IBPBII/2/415-701/09/MM

Pisma urzędowe
Status:  Nieoceniane

Pismo z dnia 22 września 2009 r. Izba Skarbowa w Katowicach IBPBII/2/415-701/09/MM

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że Pani stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 30 czerwca 2009 r. (data wpływu do tut. Biura 3 lipca 2009 r.), uzupełnionym w dniu 14 sierpnia 2009 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie odpłatnego zbycia w drodze zamiany lokalu mieszkalnego - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 3 lipca 2009 r. do tut. Biura wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie odpłatnego zbycia w drodze zamiany lokalu mieszkalnego.

W związku z brakami formalnymi wniosku, pismem z dnia 6 sierpnia 2009 r. Znak: IBPB II/2/415-701/09/MM wezwano wnioskodawczynię do uzupełnienia wniosku. Uzupełnienia dokonano w dniu 14 sierpnia 2009 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

W kwietniu 2008 r. wnioskodawczyni rozwiodła się. Z byłym mężem ustaliła, że zamienią ich wspólne mieszkanie na mniejsze dla wnioskodawczyni, a były mąż dostanie pieniądze od ludzi, którzy się zamienią z wnioskodawczynią. Wnioskodawczyni znalazła chętnych do zamiany i 22 czerwca 2009 r. stawili się u notariusza, gdzie były mąż zrzekł się swojej połowy mieszkania na rzecz wnioskodawczyni. W zamian wnioskodawczyni zapłaciła byłemu mężowi 50.000 zł. Wtedy też wnioskodawczyni zamieniła się z ludźmi, którzy zgodzili się na dopłatę wynikającą z różnicy metrów między mieszkaniem wnioskodawczyni, a ich tj. 80.000 zł. Pieniądze zostały przelane na konto byłego męża wnioskodawczyni. Tak więc były mąż otrzymał łącznie od wnioskodawczyni i od ludzi, z którymi dokonano zamiany mieszkań 130.000 zł. Umowa u notariusza jest umową zamiany mieszkania, dlatego na polecenie notariusza wnioskodawczyni zgłosiła się do urzędu skarbowego gdzie dowiedziała się, że jej sprawę trzeba rozpatrzyć indywidualnie.

W odpowiedzi na wezwanie wnioskodawczyni doprecyzowała przedstawiony stan faktyczny wyjaśniając, iż nabycie zamienianego mieszkania spółdzielczego na własność nastąpiło, zgodnie z Przydziałem Spółdzielni Mieszkaniowej w dniu 9 grudnia 1997 r. Do majątku wspólnego należało mieszkanie własnościowe. Wnioskodawczyni została zobowiązana przez byłego męża do zapłaty w sumie 130.000 zł z czego 80.000 zł dostał od ludzi, z którymi się zamieniła, a 50.000 zł od wnioskodawczyni.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w związku z zaistniałą sytuacją tj. zamiany większego mieszkania wnioskodawczyni na mniejsze, uzyskanie z tego tytułu pieniędzy przez byłego męża, wnioskodawczyni musi płacić podatek od tej zamiany.

Zdaniem wnioskodawczyni, z tego tytułu nie powinna płacić żadnego podatku gdyż to nie ona otrzymała pieniądze tylko jej były mąż. Wnioskodawczyni z tej zamiany nie uzyskała żadnych pieniędzy, dlatego uważa iż powinna być zwolniona z płacenia podatku.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje.

Zgodnie z treścią art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.), źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2, m.in.:

a.

nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,

b.

spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,

c.

prawa wieczystego użytkowania gruntów

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonywaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.

Użyte w cytowanym wyżej przepisie pojęcie "odpłatne zbycie" obejmuje swoim zakresem nie tylko umowę sprzedaży, ale każdą inną umowę, na mocy której dochodzi do odpłatnego przeniesienia prawa własności w tym również umowę zamiany. Umowa zamiany jest umową konsensualną, odpłatną i wzajemną, w której świadczenia obu stron mają charakter niepieniężny. Zgodnie z art. 603 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) przez umowę zamiany każda ze stron zobowiązuje się przenieść na drugą stronę własności rzeczy w zamian za zobowiązanie się do przeniesienia własności innej rzeczy co stanowi również formę odpłatnego zbycia rzeczy. Umowa zamiany jest zatem umową o podobnym charakterze co umowa sprzedaży, nie można jej jednak utożsamiać ze sprzedażą. Obie umowy stanowią o odpłatnym zbyciu.

Ustawą z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 217, poz. 1588 z późn. zm.) zmieniono zasady opodatkowania przychodów z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy zmieniającej, do przychodu (dochodu) z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nabytych lub wybudowanych (oddanych do użytkowania) do dnia 31 grudnia 2006 r., stosuje się zasady określone w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2007 r.

Natomiast ustawą z dnia 6 listopada 2008 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 209, poz. 1316) zmieniono m.in. zasady opodatkowania przychodów z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nowe zasady opodatkowania, zgodnie z art. 14 ustawy zmieniającej, mają zastosowanie do uzyskanych dochodów (poniesionej straty) od dnia 1 stycznia 2009 r.

Z powyższego wynika, iż w przypadku zamiany nieruchomości decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych ma moment jej nabycia.

Ustrój wspólności ustawowej, obejmujący dorobek obojga małżonków, ukształtowany został przez ustawodawcę jako wspólność łączna, bezudziałowa. Wspólność ta charakteryzuje się tym, że w czasie jej trwania małżonkowie nie mają określonych udziałów w majątku wspólnym, nie mogą zatem rozporządzać udziałami, a także nie mogą żądać podziału majątku objętego wspólnością (art. 35 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 1964 r. Nr 9, poz. 59 z późn. zm.)). Dopiero z chwilą ustania małżeństwa wspólność ta ulega przekształceniu. Z chwilą ustania wspólności ustawowej małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym stanowiącym ich dorobek (art. 43 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego).

Za datę nabycia nieruchomości lub prawa - w przypadku odpłatnego zbycia-które przypadły danej osobie w wyniku podziału majątku dorobkowego małżeńskiego, należy przyjąć datę ich nabycia w czasie trwania związku małżeńskiego, jeżeli wartość otrzymanej przez daną osobę nieruchomości lub prawa, w wyniku podziału majątku, mieści się w udziale, jaki temu małżonkowi przysługuje w majątku dorobkowym małżeńskim. Jeżeli natomiast wartość otrzymanej przez byłego małżonka nieruchomości lub prawa przekracza jego udział w majątku dorobkowym małżeńskim, to wówczas za datę nabycia tej części nieruchomości, która przekracza udział byłego małżonka w majątku dorobkowym, należy przyjąć dzień, w którym dokonano podziału majątku dorobkowego. Nabyciem nieruchomości w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy o podatku dochodowym nie jest przyznanie jej na wyłączną własność jednemu z małżonków w wyniku podziału majątku wspólnego, ale tylko wówczas, gdy podział taki jest ekwiwalentny w naturze i nie towarzyszą mu spłaty lub dopłaty.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż podział majątku dorobkowego małżeńskiego nie był ekwiwalenty. Przedmiotem podziału majątku dorobkowego małżonków było mieszkanie własnościowe. W wyniku podziału majątku dorobkowego małżeńskiego mieszkanie to stanowiące wspólny dorobek małżeński przypadło wnioskodawczyni w całości, ze spłatą na rzecz byłego męża.

Wobec powyższego w niniejszym przypadku należy stwierdzić, że wnioskodawczyni nabyła połowę przedmiotowego mieszkania, czyli część odpowiadającą jej udziałowi w majątku wspólnym w 1997 r. Tym samym wartość połowy przychodu z tytułu zbycia przedmiotowego mieszkania nie będzie podlegać w ogóle opodatkowaniu podatkiem dochodowym, ponieważ odpłatne zbycie tego udziału nastąpiło po upływie 5 lat licząc od końca roku, w którym nastąpiło nabycie.

Natomiast pozostałą część mieszkania wnioskodawczyni nabyła w 2009 r. w wyniku podziału majątku wspólnego. Wartość przychodu ze zbycia tej części mieszkania, która została nabyta w 2009 r. w wyniku podziału majątku podlega zatem opodatkowaniu według zasad obowiązujących od 1 stycznia 2009 r.

Zgodnie z zapisem art. 30e ust. 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) podatek dochodowy wynosi 19% podstawy jego obliczenia.

Stosownie do art. 30e ust. 2 ww. ustawy podstawą obliczenia podatku, jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonym zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw.

Natomiast w myśl art. 30e ust. 3 cytowanej ustawy, w przypadku odpłatnego zbycia w drodze zamiany nieruchomości lub praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) dochód ustala się u każdej ze stron umowy na zasadach, o których mowa w ust. 2.

Zgodnie z art. 19 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychodem z odpłatnego zbycia w drodze zamiany nieruchomości lub praw majątkowych, a także innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8u każdej ze stron umowy przenoszącej własność, jest wartość nieruchomości, rzeczy lub prawa zbywanego w drodze zamiany. Zatem przy zamianie mieszkań przychodem jest wartość zbywanego mieszkania (udziału) wyrażona w cenie określonej w umowie pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej w wysokości rynkowej (art. 19 ust. 4 ww. ustawy).

Przychód osiągnięty przez wnioskodawczynię stanowi więc #189; wartości zbywanego mieszkania, który może zostać pomniejszony o #189; poniesionych przez wnioskodawczynię kosztów odpłatnego zbycia np. kosztów związanych ze sporządzeniem umowy zamiany. Koszty związane z zamianą poniesione przez wnioskodawczynię stanowią bowiem koszt odpłatnego zbycia całego mieszkania, a więc także udziału nabytego w 1997 r. dlatego należy je proporcjonalnie rozliczyć na udział nabyty w 2009 r.

Stosownie natomiast do art. 22 ust. 6c ww. ustawy koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), z zastrzeżeniem ust. 6d, stanowią udokumentowane koszty nabycia lub udokumentowane koszty wytworzenia, powiększone o udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania.

Wysokość ww. nakładów, stosownie do art. 22 ust. 6e tej ustawy, ustala się na podstawie faktur VAT w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług oraz dokumentów stwierdzających poniesienie opłat administracyjnych.

W świetle powyższego, w przypadku odpłatnego zbycia mieszkania nabytego ponad udział w majątku dorobkowym małżonków, kosztem uzyskania przychodu może być m.in. udokumentowana kwota faktycznej spłaty na rzecz byłego małżonka, ponieważ mieści się ona w kategorii kosztów nabycia, o których mowa w ww. art. 22 ust. 6c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zatem kwota spłaty na rzecz byłego męża tj. 130.000 zł może być uznana za koszt nabycia drugiej połowy mieszkania, o którą wnioskodawczyni może pomniejszyć uzyskany w drodze zamiany przychód. Ponadto nie ma znaczenia, iż część spłaty tj. 80.000 zł została przekazana byłemu mężowi wnioskodawczy bezpośrednio przez osoby, z którymi wnioskodawczyni dokonała zamiany, ponieważ to wnioskodawczyni zobowiązana została do zapłaty na rzecz byłego męża w sumie 130.000 zł. Owe 80.000 zł stanowiło wartość dopłaty należną wnioskodawczyni wynikłą z różnicy pomiędzy zamienianymi mieszkaniami. Do kosztów uzyskania przychodów mogą zostać zaliczone także poniesione przez wnioskodawczynię wydatki związane z zawarciem umowy podziału majątku wspólnego.

Reasumując dochód osiągnięty przez wnioskodawczynię stanowi różnica pomiędzy #189; wartości zbywanego mieszkania a kosztami odpłatnego zbycia (art. 19 ww. ustawy) oraz kosztami uzyskania przychodu (art. 22 ust. 6c ww. ustawy), które związane są z częścią mieszkania nabytego w 2009 r. w wyniku podziału majątku dorobkowego małżeńskiego. Ponadto zaznacza się, że w przypadku gdy ww. koszty będą równe lub przekroczą wartość przychodu nie wystąpi dochód do opodatkowania.

Zgodnie z art. 30e ust. 4 ww. ustawy po zakończeniu roku podatkowego podatnik jest obowiązany w zeznaniu podatkowym, o którym mowa w art. 45 ust. 1a pkt 3, wykazać:

1.

dochody uzyskane w roku podatkowym z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) i obliczyć należny podatek dochodowy od dochodu, do którego nie ma zastosowania art. 21 ust. 1 pkt 131, lub

2.

dochody, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131.

Natomiast w przypadku niewypełnienia warunków określonych w art. 21 ust. 1 pkt 131 podatnik jest obowiązany do złożenia korekty zeznania, o którym mowa w art. 45 ust. 1a pkt 3, i do zapłaty podatku wraz z odsetkami za zwłokę; odsetki nalicza się od następnego dnia po upływie terminu płatności, o którym mowa w art. 45 ust. 4 pkt 4, do dnia zapłaty podatku włącznie (art. 30e ust. 7 ww. ustawy).

Przepis art. 21 ust. 1 pkt 131 ww. ustawy stanowi, iż wolne od podatku dochodowego są dochody z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, o których mowa w art. 30e, w wysokości, która odpowiada iloczynowi tego dochodu i udziału wydatków poniesionych na własne cele mieszkaniowe w przychodzie z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, jeżeli począwszy od dnia odpłatnego zbycia, nie później niż w okresie dwóch lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie, przychód uzyskany ze zbycia tej nieruchomości lub tego prawa majątkowego został wydatkowany na własne cele mieszkaniowe; udokumentowane wydatki poniesione na te cele uwzględnia się do wysokości przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych.

W myśl art. 21 ust. 25 pkt 3 ww. ustawy, za wydatki poniesione na cele, o których mowa w ust. 1 pkt 131, uważa się wartość otrzymanego w ramach odpłatnego zbycia w drodze zamiany znajdującego się w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej:

a.

budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, lub

b.

spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej, lub udziału w tych prawach, lub

c.

gruntu lub udziału w gruncie, prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie przeznaczonych pod budowę budynku mieszkalnego, w tym również gruntu lub udziału w gruncie albo prawa wieczystego użytkowania gruntu lub udziału w takim prawie z rozpoczętą budową budynku mieszkalnego, lub

d.

gruntu, udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z budynkiem lub lokalem wymienionym w lit. a).

Mając powyższe na uwadze stwierdzić należy, iż dochód uzyskany z zamiany lokalu mieszkalnego w części, którą wnioskodawczyni nabyła w 2009 r. w wyniku podziału majątku wspólnego będzie korzystał ze zwolnienia, o którym mowa w cytowanym powyżej art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jeżeli odpowiada on wartości lokalu otrzymanego w ramach ww. umowy.

Mimo iż faktycznie wnioskodawczyni nie będzie zobowiązana do zapłaty podatku dochodowego to jej stanowisko należało uznać za nieprawidłowe. Wnioskodawczyni uważa bowiem, że powodem nie płacenia przez nią podatku w przedmiotowej sprawie jest fakt, iż to nie ona, a były mąż otrzymał pieniądze. Wyjaśnia się, że w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy przychodem jest wartość zbywanej nieruchomości lub prawa zgodnie z art. 19 ww. ustawy. Nie ma więc znaczenia faktyczne otrzymanie pieniędzy.

Do wniosku oraz do uzupełnienia wniosku wnioskodawczyni dołączyła dokumenty. Należy jednak zauważyć, że wydając interpretacje w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do ich oceny; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez wnioskodawcę i jego stanowiskiem. Z tej przyczyny treść załączonych dokumentów nie mogła podlegać analizie.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu, ul. Kośnego 70, 45-372 Opole po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl