IBPBII/2/415-89/08/HS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j, Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani przedstawione we wniosku z dnia 25 listopada 2008 r. (data wpływu do tut. BKIP 27 listopada 2008 r.) uzupełnionym w dniu 9 stycznia 2009 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży nieruchomości - jest prawidłowe.

W dniu 27 listopada 2008 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży nieruchomości.

W związku ze stwierdzonymi brakami formalnymi pismem z dnia 30 grudnia 2008 r. znak: IBPB II/2-415-89/08/HS wezwano do ich uzupełnienia. Uzupełnienia dokonano w dniu 9 stycznia 2009 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

W dniu 26 maja 2003 r. mąż wnioskodawczyni wraz z dwójką rodzeństwa został współwłaścicielem nieruchomości nabytej w drodze darowizny od rodziców. W skład nieruchomości weszły dwie działki i zabudowania mieszkalno - gospodarcze. W dniu 20 lipca 2007 r. współwłaściciele dokonali podziału - zniesienia współwłasności tej nieruchomości. Mężowi wnioskodawczyni przypadła w udziale 1/3 tj. 0,6342 gruntu bez zabudowań; jednej siostrze męża działka 1,3158 ha wraz z zabudowaniami oraz niezabudowana mała działka. Druga z sióstr zrzekła się swoich udziałów na rzecz pierwszej siostry aktem notarialnym.

Jednocześnie na wydzieloną w ten sposób działkę mąż wnioskodawczyni dokonał rozszerzenia wspólności majątkowej małżeńskiej, co również miało miejsce w ww. akcie notarialnym.

Na wydzielonej w ten sposób działce małżonkowie wznieśli budynek mieszkalny, do stanu surowego otwartego.

Poprzez kłopoty rodzinne małżonkowie zostali zmuszeni do sprzedaży swojego mieszkania oraz działki wraz z rozpoczętą budową domu.

Dom wraz z działką zakupiła od małżonków jedna z sióstr w dniu 15 września 2008 r. aktem notarialnym.

Pieniądze ze zbycia nieruchomości małżonkowie przeznaczyli na zakup innego mieszkania. Mąż wnioskodawczyni odszedł na emeryturę, a pieniądze z odprawy uzupełniły kwotę, jaką małżonkowie musieli zapłacić za nowe mieszkanie.

W chwili obecnej mąż wnioskodawczyni jest na emeryturze, wnioskodawczyni nie pracuje, co spowodowało pogorszenie ich sytuacji materialnej.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w związku z powyższym od zbycia nieruchomości aktem notarialnym z dnia 15 września 2008 r. wnioskodawczyni będzie musiała odprowadzić podatek dochodowy w zeznaniu za 2008 r., gdyż sprzedaż nieruchomości nastąpiła po upływie 5 lat od jej nabycia w 2003 r.

Zdaniem wnioskodawczyni, w 2007 r. nastąpiło jedynie formalnie rozszerzenie współwłasności nieruchomości, gdyż w dniu jej nabycia tj. 26 maja 2003 r. wnioskodawczyni była już od wielu lat w związku małżeńskim.

Umowa rozszerzająca wspólność majątkową została uregulowana w art. 47 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. Nr 9, poz. 59 z późn. zm.).

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie określa i nie reguluje odrębnie kwestii rozszerzenia wspólności majątkowej małżeńskiej. Niemożliwym jest ustalenie wielkości udziałów małżonków (wspólność bezudziałowa).

Wnioskodawczyni powołuje się na orzecznictwo Sądu Najwyższego, w którym wyrażono pogląd, że umowa ta ma charakter czynności prawnej rozporządzającej o charakterze nieodpłatnym, co stanowi w istocie darowiznę dokonaną w ramach małżeńskiej umowy majątkowej. Oznaczałoby to, że w przypadku sprzedaży nieruchomości każdy z małżonków zbywa całą nieruchomość, zaś cały dochód ze sprzedaży wchodzi niepodzielnie do majątku wspólnego.

Włączenie zatem do majątku małżonków w drodze umowy rozszerzającej ustawową wspólność majątkową nieruchomości stanowiącej odrębną własność jednego z małżonków, nie jest jej nabyciem przez drugiego małżonka w rozumieniu art. 10 ust. 1 powoływanej wcześniej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, więc reasumując faktyczną datą nabycia przez wnioskodawczynię i jej małżonka nieruchomości jest 26 maja 2003 r. (akt darowizny).

Dlatego, zdaniem wnioskodawczyni, która stała się współwłaścicielem nieruchomości w drodze rozszerzenia wspólności ustawowej nie powstał obowiązek podatkowy, gdyż zbycie nastąpiło w 2008 r., a pieniądze zostały wydatkowane na zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 10 ust. ł pkt 8 lit, a) ustawy z dnia 26 iipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) źródłem przychodu jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2, nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości - jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonywaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie iub wybudowanie.

W przedmiotowej sprawie istotną kwestią do rozstrzygnięcia jest to, czy włączenie do majątku małżonków, w drodze umowy rozszerzającej ustawową wspólność majątkową, nieruchomości stanowiącej majątek odrębny jednego małżonka jest nabyciem nieruchomości przez drugiego małżonka.

Możliwość rozszerzenia wspólności majątkowej małżeńskiej została uregulowana w art. 47 § 1 ustawy z dnia 20 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. Nr 9, poz. 59 z późn. zm.), zgodnie z którym małżonkowie mogą przez umowę zawartą w formie aktu notarialnego wspólność ustawową rozszerzyć lub ograniczyć albo ustanowić rozdzielność majątkową lub rozdzielność majątkową z wyrównaniem dorobków (umowa majątkowa). Umowa rozszerzająca jest jedynie czynnością organizacyjną, której przedmiotem jest regulacja majątkowo-prawnych stosunków małżonków.

W związku z powyższym należy stwierdzić, iż włączenie do majątku małżonków w drodze umowy rozszerzającej ustawową wspólność majątkową nieruchomości stanowiącej majątek odrębny jednego małżonka, nie jest nabyciem tej nieruchomości przez drugiego małżonka, w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 powołanej wyżej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W przedstawionej sprawie miało też miejsce zniesienie współwłasności. Polega ono na dokonaniu podziału rzeczy wspólnej należącej do wszystkich współwłaścicieli, ponieważ współwłaściciele mają swoje udziały w prawie, ale nie w rzeczy. W rezultacie dochodzi tylko do nowego ukształtowania prawa własności poprzez odebranie temu prawu cechy wspólności. Jeżeli zatem udział w nieruchomości powstałych w wyniku podziału jest zgodny z udziałem posiadanym przed zniesieniem współwłasności nie następuje nabycie podlegające opodatkowaniu, ponieważ w ten sposób nie ulega powiększeniu zarówno zakres dotychczasowego władztwa tej osoby nad rzeczą (nieruchomością), jak i stan jej majątku osobistego. Zniesienie współwłasności, w wyniku którego udział w nieruchomości nie zwiększył się, zmienia wyłącznie charakter własności.

Tylko nabycie nieruchomości w drodze zniesienia współwłasności w części przekraczającej udział otrzymany w darowiźnie (nawet wówczas, jeżeli nabycie to następuje nieodpłatnie) stanowi nabycie w myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy. W konsekwencji należny jest podatek dochodowy z tytułu sprzedaży nieruchomości i praw majątkowych.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że wnioskodawczyni wraz z mężem sprzedała dom w stanie surowym wybudowany na nabytej przez męża w drodze darowizny w 2003 r. nieruchomości, która w 2007 r. stała się przedmiotem umowy rozszerzającej ustawową wspólność majątkową i umowy zniesienia współwłasności. Ponieważ z wniosku nie wynika, aby w wyniku zniesienia współwłasności mąż wnioskodawczyni nabył działkę, której wartość przekraczała wartość udziału jaki uprzednio mu przysługiwał w całej nieruchomości tj. 1/3, należy stwierdzić, że również w 2007 r. nie doszło do nabycia w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zatem nabycie przedmiotowej nieruchomości przez wnioskodawczynię miało miejsce w 2003 r. tj. w dacie nabycia darowizny przez męża. Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 powołanej wyżej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zbycie nieruchomościnie jest źródłem przychodu tylko wówczas, gdy minęło pięć lat od końca roku, w którym nastąpiło nabycie.

Nabycie przez wnioskodawczynię prawa własności nastąpiło w 2003 r. natomiast zbycie w 2008 r. Tym samym 5 lat, o których mowa w art, 10 ust. 1 pkt 8 ustawy upłynęło dopiero z końcem 2008 r. Oznacza to, że dopiero sprzedaż nieruchomości po 1 stycznia 2009 r. nie byłaby źródłem opodatkowania.

Ustawą z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 217, poz. 1588) zmieniono zasady opodatkowania przychodów z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nowe zasady opodatkowania, zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy zmieniającej, mają jednak zastosowanie do dochodów uzyskanych ze zbycia nieruchomości i praw nabytych po 1 stycznia 2007 r. do nieruchomości nabytych przed tą datą zastosowanie znajdują przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym do końca 2008 r.

Stosownie do art. 28 ust. 1 - 2a ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2006 r., podatek od przychodu uzyskanego z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) ustala się w formie ryczałtu w wysokości 10% uzyskanego przychodu. Podatek ten jest płatny bez wezwania w terminie 14 dni od dnia dokonania odpłatnego zbycia na rachunek urzędu skarbowego, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika. Zasada ta nie ma zastosowania do podatników, którzy w terminie 14 dni od dnia dokonania tej sprzedaży złożą oświadczenie, że przychód uzyskany ze sprzedaży przeznaczą nie później niż w okresie dwóch iat od dnia sprzedaży na cele określone w art. 21 ust. 1 pkt 32 lit. a) - lub lit. e) ww. ustawy. Wśród celów tych ustawa wymienia:

a.

* nabycie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, a także na nabycie gruntu iub udziału w gruncie aibo prawa użytkowania wieczystego gruntu fub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem iub lokalem,

* nabycie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie,

* na nabycie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej gruntu iub udziału w gruncie, prawa użytkowania wieczystego gruntu iub udziału w takim prawie przeznaczonych pod budowę budynku mieszkalnego, w tym również gruntu iub udziału w gruncie albo prawa wieczystego użytkowania gruntu lub udziału w takim prawie z rozpoczętą budową budynku mieszkalnego,

* budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę, remont lub modernizację własnego budynku mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego, położonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,

* rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub adaptację - na cele mieszkalne - własnego budynku niemieszkalnego, jego części, własnego lokalu niemieszkalnego lub własnego pomieszczenia niemieszkalnego, położonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,

b.

* spłatę kredytu iub pożyczki, a także odsetek od kredytu lub pożyczki zaciągniętych naceie, o których mowa w lit. a), w banku lub w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, mających siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w tym równieżna spłatę kredytu lub pożyczki oraz odsetek od tego kredytu lub pożyczkizaciągniętych przed dniem uzyskania tych przychodów.

Jednakże, wyjaśnia się iż, w przypadku gdy podatnik nie złoży w terminie stosownego oświadczenia i nie uiści należnego podatku, a udokumentuje, iż w terminie dwóch lat od dnia sprzedaży wydatkował uzyskany przychód na cele mieszkaniowe określone w art. 21 ust. 1 pkt 32 lit. a) iub lit. e) cytowanej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - to należy przyjąć, iż spełnił warunki uzasadniające zastosowanie zwolnienia z opodatkowania na podstawie wyżej wymienionego przepisu.

Reasumując, jeżeli w terminie dwóch lat od dnia sprzedaży wnioskodawczyni przeznaczy w całości przypadającą na nią część przychodu na ww. cele mieszkaniowe to wówczas uzyskany przez nią przychód ze sprzedaży nieruchomości będzie podlegał zwolnieniu z podatku dochodowego od osób fizycznych, nawet jeśli wcześniej nie złożyła oświadczenia o przeznaczeniu dochodu na własne ceie mieszkaniowe.

Do wniosku wnioskodawczyni dołączyła plik dokumentów (akty notarialne). Należy jednak zauważyć, że wydając interpretacje w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do ich oceny; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez wnioskodawczynię i jej stanowiskiem.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.}. Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.