieruchomości jest instytucją, za pomocą której Państwo wkracza w sferę indywidualnych praw obywateli dla osiągnięcia celów o szczególnej doniosłości publicznej. W drodze decyzji dochodzi m.in. do pozbawienia dotychczasowego właściciela prawa własności nieruchomości, z drugiej zaś strony przejścia prawa własności na rzecz Skarbu Państwa lub gminy. Jednocześnie ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn. Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603 z późn. zm.) zawiera swoistą gwarancję, że wywłaszczona nieruchomość będzie wykorzystywana wyłącznie zgodnie z celem, na który dokonano wywłaszczenia. Gwarancją tą jest instytucja zwrotu nieruchomości w przypadku, kiedy nieruchomość stała się zbędna z punktu widzenia celu, na jaki dokonano wywłaszczenia.

Celem zwrotu jest więc przywrócenie stosunków własnościowych sprzed wywłaszczenia. Decyzja o zwrocie nieruchomości pełni zatem funkcję restytucyjną, przywraca bowiem prawo własności nieruchomości - w tym przypadku następcy prawnemu poprzedniego właściciela.

Stosownie zatem do art. 136 ust. 3 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn. Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603 z późn. zm.) poprzedni właściciel lub jego spadkobierca mogą żądać zwrotu wywłaszczonej nieruchomości lub jej części, jeżeli stała się ona zbędna na cel określony w decyzji o wywłaszczeniu. W przypadku zwrotu nieruchomości nie mamy więc do czynienia z kreowaniem prawa własności tylko z jego przywróceniem. Oznacza to, że w przedmiotowej sprawie nie można mówić o przeniesieniu prawa własności na zasadach ogólnych wynikających z przepisów o charakterze cywilnoprawnym, ale jedynie o restytucji (przywróceniu) stanu sprzed wywłaszczenia.

W związku z powyższym tut. organ zgadza się ze stanowiskiem wnioskodawcy, iż zwrot wywłaszczonej nieruchomości jest przywróceniem prawa własności na rzecz byłych współwłaścicieli a nie nabyciem nieruchomości.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych źródłem przychodu jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

Zauważyć należy, że zgodnie z art. 924 i 925 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (tekst jedn. Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku, natomiast otwarcie spadku następuje z chwilą śmierci spadkodawcy.

Postanowienie o nabyciu spadku potwierdza prawo spadkobiercy do spadku od momentu jego otwarcia. Istotna dla podatku dochodowego jest zatem data stwierdzająca dzień otwarcia spadku czyli data śmierci spadkodawcy, a nie data postanowienia sądu o nabyciu spadku. Oznacza to, iż dniem nabycia spadku jest data śmierci spadkodawcy.

Zatem w przedstawionym zdarzeniu datą nabycia przez wnioskodawcę wywłaszczonej nieruchomości nie jest data zwrotu tejże nieruchomości przez Starostę, ale data śmierci spadkodawcy.

Podkreślić również należy, że udziału w wysokości 1/6 w nieruchomości 243/67 wnioskodawca nie nabył jak twierdzi w spadku po babce, lecz w spadku po Zygmuncie Janie T., po którym dziedziczył. Udział ten nabył zatem w 2001 r. z chwilą śmierci spadkodawcy.

Wnioskodawca zmierza dokonać sprzedaży 1/6 udziału w zwróconej działce nr 243/67, po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie. Czynność ta nie będzie źródłem przychodu w świetle ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych a więc nie będzie podlegała opodatkowaniu ww. podatkiem dochodowym.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.