IBPBII/2/415-912/14/MM - Podatek dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży części nieruchomości.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z 20 października 2014 r. (data otrzymania 21 października 2014 r.), uzupełnionym 14 listopada 2014 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży części nieruchomości - jest prawidłowe.

W dniu 21 października 2014 r. otrzymano ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży części nieruchomości.

W związku ze stwierdzonymi brakami formalnymi, pismem z 30 października 2014 r. Znak: IBPBII/2/415-912/14/MM, wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku. Uzupełnienia dokonano 14 listopada 2014 r.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

W 1994 r. zmarł ojciec Wnioskodawcy. Spadek po nim jak i udział w gospodarstwie rolnym otrzymali Wnioskodawca w 1/2 części oraz matka Wnioskodawcy w 1/2 części. Powyższy fakt potwierdza postanowienie Sądu Rejonowego z 21 września 2011 r.

Na wniosek Wnioskodawcy postanowieniem Sądu Rejonowego z 3 grudnia 2013 r. została zniesiona współwłasność gospodarstwa rolnego z bratankiem ojca zgodnie z przypadającymi udziałami bez spłat i dopłat.

Zniesienie współwłasności nastąpiło w ten sposób, że majątek został podzielony tak, że żaden ze współwłaścicieli nie zobowiązał się do spłacenia pozostałych.

W wyniku podziału i zniesienia współwłasności nie zmienia się udział w gospodarstwie rolnym w stosunku do udziału nabytego w drodze spadku. Udział w żadnym stopniu nie powiększył się.

W 2014 r. Wnioskodawca wraz z matką, z którą ma współwłasność w części 1/2 każdy sprzedał część nieruchomości.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca wyjaśnił, że jego ojciec posiadał 3/4 udziału w gospodarstwie rolnym, które weszło do masy spadkowej. Całe gospodarstwo obejmowało 6 ha 52 a 50 m^2. Przedstawiało się to następująco:

* 1/2 udziału w całym gospodarstwie nabył po śmierci swojego ojca,

* a po śmierci swojej matki nabył w części 1/2 udziału wraz ze swoim bratankiem w części 1/2

(tekst jedn.: 3/4 udziału w gospodarstwie należało do ojca Wnioskodawcy).

Udział w wysokości 1/4 w gospodarstwie rolnym należał wyłącznie do bratanka ojca.

Zniesienie współwłasności postanowieniem Sądu z 3 grudnia 2013 r. nastąpiło tylko względem bratanka ojca. Wnioskodawca z matką nie zniósł współwłasności.

Stwierdzenie "nie zmienił się udział w gospodarstwie" zostało wadliwie ujęte, winno być wpisane, że nie zmienia się wartość jako cena gruntu podzielonego w stosunku do udziału nabytego w drodze spadku. Współwłasność zniesiono sądownie w 2013 r. bez obowiązku wzajemnych spłat i dopłat tylko z bratankiem ojca. Nastąpił geodezyjny podział i zniesienie współwłasności z bratankiem. Geodeta dokonał fizycznego podziału gospodarstwa rolnego przez wytyczenie działek rolnych. W jego wyniku bratanek otrzymał działki rolne wynoszące 1 ha 60 a 3 m^2. Przy podziale tym nie nastąpiło nowe nabycie nieruchomości. W wyniku podziału i zniesienia współwłasności Wnioskodawca stał się współwłaścicielem wraz z matką działek rolnych o wartości odpowiadającej udziałowi 3/4 gospodarstwa rolnego. Wartość rynkowa otrzymanych przez Wnioskodawcę i jego matkę w wyniku zniesienia współwłasności działek nie przekracza wartości udziału jaki przysługiwał im przed podziałem i zniesieniem współwłasności. Wartość rynkowa na dzień zniesienia współwłasności na dzień 3 grudnia 2013 r. całego gospodarstwa rolnego wynosiła 725.600,00 zł. Wartość rynkowa gospodarstwa rolnego na dzień 3 grudnia 2013 r. na dzień zniesienia współwłasności, które Wnioskodawca otrzymał w wyniku podziału gospodarstwa rolnego wraz z matką wynosi 544.200,00 zł.

W związku z powyższym stanem faktycznym zadano następujące pytanie:

Czy można przy sprzedaży nieruchomości nabytej w drodze spadku uznać, że nie stanowi przychodu do opodatkowania określonego w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zdaniem Wnioskodawcy, w myśl przepisu art. 922 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - przez spadkobranie należy rozumieć przejście praw i obowiązków majątkowych zmarłego z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób. Stosownie do art. 925 w związku z art. 924 Kodeksu cywilnego - spadkobierca nabywa spadek z chwilą śmierci spadkodawcy. Jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego oraz do działu spadku stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych.

Decydujące znaczenie dla nabycia spadku ma śmierć spadkodawcy, z tą chwilą otwiera się spadek i z tą chwilą nabywa go spadkobierca. Brak oświadczenia w ciągu 6 miesięcznego okresu stanowi, ze spadek został przyjęty wprost, czyli bez ograniczenia odpowiedzialności za długi. Postępowanie o stwierdzenie nabycia spadku może nastąpić w każdym czasie po upływie sześciomiesięcznego terminu, nie jest ograniczone terminowo.

Zdaniem Wnioskodawcy, z przedstawionych faktów jednoznacznie wynika, że spadek po ojcu nabył z datą jego śmierci w 1994 r. Tak więc sprzedaż w 2014 r. części nieruchomości nie stanowi przychodu do opodatkowania.

Przy sprzedaży odziedziczonego gospodarstwa rolnego liczy się data nabycia spadku, a nie dokonanie jego działu.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych-przychody ze sprzedaży nieruchomości i praw majątkowych są wolne od podatku w całości, jeżeli doszło do niej po upływie pięciu lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie.

Przy czym dział spadku jest czynnością wtórną do nabycia spadku nie można uzyskać własności rzeczy tylko i wyłącznie w drodze działu spadku, bez uprzedniego nabycia spadku. Tak więc sprzedaż części nieruchomości, która została dokonana w 2014 r., z uwagi na upływ pięcioletniego okresu, nie będzie rodziła powstania obowiązku podatkowego.

Z kolei postanowieniem Sadu Rejonowego z 3 grudnia 2013 r. została zniesiona współwłasność gospodarstwa rolnego z bratankiem.

Zniesienie współwłasności uznawane jest za jeden ze sposobów nabycia na własność nieruchomości lub jej części. Celem postępowania o zniesienie współwłasności w rozumieniu przepisów ustawy - Kodeks cywilny jest nowe ukształtowanie prawa własności rzeczy, która stanowi przedmiot współwłasności. Zgodnie z art. 195 Kodeksu cywilnego - współwłasność jest instytucją prawa cywilnego polegającą na tym, że własność tej samej rzeczy przysługuje niepodzielnie kilku osobom. Współwłaścicielom przysługują części wspólnego prawa własności (tzn. udziały), którymi mogą swobodnie rozporządzać. Zgodnie z art. 210 i nast. Kodeksu cywilnego - każdy ze współwłaścicieli w każdym czasie może domagać się zniesienia współwłasności. Zniesienie współwłasności nie stanowi nabycia rzeczy wyłącznie wówczas, jeżeli nabyte na własność mienie mieści się w ramach udziału jaki przypadał byłym współwłaścicielom w rzeczy wspólnej i odbyło się bez spłat i dopłat.

Uwzględniając stan faktyczny, zdaniem Wnioskodawcy, należy stwierdzić, że w wyniku zniesienia współwłasności gospodarstwa rolnego jego udział w nieruchomości nie uległ zwiększeniu, nie nastąpiło przysporzenie majątku ponad udział posiadany przed zniesieniem współwłasności, a jego nabycie przekracza okres pięcioletni, a tym samym przychód uzyskany ze sprzedaży części nieruchomości w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) - źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

W świetle powyższego uregulowania każda czynność prawna, której przedmiotem jest odpłatne zbycie nieruchomości lub praw wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) ustawy stanowi źródło przychodów w rozumieniu tego przepisu, jeżeli zostanie dokonana w określonym czasie, tj. przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie i nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że ojciec Wnioskodawcy posiadał udział 3/4 w gospodarstwie. Pozostały udział należał do bratanka ojca. W 1994 r. zmarł ojciec Wnioskodawcy i spadek po nim nabył Wnioskodawca wraz z matką po 1/2 części każdy z nich. Następnie Wnioskodawca wraz z matką w 2013 r. sądownie znieśli współwłasność z bratankiem ojca. W 2014 r. Wnioskodawca z matką sprzedał część nieruchomości będącej ich współwłasnością.

W omawianej sprawie istotne jest więc ustalenie momentu nabycia sprzedanej w 2014 r. nieruchomości.

W myśl art. 924 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 121) - spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku (art. 925 Kodeksu cywilnego). Oznacza to, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego, a data śmierci (chwila śmierci) spadkodawcy ustala, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowej. Z kolei postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku potwierdza jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia. Istotny zatem dla podatku dochodowego jest dzień otwarcia spadku, czyli data śmierci spadkodawcy.

Tak więc dniem nabycia przez Wnioskodawcę prawa do 1/2 spadku jest data śmierci ojca, czyli 1994 r.

Stosownie do treści art. 1035 ustawy - Kodeks cywilny - jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego stosuje się przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych. Do momentu zniesienia tej współwłasności lub dokonania działu spadku, spadkobiercy są współwłaścicielami rzeczy i praw wchodzących w skład spadku.

W myśl natomiast art. 195 Kodeksu cywilnego - współwłasność jest instytucją prawa cywilnego polegającą na tym, że własność tej samej rzeczy przysługuje niepodzielnie kilku osobom. Współwłaścicielom przysługują części wspólnego prawa własności (tzw. udziały), którymi mogą swobodnie rozporządzać. Dopóki więc istnieje współwłasność można mówić tylko o istnieniu udziałów w tym prawie, o ich nabywaniu i zbywaniu, nigdy - o prawie do części rzeczy, o jej zbywaniu bądź nabywaniu w częściach. Współwłaściciele mają swoje udziały w prawie, ale nie w rzeczy.

Zgodnie z art. 210 i nast. Kodeksu cywilnego - każdy ze współwłaścicieli w każdym czasie może domagać się zniesienia współwłasności. Zniesienie współwłasności to m.in. fizyczny podział rzeczy wspólnej, polegający na przyznaniu każdemu ze współwłaścicieli wyodrębnionej rzeczy wspólnej, a wielkość tej części powinna odpowiadać wielkości udziału we współwłasności. Jeżeli udział danej osoby ulega powiększeniu to traktowany jest w kategorii nabycia, ponieważ w ten sposób ulega powiększeniu zarówno zakres dotychczasowego władztwa tej osoby nad rzeczą (nieruchomością), jak i stan jej majątku osobistego. O tym zaś czy udział uległ powiększeniu nie decyduje subiektywne odczucie dotychczasowego współwłaściciela bądź wielkość (powierzchnia) nieruchomości, lecz obiektywne kryteria odwołujące się do cen rynkowych udziałów przed i po dokonaniu zniesienia współwłasności. Aby ustalić czy udział uległ powiększeniu należy porównać wartość udziału przed zniesieniem współwłasności z wartością majątku jaki współwłaścicielowi przypadł w wyniku zniesienia współwłasności.

W omawianej sprawie nieruchomość będąca gospodarstwem rolnym była współwłasnością Wnioskodawcy, jego matki i bratanka ojca Wnioskodawcy. W 2013 r. Wnioskodawca wraz z matką znieśli współwłasność z bratankiem ojca Wnioskodawcy.

Jak wskazał Wnioskodawca wartość rynkowa całej nieruchomości, tj. gospodarstwa rolnego będącego przedmiotem zniesienia współwłasności, w której Wnioskodawca na dzień dokonania tej czynności prawnej posiadał wraz z matką udział 3/4, wynosiła 725.600 zł, a zatem przysługujący Wnioskodawcy i jego matce udział miał wartość 544.200 zł. Taką samą wartość miała też nieruchomość (działki rolne) otrzymana przez Wnioskodawcę i jego matkę w wyniku zniesienia współwłasności. Pomiędzy Wnioskodawcą i jego matką nie doszło do zniesienia współwłasności, ich udział w otrzymanych działkach rolnych był równy. Ponadto zniesienie współwłasności odbyło się bez spłat i dopłat.

Skoro zatem na dzień zniesienia współwłasności wartość nieruchomości otrzymanej przez Wnioskodawcę na współwłasność z matką w wyniku tej czynności prawnej była równa wartości udziału 3/4 jaki Wnioskodawca wraz z matką posiadali w całej nieruchomości będącej przedmiotem zniesienia współwłasności, to w dacie zniesienia współwłasności w 2013 r. nie doszło po stronie Wnioskodawcy do nabycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Odnosząc zatem powyższe uregulowania prawne na grunt rozpatrywanej sprawy należy stwierdzić, że w przypadku sprzedaży odziedziczonej nieruchomości za datę nabycia uznać należy datę śmierci ojca, a więc 1994 r., co oznacza, że pięcioletni termin, określony zgodnie z treścią art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy upłynął z końcem 1999 r. Tym samym sprzedaż w 2014 r. przez Wnioskodawcę części odziedziczonej nieruchomości, w której posiada udział 1/2 nie stanowi dla niego w ogóle źródła przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Stanowisko Wnioskodawcy uznano za prawidłowe.

Niniejsza interpretacja została wydana dla Wnioskodawcy w jego indywidualnej sprawie zgodnie z dyspozycją art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej. Matka Wnioskodawcy chcąc uzyskać interpretację indywidualną winna wystąpić z odrębnym wnioskiem i uiścić stosowną opłatę.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie - w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.