IBPBII/2/415-4/09/AK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 2 stycznia 2009 r. (data wpływu do tut. Biura 2 stycznia 2009 r.), uzupełnionym w dniu 12 i 30 marca 2009 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie sposobu rozliczenia dochodu z inwestycji kapitałowych - jest nieprawidłowe.

W dniu 2 stycznia 2009 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie sposobu rozliczenia dochodu z inwestycji kapitałowych.

Z uwagi na braki formalne pismem z dnia 26 lutego 2009 r. znak: IBPB II/2/415-4/09/AK wezwano wnioskodawcę do ich uzupełnienia. Uzupełnienia dokonano w dniu 12 marca 2009 r., jednakże okazało się ono niewystarczające. Pismem z dnia 16 marca 2009 r. znak: IBPB II/2/415-4/09/AK wezwano o ponowne uzupełnienie braków formalnych. Uzupełnienia dokonano w dniu 30 marca 2009 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

W dniu 22 marca 2006 r. wnioskodawca podpisał z firmą umowę o zarządzanie kapitałem. Zakres obrotu pieniężnego przy przebiegu i rozliczaniu zawieranych transakcji polegał na prowadzeniu przez firmę transakcji kupna/sprzedaży kontraktów walutowych typu SPOT, dla których instrumentem bazowym były kursy walutowe lub inne instrumenty pochodne. Niezależnie od wyników transakcji firma zobowiązała się do wypłacania co tydzień 1% z zainwestowanego kapitału, co czyniła przez 32 tygodnie. W roku 2006 wnioskodawca otrzymał z tego tytułu 175.000 PLN odsetek. Wnioskodawca nie otrzymał od firmy PIT-8C, jednak na podstawie przesłanej przez firmę noty operacyjnej odsetki te wpisał jako dochody w PIT-38 za rok 2006. Od dnia 13 listopada 2006 r. firma zaprzestała wypełniania podpisanej umowy i wypłaty odsetek. W dniu 29 sierpnia 2007 r. wnioskodawca złożył w firmie wypowiedzenie zawartej umowy. Wnioskodawca nie otrzymał zwrotu zainwestowanego kapitału jak również należnych odsetek. Obecnie przeciwko firmie komenda policji prowadzi dochodzenie w sprawie defraudacji powierzonych firmie przez inwestorów środków kapitałowych. W dniu 14 listopada 2008 r. wnioskodawca otrzymał wezwanie z urzędu skarbowego do złożenia korekty PIT-38 za rok 2006.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w związku z bardzo prawdopodobną utratą zainwestowanego kapitału w firmie wnioskodawca może potraktować kwotę 175.000 PLN nie jako otrzymane odsetki lecz jako częściowy zwrot kapitału zainwestowanego i wyłączyć ją z opodatkowania za 2006 r....

Zdaniem wnioskodawcy, biorąc pod uwagę dzisiejszy stan inwestycji, opodatkowanie kwoty 175.000 PLN za 2006 r. w wysokości 19% - 33.250 PLN, spowodowało dodatkową stratę na tej inwestycji o kwotę zapłaconego podatku od zysków kapitałowych. Dlatego podczas korekty zeznania PIT-38 za 2006 r. wnioskodawca chce wyłączyć kwotę przychodu 175.000 PLN jako dochód z inwestycji kapitałowej.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam co następuje.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Stosownie do art. 9 ust. 2 ustawy dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 24-25 nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy jednym ze źródeł przychodów są m.in. kapitały pieniężne. Na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 10 ww. ustawy za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się przychody z odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych oraz z realizacji praw z nich wynikających. Przychód określony powyżej powstaje w momencie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, o czym stanowi art. 17 ust. 1b ustawy. Przepis art. 5a pkt 13 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zawiera definicję pochodnych instrumentów finansowych stwierdzając, że wyrażenie to oznacza instrumenty finansowe, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2005 r. Nr 183, poz. 1538 z późn. zm.). Stosownie do przepisu art. 2 ust. 1 pkt 2 lit. d) powołanej ustawy - instrumentami finansowymi w rozumieniu ustawy są m.in. niebędące papierami wartościowymi opcje kupna lub sprzedaży instrumentów finansowych, opcje na stopy procentowe, opcje walutowe, opcje na takie opcje, oraz inne równoważne instrumenty finansowe rozliczane pieniężnie.

Sposób opodatkowania tychże przychodów jest regulowany przez art. 30b ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którym od dochodów uzyskanych z odpłatnego zbycia m.in. pochodnych instrumentów finansowych, i z realizacji praw z nich wynikających podatek dochodowy wynosi 19% uzyskanego dochodu. Zgodnie z art. 30b ust. 2 pkt 3 tej ustawy dochód ten ustala się jako różnicę między sumą przychodów uzyskanych z tytułu odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych oraz z realizacji praw z nich wynikających a kosztami uzyskania przychodów, określonymi na podstawie art. 23 ust. 1 pkt 38a ustawy. Stosownie do art. 30b ust. 6 ustawy rozliczenie dochodów z tego tytułu następuje na zasadzie samoopodatkowania, t.j. po zakończeniu roku podatkowego podatnik jest obowiązany w zeznaniu podatkowym, składanym do końca kwietnia roku następnego po roku podatkowym (PIT-38), wykazać dochody uzyskane w roku podatkowym m.in. z odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych, a także dochody z realizacji praw z nich wynikających, i obliczyć należny podatek dochodowy

Aby móc zrealizować ten obowiązek, podatnik winien dysponować stosownymi informacjami dotyczącymi uzyskanych przychodów i poniesionych tytułem ich uzyskania kosztów. Zgromadzenie tych danych powinno następować w oparciu o informacje roczne sporządzane i wysyłane podatnikowi przez podmioty, za pośrednictwem których uzyskuje on te dochody. Obowiązek sporządzania takich informacji został przewidziany w art. 39 ust. 3 wymienionej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którym osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej są obowiązane w terminie do końca lutego roku następującego po roku podatkowym przesłać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, imienne informacje o wysokości dochodu, o którym mowa w art. 30b ust. 2 (m.in. dochody z tytułu odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych oraz z realizacji praw z nich wynikających), sporządzone według ustalonego wzoru (PIT-8C).

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że wnioskodawca podpisał z firma umowę o zarządzanie kapitałem. W 2006 r. otrzymał od firmy kwotę 175.000 PLN nazywaną przez wnioskodawcę odsetkami. Firma zaprzestała jednak wypełniania podpisanej umowy i wypłaty odsetek, dlatego w dniu 29 sierpnia 2007 r. wnioskodawca złożył firmie wypowiedzenie zawartej umowy. Nie otrzymał natomiast zwrotu zainwestowanego kapitału jak również należnych odsetek. Wątpliwość wnioskodawcy budzi fakt, czy w związku z bardzo prawdopodobną utratą zainwestowanego kapitału w firmie może potraktować kwotę 175.000 PLN nie jako otrzymane odsetki, lecz jako częściowy zwrot zainwestowanego kapitału i wyłączyć ją z opodatkowania za 2006 r.

Przenosząc powyższe uregulowania prawne na grunt rozpatrywanej sprawy w pierwszej kolejności stwierdzić należy, iż kwota 175.000 PLN nazywana odsetkami została wypłacona za pośrednictwem firmy, z którą wnioskodawca podpisał umowę o zarządzanie kapitałem z tytułu realizowania na rzecz wnioskodawcy transakcji kupna/sprzedaży kontraktów walutowych typu SPOT, dla których instrumentem bazowym były kursy walutowe lub inne instrumenty pochodne. A zatem powyższa kwota stanowiła dla wnioskodawcy przychód z tytułu realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych. Zarządzająca firma realizując kontrakty walutowe miała wypłacać wnioskodawcy stałą kwotę z tytułu dokonywanych operacji. Nie można zatem kwoty 175.000 PLN utożsamiać z odsetkami.

Zauważyć również należy, że powierzając firmie kapitał wnioskodawca miał na celu uzyskanie korzyści majątkowych. Okoliczność, że po pewnym czasie firma przestała wywiązywać się z podpisanej umowy, w przedmiotowej sprawie nie zmienia faktu, że do tego momentu zyski na transakcjach walutowych pozwoliły na terminowe wywiązywanie się z umowy. Podkreślenia wymaga bowiem, że decydując się na powierzenie kapitału firmie, to wnioskodawca ponosił ryzyko utraty zainwestowanego kapitału co skutkować mogło powstaniem strat. Dlatego też przystępując do zawarcia umowy, to wnioskodawca powinien być świadomy zarówno korzyści jakie może uzyskać, ale powinien był również liczyć się z konsekwencjami niepowodzenia. Nie można jednak efektów nietrafnych decyzji finansowych rekompensować przy pomocy przepisów podatkowych dokonując np. korekty zeznania PIT-38 i wyłączając kwotę przychodu 175.000 PLN jako dochód z inwestycji kapitałowej, gdyż oznaczałoby to w praktyce przerzucenie na Skarb Państwa całego ryzyka związanego z określonym przedsięwzięciem podejmowanym przez podatnika. W tym miejscu należy również podkreślić, iż tutejszy organ nie kwestionuje podejmowanych przez wnioskodawcę decyzji, analizuje jedynie skutki podatkowe takich czynności. Oceniając zatem skutki tych działań na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stwierdzić należy, iż fakt prawdopodobnej utraty zainwestowanego kapitału nie może stanowić przesłanki do tego, aby kwota 175.000 PLN stanowiła zwrot zainwestowanego kapitału i nie podlegała opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Co więcej, kwota 175.000 PLN wypłacona została wnioskodawcy z określonego tytułu, czyli z tytułu zarządzania przez firmę na rzecz wnioskodawcy powierzonym kapitałem poprzez kupno i sprzedaż kontraktów walutowych typu SPOT. Zatem niedopuszczalna jest zmiana charakteru wypłaconej kwoty w świetle prawdopodobnej utraty zainwestowanego kapitału. Zwrotu od firmy zarządzającej powierzonego kapitału wnioskodawca powinien dochodzić przy użyciu innych instrumentów prawnych. Nie jest dopuszczalne rekompensowanie późniejszej nieuczciwości firmy z dochodem, który wcześniej dla podatnika wypracowała.

Jednocześnie organ podatkowy zaznacza, że zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-16, art. 17 ust. 1 pkt 6 i 9, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Jak wynika z powyższego warunkiem rozpoznania u podatnika przychodu jest jego otrzymanie lub pozostawienie do dyspozycji. Chodzi zatem o każdy moment, od którego podatnik może sam rozporządzać świadczeniem, gdyż zostało mu ono wypłacone lub pozostawione do dyspozycji. Zatem przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizyczny występuje w każdym przypadku, gdy powstaje przysporzenie majątkowe, co niewątpliwie miało miejsce w przedmiotowej sprawie. Wnioskodawca otrzymał bowiem za pośrednictwem firmy, z którą podpisał umowę o zarządzanie kapitałem 175.000 PLN z tytułu rozliczenia transakcji kupna/sprzedaży kontraktów walutowych, a więc uzyskał korzyść majątkową. Zgodnie z powyższym, bezwzględnie należy stwierdzić, że otrzymanie od firmy środków pieniężnych z tytułu realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych po stronie wnioskodawcy powstał przychód do opodatkowania. Ponadto tut. organ nie może zgodzić się ze stwierdzeniem wnioskodawcy, że opodatkowanie kwoty 175.000 PLN za 2006 r. w wysokości 19% spowodowało dodatkową stratę na tej inwestycji o kwotę zapłaconego podatku od zysków kapitałowych. Skoro bowiem w 2006 r. wnioskodawca uzyskał przychód w wysokości 175.000 PLN to nie może twierdzić, że zapłacony od tej kwoty podatek stanowił jego stratę.

Ponadto z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że firma, której wnioskodawca powierzył prowadzenie operacji kupna/sprzedaży kontraktów walutowych nie sporządziła informacji PIT-8C. Nie zwalnia to jednak, wnioskodawcy z dokonania rozliczenia podatkowego. Zarówno przychód jak i koszty wnioskodawca powinien ustalić zgodnie z regulującymi te zasady przepisami w rzeczywistej wysokości, w każdym przypadku, kiedy na podstawie istniejącej dokumentacji ustalenie takie jest możliwe. A ze stanu faktycznego wynika, że taka możliwość istniała na podstawie przesłanej przez firmę noty operacyjnej. Zatem w zeznaniu rocznym PIT-38 wnioskodawca powinien wykazać kwotę 175.000 PLN jako przychód do opodatkowania.

Reasumując, nie jest istotne z jakich przyczyn i czyjej winy nie nastąpiło wykonanie umowy i może przepaść kapitał wnioskodawcy. Wnioskodawca przy prowadzeniu spraw i wydawaniu swojego kapitału powinien przewidywać następstwa podpisywanych umów. Zatem otrzymana przez wnioskodawcę w 2006 r. kwota 175.000 PLN stanowi jego przychód z tytułu określonego w art. 17 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zajęte przez wnioskodawcę stanowisko w kwestii opodatkowania dochodów z kapitałów pieniężnych jest nieprawidłowe.

Do wniosku wnioskodawca dołączył plik dokumentów. Należy jednak zauważyć, że wydając interpretację w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do ich oceny; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez wnioskodawcę i jego stanowiskiem. Wobec tego niniejszą interpretację wydano w oparciu o stan faktyczny przedstawiony przez wnioskodawcę w złożonym wniosku.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.