IBPBII/2/415-627/09/HS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że Pana stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 5 czerwca 2009 r. (data wpływu do tut. Biura 12 czerwca 2009 r.), uzupełnionym w dniu 29 lipca 2009 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych m.in. w zakresie możliwości zwolnienia z opodatkowania należności wypłacanych kierowcom z tytułu podróży służbowych - jest prawidłowe.

W dniu 12 czerwca 2009 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych m.in. w zakresie możliwości zwolnienia z opodatkowania należności wypłacanych kierowcom z tytułu podróży służbowych.

W związku z brakami formalnymi stwierdzonymi we wniosku, pismem z dnia 24 lipca 2009 r. Znak: IBPBI/1/415-478/09/WRz, IBPBII/2/415-627/09/HS wezwano wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku, co nastąpiło w dniu 29 lipca 2009 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą w zakresie usług transportowych, w ramach których zatrudnia na umowę o pracę kierowców samochodów ciężarowych powyżej 3,5 tony. Każda umowa o pracę zawarta z kierowcą wyraźnie określa stałe miejsce pracy (adres siedziby wnioskodawcy). Kierowca każdorazowo w siedzibie firmy otrzymuje polecenie wyjazdu służbowego, w którym określone jest miejsce rozpoczęcia i zakończenia podróży oraz termin wykonania zadania służbowego. Zlecenia są na terenie Unii Europejskiej jak i kraju. Kierowcy wykonują jazdy na różnych trasach, w zależności od zleceń klientów.

Polecenia wyjazdów służbowych trwają zazwyczaj kilka dni (2-4 dni a w przypadku dłuższych tras nawet do 9 dni). Kierowca ten nie wraca codziennie do siedziby tylko nocuje i żywi się na trasie. Po wykonaniu zadania kierowca rozlicza się z tytułu wykonanego zlecenia w bazie firmy.

Z odbywanych podróży służbowych kierowcy otrzymują diety, ryczałt za noclegi zgodnie z:

* rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2002 r. w sprawie wysokości opłat oraz warunków ustalenia należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju (Dz. U. Nr 236, poz. 1990),

* rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2002 r. w sprawie wysokości opłat oraz warunków ustalenia należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju (Dz. U. Nr 236, poz. 1991).

Ww. kosztami wnioskodawca obciąża się w kosztach prowadzonej książce przychodów i rozchodów.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie.

Czy wypłaty delegacji z tytułu podróży służbowych pracownikom zatrudnianym na stanowiskach kierowców w firmach, którym przedmiotem działalności jest wykonywanie usług transportowych należy opodatkować.

Zdaniem wnioskodawcy, wypłacone diety i ryczałty mogą stanowić koszt uzyskania przychodu a co za tym idzie diety te są zwolnione na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 16a z podatku dochodowego.

Wnioskodawca uważa tak dlatego, iż prawo kierowców do naliczania diet w podróży służbowej potwierdzają między innymi:

* wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 31 maja 1995 r. AP r 7/95, OSA 1995, nr 3, s 34, w którym potwierdzono prawo kierowców do świadczeń związanych z podróżą służbową,

* uchwała SN z dnia 17 września 1985 r. PZP 37/85, OSNC 1986, Nr 6, poz. 94, w której przyznano prawo do diet pracownikom wysyłanym poza miasto, nawet jeżeli miejsce docelowe mieści się w obszarze prowadzonej działalności,

* wyrok SN z dnia 8 kwietnia 1998 r. PKN 24/98, OSNP 1999 Nr 7, poz. 239, w którym potwierdzono prawo kierowców do diet z tytułu podróży służbowej.

Wnioskodawca nadmienia także, iż biuro rachunkowe, które rozlicza księgi zwróciło się na piśmie z zapytaniem do Okręgowego Inspektoratu Pracy w Katowicach czy należy opierać się na przepisie art. 77 ⁵ § 1 Kodeksu pracy, w którym mowa jest o siedzibie pracodawcy i wypłacać diety kierowcom samochodów ciężarowych. W odpowiedzi powołano się na orzecznictwo Sądu Najwyższego, między innymi na wyrok z 11 kwietnia 2001 r., gdzie Sąd stwierdził, iż co prawda nie jest podróżą służbową stałe wykonywanie zadań w różnych miejscowościach i terminach, których wyboru dokonuje każdorazowo sam pracownik w ramach uzgodnionego rodzaju pracy, ale w tym samym wyroku, odpowiadając ostatecznie na pytanie: jak szeroką przestrzeń można traktować jako prawidłowo uzgodnione miejsce wykonywania pracy - wskazał, że miejsce to powinno być tak ustalone, by pracownik miał możliwość wykonywania zadań, wliczając w to czas dojazdu do miejsca wykonywania w ramach umówionej dobowej i tygodniowej normy czasu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym (PKN 350/000, OSNP 2003/2/36). Według Okręgowej Inspekcji Pracy stanowisko to w sposób jednoznaczny przekreśla możliwość nazbyt szerokiego określenia miejsca wykonywania pracy np. "obszar całego kraju". Taka praktyka typowa zwłaszcza dla firm transportowych, jest zupełnie nieprawidłowa i może być uznana jako zmierzająca do obejścia przepisu art. 77 ⁵ § 1 i § 3 Kodeksu pracy jak również przepisów dotyczących rozliczania delegacji służbowych. Dlatego też opierając się na powyższych wyrokach i odpowiedzi Okręgowego Inspektoratu Pracy wnioskodawca uważa, że ma obowiązek wypłacać swoim kierowcom diety i ryczałty za noclegi i są one zwolnione z podatku dochodowego.

Wnioskodawca uważa także, że wysyłając kierowców na kilka dni poza siedzibę zakładu, a zwłaszcza poza granicę kraju jego obowiązkiem jest zabezpieczyć kierowcom nocleg i wyżywienie. Wypłacając im diety i nocleg wnioskodawca uważa, iż wywiązuje się z obowiązku, który na niego nakładają przepisy Kodeksu Pracy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji Podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. a) ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są diety i inne należności za czas podróży służbowej pracownika - do wysokości określonej w odrębnych ustawach lub w przepisach wydanych przez ministra właściwego do spraw pracy w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju, z zastrzeżeniem ust. 13.

Odrębnymi przepisami, o których mowa powyżej są przepisy:

* rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2002 r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju (Dz. U. Nr 236, poz. 1990 z późn. zm.),

* rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2002 r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju (Dz. U. Nr 236, poz. 1991 z późn. zm.).

Zatem diety i inne należności za czas podróży służbowej pracownika na obszarze kraju i poza nim zwolnione są z podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. a) ustawy o podatku dochodowego od osób fizycznych do wysokości określonej w ww. rozporządzeniach. Jednakże warunkiem niezbędnym dla skorzystania z tego zwolnienia jest odbycie przez pracownika podróży służbowej. Przepisy prawa podatkowego nie zawierają definicji podróży służbowej. Dlatego w kwestii tej należy posłużyć się definicją zawartą w ustawie z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn. Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.).

W przepisie art. 77 ⁵ § 1 Kodeksu pracy ustawodawca określił, iż pracownikowi wykonującemu na polecenie pracodawcy zadanie służbowe poza miejscowością, w której znajduje się siedziba pracodawcy lub poza stałym miejscem pracy przysługuje zwrot kosztów związanych z podróżą służbową.

W świetle art. 29 ust. 1 Kodeksu pracy określenie w umowie o pracę m.in. miejsca wykonywania pracy, pozostaje w gestii stron stosunku pracy. Pod pojęciem miejsca pracy rozumie się zarówno stały punkt w znaczeniu geograficznym, jak i pewien oznaczony obszar, strefę określoną granicami jednostki administracyjnej podziału kraju w inny dostatecznie wyraźny sposób, w którym będzie świadczona praca. Miejsce pracy nie musi pokrywać się z siedzibą zakładu pracy, bowiem te pojęcia nie są tożsame. Decyzje o tym czy pracownik odbywa podróż służbową podejmuje pracodawca wysyłający pracownika poza miejsce określone jako miejsce pracy.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż stałym miejscem wskazanym w umowie o pracę jest siedziba firmy wnioskodawcy. Pracownicy - kierowcy wykonują zadania służbowe zlecone przez pracodawcę, poza określonym w umowie miejscem pracy i w związku z tym wypłacane są im koszty delegacji służbowych w wysokości określonej odrębnymi przepisami.

Należy jednak zauważyć, iż powołane powyżej zwolnienie podatkowe odnosi się do świadczeń otrzymanych w związku z odbywaniem przez pracownika podróży służbowej.

Zatem, w sytuacji, gdy zostają spełnione warunki wynikające z art. 77 ⁵ § 1 Kodeksu pracy oraz z rozporządzeń Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2002 r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju, to świadczenia wypłacane przez pracodawcę z tytułu odbywanych podróży służbowych korzystać będą ze zwolnienia określonego w art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. a) ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych do wysokości określonej w ww. rozporządzeniach.

Wskazać przy tym należy, iż zgodnie z art. 14b ustawy - Ordynacja podatkowa, Minister właściwy do spraw finansów publicznych, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną).

Przepis art. 3 pkt 2 Ordynacji podatkowej stanowi, iż ilekroć w ustawie jest mowa o przepisach prawa podatkowego - rozumie się przez to przepisy m.in. ustaw podatkowych oraz przepisy wydanych na ich podstawie aktów wykonawczych. Natomiast poprzez ustawy podatkowe, zgodnie z art. 3 pkt 1 Ordynacji podatkowej należy rozumieć ustawy dotyczące podatków, opłat oraz niepodatkowych należności budżetowych określające podmiot, przedmiot opodatkowania, powstanie obowiązku podatkowego, podstawę opodatkowania, stawki podatkowe oraz regulujące prawa i obowiązki organów podatkowych, podatników, płatników i inkasentów, a także ich następców prawnych oraz osób trzecich.

Upoważnienie do wydawania indywidualnych interpretacji obejmuje jedynie przepisy podatkowe. Fakt, iż normy te powołują pojęcia uregulowane w innych gałęziach prawa, w stanie faktycznym opisanym we wniosku - w prawie pracy, nie oznacza jednak, iż pojęcia te stają się prawem podatkowym.

Dlatego też ostateczne rozstrzygnięcie kwestii, czy wykonywanie pracy kierowcy może być uznane za podróż służbową należy do właściwości Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej, które jest organem właściwym w zakresie prawa pracy.

Odnosząc się do powołanych przez wnioskodawcę we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej wyroków, należy stwierdzić, iż orzeczenia sądowe nie są źródłem powszechnie obowiązującego prawa i są wiążące jedynie w sprawach, w których zapadły.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice,

po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.