IBPBII/2/415-515/09/JSz

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że Pani stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 11 maja 2009 r. (data wpływu do tut. Biura 12 maja 2009 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie sposobu opodatkowania przez spadkobiercę przychodu z tytułu odpłatnego zbycia udziałów w nieruchomości, z której uprzednio został wywłaszczony spadkodawca - jest prawidłowe.

W dniu 12 maja 2009 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie sposobu opodatkowania przez spadkobiercę przychodu z tytułu odpłatnego zbycia udziałów w nieruchomości, z której uprzednio został wywłaszczony spadkodawca.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Postanowieniem Sądu Rejonowego z dnia 10 marca 2005 r. zostało stwierdzone nabycie przez wnioskodawczynię udziału w spadku po zmarłych w dniu 3 czerwca 1991 r. oraz w dniu 12 stycznia 2003 r. spadkodawcach. Decyzją Starosty Powiatowego dokonano zwrotu nieruchomości wywłaszczonej, na rzecz spadkobierców poprzednich właścicieli, czyli m.in. wnioskodawczyni. Aktem notarialnym z dnia 23 lipca 2008 r. wnioskodawczyni zbyła odpłatnie zwracany w wyniku wywłaszczenia udział w nieruchomości. Wnioskodawczyni uzyskała dwie odmienne informację na temat skutków podatkowych zbycia. Z jednej wynikało, ze zgodnie z art. 28 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (uchylonym ustawowo w dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw - ale obowiązującym w opisywanym przypadku) jest zobowiązana zapłacić w terminie 14 dni od dnia zbycia nieruchomości podatek w wysokości 10% uzyskanego przychodu. Zgodnie więc z art. 28 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wnioskodawczyni złożyła we właściwym urzędzie skarbowym oświadczenie, że przychód uzyskany ze sprzedaży udziału w nieruchomości wyda na cele i w terminie określonym w art. 21 ust. 1 pkt 32 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zupełnie inną informację wnioskodawczyni uzyskała od notariusza. Stwierdził on, że wnioskodawczyni nie jest zobowiązana do zapłaty podatku dochodowego w oparciu o powołane przepisy. Wynika to z faktu, iż w przypadku zwrotu nieruchomości uprzednio wywłaszczonej nie doszło do jej nabycia, datą nabycia pozostają daty śmierci spadkodawców. Z tej przyczyny przychód ze zbycia bądź w ogóle nie rodzi obowiązku podatkowego, bądź podlega zwolnieniu z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 32 lit. d) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy wnioskodawczyni jest zobowiązana do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych w wysokości 10% od przychodu uzyskanego ze sprzedaży wywłaszczonej nieruchomości.

Zdaniem wnioskodawczyni, nie jest ona zobowiązana do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Wywłaszczenie nieruchomości jest instytucją, za pomocą której państwo wkracza w sferę indywidualnych praw obywateli dla osiągnięcia celów o szczególnej doniosłości publicznej. W drodze decyzji dochodzi m.in. do pozbawienia dotychczasowego właściciela prawa własności nieruchomości, z drugiej zaś strony do przejścia prawa własności na rzecz Skarbu Państwa lub gminy. Jednocześnie ustawa zawiera swoistą gwarancję, że wywłaszczona nieruchomość będzie wykorzystywana wyłącznie zgodnie z celem, na który dokonano wywłaszczenia. Gwarancją tą jest instytucja zwrotu nieruchomości, w przypadku, kiedy nieruchomość stała się zbędna z punktu widzenia celu na jaki dokonano wywłaszczenia.

Stosownie zatem do art. 136 ust. 3 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn. Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603 z późn. zm.) poprzedni właściciel lub jego spadkobierca mogą żądać zwrotu wywłaszczonej nieruchomości lub jej części, jeżeli stała się ona zbędna na cel określony w decyzji o wywłaszczeniu. W przedmiotowej sprawie nieruchomość została zwrócona wnioskodawczyni, jako spadkobiercy poprzednich właścicieli.

Jak wynika z powyższego, zwrotu - a tym samym zmiany stanu prawnorzeczowego - dokonano w trybie postępowania administracyjnego, którego celem było przywrócenie stosunków własnościowych sprzed wywłaszczenia. Decyzja o zwrocie nieruchomości pełni zatem funkcję restytucyjną, przywraca bowiem prawo własności nieruchomości - w tym przypadku następcy prawnemu poprzednich właścicieli. W przypadku zwrotu nieruchomości nie mamy więc do czynienia z kreowaniem prawa własności tylko z jego przywróceniem. Oznacza to, że w przedmiotowej sprawie nie można mówić o przeniesieniu prawa własności na zasadach ogólnych wynikających z przepisów o charakterze cywilnoprawnym, ale jedynie o restytucji (przywróceniu) stanu sprzed wywłaszczenia. Gdyby bowiem nie dokonane wywłaszczenie, wnioskodawczyni z pozostałymi spadkobiercami, z chwilą śmierci spadkodawców, stałaby się współwłaścicielką nieruchomości.

W związku z powyższym, w przedstawionym stanie faktycznym, zwrot nieruchomości nie jest nabyciem w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.). W przedmiotowej sprawie, datami nabycia przez wnioskodawczynię udziałów w zwróconej nieruchomości są natomiast daty nabycia spadku, tj. śmierci spadkodawców (1991 r. oraz 2003 r.).

Zgodnie bowiem z art. 924 i 925 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku, natomiast otwarcie spadku następuje z chwilą śmierci spadkodawcy. Oznacza to, iż dniem nabycia spadku jest data śmierci spadkodawcy. Sąd postanowieniem stwierdza jedynie fakt nabycia spadku przez spadkobiercę (art. 1025 § 1 Kodeksu). Postanowienie o nabyciu spadku potwierdza prawo spadkobiercy do spadku od momentu jego otwarcia. Istotna dla podatku dochodowego jest zatem data stwierdzająca dzień otwarcia spadku czyli data śmierci spadkodawcy, a nie data postanowienia sądu o nabyciu spadku.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podlegającym opodatkowaniu źródłem przychodów jest m.in. odpłatne zbycie nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości, jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Ustawą z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 217, poz. 1588 z późn. zm.) zmieniono zasady opodatkowania przychodów z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w cytowanym wyżej art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie jednak z art. 7 ust. 1 tej ustawy, do przychodu (dochodu) z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nabytych lub wybudowanych (oddanych do użytkowania) do 31 grudnia 2006 r. stosuje się zasady określone w ww. ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym przed 1 stycznia 2007 r.

Niezależnie jednak od powyższego podkreślić należy, iż przepis art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy, (którego brzmienie nie uległo zmianie w wyniku ww. nowelizacji ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych), formułuje generalną zasadę, że sprzedaż nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Tym samym jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości jej części lub udziału w nieruchomości nastąpiło po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie - nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym przychód uzyskany ze sprzedaży nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że wnioskodawczyni, nabyła udział w nieruchomości w dwóch datach, tożsamych z datami śmierci spadkodawców, czyli w 1991 r. oraz w 2003 r.

Przenosząc zatem powyższe uregulowania na grunt rozpatrywanej sprawy stwierdzić należy, że przychód uzyskany z tytułu odpłatnego zbycia udziału w nieruchomości nabytego w 1991 r. nie podlega w ogóle opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, ponieważ od końca roku kalendarzowego, w którym miało miejsce nabycie tego udziału upłynął 5 letni termin, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy.

Natomiast do przychodu uzyskanego z odpłatnego zbycia udziału w nieruchomości nabytego w 2003 r. zastosowanie znajdują przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2006 r.

Stosownie do powyższego, będzie to przepis art. 21 ust. 1 pkt 32 lit. d) powołanej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2006 r., który stanowił, że wolne od podatku dochodowego są przychody uzyskane ze sprzedaży nieruchomości i praw majątkowych określonych m.in. w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) w całości, jeżeli ich nabycie nastąpiło w drodze spadku. Tym samym, u wnioskodawczyni nie powstanie obowiązek zapłaty podatku dochodowego z tytułu sprzedaży udziału w nieruchomości nabytego w spadku w 2003 r. mimo tego, że zbycie tego udziału w nieruchomości miało miejsce przed upływem 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym miało miejsce nabycie tegoż udziału. Jak wynika bowiem z powyższego przepisu, przychody uzyskane m.in. z tytułu zbycia udziału w nieruchomości nabytego w drodze spadku są wolne od podatku dochodowego od osób fizycznych.

Zatem dla możliwości skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania przeznaczenie przychodu ze sprzedaży nieruchomości na cele określone w art. 21 ust. 1 pkt 32 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym do końca 2006 r. nie ma znaczenia.

Reasumując, w przedmiotowej sprawie wnioskodawczyni, nie jest zobowiązana do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych od przychodu uzyskanego ze zbycia udziału w nieruchomości z której uprzednio byli wywłaszczeni spadkodawcy a zatem stanowisko wnioskodawczyni w opisanym stanie faktycznym należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.