IBPBII/2/415-362/09/JSz - Jak ustalić miejsce zamieszkania podatnika dla celów ustalenia obowiązku podatkowego?

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani przedstawione we wniosku z dnia 16 stycznia 2009 r. (data wpływu do tut. Biura 20 stycznia 2009 r.), uzupełnionym w dniu 1 kwietnia 2009 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej m.in. podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie prawidłowości zastosowania zasad ustalenia miejsca zamieszkania - jest prawidłowe.

W dniu 20 stycznia 2009 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie prawidłowości zastosowania zasad ustalenia miejsca zamieszkania.

Z uwagi na wątpliwości, co do zakresu wniosku, pismem z dnia 18 marca 2009 r., znak: IBPP1/443-65/09/AZb, wezwano wnioskodawczynię do uzupełnienia. Uzupełnienia dokonano w dniu 1 kwietnia 2009 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawczyni posiada obywatelstwo polskie i niemieckie, przez większą część roku zamieszkuje w Republice Federalnej Niemiec, jednocześnie posiada miejsce zamieszkania w Polsce pod określonym adresem i w lokalu tym jest zameldowana na stałe, jak również przebywa przez pozostałą część roku z zamiarem stałego pobytu.

Polska - zdaniem wnioskodawczyni - jest jej ośrodkiem interesów życiowych, gdyż posiada ściślejsze powiązania osobiste i gospodarcze z tym krajem. W Polsce przebywa większa część jej rodziny i znajomi, w Polsce skupia się jej życie rodzinno-towarzyskie. Również z Polską związane są jej stałe dochody.

Wnioskodawczyni jest właścicielką nieruchomości, na której usytuowanych jest kilka garaży, wynajmowanych na rzecz osób trzecich. Z tytułu wynajmu pobierane są opłaty czynszowe, które są opodatkowane zryczałtowanym podatkiem dochodowym w wysokości 8,5% stosownie do zapisów ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne.

Wnioskodawczyni w sposób dorywczy uzyskuje dochody z tytułu zatrudnienia na terenie RFN, ale jej zatrudnienie nie przekracza połowy etatu. Wnioskodawczyni razem z mężem jest również właścicielem innej nieruchomości położonej w Polsce, którą się opiekuje (spadek po rodzicach męża).

Definicja miejsca zamieszkania znajduje się w art. 25 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r.- Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). Zgodnie z tym przepisem, miejscem zamieszkania osoby fizycznej jest miejscowość, w której osoba ta przebywa z zamiarem stałego pobytu. Warunek przebywania w danym miejscu ma charakter obiektywny i nie ma problemów dowodowych w wykazaniu, że dana osoba przebywa w danej miejscowości.

Zamiar stałego pobytu w określonej miejscowości ma natomiast charakter subiektywny, ponieważ odnosi się do woli danej osoby. Należy jednak zauważyć, iż istnieją kryteria obiektywizujące zamiar stałego pobytu. Uznaje się na przykład, że podatnik wykazuje zamiar stałego pobytu w danej miejscowości, jeżeli miejscowość ta stanowi dla niego centrum jego życiowej działalności, ocenianej w aspekcie jego powiązań osobistych i gospodarczych.

Również w świetle art. 4 umowy między Rzeczpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatku od dochodu i od majątku, decydujące znaczenie będzie miało kryterium powiązań osobistych i gospodarczych (ośrodek interesów życiowych).

Analizując przedstawione okoliczności stanu faktycznego zasadny wydaje się być wniosek, iż ośrodek interesów życiowych, wnioskodawczyni umiejscowiła w Polsce.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy w przedstawionych okolicznościach stanu faktycznego, mając na uwadze regulacje art. 4 umowy miedzy Rzeczpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku, dopuszczalne jest stwierdzenie, że miejscem zamieszkania wnioskodawczyni jest Polska.

Wnioskodawczyni uważa, że analizując przedstawione okoliczności stanu faktycznego zasadny wydaje się być wniosek, iż swój ośrodek interesów życiowych umiejscowiła w Polsce.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm. w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2007 r.) osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).

W myśl art. 3 ust. 1a tej ustawy za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się osobę fizyczną, która:

Stosownie do art. 3 ust. 2a ustawy osoby fizyczne, jeżeli nie mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej miejsca zamieszkania, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (ograniczony obowiązek podatkowy).

Zgodnie z art. 4a tej ww. ustawy przepis art. 3 ust. 1, 1a, 2a i 2b stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu, których stroną jest Rzeczypospolita Polska.

W rozumieniu art. 4 ust. 1 obowiązującej umowy, między Rzeczpospolitą Polską, a Republiką Federalną Niemiec w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku podpisanej w Berlinie dnia 14 maja 2003 r. (Dz. U. z 2005 r. Nr 12, poz. 90) zwanej dalej umową, określenie "osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w Umawiającym się Państwie" oznacza osobę, która zgodnie z prawem tego Państwa podlega tam opodatkowaniu z uwagi na jej miejsce zamieszkania, miejsce stałego pobytu, miejsce zarządu albo inne kryterium o podobnym charakterze i obejmuje również to Państwo, każdą jego jednostkę terytorialną lub organ lokalny.

Jednakże określenie to nie obejmuje osób, które podlegają opodatkowaniu w tym Państwie, w zakresie dochodu osiąganego tylko ze źródeł w tym Państwie lub z tytułu majątku położonego w tym Państwie.

Definicja "osoby mającej miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie" odnosi się zatem bezpośrednio do określenia "miejsce zamieszkania" przyjętego w ustawodawstwach wewnętrznych państw i uwzględnia różne formy więzi osobistej z państwem, które we własnym ustawodawstwie ustala podstawę do nieograniczonego obowiązku podatkowego.

W sytuacji, kiedy osoba fizyczna, może być uznana zgodnie z ustawodawstwem wewnętrznym każdego z umawiających się państw za osobę mającą w tych państwach miejsce zamieszkania, to dla wyeliminowania kolizji należy zastosować reguły określone w art. 4 ust. 2 umowy. Zgodnie z powyższym przepisem jeżeli, stosownie do postanowień ustępu 1 niniejszego artykułu, osoba fizyczna ma miejsce zamieszkania w obu Umawiających się Państwach, to jej status określa się według następujących zasad:

Jak wynika ze stanu faktycznego zawartego we wniosku, wnioskodawczyni posiada obywatelstwo polskie i niemieckie i przez większą część roku zamieszkuje w Republice Federalnej Niemiec. Jednocześnie jednak w Polsce posiada miejsce zameldowania na pobyt stały, jak również przebywa przez pozostałą część roku z zamiarem stałego pobytu. W Polsce przebywa większa część jej rodziny i znajomych, w Polsce skupia się jej życie rodzinno-towarzyskie, również z Polską związane są jej stałe dochody, a więc z Polską posiada ściślejsze powiązania osobiste i gospodarcze.

Biorąc pod uwagę opisany we wniosku stan faktyczny oraz przedstawiony powyżej stan prawny stwierdzić należy, iż miejscem zamieszkania wnioskodawczyni jest Polska gdyż wnioskodawczyni wyraźnie wskazała, że w Polsce posiada swoje centrum interesów osobistych i gospodarczych (ośrodek interesów życiowych).

W związku z powyższym stanowisko wnioskodawczyni można więc uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.