IBPBII/2/415-67/09/HS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 19 stycznia 2009 r. (data wpływu do tu. BKIP 21 stycznia 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży nieruchomości nabytej w wyniku podziału majątku dorobkowego - jest nieprawidłowe.

W dniu 21 stycznia 2009 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży nieruchomości nabytej w wyniku podziału majątku dorobkowego.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Aktem notarialnym z dnia 23 sierpnia 1996 r. wnioskodawczyni wraz z mężem otrzymała w formie darowizny od teściowej nieruchomość niezabudowaną oznaczoną jako działka nr 4960/3 na zasadach wspólności majątkowej małżeńskiej. W trakcie trwania małżeństwa małżonkowie wybudowali na przedmiotowej działce dom jednorodzinny w stanie surowym zamkniętym. Wyrokiem rozwodowym z dnia 6 marca 2008 r. Sąd Okręgowy dokonał podziału nieruchomości (domu) w ten sposób, że przyznał ją na wyłączną własność wnioskodawczyni bez spłat i dopłat na rzecz byłego małżonka. Aktem notarialnym z dnia 21 października 2008 r. wnioskodawczyni sprzedała ww. nieruchomość za kwotę 450 000 zł, przy czym 180 000 zł wydatkowała na zakup lokalu, zgodnie z aktem notarialnym z dnia 24 listopada 2008 r.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w świetle art. 10 ustawy kwota uzyskana ze sprzedaży stanowi źródło przychodu, a jeżeli tak, jaka jest to kwota, gdyż przed sprzedażą wnioskodawczyni była współwłaścicielem nieruchomości na prawach wspólności majątkowej małżeńskiej. Jeżeli przychód ze sprzedaży nieruchomości podlegałaby opodatkowaniu to czy podatek należałoby obliczyć od całości uzyskanej kwoty ze sprzedaży (450 000 zł), czy też od części wnioskodawczyni we wspólności majątkowej małżeńskiej - 225 000 zł. Czy też od kwoty 225 000 zł należałoby odjąć kwotę 180 000 zł przeznaczoną na zakup lokalu mieszkalnego zgodnie z aktem notarialnym z dnia 24 listopada 2008 r....

Zdaniem wnioskodawczyni, ww. dom nie jest ukończony i przekazany do eksploatacji, nie stanowi odrębnej nieruchomości od gruntu, na którym jest wzniesiony, dlatego też kwota uzyskana ze sprzedaży nie powinna być opodatkowana.

Gdyby stanowisko urzędu było odmienne, to według wnioskodawczyni opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych mogłaby podlegać tylko kwota 45 000 zł (450 000 zł - wartość sprzedaży całej nieruchomości minus 225 000 zł - udział wnioskodawczyni we wspólności majątkowej małżeńskiej minus 180 000 zł - kwota wydatkowana przez wnioskodawczynię na zakup mieszkania równa się 45 000 zł do ewentualnego opodatkowania).

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam co następuje:

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) podlegającym opodatkowaniu źródłem przychodów jest m.in. odpłatne zbycie nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości, jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Podkreślić należy, iż przepis art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy formułuje generalną zasadę, że sprzedaż nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Tym samym, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości jej części lub udziału w nieruchomości nastąpiło po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie - nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym przychód uzyskany ze sprzedaży nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Ustawą z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2006 r. Nr 217, poz. 1588 z późn. zm.), od 1 stycznia 2007 r. zostały zmienione zasady opodatkowania dochodów z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw, określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) - c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Z uwagi na treść przepisu art. 7 ust. 1 powołanej ustawy zmieniającej, do przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), nabytych lub wybudowanych (oddanych do użytkowania) do dnia 31 grudnia 2006 r. stosuje się zasady określone w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2007 r. Oznacza to zarazem, iż nowe zasady opodatkowania mają zastosowanie do dochodów uzyskanych ze zbycia nieruchomości i praw nabytych po 1 stycznia 2007 r.

Wobec wyżej powołanych regulacji ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w przypadku sprzedaży nieruchomości istotne znaczenie ma data nabycia nieruchomości i podstawa jej nabycia.

Ustrój wspólności ustawowej, obejmujący dorobek obojga małżonków, ukształtowany został przez ustawodawcę jako wspólność łączna, bezudziałowa. Wspólność ta charakteryzuje się tym, że w czasie jej trwania małżonkowie nie mają określonych udziałów w majątku wspólnym, nie mogą zatem rozporządzać udziałami, a także nie mogą żądać podziału majątku objętego wspólnością (art. 35 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy - Dz. U. z 1964 r. Nr 9, poz. 59 z późn. zm.). Dopiero z chwilą ustania małżeństwa wspólność ta ulega przekształceniu. Z chwilą ustania wspólności ustawowej małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym stanowiącym ich dorobek (art. 43 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego).

Za datę nabycia nieruchomości lub prawa - w przypadku ich sprzedaży, które przypadły danej osobie w wyniku podziału majątku dorobkowego małżeńskiego, należy przyjąć datę ich nabycia w czasie trwania związku małżeńskiego, ale tylko wówczas, jeżeli wartość otrzymanej przez daną osobę nieruchomości lub prawa w wyniku podziału majątku mieści się w udziale, jaki temu małżonkowi przysługuje w majątku dorobkowym małżeńskim. Jeżeli natomiast wartość otrzymanej przez byłego małżonka nieruchomości lub prawa przekracza jego udział w majątku dorobkowym małżeńskim, to wówczas za datę nabycia tej części nieruchomości, która przekracza udział byłego małżonka w majątku dorobkowym, należy przyjąć dzień, w którym dokonano podziału majątku dorobkowego. Nabyciem nieruchomości w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy o podatku dochodowym nie jest przyznanie jej na wyłączną własność jednemu z małżonków w wyniku podziału majątku wspólnego, jeśli podział taki jest ekwiwalentny w naturze i nie towarzyszą mu spłaty lub dopłaty.

Z treści wniosku wynika, że podział majątku dorobkowego małżeńskiego w przedstawionej sprawie nie był jednak ekwiwalentny, całość majątku otrzymała bowiem wnioskodawczyni. O ekwiwalentnym podziale w naturze mówić można jedynie wówczas, gdy w wyniku podziału majątku dorobkowego, każdy z małżonków otrzymuje na wyłączną własność majątek tej samej wartości. Z opisanego we wniosku stanu faktycznego nie wynika, aby do majątku wchodziły inne rzeczy prócz przedmiotowej nieruchomości. Przedmiotem podziału majątku dorobkowego małżonków była zatem nieruchomość zabudowana budynkiem mieszkalnym w stanie surowym zamkniętym. W wyniku podziału majątku dorobkowego małżeńskiego nieruchomość ta stanowiąca wspólny dorobek małżeński przypadła wnioskodawczyni w całości, bez spłat i dopłat na rzecz byłego męża.

Wobec powyższego w niniejszym przypadku należy stwierdzić, że wnioskodawczyni nabyła połowę przedmiotowej nieruchomości, czyli część odpowiadającą jej udziałowi w majątku wspólnym w 1996 r. Tym samym połowa przychodów ze sprzedaży przedmiotowej nieruchomości nie będzie podlegać w ogóle opodatkowaniu podatkiem dochodowym, ponieważ odpłatne zbycie tej części nieruchomości nastąpi po upływie 5 lat licząc od końca roku, w którym nastąpiło nabycie.

Natomiast pozostałą część nieruchomości - tj. #189; część wnioskodawczyni nabyła w 2008 r. w wyniku podziału majątku wspólnego. Przychód ze sprzedaży tej części nieruchomości, która została nabyta w 2008 r. w wyniku podziału majątku podlega zatem opodatkowaniu według zasad obowiązujących od 1 stycznia 2007 r.

Jak wskazano na wstępie niniejszego uzasadnienia ustawą z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz zmianie niektórych innych ustaw zmieniono zasady opodatkowania przychodów z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy. Nowe zasady opodatkowania mają zastosowanie do dochodów uzyskanych ze zbycia nieruchomości i praw nabytych po 1 stycznia 2007 r. (art. 7 ust. 1 ww. ustawy).

Zgodnie z zapisem art. 30e ust. 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w cyt. art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) podatek dochodowy wynosi 19% podstawy jego obliczenia. Podatek jest płatny w terminie złożenia zeznania za rok podatkowy, w którym nastąpiło odpłatne zbycie. Stosownie do art. 30e ust. 2 ww. ustawy podstawą obliczenia podatku, jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonym zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw. Przy czym przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej w wysokości wartości rynkowej (art. 19 ust. 1 ww. ustawy).

W przypadku odpłatnego zbycia podstawę obliczenia podatku stanowi różnica pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości określonym zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6d ww. ustawy tj. udokumentowanymi nakładami, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynionymi w czasie ich posiadania oraz kwotę zapłaconego podatku od spadków i darowizn w takiej części, w jakiej wartość zbywanej rzeczy lub prawa przyjęta do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn odpowiada łącznej wartości rzeczy i praw majątkowych przyjętej do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn. W przedmiotowej sprawie udział należący pierwotnie do męża wnioskodawczyni nabyła nieodpłatnie, bowiem udział w nieruchomości przypadł jej bez spłat i dopłat na rzecz byłego małżonka. Dlatego też w przypadku wnioskodawczyni nie wystąpiły koszty nabycia zbywanego udziału, o które można pomniejszyć uzyskany ze sprzedaży przychód. Przychód ten można jedynie pomniejszyć o nakłady poczynione na zbywaną nieruchomość w części przypadającej na wnioskodawczynię.

Wysokość nakładów, o których mowa w ust. 6d ustala się na podstawie faktur VAT w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług oraz dokumentów stwierdzających poniesienie opłat administracyjnych.

Stosownie do powołanych przepisów należy stwierdzić, że przychód uzyskany ze sprzedaży lokalu mieszkalnego może zostać pomniejszony o koszty, o których mowa w art. 19 ust. 1 oraz art. 22 ust. 6d ww. ustawy.

Przenosząc opisane wyżej uregulowania prawne na grunt rozpatrywanej sprawy oraz mając na względzie przedstawiony we wniosku stan faktyczny stwierdzić należy, iż wnioskodawczyni udziały w przedmiotowej nieruchomości nabyła odpowiednio w #189; części w 1996 r. w drodze darowizny na zasadzie wspólności ustawowej oraz w #189; części w 2008 r. w wyniku podziału majątku dorobkowego małżeńskiego. Ponieważ od końca roku w którym nabyto #189; część na zasadzie wspólności ustawowej, a więc od końca 1996 r. minęło pięć lat zatem ta część przychodu uzyskanego z odpłatnego zbycia nieruchomości nie stanowi źródła przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych a tym samym nie będzie podlegała w ogóle opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Opodatkowaniu podlegać będzie natomiast pozostała #189; część nieruchomości nabyta w 2008 r. w wyniku podziału majątku dorobkowego na zasadzie art. 30e ust. 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ponieważ zbycie nastąpiło przed upływem pięciu lat od nabycia. Podatek wynosi 19%, przy czym opodatkowaniu podlega #189; przychodu ze zbytej nieruchomości, natomiast dochodem jest różnica pomiędzy kwotą tego przychodu a kosztami jego uzyskania określonymi w art. 22 ust. 6d ustawy (połowa udokumentowanych nakładów poniesionych na nieruchomość).

Należy ponadto zauważyć, że nieprawidłowe jest stanowisko wnioskodawczyni w kwestii odliczenia od połowy wartości sprzedanej nieruchomości kwoty w wysokości 180 000 zł wydatkowanej przez wnioskodawczynię na zakup lokalu mieszkalnego. W chwili nabycia udziału w #189; części nieruchomości w drodze podziału majątku małżeńskiego-tj. w 2008 r. - nie obowiązywał bowiem przepis przewidujący zwolnienie z podatku dochodowego dochodów z odpłatnego zbycia nieruchomości, jeżeli nie później niż w ciągu 2 lat przychód uzyskany ze zbycia tych nieruchomości zostanie wydatkowany na własne cele mieszkaniowe. Przepis ten miał m.in. zastosowanie do nieruchomości nabytych przed datą 1 stycznia 2007 r. Nie może więc z ww. zwolnienia skorzystać wnioskodawczyni, ponieważ nabycie przez nią #189; części nieruchomości w drodze podziału majątku wspólnego nastąpiło po dniu 31 grudnia 2006 r., już w roku 2008 r. Wydatkowana na zakup nowego lokalu mieszkalnego kwota nie może być również uznana za koszty uzyskania przychodu ze zbycia nabytego w 2008 r. udziału w nieruchomości, gdyż wydatek na zakup tego lokalu nie jest kosztem nabycia zbywanego udziału. Wydatek na zakup nowego lokalu jest kosztem nabycia, ale tego lokalu i w razie jego ewentualnej sprzedaży będzie mógł pomniejszyć przychód do opodatkowania.

Reasumując, stanowisko wnioskodawczyni jest nieprawidłowe. Sprzedaż w 2008 r. tej części nieruchomości - tj. 1/2, która została nabyta w wyniku podziału majątku wspólnego dokonana w 2008 r. będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych; przychodu ze sprzedaży nie można pomniejszyć o kwotę przeznaczoną na zakup nowego lokalu mieszkalnego.

Do wniosku wnioskodawczyni dołączyła plik dokumentów (kserokopie aktu notarialnego i wyroku sądowego). Należy jednak zauważyć, że wydając interpretacje w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do ich oceny; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez wnioskodawczynię i jej stanowiskiem.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.