IBPBII/2/415-652/10/ŁCz

Pisma urzędowe
Status:  Nieoceniane

Pismo z dnia 20 sierpnia 2010 r. Izba Skarbowa w Katowicach IBPBII/2/415-652/10/ŁCz

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że Pana stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 19 maja 2010 r. (data wpływu do tut. Biura 24 maja 2010 r.), uzupełnionym w dniach 12 lipca 2010 r. i 30 lipca 2010 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości dokonania odliczeń z tytułu ulgi odsetkowej - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 24 maja 2010 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości dokonania odliczeń z tytułu ulgi odsetkowej.

W związku z brakami formalnymi stwierdzonymi we wniosku, pismami z dnia 28 czerwca 2010 r. i 16 lipca 2010 r. Znak: IBPB II/2/415-652/10/ŁCz wezwano wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku.

Uzupełnienia dokonano w dniach 12 lipca i 30 lipca 2010 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W dniu 17 października 2005 r. wnioskodawca wraz z małżonką wpłacił zadatek za lokal mieszkalny w wysokości 5 000,00 zł. Lokal mieszkalny ma powierzchnię użytkową 64/9 m2, piwnicę oraz przynależny grunt. W dniu 28 listopada 2005 r. wnioskodawca wspólnie z małżonką zawarł umowę kredytową na zakup lokalu mieszkalnego w wysokości 151 000 zł z czego kwota w wysokości 109 326 zł została przekazana na konto developera (w tym cena za grunt 6 172,00 zł). W dniu 9 grudnia 2005 r. developer wystawił wnioskodawcy fakturę zakupu mieszkania na kwotę 104 325,00 zł. Budynek w którym znajduje się mieszkanie jest murowany, pięciokondygnacyjny, podpiwniczony, ośmioklapkowy i zawiera 78 lokali mieszkalnych. Wnioskodawca wskazał, że budynek został oddany do użytku końcem 1999 r. Wnioskodawca chciałby corocznie odliczać od dochodu odsetki kredytu hipotecznego, argumentując to tym, że mieszkanie w dniu zakupu miało tylko 6 lat, było w stanie surowym, wymagało takiego samego wkładu finansowego, jak mieszkanie, które zostało oddane np. w 2004 r.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy wnioskodawca może skorzystać z ulgi odsetkowej.

Zdaniem wnioskodawcy, może on skorzystać z ulgi odsetkowej. Uważa, że umowa kredytowa została zawarta w 2005 r., czyli w czasie, w którym obowiązuje ulga odsetkowa. Zakup mieszkania rok lub dwa lata później nie powinien dyskwalifikować z możliwości skorzystania z ulgi odsetkowej. Ponadto dopełnione zostały wszystkie warunki zawarcia umowy kredytowej (czas zawarcia umowy) oraz data zakupu mieszkania. Wnioskodawca uważa również, że nie powinno się go dyskwalifikować z możliwości skorzystania z ulgi odsetkowej, jeżeli inni kredytobiorcy mogą z niej korzystać. Możliwość skorzystania z ulgi pozwoli wnioskodawcy odzyskać płynność finansową.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam co następuje:

Zasady dokonania odliczeń wydatków poniesionych na spłatę odsetek od kredytu udzielonego podatnikowi na sfinansowanie inwestycji mającej na celu zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych regulują przepisy art. 26b ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.), obowiązujące w związku z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 217, poz. 1588 z późn. zm.).

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. w znowelizowanym brzmieniu, podatnikowi, któremu w latach 2002-2006 został udzielony kredyt (pożyczka), o którym mowa w art. 26b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2007 r., zwany dalej "kredytem mieszkaniowym", przysługuje na zasadach określonych w tej ustawie oraz w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2007 r., prawo do odliczania wydatków na spłatę odsetek:

1.

od kredytu mieszkaniowego,

2.

od kredytu (pożyczki) zaciągniętego na spłatę kredytu mieszkaniowego,

3.

od każdego kolejnego kredytu (pożyczki) zaciągniętego na spłatę kredytu (pożyczki), o którym mowa w pkt 1 lub 2

- do upływu terminu spłaty określonego w umowie o kredyt mieszkaniowy zawartej przed dniem 1 stycznia 2007 r., nie dłużej jednak niż do dnia 31 grudnia 2027 r.

I tak zgodnie treścią art. 26b ust. 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym do końca 2006 r. od podstawy obliczenia podatku, ustalonej zgodnie z art. 26 ust. 1 odlicza się, z zastrzeżeniem ust. 2-4, faktycznie poniesione w roku podatkowym wydatki na spłatę odsetek od kredytu (pożyczki) udzielonego podatnikowi na sfinansowanie inwestycji mającej na celu zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych, związanej z:

1.

budową budynku mieszkaniowego albo

2.

wniesieniem wkładu budowlanego lub mieszkaniowego do spółdzielni mieszkaniowej na nabycie prawa do nowo budowanego budynku mieszkalnego albo lokalu mieszkalnego w takim budynku, albo

3.

zakupem nowo wybudowanego budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego w takim budynku od gminy albo od osoby, która wybudowała ten budynek w wykonywaniu działalności gospodarczej, albo

4.

nadbudową lub rozbudową budynku na cele mieszkalne lub przebudową (przystosowaniem) budynku niemieszkalnego, jego części lub pomieszczenia niemieszkalnego na cele mieszkalne, w wyniku których powstanie samodzielne mieszkanie spełniające wymagania określone w przepisach prawa budowlanego.

Ponadto w myśl art. 26b ust. 2 ustawy, odliczenie wydatków na spłatę odsetek od kredytu na sfinansowanie inwestycji mającej na celu zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych podatnika stosuje się, jeżeli:

1.

kredyt (pożyczka) był udzielony po dniu 1 stycznia 2002 r.,

2.

kredyt (pożyczka) był udzielony przez podmiot uprawniony na podstawie przepisów prawa bankowego albo przepisów o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych do udzielania kredytów (pożyczek), a z umowy kredytu (pożyczki) wynika, że dotyczy on jednej z inwestycji wymienionych w ust. 1,

3.

inwestycja wymieniona w ust. 1 dotyczy budynków mieszkalnych lub lokali mieszkalnych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przeznaczonych pod budownictwo mieszkaniowe w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, a w razie braku tego planu - określonym w decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, wydanej na podstawie obowiązujących ustaw,

4.

inwestycja wymieniona w ust. 1 dotyczy budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego, którego budowa została zakończona nie wcześniej niż w 2002 r., a ponadto w przypadku inwestycji:

a.

o których mowa w ust. 1 pkt 1 albo pkt 4 - zakończenie nastąpiło przed upływem trzech lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym zgodnie z prawem budowlanym uzyskano pozwolenie na budowę, nadbudowę lub rozbudowę budynku na cele mieszkalne lub przebudowę (przystosowanie) budynku niemieszkalnego, jego części lub pomieszczenia niemieszkalnego na cele mieszkalne, i zostało potwierdzone określonym w przepisach prawa budowlanego pozwoleniem na użytkowanie budynku mieszkalnego, a w razie braku obowiązku jego uzyskania - zawiadomieniem o zakończeniu budowy takiego budynku,

b.

o których mowa w ust. 1 pkt 2 albo pkt 3 - została zawarta umowa o ustanowieniu spółdzielczego własnościowego lub lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego albo umowa w formie aktu notarialnego o ustanowieniu odrębnej własności lokalu mieszkalnego, o przeniesieniu na podatnika własności budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego, której jedną ze stron jest podatnik,

5.

do zeznania, o którym mowa w art. 45 składanego za rok, w którym po raz pierwszy dokonuje się odliczenia, o którym mowa w ust. 1, podatnik dołączy oświadczenie, według określonego wzoru, o wysokości wszystkich poniesionych wydatków związanych z daną inwestycją, w tym o wysokości wydatków udokumentowanych fakturami wystawionymi przez podatników podatku od towarów i usług niekorzystających ze zwolnienia od tego podatku,

6.

odsetki od kredytu:

a.

zostały faktycznie zapłacone, a ich wysokość i termin zapłaty są udokumentowane dowodem wystawionym przez podmiot wymieniony w pkt 2,

b.

nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów lub nie zostały zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie, chyba że zwrócone odsetki zwiększyły podstawę obliczenia podatku,

c.

nie zostały odliczone od przychodów na podstawie art. 11 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym,

7.

podatnik lub jego małżonek nie korzystał lub nie korzysta z odliczenia od dochodu (przychodu) lub podatku wydatków poniesionych na własne cele mieszkaniowe, przeznaczonych na:

a.

zakup gruntu lub odpłatne przeniesienie prawa wieczystego użytkowania gruntu pod budowę budynku mieszkalnego,

b.

budowę budynku mieszkalnego,

c.

wkład budowlany lub mieszkaniowy do spółdzielni mieszkaniowej,

d.

zakup nowo wybudowanego budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego w takim budynku od gminy albo od osoby, która wybudowała ten budynek w wykonywaniu działalności gospodarczej,

e.

nadbudowę lub rozbudowę budynku na cele mieszkalne,

f.

przebudowę strychu, suszarni albo przystosowanie innego pomieszczenia na cele mieszkalne oraz wykończenie lokalu mieszkalnego w nowo wybudowanym budynku mieszkalnym, do dnia zasiedlenia tego lokalu,

g.

systematyczne gromadzenie oszczędności na rachunku oszczędnościowo-kredytowym w banku prowadzącym kasę mieszkaniową, według zasad określonych w odrębnych przepisach.

Na mocy przepisu art. 26b ust. 4 pkt 1-2 cytowanej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, odliczenie z tytułu spłaty odsetek od kredytu hipotecznego obejmuje wyłącznie odsetki:

1.

naliczone za okres począwszy od dnia 1 stycznia 2002 r., z zastrzeżeniem ust. 5, i zapłacone od tego dnia,

2.

od tej części kredytu, która nie przekracza kwoty stanowiącej iloczyn 70 m2 powierzchni użytkowej i wskaźnika przeliczeniowego 1 m2 powierzchni użytkowej budynku mieszkalnego, ustalonego do celów obliczenia premii gwarancyjnej od wkładów na oszczędnościowych książeczkach mieszkaniowych za III kwartał roku poprzedzającego rok podatkowy, określonej na rok zakończenia inwestycji, z zastrzeżeniem ust. 10.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych określa także termin, od którego możliwe jest dokonywanie odliczeń z tytułu spłaty odsetek od kredytu mieszkaniowego.

Zgodnie z art. 26b ust. 5 ww. ustawy pierwszego odliczenia z tytułu omawianej ulgi można dokonać najwcześniej za rok podatkowy, w którym została zakończona dana inwestycja. Jeżeli odsetki, o których mowa w ust. 4 zostały zapłacone także przed rokiem zakończenia inwestycji sfinansowanej kredytem, to wówczas mogą być one odliczone od podstawy obliczenia podatku za rok podatkowy, w którym podatnik po raz pierwszy odlicza odsetki, a także mogą być odliczone od podstawy obliczenia podatku również w roku podatkowym bezpośrednio następującym po roku, w którym podatnik po raz pierwszy odliczył odsetki; w tym przypadku odliczeniu podlega wyłącznie różnica między sumą odsetek przypadających do odliczenia a kwotą odsetek faktycznie odliczonych w roku, w którym podatnik dokonał pierwszego odliczenia (art. 26b ust. 6 i ust. 7 ww. ustawy). Ponadto przepis art. 26b ust. 2 pkt 5 ww. ustawy nakłada dodatkowo obowiązek, aby do zeznania, o którym mowa w art. 45 składanego za rok, w którym po raz pierwszy dokonuje się odliczenia, o którym mowa w ust. 1, podatnik dołączył oświadczenie, wg określonego wzoru, o wysokości wszystkich poniesionych wydatków związanych z daną inwestycją, w tym o wysokości wydatków udokumentowanych fakturami wystawionymi przez podatników podatku od towarów i usług nie korzystających ze zwolnienia od tego podatku (tzn. PIT-2K).

W myśl art. 26b ust. 8 tej ustawy wydatki, o których mowa w ust. 1 dotyczą odsetek zapłaconych łącznie przez oboje małżonków. Jeżeli małżonkowie podlegają odrębnemu opodatkowaniu - odliczeń dokonuje się, zgodnie z wnioskami zawartymi w zeznaniach rocznych, bądź od dochodu każdego z małżonków, w proporcji wskazanej we wniosku, bądź od dochodu jednego z małżonków.

Należy podkreślić, że jeżeli przyznany kredyt wykorzystany jest na inwestycję mieszkaniową oraz zakup gruntu albo prawa wieczystego użytkowania gruntu, odliczeniu nie podlegają odsetki od tej części kredytu ustalonej w takiej proporcji, w jakiej pozostają wydatki na nabycie gruntu albo prawa wieczystego użytkowania gruntu w łącznych udokumentowanych wydatkach mieszkaniowych, ze względu na fakt, iż w zakresie omawianej ulgi nie mieszczą się powyższe wydatki (art. 26b ust. 3 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Z ww. przepisów wynika, że aby skorzystać z ulgi odsetkowej koniecznym jest spełnienie szeregu warunków, przy czym niespełnienie któregokolwiek z nich pozbawia podatnika prawa do odliczenia odsetek. Z przepisu tego wynika pierwszy i podstawowy warunek, iż ulga przysługuje osobom, które spłacają odsetki od kredytu zaciągniętego m.in. na budowę budynku mieszkalnego albo na zakup nowo wybudowanego budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego lub w takim budynku od gminy albo od osoby, która wybudowała ten budynek w wykonywaniu działalności gospodarczej. Jednakże sam fakt nabycia mieszkania oraz okoliczność zawarcia przez wnioskodawcę umowy kredytu hipotecznego nie jest wystarczający do skorzystania z ulgi odsetkowej. Z ulgi odsetkowej mogą korzystać wyłącznie osoby, którym bank udzielił kredytu mieszkaniowego w latach 2002-2006 na inwestycje ściśle określone w art. 26b ust. 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2006 r. Ustawodawca w art. 26b ust. 1 ww. ustawy enumeratywnie wymienił cele na jakie ma zostać wydatkowany kredyt. Nie pozostawił w tym zakresie dowolności i jasno wskazał, jaką inwestycje podatnik musi sfinansować kredytem, aby mógł skorzystać z ulgi odsetkowej. Dotyczyło to inwestycji nowo powstałych czy nowo wybudowanych mieszkań i domów, nie obejmowało inwestycji na rynku wtórnym. Jednakże wobec zakupów nieruchomości na rynku pierwotnym ustawodawca postawił warunek. Warunkiem uprawniającym do skorzystania z ulgi odsetkowej jest bowiem zakończenie inwestycji nie wcześniej niż w 2002 r. Powyższa data wynika z literalnego brzmienia przepisu tj. art. 26b ust. 2 pkt 4.

Opisany we wniosku stan faktyczny wskazuje, że wnioskodawca wraz z małżonką w dniu 9 grudnia 2005 r. zakupił od developera lokal mieszkalny w stanie surowym. Ww. zakup został sfinansowany z kredytu bankowego hipotecznego udzielonego w dniu 28 listopada 2005 r. We wniosku wnioskodawca wskazał, że przedmiotem nabycia było mieszkanie w stanie surowym, które zostało wybudowane w budynku pięciokondygnacyjnym, ośmiosegmentowym, zawierającym 78 lokali mieszkalnych. Oddanie obiektu budowlanego nastąpiło w 1999 r.

Jak już wyżej wskazano ulga odsetkowa przysługuje na sfinansowanie inwestycji mającej na celu zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych związanych m.in. z budową budynku mieszkalnego albo z zakupem nowo wybudowanego lokalu mieszkalnego w takim budynku. W zakresie analizowanej ulgi nie mieszczą się odsetki od kredytu, który finansował nabycie nieruchomości wybudowanej przed 2002 r. W przedstawionym stanie faktycznym inwestycja mieszkaniowa wnioskodawcy związana była z zakupem lokalu mieszkalnego, który został wybudowany w 1999 r. W przedmiotowej sprawie nie ma znaczenia, że lokal był w stanie surowym kupionym od developera. Z literalnego brzmienia przepisu w sposób bezsporny wynika, że przesłanką skorzystania z ulgi jest ukończenie inwestycji nie wcześniej niż w 2002 r. Oddanie budynku w 1999 r. dyskwalifikuje możliwość odliczanie odsetek od kredytu hipotecznego za lata 2006-2009 r. i lata następne. Użycie w przepisie art. 26b ust. 1 pkt 3 ww. ustawy określenia "zakup nowo wybudowanego lokalu mieszkalnego w takim budynku" oznacza, że chodzi o lokal w budynku, którego budowa została zakończona. Ustawodawca nie przewiduje możliwości odliczenia od dochodu odsetek od kredytu przeznaczonego na nabycie lokalu mieszkalnego, który został wybudowany przed 2002 r. W związku z powyższym odsetki od kredytu przeznaczonego na zakup lokalu w stanie surowym wybudowanego przed 2002 r. nie podlegają odliczeniu od dochodu przed opodatkowaniem.

Powodem, który dyskwalifikuje wnioskodawcę z prawa do skorzystania z ulgi odsetkowej jest zatem fakt, iż nabyty lokal został wybudowany przed 2002 r. Żaden kredytobiorca, który zakupił lokal wybudowany przed 2002 r. podobnie jak wnioskodawca nie ma prawa do skorzystania z ulgi odsetkowej. Z ulgi odsetkowej korzystać mogą tylko ci kredytobiorcy, którzy spełniają wszystkie warunki do skorzystania z ulgi.

Reasumując, z przedstawionego przez wnioskodawcę stanu faktycznego wynika, że kredyt zaciągnięty został na zakup lokalu mieszkalnego, natomiast lokal ten wybudowany został w 1999 r. Należy więc stwierdzić, że warunek uprawniający do skorzystania z ulgi, wymieniony w cytowanym wyżej art. 26b ust. 2 pkt 4 nie został spełniony, w związku z czym spłacane przez wnioskodawcę odsetki od kredytu zaciągniętego i wydatkowanego na zakup przedmiotowego budynku nie podlegają odliczeniu od dochodu.

Należy ponadto wskazać, że wyrażenie zgody lub jej brak na możliwość skorzystania z ulgi odsetkowej nie jest kwestią uznaniową. Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach wydając interpretację indywidualną analizuje przedstawiony stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe w oparciu o obowiązujące przepisy prawa. Nie jest istotne czy przedmiotowa kwota jest wysoka czy niska, bądź w jakim stopniu obciąża budżet państwa. Interpretacja indywidualna wydawana jest w oparciu o przepisy prawa i służy przedstawieniu wnioskodawcy jego aktualnej, bądź przyszłej sytuacji prawnopodatkowej. W trybie wydawania interpretacji określonym w art. 14b ustawy - Ordynacja podatkowa, Minister właściwy do spraw finansów publicznych w imieniu którego działa Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach nie ma uprawnień do udzielania w drodze wyjątku ulg lub zwolnień podatkowych podatnikom, którzy nie spełniają warunków do skorzystania z ulg. Nie ma tutaj mowy o jakiejkolwiek uznaniowości, stałoby to bowiem w sprzeczności z konstytucyjną zasadą legalizmu i równości. Zgodne z obowiązującym prawem wyrażonym w art. 7 Konstytucji RP "Organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa". Oznacza to, iż organy władzy publicznej nie mogą podejmować działań bez podania podstawy prawnej. Mogą czynić tylko to, co im prawo nakazuje lub pozwala. Nie mogą też w nierówny sposób traktować podatników. Tym samym ci podatnicy, którzy nie spełniają warunków do skorzystania z ulg, nie mogą mieć w drodze jakichkolwiek wyjątków praw do korzystania z nich.

Stanowisko wnioskodawcy uznać należało zatem za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl