IBPBII/2/415-472/10/CJS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że Pana stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 16 lutego 2010 r. (data wpływu do tut. Biura 2 kwietnia 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży przez spadkobiercę udziału w nieruchomości, z której uprzednio zostali wywłaszczeni spadkodawcy - jest nieprawidłowe.

W dniu 2 kwietnia 2010 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży przez spadkobiercę udziału w nieruchomości, z której uprzednio zostali wywłaszczeni spadkodawcy.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca jest jednym z 19 współużytkowników wieczystych niezabudowanych nieruchomości gruntowych, stanowiących sąsiadujące ze sobą działki o nr ewidencyjnych 16/4, 16/9 oraz 16/1 o powierzchni 948 m ^2, 2702 m ² i 1258 m ².

Wyżej opisane nieruchomości były przed wojną własnością prywatną i zostały skomunalizowane dekretem o gruntach warszawskich z dnia 26 października 1945 r.

Wnioskodawca jest (podobnie jak inni obecni współużytkownicy wieczyści) spadkobiercą współwłaścicieli, którzy mieli prawo własności tych nieruchomości w chwili komunalizacji.

Wyżej wspomniane prawa do spadku wnioskodawczyni nabył w 2007 r. po matce na podstawie testamentu.

Decyzjami z dnia 19 lutego 2008 r. oraz 12 listopada 2008 r., Prezydent Miasta, po rozpatrzeniu wniosków o ustanowienie własności czasowej do tych nieruchomości, złożonych przez poprzednich współwłaścicieli w 1948 r., przyznał spadkobiercom przedwojennych współwłaścicieli - prawo użytkowania wieczystego wyżej opisanych nieruchomości na 99 lat za czynszem symbolicznym.

Następnie decyzje te zostały zmienione w ten sposób, że w miejsce zmarłej w międzyczasie spadkobierczyni udział w prawie użytkowania wieczystego ww. nieruchomości ustanowiony został na rzecz dziedziczącego po niej syna.

Oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste na mocy ww. decyzji dokonane zostało aktem notarialnym z dnia 5 maja 2009 r. na rzecz 19 współużytkowników wieczystych.

Obecnie, wnioskodawca wraz z pozostałymi współwłaścicielami, zamierza przekształcić prawo użytkowania we własność i sprzedać ww. nieruchomości.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Zdaniem wnioskodawcy, w sytuacji, gdy własność udziału we współwłasności nieruchomości będzie wynikiem następujących zdarzeń:

* pozytywnego rozpatrzenia złożonych w 1948 r. wniosków o przyznanie własności czasowej nieruchomości, skomunalizowanych na mocy dekretu o gruntach warszawskich, w postaci decyzji Prezydenta Miasta o przyznaniu prawa użytkowania wieczystego tych nieruchomości,

* ustanowienia udziału w prawie użytkowania wieczystego w akcie notarialnym na rzecz wnioskodawczyni z uwagi na to, że jest jednym z następców prawnych przedwojennych współwłaścicieli,

* przekształceniu prawa użytkowania we własność

- to posiadanie przez nią udziału we własności nie nastąpi w drodze nabycia nieruchomości, lecz restytucji prawa własności.

Oddanie spadkobiercom przedwojennych właścicieli nieruchomości, zabranych na mocy dekretu o gruntach warszawskich, nie przysparza im korzyści materialnej, lecz przywraca prawo własności, które ich spadkodawcy - dawno temu - utracili.

W związku z tym, zdaniem wnioskodawca:

* sprzedaż udziału we własności tej nieruchomości nie będzie stanowić przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych,

* zgłoszenie sprzedaży do Urzędu Skarbowego ani złożenie zeznania podatkowego w tej sprawie nie będzie konieczne.

Na poparcie swojego stanowiska wnioskodawca powołał interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie, sygn. IPPB4/415-628/09-4/JK.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam co następuje:

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307) źródłem przychodu jest, z zastrzeżeniem ust. 2, odpłatne zbycie m.in.:

Niezależnie od powyższego należy podkreślić, iż przepis cytowanego wyżej art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy o podatku dochodowego od osób fizycznych formułuje generalną zasadę, że nie płaci się podatku dochodowego jeśli od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie nieruchomości lub ich części lub udziału w nieruchomości upłynęło 5 lat. W związku z tym, jeśli od końca roku, w którym nastąpiło nabycie nieruchomości lub ich części lub udziału w nieruchomości upłynęło 5 lat, sprzedaż tej nieruchomości nie podlega w ogóle opodatkowaniu.

Prawo własności w systemie prawnym jest traktowane jako prawo o najszerszej treści i w porównaniu z innymi prawami, jako prawo najsilniejsze w stosunku do rzeczy. Własność jest bezterminowym prawem - trwa tak długo, jak długo istnieje rzecz, która jest przedmiotem własności.

Nabycie i utrata własności (w tym także własności nieruchomości) uregulowane zostało w art. 155-231 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). U podstaw nabycia i zbycia nieruchomości, w rozumieniu kodeksowym, leży wola nabywcy. Swoboda zawierania umów jest naczelną zasadą Kodeksu cywilnego.

W dopuszczonych prawem sytuacjach - u podstaw zwrotu wywłaszczonej nieruchomości (także przejętej wskutek karnego przymusu) leży wola prawowitego właściciela, a w przypadku jego śmierci wola jego spadkobierców. Jeśli przejęta w drodze przymusu nieruchomość jest zwracana spadkobiercy osoby, którą pozbawiono tej nieruchomości, to prawo do zwrotu ma swe źródło w nabyciu spadku.

W myśl art. 924 Kodeksu cywilnego spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku (art. 925 Kodeksu cywilnego). Oznacza to, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego, a data śmierci (chwila śmierci) spadkodawcy (spadkodawców) ustala, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowej. Z kolei postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku potwierdza jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia. Istotny zatem dla podatku dochodowego jest dzień otwarcia spadku, czyli data śmierci spadkodawcy.

Natomiast prawo użytkowania wieczystego jest silnym prawem rzeczowym, lokującym się w hierarchii tych praw bezpośrednio po prawie własności, a przed ograniczonymi prawami rzeczowymi, co pozwala na potraktowanie ustanowienia użytkowania wieczystego jako swoistej restytucji stosunków własnościowych.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, iż wnioskodawca jest jednym z 19 współużytkowników wieczystych niezabudowanych nieruchomości gruntowych. Ww. nieruchomości były przed wojną własnością prywatną i zostały skomunalizowane dekretem o gruntach warszawskich z dnia 26 października 1945 r. Wnioskodawca jest (podobnie jak inni obecni współużytkownicy wieczyści) spadkobiercą współwłaścicieli, którzy mieli prawo własności tych nieruchomości w chwili komunalizacji. Wyżej wspomniane prawa do spadku wnioskodawca nabył w 2007 r. po matce na podstawie testamentu. Decyzjami z dnia 19 lutego 2008 r. oraz 12 listopada 2008 r., Prezydent Miasta, po rozpatrzeniu wniosków o ustanowienie własności czasowej do tych nieruchomości, złożonych przez poprzednich współwłaścicieli w 1948 r., przyznał spadkobiercom przedwojennych współwłaścicieli - prawo użytkowania wieczystego wyżej opisanych nieruchomości na 99 lat za czynszem symbolicznym. Oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste na mocy ww. decyzji dokonane zostało aktem notarialnym z dnia 5 maja 2009 r. na rzecz 19 współużytkowników wieczystych. Obecnie, wnioskodawca wraz z pozostałymi współwłaścicielami, zamierza przekształcić prawo użytkowania we własność i sprzedać ww. nieruchomości.

Oddanie w użytkowanie wieczyste gruntu skomunalizowanego dekretem z dnia 26 października 1945 r. o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m. st. Warszawy (Dz. U. Nr 50, poz. 279 z późn. zm.), w wypadku spełnienia przesłanek przewidzianych w tym akcie prawnym przez ubiegającego się o to dotychczasowego właściciela tego gruntu lub jego następców prawnych, miało niewątpliwie charakter rekompensacyjny.

Przepis art. 7 ust. 1 ww. dekretu przewidywał, że:

Jak wynika z przytoczonej regulacji, prawodawcy niewątpliwie chodziło o zrekompensowanie dotychczasowym właścicielom (ich następcom prawnym) przejścia na własność m. st. Warszawy gruntów stanowiących dotąd ich własność. W dekrecie od razu uregulowano kwestię stosownych rekompensat. Odzyskanie prawa wieczystej dzierżawy z czynszem symbolicznym lub prawa zabudowy za opłatą symboliczną (art. 7 ust. 1 dekretu, obecnie prawa wieczystego użytkowania) było ustawowo zagwarantowaną formą rekompensaty.

Mając na uwadze powołane wyżej przepisy oraz przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe stwierdzić należy, iż ustanowienia na rzecz wnioskodawcy prawa użytkowania wieczystego nie należy utożsamiać z nabyciem, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste nie może być utożsamione ze zwrotem własności, jednakże stanowi swoisty substytut zwrotu własności, w sytuacji, w której ubieganie się o zwrot własności jest niemożliwe ze względu na brak do tego podstaw prawnych w dekrecie komunalizacyjnym. Ustanowienie w tej sytuacji użytkowania wieczystego, należy traktować jako swoistą restytucję stosunków własnościowych z przed komunalizacji.

Wydanie na podstawie art. 7 ust. 1 dekretu z dnia 26 października 1945 r. o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m. st. Warszawy decyzji ustanawiającej prawo użytkowania wieczystego gruntu na rzecz byłego właściciela lub jego następców prawnych oraz zawarcie przez Prezydenta Miasta z byłym właścicielem lub jego następcami prawnymi umowy użytkowania wieczystego gruntu, a następnie przekształconego w prawo własności nie może być traktowane jako nabycie gruntów w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie oznacza to jednak, iż sprzedaż nabytych przez spadkobiercę udziałów w zwróconych nieruchomościach nie będzie rodzić określonych skutków podatkowych. W przedmiotowej sprawie bowiem datą nabycia przez wnioskodawcę udziałów w zwróconych nieruchomościach jest data nabycia spadku, tj. dzień śmierci matki wnioskodawcy czyli 2007 r.

Wobec powyższego, planowana przez wnioskodawcę sprzedaż udziałów w przedmiotowych nieruchomościach jeśli nastąpi przed upływem 5 letniego okresu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy, liczonego od końca roku, w którym wnioskodawca nabył ww. udziały po zmarłej matce, będzie stanowić źródło przychodu podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W związku z powyższym, sprzedaż udziałów w nieruchomościach będzie podlegała opodatkowaniu, a wnioskodawca będzie zobowiązany do złożenia zeznania podatkowego.

Stanowisko wnioskodawcy uznać należało zatem za nieprawidłowe.

Odnosząc się do powołanej przez wnioskodawcę interpretacji indywidualnej należy stwierdzić, że została ona wydana w indywidualnej sprawie i nie jest wiążąca dla organu wydającego przedmiotową interpretację.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.