IBPBII/2/415/755/09/JT

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 14 lipca 2009 r. (data wpływu do tut. Biura 20 lipca 2009 r.), uzupełnionym w dniu 21 września 2009 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych udzielenia pracownikom nieoprocentowanej pożyczki na zakup akcji - jest prawidłowe.

W dniu 20 lipca 2009 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych udzielenia pracownikom nieoprocentowanej pożyczki na zakup akcji.

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych dlatego pismem z dnia 11 września 2009 r. wezwano do jego uzupełnienia. Uzupełnienie wpłynęło w dniu 21 września 2009 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Spółka w maju 2008 r. udzieliła swoim pracownikom nieoprocentowanych pożyczek pieniężnych, z których pracownicy sfinansowali w ramach programu pracowniczego zakup akcji. Pożyczka ta ma być przez pracowników spłacona do kwietnia 2010 r. a co miesiąc spłacana jest przez nich proporcjonalnie przypadająca na dany okres rozliczeniowy część kapitału.

Z uwagi na fakt iż ww. pożyczki były nieoprocentowane, Spółka jako płatnik uznała, że jest to nieodpłatne świadczenie na rzecz pracowników i doliczała co miesiąc do przychodu ze stosunku pracy wartość odsetek obliczaną od pozostałego do spłaty kapitału przyjmując, iż oprocentowanie wynosi 8% w skali roku.

Obecnie Spółka zamierza zaprzestać doliczać do przychodu pracowników wartość tych odsetek i zamierza doradzić im złożenie korekty ich rocznych zeznań podatkowych tak, aby odprowadzony przez Spółkę podatek od wartości przychodu, który stanowiły ww. odsetki, pracownicy ci wykazali jako podatek do zwrotu, będący jego nadpłatą. Spółka nie trudni się udzielaniem kredytów ani pożyczek i nie stanowi to jej przedmiotu działalności. Spółka, jako pracodawca przyznała ww. pożyczki na równych prawach a jej celem była wyłącznie pomoc pracownikom w zgromadzeniu przez nich stosownego kapitału a nie chęć zarobienia w związku z tym jakichkolwiek pieniędzy. Należy także dodać, że wsparcie dla pracowników udzielone zostało ze środków obrotowych Spółki i nie pochodziło z żadnego zgromadzonego na ten cel kapitału lub funduszu.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy Spółka jako płatnik w sposób zasadny naliczała pracownikom podatek dochodowy dodając do ich przychodu wartość naliczanych odsetek od udzielonej im pożyczki i czy zasadne jest zaprzestanie doliczania wartości tych odsetek do przychodu pracowników, z uwagi na fakt, że ich wartość nie stanowi de facto dla tychże pracowników nieodpłatnego świadczenia.

Zdaniem Spółki, jako płatnika podatku dochodowego swoich pracowników, podatek dochodowy z tytułu nieodpłatnego świadczenia pobierany był przez nią nienależnie, jak również w sposób zasadny zaprzestaje pobierania tego podatku. Nieoprocentowana pożyczka udzielana była pracownikom ze środków obrotowych Spółki na równych dla wszystkich pracowników zasadach. Nadto przedmiotowe wsparcie udzielane było wyłącznie jako pomoc pracownikom Spółki, natomiast Spółka nie miała zamiaru niczego na tej transakcji zarobić. Spółka nie trudni się w sposób zawodowy udzielaniem pożyczek i kredytów, a te które się sporadycznie zdarzają mają wyłącznie charakter kupiecki i związane są z normalnym prowadzeniem działalności gospodarczej.

Dla poparcia swego stanowiska wnioskodawca powołuje się na interpretacje indywidualne wydane przez Dyrektora Izby Skarbowej z dnia 1 lipca 2008 r. i z dnia 24 listopada 2008 r. jak również przez Dyrektora Izby Skarbowej z dnia 24 listopada 2008 r.

Wnioskodawca (Spółka) nadto dodaje, że całe udzielone pracownikom wsparcie zostanie przez nich w kwocie nominalnej w całości spłacone jak również to, że zgodnie z art. 720 § 1 kodeksu cywilnego przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić taką samą ilość pieniędzy albo taką samą ilość rzeczy tego samego gatunku i takiej samej jakości. Jak więc widać zwłaszcza w warunkach niegospodarczego obrotu w pełni, zdaniem Spółki uprawnione jest dosłowne stosowanie zacytowanego przepisu, w którym biorący pożyczkę zobligowany jest zwrócić w określonym terminie jedynie taką wartość środków pieniężnych, którą otrzymał od pożyczkodawcy, albowiem naliczanie odsetek nie jest elementem essentialia negoti umowy pożyczki.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) o podatku dochodowym od osób fizycznych, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z treścią art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Jednocześnie, na podstawie art. 12 ust. 1 ww. ustawy za przychody ze stosunku pracy, uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych ustala się według zasad określonych w art. 11 ust. 2-2b ww. ustawy (art. 12 ust. 3 ww. ustawy).

Na podstawie art. 11 ust. 2a ww. ustawy wartość innych nieodpłatnych świadczeń oraz częściowo odpłatnych ustala się:

W myśl art. 11 ust. 2b ww. ustawy jeżeli świadczenia są częściowo odpłatne, przychodem podatnika jest różnica pomiędzy wartością tych świadczeń, ustaloną według zasad określonych w ust. 2 lub 2a, a odpłatnością ponoszoną przez podatnika. Samo udzielenie pożyczki przez zakład pracy nie stanowi przychodu dla pracownika. Ze swej istoty umowa pożyczki nakłada na pożyczającego obowiązek zwrotu tej samej ilości pieniędzy albo tej samej ilości rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Zgodnie bowiem z treścią art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Zatem z punktu widzenia podatku dochodowego od osób fizycznych kwota pożyczki jest świadczeniem zwrotnym tj. z definicji powinna zostać zwrócona przez pożyczkobiorcę. Konsekwentnie pożyczka, jako taka nie stanowi dochodu podatkowego dla pożyczkobiorcy, ponieważ w wyniku jej udzielenia nie następuje stałe przysporzenie majątkowe dla pracownika.

W związku z tym w przypadku gdy pracodawca udziela pracownikowi nieoprocentowanej pożyczki, po stronie pracownika nie powstaje dochód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Wynika to z faktu, że do takiej pożyczki nie można zastosować dyspozycji art. 11 ust. 2a pkt 1, ponieważ Spółka nie dysponuje miarą pozwalającą oszacować wielkość przychodu powstającego po stronie pracownika z tytułu nieoprocentowanej pożyczki. Pracodawca również nie będzie dysponował miarą wewnętrznego zróżnicowania oprocentowania świadczenia, ponieważ Spółka stosuje jednolite zasady udzielania pożyczek względem wszystkich swoich pracowników.

Druga z metod określania dochodu wynikająca z art. 11 ust. 2a pkt 2 ustawy także nie będzie miała zastosowania w niniejszej sytuacji, bowiem usługi świadczone wobec pracowników przez zakład pracy nie będą usługami zakupionymi.

W przypadku pożyczek nieoprocentowanych nie będzie też miał zastosowania przepis art. 11 ust. 2a pkt 4 ustawy, tj. użycie ceny rynkowej świadczenia. Jego zastosowanie jest nieuzasadnione z uwagi na ogromne zróżnicowanie w zakresie oprocentowania stosowanego przez banki oraz inne podmioty udzielające pożyczek i kredytów oraz warunków ich przyznawania. Ponadto, cel pożyczek, które zostały udzielone przez Spółkę nie jest komercyjny (Spółka nie zamierza osiągać zysków z tego tytułu), w odróżnieniu od kredytów udzielanych przez banki oraz inne instytucje pożyczkowe. Pożyczki udzielone przez Spółkę mają raczej na celu wspomożenie finansowe pracowników Spółki w celu umożliwienia im zebrania odpowiedniej ilości kapitału na zakup akcji.

Podsumowując, w świetle przedstawionego stanu faktycznego oraz przy uwzględnieniu przywołanych powyżej okoliczności prawnych, nie jest uzasadnione uznanie hipotetycznych odsetek od nieoprocentowanej pożyczki dla pracowników za ich przychód,. Przenosząc powyższe na grunt rozpatrywanej sprawy należy stwierdzić, iż brak jest podstaw do zakwalifikowania wartości odsetek od nieoprocentowanej pożyczki udzielonej przez pracodawcę (jeżeli zakład pracy w istocie nie prowadzi działalności gospodarczej w zakresie udzielania pożyczek) pracownikowi jako przychodu ze stosunku pracy w rozumieniu art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, o ile zasady udzielania takich pożyczek są stosowane wg jednolitych reguł wobec wszystkich pracowników. Uzasadnionym także jest odstąpienie Spółki od zaliczania tych odsetek do wynagrodzenia swoim pracownikom.

Reasumując stwierdzić należy, iż w przypadku udzielenia pracownikom przez pracodawcę nieoprocentowanej pożyczki, w warunkach przedstawionych we wniosku, u pracowników tych nie wystąpi w związku z tym przychód z nieodpłatnych świadczeń w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Podkreślenia jednakże wymaga fakt, iż to że podmiot gospodarczy nie dokonał zgłoszenia w stosownej ewidencji zakresu danego rodzaju działalności nie oznacza, iż działalność w tym zakresie nie jest prowadzona, jeżeli podmiot w rzeczywistości wykonuje czynności gospodarcze z tego zakresu.

Zgodnie bowiem z brzmieniem art. 5a pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych działalnością albo pozarolniczą działalność gospodarczą jest działalność zarobkowa:

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.