IBPBII/2/415-573/09/JSz

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że Pani stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 19 maja 2009 r. (data wpływu do tut. Biura 26 maja 2009 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych związanych ze sposobem wydatkowania środków wycofanych z kasy mieszkaniowej w części dotyczącej:

* zakupu przez córkę, na którą wnioskodawczym scedowała w 2004 r. prawo do rachunku oszczędnościowo-kredytowego mieszkania w formie współwłasności-jest prawidłowe.

* dokonania przez córkę powrotnej cesji prawa do rachunku na wnioskodawczynię - jest nieprawidłowe,

* przekazania wnioskodawczym przez córkę środków zgromadzonych na rachunku oszczędnościowo-kredytowym celem zrealizowania własnych potrzeb mieszkaniowych wnioskodawczyni - jest nieprawidłowe.

W dniu 26 maja 2009 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych związanych ze sposobem wydatkowania środków wycofanych z kasy mieszkaniowej.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

W dniu 29 września 2000 r. wnioskodawczyni podpisała z bankiem umowę o kredyt mieszkaniowy. Do dnia 25 sierpnia 2004 r. wnioskodawczyni zgromadziła na rachunku kwotę około 50 000 zł, od której to odliczyła przysługujący jej odpis od podatku.

W dniu 25 sierpnia 2004 r. wnioskodawczyni ww. umowę scedowała na córkę. Córka nie poczyniła żadnych odpisów do dnia sporządzenia wniosku i systematycznie uiszcza wpłaty. Aby zaspokoić własne potrzeby mieszkaniowe córka zdecydowała się na wzięcie kredytu znacznie wyższego niż ten, który wynikałby z umowy podpisanej z kasą mieszkaniową - około 83 000 CHF. Wtedy też zdecydowała, że ten wkład powinien być użyty dla zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych wnioskodawczyni.

Wnioskodawczyni zaznaczyła, że ona i jej mąż są emerytami i wynajmują mieszkanie i w przeszłości zgromadziła pełny wkład na mieszkanie, ale niestety nie dane było jej go otrzymać.

Dzisiaj najpewniejszym sposobem zaspokojenia jej potrzeb mieszkaniowych byłby zakup mieszkania stanowiący współwłasność jej i jej córki.

Mniej pewnym sposobem byłby zakup mieszkania, pokrytego kredytem ze zwróconego wnioskodawczyni przez córkę wkładu w kasie mieszkaniowej.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy wnioskodawczyni wraz z córką mogłyby zakupić mieszkanie jako współwłasność, przy założeniu, że wkład w kasie mieszkaniowej wykorzysta córka wnioskodawczyni i ona będzie kredytobiorcą.

Czy córka mogłaby zwrócić wnioskodawczyni oszczędności zgromadzone na rachunku, po to by wnioskodawczyni mogła zakupić mieszkanie.

Czy wyżej wymienioną transakcję wnioskodawczyni będzie mogła przeprowadzić bez konieczności zwrotu urzędowi skarbowemu pieniędzy uzyskanych - zgodnie z prawem - odpisem od podatku.

Czy przeznaczenie środków zgromadzonych na rachunku na zakup mieszkania w formie współwłasności nie będzie skutkowało potrzebą zwrotu urzędowi skarbowemu wykorzystanego odpisu od podatku.

Czy powrotna cesja, a więc przepisanie z powrotem na wnioskodawczynię zgromadzonych na rachunku środków, nie będzie związana z koniecznością zwrotu urzędowi skarbowemu pieniędzy uzyskanych z odpisu.

Wnioskodawczyni uważa, że żadne z powyższych rozwiązań, które są przedmiotem pytań nie powinno skutkować koniecznością zwrotu prawnie uzyskanych odpisów z urzędu skarbowego.

Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego stwierdzam co następuje.

Zgodnie z art. 4 ust. 3 ustawy z dnia 21 listopada 2001 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. Nr 134, poz. 1509) podatnikom, którzy zawarli umowę o kredyt kontraktowy z bankiem prowadzącym kasę mieszkaniową o systematyczne gromadzenie oszczędności, według zasad określonych w przepisach o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego, i przed dniem 1 stycznia 2002 r. nabyli prawo do odliczania od podatku wydatków poniesionych na cel określony w art. 27a ust. 1 pkt 2 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym przed 1 stycznia 2002 r., przysługuje, na zasadach określonych w tej ustawie prawo do odliczania od podatku dalszych kwot wpłaconych oszczędności na kontynuację systematycznego gromadzenia oszczędności wyłącznie na tym samym rachunku oszczędnościowo-kredytowym i w tym samym banku prowadzącym kasę mieszkaniową, poniesionych od dnia 1 stycznia 2002 r., do upływu określonego przed dniem 1 stycznia 2002 r. terminu systematycznego gromadzenia oszczędności wynikającego z umowy o kredyt kontraktowy.

Przepis art. 27a ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.), w brzmieniu obowiązującym przed 1 stycznia 2002 r. stanowił, iż podatek dochodowy od osób, o których mowa w art. 3 ust. 1, obliczony zgodnie z art. 27, obniżony zgodnie z art. 27b o kwotę składki na powszechne ubezpieczenie zdrowotne zmniejsza się na zasadach określonych w ust. 2-17, jeżeli w roku podatkowym podatnik systematycznie gromadził oszczędności wyłącznie na jednym rachunku oszczędnościowo - kredytowym i w jednym banku prowadzącym kasę mieszkaniową, według zasad określonych w odrębnych przepisach.

Stosownie do postanowień art. 6 ww. ustawy z dnia 21 listopada 2001 r., moc obowiązującą zachował art. 27a ust. 13 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2002 r., w odniesieniu do wymienionych w nim zdarzeń powstałych po 31 grudnia 2001 r.

Zgodnie z art. 27a ust. 13 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli podatnik skorzystał z odliczeń od dochodu (przychodu) lub podatku z tytułu wydatków poniesionych na cele określone w ust. 1 pkt 1 i 2, a następnie:

Przepis ten stanowił, że jeżeli podatnik skorzystał z odliczeń od dochodu (przychodu) lub podatku z tytułu wydatków poniesionych m.in. na systematyczne gromadzenie oszczędności w kasie mieszkaniowej, a następnie przeniósł uprawnienia do rachunku oszczędnościowo-kredytowego na rzecz osób trzecich, z wyjątkiem dzieci własnych lub przysposobionych, to do dochodu (przychodu) lub podatku należnego za rok, w którym zaistniały te okoliczności, dolicza się odpowiednio kwoty poprzednio odliczone z tych tytułów.

W niniejszej sprawie wnioskodawczyni w dniu 25 sierpnia 2004 r. przeniosła uprawnienia do rachunku oszczędnościowo-kredytowego na rzecz córki, zatem w związku z dokonaną operacją nie wystąpiły przesłanki do zwrotu wykorzystanej przez wnioskodawczynię ulgi z tytułu wpłat na ww. rachunek.

Zaznaczyć jednak należy, że córka wnioskodawczyni w związku z otrzymaniem w drodze cesji uprawnień do rachunku oszczędnościowo-kredytowego w kasie mieszkaniowej, jako właściciel tego rachunku nabyła również określone obowiązki. Obowiązkiem tym jest przeznaczenie i wydatkowanie kwot zgromadzonych na tym rachunku zgodnie z celami systematycznego oszczędzania.

Cele systematycznego oszczędzania definiuje art. 8 ust. 2 ustawy z dnia 6 października 1995 r. o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1070 z późn. zm.), z którego wynika, iż celami mieszkaniowymi, o których mowa w ust. 1, są służące zaspokojeniu własnych potrzeb mieszkaniowych kredytobiorcy:

Z treści cytowanych przepisów jednoznacznie wynika, że aby nie utracić prawa do ww. ulgi, wycofana kwota po określonym w umowie o kredyt kontraktowy okresie systematycznego oszczędzania, musi być wydatkowana zgodnie z celami systematycznego oszczędzania na rachunku prowadzonym przez tę kasę. Powołany przepis wymieniając cele mieszkaniowe, na które podatnik może przeznaczyć środki wycofane z kasy mieszkaniowej nie zawiera ograniczeń co do nabycia udziału w prawie własności lokalu mieszkalnego. Ustawodawca zastrzega jedynie aby środki zgromadzone w kasie mieszkaniowej zostały przeznaczone na zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych m.in. na nabycie własności lokalu mieszkalnego.

Zgodnie z brzmieniem art. 195 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność). W związku z powyższym wydatkowanie środków z kasy mieszkaniowej na nabycie lokalu mieszkalnego spełnia przesłanki określone w art. 8 ust. 2 ustawy o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego, czyli stanowi wydatek na cele mieszkaniowe służące zaspokojeniu własnych potrzeb mieszkaniowych.

Reasumując: przeniesienie prawa do rachunku oszczędnościowo - kredytowego prowadzonego przez kasę mieszkaniową na rzecz dzieci własnych lub przysposobionych nie powoduje konieczności zwrotu wykorzystanej przez podatnika ulgi z tytułu wpłat na ww. rachunek. Obowiązek taki nie powstanie również w sytuacji, kiedy dziecko wydatkuje zgromadzone na rachunku środki na zakup udziału we własności lokalu mieszkalnego. Jednakże obowiązek zwrotu ulgi z tytułu systematycznego oszczędzania w kasie mieszkaniowej ciążyć będzie na dziecku, które "przejęło" prawa do rachunku oszczędnościowo - kredytowego po rodzicach w wyniku dokonanej cesji w sytuacji, gdy dziecko nie wydatkuje kwot zgromadzonych na tym rachunku zgodnie z celami systematycznego oszczędzania, określonymi w art. 8 ww. ustawy z dnia 26 października 1995 r. o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego. Przejęcie przez dziecko praw do rachunku w kasie mieszkaniowej nie jest bowiem dla dziecka podatkowo obojętne. Zasadniczym celem ulgi było zaspokojenie określonych potrzeb mieszkaniowych i cel ten winien zostać zrealizowany, bez względu na fakt, że doszło do cesji praw do rachunku w kasie mieszkaniowej na dziecko. W takim przypadku bowiem zrealizować cele mieszkaniowe winno dziecko. Przy czym dotyczy to zarówno sytuacji, gdy dziecko w związku z kontynuacją wpłat na scedowany na nie rachunek korzystało lub nie korzystało z odliczeń w podatku dochodowym od osób fizycznych.

W przedstawionym zdarzeniu przyszłym córka wnioskodawczyni w wyniku dokonanej cesji przejęła prawa i obowiązki wynikające z posiadania rachunku oszczędnościowo-kredytowego w kasie mieszkaniowej wobec czego zobowiązana jest przeznaczyć wycofane po okresie oszczędzania środki, zgromadzone na tym rachunku zarówno przed cesją, jak i po cesji na co najmniej jeden z wymienionych w art. 8 ww. ustawy o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego celów systematycznego oszczędzania. Przy czym bez znaczenia pozostaje cel określony w umowie o kredyt kontraktowy, ważne jest aby wycofane oszczędności wydatkować na cel tożsamy z celami systematycznego oszczędzania.

W ww. sytuacji kiedy córka wnioskodawczym środki zgromadzone na rachunku oszczędnościowo-kredytowym wycofa i przekaże wnioskodawczyni aby ta mogła zakupić własne mieszkanie lub dokona ponownej cesji praw do rachunku na wnioskodawczynię, to córka nie zrealizuje żadnego z celów mieszkaniowych wymienionych w art. 8 ust. 2 ustawy o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego i będzie musiała doliczyć odpowiednio kwoty poprzednio odliczane w ramach ulgi przez matkę - w swoim zeznaniu podatkowym składanym za rok podatkowy, w którym nastąpiło wycofanie środków z kasy mieszkaniowej.

Należy bowiem podkreślić, że z chwilą dokonania cesji praw do rachunku przez wnioskodawczynię na rzecz córki, to córka jako nowy właściciel rachunku winna zrealizować cel mieszkaniowy służący zaspokojeniu jej potrzeb mieszkaniowych a nie potrzeb matki. Potrzeby mieszkaniowe wnioskodawczyni nie są własnymi potrzebami mieszkaniowymi córki wnioskodawczyni - nowego właściciela rachunku kredytowo-oszczędnościowego.

Jeżeli córka wnioskodawczyni przeznaczy zatem środki nie na zakup prawa własności lub udziału we współwłasności, lecz przekaże zgromadzone na rachunku środki wnioskodawczyni, aby ta mogła zrealizować własne cele mieszkaniowe lub dokona ponownie cesji praw do rachunku na wnioskodawczynię, to wnioskodawczyni istotnie nie będzie zobligowana do zwrotu uprzednio odliczonych przez siebie kwot, lecz zwrotu tych kwot będzie musiała dokonać córka, gdyż nie zrealizuje ona własnych potrzeb mieszkaniowych zgodnych z celem systematycznego oszczędzania. Przepis art. 27a ust. 13 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jasno mówił bowiem o obowiązku doliczenia kwot poprzednio odliczonych do dochodu (przychodu), ale bynajmniej nie ograniczył kręgu osób objętych tym obowiązkiem do osób, które uprzednio skorzystały z odliczenia. Skoro dziecko w ramach cesji przejęło uprawnienie, to wraz z nim przejęło również obowiązek. Niedopełniwszy zaś obowiązku określonego wydatkowania środków będzie zobligowane ponieść konsekwencje, które przewiduje ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego w części dotyczącej:

* zakupu przez córkę, na którą wnioskodawczyni scedowała w 2004 r. prawo do rachunku oszczędnościowo-kredytowego mieszkania w formie współwłasności-jest prawidłowe.

* dokonania przez córkę powrotnej cesji prawa do rachunku na wnioskodawczynię - jest nieprawidłowe,

* przekazania wnioskodawczyni przez córkę środków zgromadzonych na rachunku oszczędnościowo-kredytowym celem zrealizowania własnych potrzeb mieszkaniowych wnioskodawczyni - jest nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie, ul. Kraszewskiego 4a, 35-016 Rzeszów, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.