IBPBII/2/415-362/12/MMa

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że Pani stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 28 lutego 2012 r. (data wpływu do tut. Biura 2 marca 2012 r.), uzupełnionym w dniu 22 maja 2012 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania przychodu uzyskanego ze sprzedaży spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego - jest nieprawidłowe.

W dniu 2 marca 2012 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania przychodu uzyskanego ze sprzedaży spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego.

W związku ze stwierdzonymi brakami formalnymi, pismem z dnia 11 maja 2012 r. Znak: IBPBII/2/415-362/12/MMa wezwano wnioskodawczynię do uzupełnienia wniosku. Uzupełnienia dokonano w dniu 22 maja 2012 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni od dnia 1 lipca 2010 r. wraz z mężem sprzedawała spółdzielcze własnościowe mieszkanie, które małżonkowie nabyli w dniu 19 grudnia 1989 r. Mąż wnioskodawczyni zmarł w dniu 16 stycznia 2011 r. Aktem dziedziczenia spadek po zmarłym mężu nabyła wnioskodawczyni i jej syn po #189; części spółdzielczego własnościowego prawa do mieszkania. Wnioskodawczyni zgłosiła fakt nabycia spadku do urzędu skarbowego. Po śmierci męża mieszkanie stało puste a wnioskodawczyni opłacała czynsz do spółdzielni. W dniu 9 września 2011 r. mieszkanie zostało sprzedane za kwotę 127.000 zł. Wnioskodawczyni wraz z synem otrzymali w spadku po 31.750 zł.

Wnioskodawczyni wskazała, że w dniu 30 czerwca 2010 r. jej syn nabył inne mieszkanie, którego jest jedynym właścicielem. Ponadto wnioskodawczyni zaznacza, że kwota uzyskana ze sprzedaży mieszkania została wydana na zakup i remont mieszkania nabytego przez jej syna w dniu 30 czerwca 2010 r., tj. kwota w wysokości 31.750 zł została przez wnioskodawczynię synowi zwrócona, gdyż wnioskodawczyni mieszka w mieszkaniu syna.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy wnioskodawczyni musi płacić podatek od sprzedania mieszkania i ile, jeśli musi płacić podatek to czy może odliczyć nagrobek dla męża, za który zapłaciła 7.000 zł.

Zdaniem wnioskodawczyni, pieniądze ze sprzedaży mieszkania przeznaczone zostały na kupno i remont mieszkania nabytego na własność przez syna w dniu 30 czerwca 2010 r., w którym to mieszkaniu wnioskodawczyni mieszka, dlatego nie powinna płacić podatku.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego, stwierdzam co następuje.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

Przepis art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy formułuje generalną zasadę, że odpłatne zbycie nieruchomości lub praw przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Tym samym jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości lub praw nastąpiło po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym miało miejsce nabycie lub wybudowanie - nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym przychód uzyskany ze sprzedaży w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że wnioskodawczyni wraz z mężem w dniu 19 grudnia 1989 r. nabyła spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego. Mąż wnioskodawczyni zmarł w dniu 16 stycznia 2011 r. a spadek po zmarłym nabyła wnioskodawczyni i jej syn w udziale wynoszącym po #189; masy spadkowej po mężu. Następnie dnia 9 września 2011 r. sprzedano przedmiotowe mieszkanie.

Powyższe oznacza, że skoro przedmiotowe mieszkanie wnioskodawczyni nabyła wspólnie z mężem w dniu 19 grudnia 1989 r., to stanowiło ono wspólność majątkową małżeńską, a zatem należało w równych częściach do każdego z małżonków. W związku z powyższym w chwili śmierci męża do wnioskodawczyni należał jedynie udział wynoszący #189; w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego. Natomiast pozostały udział należący do męża wnioskodawczyni w wysokości #189; podlegał dziedziczeniu po połowie przez żonę i syna. W wyniku dziedziczenia wnioskodawczyni oraz jej syn nabyli udziały po #188; w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego każdy z nich (po #189; z #189;).

Zgodnie z art. 924 i 925 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku, natomiast otwarcie spadku następuje z chwilą śmierci spadkodawcy. Zgodnie z art. 1025 § 1 Kodeksu cywilnego prawomocne postanowienie sądu stwierdza jedynie nabycie spadku przez spadkobiercę. Dniem nabycia przez wnioskodawczynię spadku jest więc data śmierci męża, tj. dzień 16 stycznia 2011 r.

Stosownie do powyższego należy stwierdzić, że udziały w przedmiotowym mieszkaniu wnioskodawczyni nabyła w różnym czasie i w różny sposób, tj. udział wynoszący #189; w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego wnioskodawczyni nabyła w 1989 r., natomiast udział wynoszący #188; nabyła w spadku w 2011 r. Tym samym skutki podatkowe odpłatnego zbycia każdego z tych udziałów należy rozpatrywać odrębnie.

I tak w związku z tym, że współwłaścicielką przedmiotowego mieszkania wnioskodawczyni była na zasadzie wspólności majątkowej małżeńskiej od 1989 r., tym samym przychód uzyskany z odpłatnego zbycia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego odpowiadający udziałowi nabytemu w 1989 r. czyli #189; w ogóle nie stanowi źródła przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy. Tym samym przychód ze sprzedaży przypadający na ten udział nie podlega w ogóle opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, jako że od końca roku kalendarzowego w którym nastąpiło nabycie udziału #189; w ww. mieszkaniu minęło 5 lat.

Natomiast przychód uzyskany z odpłatnego zbycia przypadający na udział #188; w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego, który wnioskodawczyni nabyła w drodze spadku po mężu w 2011 r. zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy stanowi źródło przychodu podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych według zasad określonych w art. 30e ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązujących od dnia 1 stycznia 2009 r. Ustawą z dnia 6 listopada 2008 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 209, poz. 1316 z późn. zm.) zmieniono bowiem m.in. zasady opodatkowania przychodów z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nowe zasady opodatkowania, zgodnie z art. 14 ustawy zmieniającej, mają zastosowanie do dochodów (poniesionej straty) od dnia 1 stycznia 2009 r., a więc będą miały zastosowanie w przedmiotowej sprawie.

I tak w myśl art. 30e ust. 1 i 4 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2009 r., od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c), podatek dochodowy wynosi 19% podstawy obliczenia podatku i jest płatny w terminie złożenia zeznania za rok podatkowy, w którym nastąpiło odpłatne zbycie.

Zgodnie z art. 30e ust. 2 ww. ustawy, podstawą obliczenia podatku, jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonym zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw.

Przy czym przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia (art. 19 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

W niniejszej sprawie przychodem wnioskodawczyni będzie zatem #188; ceny sprzedaży mieszkania czyli #188; ze 127.000 zł.

Pojęcie kosztów odpłatnego zbycia (sprzedaży) nie zostało przez ustawodawcę zdefiniowane w ustawie, należy zatem stosować językowe rozumienie tego wyrażenia, zgodnie z którym za koszty sprzedaży nieruchomości lub praw majątkowych uważa się wszystkie wydatki poniesione przez sprzedającego, które są konieczne, aby transakcja sprzedaży mogła dojść do skutku (wszystkie niezbędne wydatki bezpośrednio związane z tą czynnością, np. koszty wyceny nieruchomości przez rzeczoznawcę majątkowego, prowizje pośredników w sprzedaży nieruchomości, koszty ogłoszeń w prasie związanych z zamiarem sprzedaży nieruchomości itp.). Jeżeli tego rodzaju koszty zostały przy sprzedaży poniesione, to wnioskodawczyni musi dysponować dowodami wskazującymi, że to ona je poniosła. Będzie mogła wówczas odliczyć #188; takich kosztów.

Natomiast stosownie do art. 22 ust. 6d ww. ustawy za koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c), nabytych w drodze spadku, darowizny lub w inny nieodpłatny sposób, uważa się udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania oraz kwotę zapłaconego podatku od spadków i darowizn w takiej części, w jakiej wartość zbywanej rzeczy lub prawa przyjęta do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn odpowiada łącznej wartości rzeczy i praw majątkowych przyjętej do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn.

Zgodnie z art. 22 ust. 6e ww. ustawy wysokość nakładów, o których mowa powyżej, ustala się na podstawie faktur VAT w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług oraz dokumentów stwierdzających poniesienie opłat administracyjnych.

Kosztem uzyskania przychodu może być więc wyłącznie zapłacony przez wnioskodawczynię podatek od spadków i darowizn oraz #188; udokumentowanych fakturami nakładów poczynionych przez wnioskodawczynię na sprzedane mieszkanie. Kosztem uzyskania przychodu, który można odliczyć od ceny ze sprzedaży w żadnym wypadku nie będzie zatem koszt nagrobka dla męża, gdyż nie mieści się on w żadnej z tych dwóch kategorii.

Stosownie natomiast do art. 30e ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, po zakończeniu roku podatkowego podatnik jest obowiązany w zeznaniu podatkowym, o którym mowa w art. 45 ust. 1a pkt 3 (PIT-39), wykazać:

* dochody uzyskane w roku podatkowym z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) i obliczyć należny podatek dochodowy od dochodu, do którego nie ma zastosowania art. 21 ust. 1 pkt 131, lub

* dochody, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131.

Przepis art. 21 ust. 1 pkt 131 ww. ustawy stanowi, iż wolne od podatku dochodowego są dochody z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, o których mowa w art. 30e, w wysokości, która odpowiada iloczynowi tego dochodu i udziału wydatków poniesionych na własne cele mieszkaniowe w przychodzie z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, jeżeli począwszy od dnia odpłatnego zbycia, nie później niż w okresie dwóch lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie, przychód uzyskany ze zbycia tej nieruchomości lub tego prawa majątkowego został wydatkowany na własne cele mieszkaniowe; udokumentowane wydatki poniesione na te cele uwzględnia się do wysokości przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych.

Powołany powyżej przepis art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym wiąże skutki prawne w postaci zwolnienia dochodu od opodatkowania z faktem przeznaczenia - w warunkach określonych w ustawie - uzyskanego z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych przychodu wyłącznie na cele wymienione w przepisie art. 21 ust. 25 ww. ustawy.

Ewentualne zwolnienie obejmować będzie zatem taką część dochodu, jaka proporcjonalnie odpowiada udziałowi poniesionych wydatków na własne cele mieszkaniowe w osiągniętych przychodach z odpłatnego zbycia. Dochód zwolniony oblicza się według następującego wzoru:

dochód zwolniony = D x (W/P)

gdzie:

D - dochód z odpłatnego zbycia - wykazany w poz. 23 PIT-39,

W - wydatki na cele mieszkaniowe,

P - przychód z odpłatnego wykazany w poz. 20 PIT-39.

Tak obliczoną kwotę dochodu zwolnionego wykazuje się w PIT-39 w poz. 25. Różnica między kwotą dochodu z poz. 23 PIT-39 a kwotą dochodu zwolnionego z poz. 25 stanowi podstawę opodatkowania.

W myśl art. 21 ust. 25 pkt 1 ww. ustawy, za wydatki poniesione na cele, o których mowa w ust. 1 pkt 131, uważa się:

Na podstawie art. 21 ust. 26 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przez własny budynek, lokal lub pomieszczenie, o których mowa w ust. 25 pkt 1 lit. d i e), rozumie się budynek, lokal lub pomieszczenie stanowiące własność lub współwłasność podatnika lub do którego podatnikowi przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udział w takich prawach.

W przypadku niewypełnienia warunków określonych w art. 21 ust. 1 pkt 131 podatnik jest obowiązany do złożenia korekty zeznania, o którym mowa w art. 45 ust. 1a pkt 3, i do zapłaty podatku wraz z odsetkami za zwłokę; odsetki nalicza się od następnego dnia po upływie terminu płatności, o którym mowa w art. 45 ust. 4 pkt 4, do dnia zapłaty podatku włącznie (art. 30e ust. 7 ww. ustawy).

Mając na uwadze powyższe, sprzedaż w dniu 9 września 2011 r. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego w udziale jaki wnioskodawczyni nabyła w spadku po mężu, tj. w udziale wynoszącym #188; będzie podlegała opodatkowaniu 19% podatkiem dochodowym od osób fizycznych na zasadach określonych w art. 30e ww. ustawy chyba że wystąpią warunki uprawniające wnioskodawczynię do skorzystania ze zwolnienia o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy, tzn. dochód uzyskany przez wnioskodawczynię ze sprzedaży przedmiotowego udziału zostanie przeznaczony na własne cele mieszkaniowe począwszy od dnia odpłatnego zbycia, nie później jednak niż w okresie dwóch lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie. Wówczas będzie miało miejsce zwolnienie z podatku. Innymi słowy wydatkowanie środków ze sprzedaży mogło nastąpić nie wcześniej niż od 9 września 2011 r. a nie później niż 31 grudnia 2013 r.

Należy zauważyć, że nieprawdą jest, iż środki uzyskane ze sprzedaży przypadające na udział nabyty w spadku w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego w dniu 9 września 2011 r. wnioskodawczyni przeznaczyła na zakup mieszkania w dniu 30 czerwca 2010 r. gdyż sprzedaż przedmiotowego lokalu mieszkalnego nastąpiła później niż nabycie mieszkania w dniu 30 czerwca 2010 r. Zatem nie sposób nie zgodzić się z Organem, że środki ze sprzedaży tego udziału nie mogły zostać wydatkowane na zakup nowego mieszkania skoro do tej sprzedaży w momencie nabycia jeszcze nie doszło. Ponadto kolejnym argumentem przemawiającym za brakiem możliwości skorzystania z ulgi na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy w związku z wydatkowaniem środków uzyskanych ze sprzedaży przypadających na udział #188; w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego jest fakt, iż jak sama wnioskodawczyni wskazała jedynym prawnym właścicielem mieszkania nabytego w dniu 30 czerwca 2010 r. jest syn wnioskodawczyni. Tym samym wnioskodawczyni nie posiada żadnego tytułu własności bądź współwłasności w lokalu mieszkalnym zakupionym w dniu 30 czerwca 2010 r. a zatem nie ma podstaw aby uznać, że środki uzyskane ze sprzedaży wnioskodawczyni przeznaczyła na własne cele mieszkaniowe enumeratywnie wymienione w art. 21 ust. 25 pkt 1 ww. ustawy a więc m.in. na nabycie lub remont lokalu mieszkalnego, do którego podatnikowi przysługuje tytuł własności lub współwłasności. Wnioskodawczyni wskazała, że środki uzyskane ze sprzedaży mieszkania jedynie zwróciła synowi ponieważ mieszka w jego mieszkaniu. Wnioskodawczyni oddała zatem pieniądze synowi, ale w zamian nie nabyła własności lub współwłasności lokalu mieszkalnego. Nie jest to zatem dla wnioskodawczyni żaden wydatek na nabycie, o którym mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 lit. a ustawy.

Bez znaczenia na wysokość podatku pozostaje również fakt, iż wnioskodawczyni kupiła nagrobek dla zmarłego męża. Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2009 r. w katalogu zwolnień przedmiotowych przewidują wyłącznie zwolnienie przychodu uzyskanego ze sprzedaży nieruchomości lub praw w przypadku wydatkowania środków uzyskanych z tej sprzedaży na własne cele mieszkaniowe a do takich bez wątpienia nie należy zakup nagrobka dla nieżyjącego męża wnioskodawczyni. Wydatek ten jak wspomniano wcześniej nie może stanowić również kosztu odpłatnego zbycia ani też nie może być kosztem uzyskania przychodu i w żaden sposób nie będzie pomniejszał podstawy obliczenia podatku.

Reasumując, środki uzyskane w 2011 r. ze sprzedaży spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego w części przypadającej na udział nabyty w 1989 r. (#189;) nie stanowią źródła przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, gdyż od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie do dnia sprzedaży upłynął pięcioletni termin o jakim mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy. Natomiast ta część przychodu, która odpowiada udziałowi nabytemu w spadku w 2011 r. (#188;) będzie podlegała opodatkowaniu 19% podatkiem dochodowym osób fizycznych na zasadach określonych w art. 30e ustawy, chyba że wnioskodawczyni wydatkuje go do dnia 31 grudnia 2013 r. na realizację własnych celów mieszkaniowych o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131 w związku z art. 21 ust. 25 pkt 1 lub 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Tym samym stanowisko wnioskodawczyni należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.