IBPBII/2/415-435/10/JG - Określenie skutków podatkowych umorzenia bez wynagrodzenia udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, należących do osoby fizycznej.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że Pana stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 23 marca 2010 r. (data wpływu do tut. Biura - 29 marca 2010 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych m.in. w zakresie skutków podatkowych umorzenia udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością bez wynagrodzenia - jest prawidłowe.

W dniu 29 marca 2010 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych m.in. w zakresie skutków podatkowych umorzenia udziałów w spółce bez wynagrodzenia.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione m.in. następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca jest właścicielem udziałów w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością zwanych dalej Spółką lub Spółkami. Udziały, których jest właścicielem mają zostać umorzone. Umorzenie może być przeprowadzone bez wynagrodzenia, zgodnie z art. 199 § 3 ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037 z późn. zm.). Zgodnie z tym przepisem, za zgodą wspólnika umorzenie udziału może nastąpić bez wynagrodzenia. Umorzenie może być też przeprowadzone za wypłatą wynagrodzenia nie wyższego od nominalnej wartości umarzanych udziałów, przy czym wartość ta będzie niższa od rynkowej wartości umarzanych udziałów.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy przeprowadzenie procedury powodującej umorzenie w Spółce udziałów bez wynagrodzenia, w trybie przewidzianym w art. 199 § 3 Kodeksu spółek handlowych, spowoduje po stronie wnioskodawcy powstanie dochodu w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych...

(pytanie oznaczone we wniosku Nr 1)

Zdaniem podatnika, w związku z nieodpłatnym umorzeniem udziałów w Spółce po stronie podatnika nie powstanie dochód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Umorzenie udziałów polega na ich prawnym unicestwieniu, tzn. wygaśnięciu wszelkich praw, zarówno o charakterze majątkowym, jak i korporacyjnym wynikających z udziałów. Zasady umarzania udziałów zawarte są w art. 199 § 1-7 ustawy Kodeks spółek handlowych. Umorzenie może być przeprowadzone za zgodą wspólnika w drodze nabycia udziału przez spółkę (tzw. umorzenie dobrowolne). Zgromadzenie wspólników podejmując uchwalę w sprawie umorzenia powinno w niej określić jego warunki, a w szczególności podstawę prawną umorzenia oraz wysokość wynagrodzenia przysługującego wspólnikowi za umorzony udział. Zgodnie z art. 199 § 3 ustawy Kodeks spółek handlowych za zgodą wspólników spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, umorzenie udziału może nastąpić bez wynagrodzenia. W takim wypadku następuje nieodpłatne nabycie udziałów przez Spółkę w celu ich umorzenia.

W ocenie wnioskodawcy, pomimo faktu, iż w przypadku powstania obowiązku podatkowego w związku z umorzeniem udziałów Spółka pełnić będzie rolę płatnika zobowiązanego do poboru podatku, przysługuje mu prawo, jako podatnikowi (podmiotowi zainteresowanemu w rozumieniu art. 14b Ordynacji podatkowej), do wystąpienia z wnioskiem o wiążącą interpretację przepisów w opisanym wyżej stanie faktycznym. Powstanie obowiązku podatkowego w powyższej sytuacji będzie miało wpływ na przyszłe decyzje dotyczące planowanego umorzenia. Ciężar ekonomiczny podatku spoczywać będzie bowiem na podatniku, czyli na udziałowcu Spółki.

Zgodnie z art. 24 ust. 5 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.), dochodem (przychodem) z udziału w zyskach osób prawnych jest dochód (przychód) faktycznie uzyskany z tego udziału, w tym także dochód z umorzenia udziałów (akcji). Z powyższego przepisu wynika, iż dochód z umorzenia udziałów jest na gruncie przepisów ww. ustawy opodatkowany na zasadach przewidzianych dla dochodów (przychodów) z udziału w zyskach osób prawnych. Z przepisu tego wynika ponadto, iż opodatkowaniu podlega dochód faktycznie uzyskany przez podatnika.

Na gruncie powołanego przepisu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należy stwierdzić, że w sytuacji, gdy w wyniku umorzenia w trybie przewidzianym w art. 199 § 3 Kodeksu spółek handlowych nie jest wypłacane wynagrodzenie na rzecz wspólnika, którego udziały są umarzane, po stronie tego wspólnika nie dojdzie do powstania dochodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Podatnik nie otrzymuje bowiem w związku z umorzeniem wynagrodzenia, Zgodnie z ww. przepisem, w przypadku umorzenia udziałów, opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega dochód faktycznie uzyskany. Wymaga podkreślenia, iż w omawianej sytuacji nie znajdzie zastosowania art. 19 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przyznający prawo organom podatkowym do szacowania dochodu podatnika. Zgodnie z tym przepisem, przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej w wysokości wartości rynkowej.

Omawiany przepis ma zastosowanie nie tylko do określania wysokości dochodu w przypadku zbycia rzeczy i praw majątkowych, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z art. 17 ust. 2 ww. ustawy, przepis ten ma także zastosowanie w przypadku opodatkowania określonych przychodów z kapitałów pieniężnych.

Wnioskodawca podkreśla, iż zgodnie z powołanym art. 17 ust. 2 ww. ustawy, zasady określania dochodów zawarte w art. 19 tejże ustawy, znajdują zastosowanie do opodatkowania następujących przychodów z kapitałów pieniężnych:

Dochody z tytułu zbycia udziałów celem ich umorzenia są, w świetle omawianego art. 17 ww. ustawy, traktowane jako dochody z udziałów w zyskach osób prawnych (art. 17 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy). Wspomniany art. 17 ust. 2 ww. ustawy, określając kategorie dochodów, do których zastosowanie znajduje art. 19 ww. ustawy, nie wymienia dochodów z tytułu zbycia udziałów celem ich umorzenia. Zgodnie z art. 17 ust. 2 ww. ustawy, przepis ten odwołuje się wyłącznie do jednego rodzaju dochodów z tytułu w zyskach osób prawnych, a mianowicie do przychodów z majątku likwidowanej spółki.

Na gruncie omówionych wyżej przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - zdaniem wnioskodawcy - ustawa ta nie przewiduje możliwości szacowania dochodów w przypadku zbycia udziałów celem ich umorzenia.

Ponadto wnioskodawca zwraca uwagę na fakt, iż art. 19 ww. ustawy, określając zasady szacowania dochodu, odwołuje się do ceny. W przypadku zaś umorzenia udziałów pojęcie ceny nie występuje. W piśmie z dnia 18 lutego 2003 r. (LK-399/LM/BG/2003) Minister Finansów wyraził pogląd zgodnie z którym w przypadku, określonego w art. 199 Kodeksu spółek handlowych, nabycia od wspólnika udziałów przez Spółkę w celu ich umorzenia występuje wynagrodzenie. Termin "wynagrodzenie" nie jest tożsamy z ceną.

Użycie w art. 199 § 2 Kodeksu spółek handlowych terminu "wynagrodzenie" świadczy, iż na gruncie tego przepisu nie chodzi o sprzedaż w rozumieniu art. 535 Kodeksu cywilnego.

Zdaniem wnioskodawcy stanowisko, zgodnie z którym w przypadku nieodpłatnego umorzenia udziałów po stronie podatnika będącego osobą fizyczną nie dochodzi do powstania dochodu, znajduje potwierdzenie w pismach organów podatkowych.

Na poparcie swego stanowiska wnioskodawca powołał m.in.:

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska wnioskodawcy.

Wskazać jedynie należy, iż obwieszczeniem Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 25 marca 2010 r. został ogłoszony tekst jedn.: ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307).

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Niniejsza interpretacja zawiera ocenę stanowiska wnioskodawcy w zakresie pytania Nr 1, dotyczącą wyłącznie podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych umorzenia udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością bez wynagrodzenia. Natomiast ocena stanowiska w pozostałym zakresie zawarta została w odrębnym rozstrzygnięciu.

Wskazać również należy, iż pismo Ministra Finansów z dnia 18 lutego 2003 r. znak: LK-399/LM/BG/2003, na które powołuje się wnioskodawca, nie dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych tylko podatku od czynności cywilnoprawnych. Jednakże nie ma to znaczenia dla dokonanego w niniejszej interpretacji rozstrzygnięcia.

W odniesieniu do powołanych przez wnioskodawcę interpretacji indywidualnych Ministra Finansów, tutejszy organ informuje, że orzeczenia podatkowe za każdym razem wydawane są w indywidualnych sprawach i nie mają zastosowania, ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego czy też zdarzenia przyszłego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie, ul. Kraszewskiego 4a, 35-016 Rzeszów po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.