IBPBII/2/415-616/10/AK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że Pana stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 6 maja 2010 r. (data wpływu do tut. Biura 12 maja 2010 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie sposobu ustalenia kosztów uzyskania przychodu z tytułu zbycia akcji nabytych w części w ramach ustawowej wspólności majątkowej oraz w części w drodze spadku - jest nieprawidłowe.

W dniu 12 maja 2010 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie sposobu ustalenia kosztów uzyskania przychodu z tytułu zbycia akcji nabytych w części w ramach ustawowej wspólności majątkowej oraz w części w drodze spadku.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

W 2004 r. żona wnioskodawcy nabyła akcje w ilości 532 sztuki. Zostały one nabyte z pieniędzy wspólnych małżonków, ponieważ w czasie trwania małżeństwa wnioskodawca i jego żona byli objęci ustrojem wspólności majątkowej małżeńskiej.

Żona wnioskodawcy w 2006 r. zmarła. Sprawa spadkowa została przeprowadzona w 2007 r. W jej wyniku wnioskodawca otrzymał w spadku 266 akcji. Nabycie spadku zostało zgłoszone do urzędu skarbowego, w drodze decyzji umorzono podatek od spadków i darowizn.

W 2009 r. wnioskodawca zbył 200 akcji i otrzymał z biura maklerskiego PIT-8C, w którym wykazano przychód ze zbycia akcji bez kosztów uzyskania przychodu.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w stosunku do odziedziczonych akcji wnioskodawca może przyjąć koszty uzyskania przychodu w wartości ich nabycia.

Zdaniem wnioskodawcy, akcje zostały nabyte nie z pieniędzy żony wnioskodawcy, ale z pieniędzy małżeństwa i w związku z tym skoro wnioskodawca i jego żona wspólnie ponieśli koszty nabycia, to koszt zakupu akcji jest jego zdaniem kosztem uzyskania przychodu przy ich zbyciu.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam co następuje.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 7 ww. ustawy źródłem przychodu są kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a)-c). Stosownie do treści art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za przychody z kapitałów pieniężnych, uważa się należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, przychody z odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną oraz papierów wartościowych (w tym akcji).

Przy ustalaniu wartości przychodów, o których mowa m.in. w art. 17 ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stosuje się odpowiednio przepisy art. 19 tej ustawy. Zgodnie z art. 19 ust. 1 w związku z art. 17 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodem z odpłatnego zbycia papierów wartościowych jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej, przychód ten określa organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej w wysokości wartości rynkowej.

Natomiast stosownie do treści art. 30b ust. 1 ww. ustawy, od dochodów uzyskanych z odpłatnego zbycia papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych, i z realizacji praw z nich wynikających oraz z odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną oraz z tytułu objęcia udziałów (akcji) w spółkach mających osobowość prawną albo wkładów w spółdzielniach w zamian za wkład niepieniężny w postaci innej niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część, podatek dochodowy wynosi 19% uzyskanego dochodu.

Zasady ustalenia dochodu z odpłatnego zbycia papierów wartościowych, określone zostały w art. 30b ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z tym przepisem, dochodem z odpłatnego zbycia papierów wartościowych jest różnica między sumą przychodów uzyskanych z tytułu odpłatnego zbycia papierów wartościowych a kosztami uzyskania przychodów, określonymi na podstawie art. 22 ust. 1f lub ust. 1g, lub art. 23 ust. 1 pkt 38, z zastrzeżeniem art. 24 ust. 13 i 14.

Gdy zbywane akcje zostały nabyte za środki pieniężne - zastosowanie mają regulacje ww. art. 23 ust. 1 pkt 38, w myśl którego nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na objęcie lub nabycie udziałów albo wkładów w spółdzielni, udziałów (akcji) w spółce mającej osobowość prawną oraz innych papierów wartościowych, a także wydatków na nabycie tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych; wydatki takie są jednak kosztem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia tych udziałów (akcji), wkładów oraz innych papierów wartościowych, w tym z tytułu wykupu przez emitenta papierów wartościowych, a także z odkupienia tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych, albo umorzenia jednostek uczestnictwa, tytułów uczestnictwa oraz certyfikatów inwestycyjnych w funduszach kapitałowych, z zastrzeżeniem ust. 3e.

Ustawodawca regulując zasady ustalania kosztów uzyskania przychodów z odpłatnego zbycia m.in. papierów wartościowych - w tym przypadku akcji - zezwala zatem aby koszty nabycia tych papierów wartościowych pomniejszały przychód do opodatkowania, jednocześnie uzależniając ich wysokość od sposobu nabycia zbywanych papierów wartościowych. W związku z powyższym istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy ma ustalenie sposobu nabycia przez wnioskodawcę przedmiotowych akcji, aby określić jakie wydatki wnioskodawca poniósł na ich nabycie oraz w jakiej wysokości, zgodnie z przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, mogą stanowić koszty uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia papierów wartościowych.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że w 2004 r. żona wnioskodawcy nabyła akcje w ilości 532 sztuki. Zostały one nabyte z pieniędzy wspólnych małżonków, ponieważ w czasie trwania małżeństwa wnioskodawca i jego żona byli objęci ustrojem wspólności majątkowej małżeńskiej. Żona wnioskodawcy w 2006 r. zmarła. Sprawa spadkowa została przeprowadzona w 2007 r. W jej wyniku wnioskodawca otrzymał w spadku 266 akcji. W 2009 r. wnioskodawca zbył 200 akcji.

Zauważyć zatem należy, że z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków (art. 31 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy - Dz. U. z 1964 r. Nr 9, poz. 59 z późn. zm.). W myśl art. 501 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, w razie ustania wspólności (np. w wyniku śmierci jednego ze współmałżonków), udziały małżonków są równe, chyba że umowa majątkowa małżeńska stanowi inaczej.

Z przedmiotowego wniosku wynika, że żona wnioskodawcy nabyła w 2004 r. akcje, które objęte były małżeńską wspólnością majątkową. Zatem każdy z małżonków był ich współwłaścicielem (w częściach równych). Równocześnie poniesione koszty nabycia w częściach równych obciążyły zarówno wnioskodawcę jak i jego żonę. Oznacza to, że wnioskodawca sprzedając 266 akcji nabytych w 2004 r. będzie miał prawo do rozliczenia kosztów poniesionych na nabycie tych akcji stanowiących jednocześnie połowę kosztów poniesionych wspólnie z żoną na nabycie wszystkich akcji.

Natomiast odpowiadając na pytanie wnioskodawcy, czy w stosunku do odziedziczonych akcji wnioskodawca może przyjąć koszty uzyskania przychodu w wartości ich nabycia w 2004 r., zauważyć należy, iż w stosunku do pozostałych akcji, które przysługują zmarłemu współmałżonkowi, w momencie ich sprzedaży, współmałżonek pozostający przy życiu nie ma prawa do odliczenia kosztów uzyskania przychodów poniesionych w momencie nabycia akcji. Wynika to z faktu, iż prawo do tych akcji nabywa on w drodze spadkobrania, a więc pod tytułem darmym bez ponoszenia kosztów. Bowiem w przypadku nabycia papierów wartościowych w drodze spadku, nie występuje koszt nabycia tych walorów, ponieważ nie zostały poniesione żadne wydatki na ich nabycie. Nabycie w drodze spadku jest nabyciem nieodpłatnym, gdyż spadkobierca sprzedający akcje nie poniósł wydatku na ich nabycie, gdyż otrzymał je w spadku. W przedmiotowej sprawie nie wystąpiły koszty nabycia akcji odziedziczonych przez wnioskodawcę, gdyż akcje nabył on nieodpłatnie. Zatem połowy wydatków poniesionych w 2004 r. na zakup akcji nie można uwzględnić jako kosztu uzyskania przychodów przy obliczaniu należnego zryczałtowanego podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu ich zbycia, ponieważ wnioskodawca od początku miał prawo do rozliczenia wydatku na nabycie 50% zakupionych ze wspólnego majątku akcji, natomiast prawo do rozliczenia drugiej połowy wydatków należało do żony wnioskodawcy a nie do wnioskodawcy. Akcje w ilości pozostałych 266 sztuk wnioskodawca nabył dopiero w spadku, i w związku z czym nie poniósł na ich nabycie żadnych wydatków.

Tym samym stanowisko wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Przy ustalaniu podstawy opodatkowania należy również zwrócić uwagę na brzmienie art. 21 ust. 1 pkt 105 ww. ustawy, zgodnie z którym wolny od podatku dochodowego jest dochód uzyskany ze zbycia akcji (udziałów) otrzymanych w drodze spadku albo darowizny - w części odpowiadającej kwocie zapłaconego podatku od spadków i darowizn.

Tym samym część uzyskanego przez podatnika dochodu ze sprzedaży papierów wartościowych nabytych w drodze spadku może podlegać zwolnieniu z opodatkowania na mocy powołanego uprzednio przepisu art. 21 ust. 1 pkt 105 ustawy podatkowej. Wolny od podatku dochodowego będzie dochód uzyskany ze zbycia papierów wartościowych otrzymanych w drodze spadku jedynie w części odpowiadającej kwocie zapłaconego podatku od spadków i darowizn z tytułu nabycia zbytych akcji.

Powyższe potwierdza tezę postawioną wcześniej, że nabywając akcje w spadku spadkobierca nie ma możliwości odliczyć kosztów przysługujących spadkodawcy, gdyż spadkobierca kosztów nabycia akcji w spadku nie poniósł, gdyż nabywa je pod tytułem darmym. Ustawodawca dla spadkobierców przewidział zwolnienie części dochodu odpowiadającego zapłaconemu podatkowi od spadków i darowizn. Odmienna interpretacja prowadziłaby do sytuacji, że spadkobiercy dwukrotnie korzystają z możliwości pomniejszania podstawy opodatkowania - raz odliczając koszty, których na nabycie w spadku akcji nie ponieśli, drugi raz pomniejszając sobie dochód o zapłacony podatek od spadków. Ustawodawca po to wprowadził zwolnienie do art. 21 ust. 1 pkt 105 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, aby uregulować szczególnie sytuację spadkobierców, którzy nie mogą sobie odliczyć wydatków na nabycie w spadku akcji, bo na takie nabycie ich nie ponieśli.

Jednakże zgodnie z tym, co podał wnioskodawca we wniosku nabycie przez niego spadku zostało zgłoszone do urzędu skarbowego i w drodze decyzji umorzono podatek od spadków i darowizn, a zatem nie istnieje kwota, która podlega zwolnieniu od podatku dochodowego od osób fizycznych. W konsekwencji oznacza to, iż cała kwota ze zbycia akcji otrzymanych przez wnioskodawcę w spadku podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Stosownie do art. 30b ust. 5 ww. ustawy dochodu tego nie łączy się z dochodami opodatkowanymi na zasadach określonych w art. 27 (na zasadach ogólnych według skali podatkowej) oraz w art. 30c (tzw. podatek liniowy z działalności gospodarczej). Zgodnie z art. 45 ust. 1a pkt 1 i ust. 1b oraz ust. 4 pkt 2 ww. ustawy w terminie do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym podatnicy są obowiązani składać urzędom skarbowym odrębne zeznania według ustalonego wzoru o wysokości osiągniętego w roku podatkowym dochodu z kapitałów opodatkowanych na zasadach określonych w art. 30b ww. ustawy oraz w tym samy terminie wpłacić należny podatek wynikający z zeznania.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.