IBPBII/2/415-88/10/CJS

Pisma urzędowe
Status:  Nieoceniane

Pismo z dnia 22 kwietnia 2010 r. Izba Skarbowa w Katowicach IBPBII/2/415-88/10/CJS

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że Pani stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 21 stycznia 2010 r. (data wpływu do tut. Biura 25 stycznia 2010 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie sposobu opodatkowania przychodu uzyskanego z tytułu sprzedaży nieruchomości nabytych w drodze umowy rozszerzającej wspólność majątkową małżeńską - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 25 stycznia 2010 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie sposobu opodatkowania w zakresie sposobu opodatkowania przychodu uzyskanego z tytułu sprzedaży nieruchomości nabytych w drodze umowy rozszerzającej wspólność majątkową małżeńską.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W dniu 30 października 1985 r. mąż wnioskodawczyni na podstawie umowy przekazania gospodarstwa rolnego nabył m.in. własność nieruchomości, dla której Sąd Rejonowy prowadzi księgę wieczystą nr. Związek małżeński został zawarty w dniu 17 czerwca 1989 r. Małżonkowie w dalszym ciągu pozostają w związku małżeńskim. Nie została zawarta umowa majątkowa małżeńska i w związku z czym małżonków obowiązywał ustrój wspólności majątkowej małżeńskiej.

Dnia 18 stycznia 2007 r. wnioskodawczyni i jej mąż zawarli przed notariuszem umowę o rozszerzeniu wspólności ustawowej. Na podstawie przedmiotowej umowy, doszło m.in. do rozszerzenia obowiązującej dotychczas majątkowej wspólności ustawowej małżeńskiej na nieruchomości dla której Sąd Rejonowy prowadzi księgę wieczystą o nr, na którą składają się działki: 261,66,65,64,63,62,206,51,53,283,694, a która do tej pory stanowiła majątek odrębny męża wnioskodawczyni.

Dnia 18 czerwca 2009 r. wnioskodawczyni wraz z mężem zawarli przed notariuszem umowę sprzedaży wchodzących w skład ww. nieruchomości działek o numerach: 62,63,64,65 i 66 za cenę 70.000 zł.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy zbycie nieruchomości tj. działek nr 62,63,64,65 i 66, które wchodziły w skład nieruchomości dla której Sąd Rejonowy prowadzi księgę wieczystą o nr, po rozszerzeniu wspólności małżeńskiej majątkowej stanowi zbycie nieruchomości podlegające opodatkowaniu zgodnie z dyspozycja art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) podlegające opodatkowaniu, jako następujące przed upływem 5 lat od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło jej nabycie do wspólności majątkowej małżeńskiej przez małżonków i tym samym będzie ona podlegać obowiązkowi podatkowemu odnośnie zbycia rzeczonej nieruchomości w zakresie w jakim obciążałyby ją ten podatek.

Zdaniem wnioskodawczyni, która jest żoną właściciela (od 30 października 1985 r.) nieruchomości, która mocą umowy o rozszerzeniu wspólności majątkowej z dnia 18 stycznia 2007 r. weszła do majątku wspólnego małżonków i została wspólnie zbyta na rzecz strony kupującej), z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje miedzy małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie je trwania przez oboje małżonków lub jednego z nich (majątek wspólny). Do majątku wspólnego należą również przedmioty w stosunku do których małżonkowie rozszerzyli ustawową wspólność małżeńską, co oznacza, że wszystko co posiadają w majątku wspólnym jest wspólne w częściach równych - łącznie z uzyskanymi z tego majątku przychodami.

Skoro zatem zbyta przez nich nieruchomość objęta była wspólnością majątkową małżonków, to przychód uzyskany z jej sprzedaży również będzie objęty wspólnością małżeńską. Do przychodu tego zatem mają zastosowanie wszelkie reguły odnoszące się do wspólności majątkowej małżeńskiej, wobec tego w czasie jej trwania nie można wydzielić udziału każdego z małżonków w tym przychodzie, a żaden z małżonków nie może samodzielnie rozporządzać swoimi prawami do tego przychodu. Wspólność ustawowa małżeńska ma charakter bezudziałowy. Niemożliwe jest zatem określenie wielkości przychodu, nie ma bowiem do czego odnosić wielkości udziału w sumie przychodów (Bartosiewicz Adam, Kubacki Ryszard, glosa do wyroku NSA z dnia 9 kwietnia 2002 r., III SA 2717/00. OSP/2003/4/47). Powyższe zostało opisane w glosowym wyroku NSA oraz Wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w warszawie z dnia 10 września 2008 r. Sygn. akt III SA/Wa 1402/08.

Każdy z małżonków posiada prawo do całości, stąd też sprzedaż masy majątkowej jest działaniem podejmowanym wspólnie. Cały przychód ze sprzedaży wyżej opisanej nieruchomości wszedł więc niepodzielnie do majątku wspólnego. Mąż wnioskodawczyni był właścicielem nieruchomości od 30 października 1985 r., a więc nie podlega na zasadzie art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) podatkowi dochodowemu od osób fizycznych. Przepisy podatkowe nie zawierają regulacji umożliwiających dokonanie podziału przychodu ze sprzedaży majątku przypadającego wspólnie małżonkom w celu wymierzenia podatku tylko jednemu z nich.

Brak zatem możliwości określenia, które z części uzyskanych wspólnie przez małżonków ze sprzedaży - w przedstawionym stanie faktycznym - gospodarstwa rolnego - przypada na każdego z nich.

W związku z powyższym wykluczona jest możliwość wymierzenia podatku.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam co następuje:

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) źródłem przychodu jest - z zastrzeżeniem ust. 2 - odpłatne zbycie m.in.:

a.

nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,

b.

spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,

c.

prawa wieczystego użytkowania gruntów

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Z powyższego jednoznacznie wynika, że aby sprzedaż nieruchomości nie stanowiła w ogóle źródła przychodu, to sprzedaż ta winna nastąpić po upływie 5 lat od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie. Aby zatem ustalić czy w przedmiotowej sprawie sprzedaż działek stanowić będzie źródło przychodu, należy ustalić datę ich nabycia przez wnioskodawczynię.

Dla rozstrzygnięcia powyższego, istotna będzie kwestia ustalenia, czy włączenie nieruchomości do majątku wspólnego małżonków stanowi jej nabycie w rozumieniu tegoż przepisu przez drugiego małżonka.

Mając powyższe na uwadze wyjaśnia się, iż stosunki majątkowe między małżonkami zostały uregulowane w ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. Nr 9, poz. 59 z późn. zm.). Zgodnie z art. 31 § 1 ww. ustawy z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny).

Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

I tak w myśl art. 33 pkt 2 Kodeksu, odrębny majątek każdego z małżonków stanowią przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił.

Stosownie natomiast do art. 47 § 1 Kodeksu małżonkowie mogą przez umowę zawartą w formie aktu notarialnego wspólność ustawową rozszerzyć lub ograniczyć albo ustanowić rozdzielność majątkową lub rozdzielność majątkową z wyrównaniem dorobków (umowa majątkowa). Umowa taka może poprzedzać zawarcie małżeństwa.

Umowa rozszerzająca wspólność ustawową małżeńską ma na celu ustanowienie ustroju majątkowego między małżonkami w sposób odmienny od przewidzianego w przepisach o wspólności ustawowej. Umowa ta jest czynnością prawną organizacyjną, która reguluje stosunki majątkowe małżonków podczas trwania ich związku małżeńskiego.

Tym samym stwierdzić należy, iż fakt włączenia przez męża wnioskodawczyni do majątku wspólnego małżonków nabytego przez niego w drodze umowy przekazania gospodarstwa rolnego przemawia za tym, że gospodarstwo to stało się majątkiem wspólnym obojga małżonków.

W orzecznictwie Sądu Najwyższego wyrażono pogląd, że umowa rozszerzająca wspólność majątkową małżeńską ma charakter czynności prawnej rozporządzającej o charakterze nieodpłatnym i nie stanowi nabycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Oznacza to, że datą nabycia przez każdego z małżonków, na skutek zawarcia umowy rozszerzającej wspólność ustawową staje się data nabycia nieruchomości przez tego małżonka, który nieruchomość włączył do majątku wspólnego.

Mając powyższe na uwadze stwierdzić należy, iż włączenie do majątku małżonków w drodze umowy rozszerzającej ustawową wspólność majątkową nieruchomości stanowiącej majątek odrębny jednego małżonka, nie jest nabyciem tej nieruchomości przez drugiego małżonka, w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 powołanej wyżej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Za datę nabycia udziału w nieruchomości (gospodarstwie rolnym) należy zatem uznać w przypadku wnioskodawczyni datę nabycia nieruchomości przez męża czyli 1985 r.

Zatem biorąc pod uwagę przedstawiony we wniosku stan faktyczny oraz powołane przepisy prawa należy również stwierdzić, iż sam fakt zawarcia przedmiotowej umowy rozszerzającej wspólność ustawową małżonków nie wywołuje skutków podatkowych w postaci obowiązku zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych, u wnioskodawczyni.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że wnioskodawczyni sprzedała wraz z mężem działki wchodzące w skład gospodarstwa rolnego, które nabyła w dniu 30 października 1985 r. Mając na uwadze, iż pięcioletni termin, o którym mowa w cyt. powyżej art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy upłynął z dniem 31 grudnia 1990 r. sprzedaż działek nastąpiła po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, którym nastąpiło jej nabycie.

Sprzedaż nie nastąpi również w wykonaniu działalności gospodarczej.

Oznacza to, że przychód jaki wnioskodawczyni uzyskała w 2009 r. ze sprzedaży przedmiotowych działek nie będzie stanowić w ogóle źródła przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ww. ustawy.

W związku z powyższym, należy stwierdzić, że choć w przedstawionym stanie faktycznym istotnie nie powstanie u wnioskodawczyni obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu sprzedaży działek to z innych powodów niż wskazała wnioskodawczyni. Wnioskodawczyni bowiem stoi na stanowisku, że nie powinna płacić podatku dochodowego z odpłatnego zbycia działek, z uwagi na bezudziałowość jaką charakteryzuje wspólność majątkowa małżeńska. Ponadto wnioskodawczyni stoi na stanowisku, że przychód jaki uzyskała wspólnie z mężem z odpłatnego zbycia rzeczy wspólnej z uwagi na brak możliwości określenia w jakiej części przypada on na nią, wyklucza wymiar podatku.

Biorąc pod uwagę powyższe należy podkreślić, iż współwłasność majątkowa małżeńska jest niewątpliwie współwłasnością łączną ale z faktu tego nie można wywodzić braku obowiązku podatkowego po stronie każdego z małżonków w sytuacji zaistnienia takiego zdarzenia prawnego z którym przepisy praw podatkowego wiążą określone skutki podatkowe.

Podkreślić bowiem należy, iż w świetle art. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych jest osoba fizyczna a nie małżonkowie. Zgodnie z art. 6 ust. 1 tejże ustawy - małżonkowie podlegają odrębnemu opodatkowaniu od osiąganych przez nich dochodów. Zasadą ustawową jest zatem, iż małżonkowie są podatnikami każdy z osobna a w szczególnych przypadkach ustawa zezwala na łączne opodatkowanie małżonków, nie powoduje to jednak, że małżonkowie stają się jednym podatnikiem, gdyż podatnikiem nadal pozostaje osoba fizyczna. Skoro zatem każdy z małżonków jest odrębnie podatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości, to nie można zgadzać się z wnioskodawczynią, że z uwagi na bezudziałowość jaką charakteryzuje wspólność ustawowa małżonków, brak jest podstaw prawnych do opodatkowania każdego małżonka z osobna.

Braku obowiązku podatkowego wnioskodawczyni nie może również wywodzić z faktu, iż mąż nie podlega temu obowiązkowi. O braku wystąpienia obowiązku podatkowego z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości w przedmiotowej sprawie decyduje fakt, iż włączenie do majątku wspólnego małżonków ww. nieruchomości nie jest nabyciem w dacie zawarcia umowy rozszerzającej ustawową wspólność, a zatem upłynął 5 letni okres, o którym mowa w cyt. wyżej art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy.

Mając na uwadze powyższe, stanowisko wnioskodawczyni należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl