IBPBII/2/415-415/10/MMa

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że Pana stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 23 marca 2010 r. (data wpływu do tut. Biura 25 marca 2010 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie sposobu opodatkowania przychodu uzyskanego ze zbycia prawa majątkowego do lokalu mieszkalnego w zasobach Towarzystwa Budownictwa Społecznego nabytego na podstawie umowy partycypacyjnej - jest prawidłowe.

W dniu 25 marca 2010 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie sposobu opodatkowania przychodu uzyskanego ze zbycia prawa majątkowego do lokalu mieszkalnego w zasobach Towarzystwa Budownictwa Społecznego nabytego na podstawie umowy partycypacyjnej.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W 2006 r. w zamian za partycypację (udział finansowy) w kosztach budowy lokalu mieszkalnego w Towarzystwie Budownictwa Społecznego (dalej TBS) i po wpłaceniu kaucji gwarancyjnej wnioskodawca otrzymał w najem mieszkanie w TBS, na zasadach ustawy z dnia 26 października 1995 r. o niektórych formach popierania budownictwa społecznego (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1070).

Umowa o partycypację przewidywała, że partycypant może przenieść uprawnienia i obowiązki wynikające z tej umowy na inną osobę, która zawrze z TBS umowę najmu, której przedmiotem będzie lokal mieszkalny.

W 2008 r. wnioskodawca dokonał odpłatnej cesji praw z umowy o partycypację na inną osobę za kwotę odpowiadającą wartości wpłaconej do TBS partycypacji w kosztach budowy lokalu.

W zeznaniu podatkowym PIT-37 za 2008 r., złożonym wspólnie z małżonką, w części dotyczącej przychodu (dochodu) z praw majątkowych, wnioskodawca wykazał całkowity przychód (dochód) ze sprzedaży praw do partycypacji nie pomniejszając go o koszty faktycznie poniesione na opłacenie partycypacji zgodnie z zawartą przez wnioskodawcę umową z TBS.

Należny podatek został zapłacony we właściwym miejscowo urzędzie skarbowym.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Zdaniem wnioskodawcy w celu zawarcia umowy najmu poniósł on realne koszty odpowiadające cenie partycypacji, jaką wpłacił do TBS. Natomiast scedowanie praw do partycypacji na inną osobę za sumę odpowiadającą kwocie wpłaconej do TBS partycypacji oznacza faktycznie, że w wyniku tej czynności wnioskodawca nie uzyskał żadnego dodatkowego przychodu, gdyż uzyskana ze sprzedaży kwota jest równoważna cenie wpłaconej partycypacji (odpowiada poniesionym kosztom uzyskania przychodu).

Wnioskodawca wskazuje, że wprawdzie według art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych źródłami przychodów są kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), to w przedstawionym stanie faktycznym nie wystąpi dochód do opodatkowania, gdyż uzyskany przychód z tytułu umowy cesji (przelewu wierzytelności praw i obowiązków dotyczących lokalu mieszkalnego) równoważy się z poniesionymi w stanie faktycznym kosztami związanymi z nabyciem tychże praw. W myśl art. 29a ust. 1 ustawy o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego, osoba fizyczna może zawrzeć z TBS umowę w sprawie partycypacji w kosztach budowy lokalu mieszkalnego, którego będzie najemcą. Zatem warunkiem objęcia w najem mieszkania jest udział w kosztach jego budowy wyrażający się określoną w umowie sumą partycypacji.

Zdaniem wnioskodawcy według ustawy podatkowej opodatkowaniu podlega dochód, który należy rozumieć jako kwotę przychodu uzyskanego z tytułu przeniesienia praw i obowiązków pomniejszony o koszty uzyskania przychodu bezpośrednio związane z ich nabyciem.

Zdaniem wnioskodawcy w przedstawionym stanie faktycznym istnieją podstawy do stwierdzenia nadpłaty oraz do zwrotu nadpłaconego podatku. Prawo do zwrotu nadpłaty podatku dochodowego wygasa po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin jej zwrotu. W celu uzyskania zwrotu nadpłaty należy złożyć stosowny wniosek do właściwego organu podatkowego dla podatnika.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z zasadą wyrażoną w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do postanowień zawartych w art. 27 ust. 1 ustawy z dnia 26 października 1995 r. o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1070 z późn. zm.) przedmiotem działania Towarzystwa Budownictwa Społecznego, jest budowanie domów mieszkalnych i ich eksploatacja na zasadach najmu. Mieszkania te są własnością Spółki a najemcy jedynie płacą czynsz, jednocześnie spłacając kredyt zaciągnięty przez Spółkę na ich budowę. Nawet po spłaceniu kredytu zaciągniętego przez Towarzystwo na budowę mieszkania nie można go sprzedać, podarować ani wykupić na własność. Zgodnie z art. 29a ww. ustawy osoba fizyczna może zawrzeć z Towarzystwem umowę w sprawie partycypacji w kosztach budowy lokalu mieszkalnego, którego będzie najemcą. W przypadku zakończenia najmu i opuszczenia lokalu kwota partycypacji podlega zwrotowi.

Z powyższego wynika więc, że Towarzystwo Budownictwa Społecznego nie może dokonać sprzedaży lokalu mieszkalnego na rzecz osoby fizycznej a nabywając udziały w kosztach budowy realizowanej przez Towarzystwo Budownictwa Społecznego podatnik nie nabywa prawa własności do lokalu mieszkalnego, lecz jedynie prawo do korzystania na zasadach najmu z mieszkania wybudowanego w ramach popierania budownictwa mieszkaniowego. Osoba decydując się na zawarcie umowy w prawie partycypacji w kosztach budowy lokalu mieszkalnego budowanego przez Towarzystwo Budownictwa Społecznego jest jedynie najemcą przedmiotowego lokalu a nigdy nie jest jego właścicielem. Oznacza to, iż partycypacja stanowi jedynie udział w kosztach budowy, a nie stanowi natomiast udziału we własności lokalu.

W myśl z art. 10 ust. 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych odrębnymi źródłami przychodów są m.in. wymienione w pkt 8 lit. a)-c) oraz pkt 7 tego przepisu:

* odpłatne zbycie z zastrzeżeniem ust. 2:

d.

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

* kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a)-c).

Zbycie prawa do lokalu mieszkalnego będącego w zasobach Towarzystwa Budownictwa Społecznego nie może być zakwalifikowane do źródła przychodu określonego przepisami art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy i w efekcie nie może być utożsamiane ze skutkami podatkowymi wynikającymi z takiej sprzedaży. Oznacza to zarazem, iż w przedstawionym stanie faktycznym zbycie prawa do lokalu mieszkalnego którego właścicielem jest Towarzystwo Budownictwa Społecznego na rzecz osoby trzeciej należy zakwalifikować do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W myśl art. 18 ww. ustawy za przychód z praw majątkowych uważa się w szczególności przychody z praw autorskich i praw pokrewnych w rozumieniu odrębnych przepisów, praw do projektów wynalazczych, praw do topografii układów scalonych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych, w tym również z odpłatnego zbycia tych praw. Zawarte w tym przepisie wyliczenie praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy jako odrębne źródło przychodów ma charakter otwarty, o czym świadczy użyte przez ustawodawcę sformułowanie "w szczególności". Przyjęcie przez ustawodawcę otwartego katalogu tych przychodów pozwala na zaliczenie do tej kategorii wszystkich innych przychodów z praw majątkowych.

Dochód uzyskany z praw majątkowych, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 7 podlega opodatkowaniu na zasadach ogólnych według skali podatkowej określonej w art. 27 ust. 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Podatnik jest zobowiązany złożyć w urzędzie skarbowym zeznanie o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowy, w terminie do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym - art. 45 ust. 1 ustawy.

Dochody z praw majątkowych podlegają kumulacji z pozostałymi dochodami zgodnie z art. 9 ust. 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 9 ust. 2 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 24-25 nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Stosownie do art. 22 ust. 1 ww. ustawy kosztami uzyskania są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23. Koszty poniesione w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień poniesienia kosztu.

W powołanym przepisie ustawodawca nie wskazuje enumeratywnie jakie wydatki mogą być uznane za koszty uzyskania przychodu. Możliwość zaliczenia konkretnego wydatku do kategorii kosztów uzyskania przychodów uzależniona została od istnienia związku przyczynowo - skutkowego tzn. poniesienie wydatku ma lub może mieć wpływ na powstanie lub zwiększenie tego przychodu, bądź funkcjonowanie tego źródła. Kosztami uzyskania przychodów są zarówno koszty bezpośrednio, jak i pośrednio związane z uzyskiwanymi przychodami, pod warunkiem, że podatnik wykaże, iż zostały one w sposób racjonalny poniesione w celu uzyskania przychodów.

A zatem kosztami uzyskania przychodów są wszelkie wydatki, które łącznie spełniają następujące warunki: zostały faktycznie poniesione w celu uzyskania przychodu, tzn. pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z osiąganymi przychodami oraz nie zostały wymienione w art. 23 ustawy zawierającym katalog wydatków nie uznawanych za koszty uzyskania przychodów.

Aby uzyskać prawo do najmu lokalu mieszkalnego wnioskodawca musiał wnieść wkład w postaci kwoty partycypacyjnej w kosztach jego budowy, zatem można go zakwalifikować jako wydatek poniesiony w celu uzyskania przychodu ze zbycia tego prawa, co w konsekwencji spowoduje, że do opodatkowania pozostanie różnica pomiędzy kwotą partycypacji, a kwotą uzyskaną z odpłatnego zbycia praw wynikających z umowy partycypacji.

Przychód uzyskany z praw majątkowych, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy, po pomniejszeniu zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych o koszty poniesione w celu uzyskania tego przychodu, podlegać będzie opodatkowaniu na zasadach ogólnych według skali podatkowej określonej w art. 27 ust. 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych łącznie z dochodami z innych źródeł.

Wnioskodawca w przedstawionym stanie faktycznym wskazał, że w 2008 r. dokonał odpłatnej cesji praw z umowy o partycypację w kosztach budowy mieszkania będącego w zasobach TBS. W zeznaniu podatkowym PIT-37 za 2008 r., które wnioskodawca złożył wspólnie z małżonką, wykazał przychód (dochód) uzyskany z ww. sprzedaży praw do partycypacji natomiast nie wykazał kosztów jego uzyskania, czyli kwoty tej partycypacji.

Zgodnie z art. 72 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) za nadpłatę uważa się kwotę nadpłaconego lub nienależnie zapłaconego podatku.

Stosownie do art. 73 § 1 pkt 1 ww. ustawy nadpłata powstaje z zastrzeżeniem § 2, z dniem zapłaty przez podatnika podatku nienależnego lub w wysokości większej od należnej. Doprecyzowanie powyższego stanowi zapis art. 73 § 2 pkt 1 ww. ustawy zgodnie, z którym dla podatników podatku dochodowego nadpłata powstaje z dniem złożenia zeznania rocznego.

Zgodnie z art. 75 § 1 przedmiotowej ustawy jeżeli podatnik kwestionuje zasadność pobrania przez płatnika podatku albo wysokość pobranego podatku, może złożyć wniosek o stwierdzenie nadpłaty. W myśl § 2 pkt 1 lit. a) tegoż artykułu uprawnienie to przysługuje również podatnikom, których zobowiązanie podatkowe powstaje w sposób przewidziany w art. 21 § 1 pkt 1, tj. z dniem zaistnienia zdarzenia, z którym ustawa podatkowa (np. ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych) wiąże powstanie takiego zobowiązania, jeżeli w zeznaniach (deklaracjach), wykazali zobowiązanie podatkowe nienależne lub w wysokości większej od należnej i wpłacili zadeklarowany podatek albo wykazali nadpłatę w wysokości mniejszej od należnej.

Stosownie do art. 75 § 3 Ordynacji w przypadkach, o których mowa w § 2 pkt 1 lit. a) i b) oraz w pkt 2 lit. a) i b), podatnik, płatnik lub inkasent równocześnie z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty są zobowiązani złożyć skorygowane zeznanie (deklarację).

Wniosek o stwierdzenie nadpłaty wraz z korektą deklaracji należy złożyć we właściwym urzędzie skarbowym. O zasadności wniosku złożonego przez stronę i wystąpieniu nadpłaty rozstrzyga właściwy organ podatkowy w wyniku przeprowadzonego postępowania.

Jeżeli prawidłowość skorygowanego zeznania (deklaracji) nie budzi wątpliwości, organ podatkowy zwraca nadpłatę bez wydania decyzji stwierdzającej nadpłatę (art. 75 § 4 Ordynacji). Stosownie natomiast do art. 77 § 1 pkt 6) ww. ustawy nadpłata podlega zwrotowi w terminie 2 miesięcy od dnia złożenia wniosku o stwierdzenie nadpłaty wraz ze skorygowanym zeznaniem (deklaracją) w przypadkach, o których mowa w art. 75 § 3, lecz nie wcześniej niż w terminie 3 miesięcy od dnia złożenia zeznania lub deklaracji, o których mowa w art. 73 § 2.

W myśl art. 79 § 2 Ordynacji podatkowej prawo do złożenia wniosku o stwierdzenie nadpłaty wygasa po upływie terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego. Natomiast art. 80 § 1 i § 2 stanowi, że prawo do zwrotu nadpłaty podatku wygasa po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego w którym upłynął termin jej zwrotu. Po upływie terminu określonego w § 1 wygasa również prawo do złożenia wniosku o zaliczenie nadpłaty na poczet przyszłych zobowiązań podatkowych oraz możliwość zaliczenia nadpłaty na poczet zaległych oraz bieżących zobowiązań podatkowych.

Tym samym stanowisko wnioskodawcy, że dochód uzyskany ze sprzedaży prawa partycypacji do mieszkania będącego w zasobach TBS można pomniejszyć o koszty poniesione na budowę tego mieszkania (koszty partycypacji w budowie), oraz że istnieje możliwość złożenia korekty w związku z nadpłatą podatku dochodowego wykazanego w zeznaniu PIT-37 za rok 2008 r. należy uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.