IBPBII/2/415-330/14/NG

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z 21 marca 2014 r. (data otrzymania 25 marca 2014 r.), uzupełnionym 30 maja i 24 czerwca 2014 r., o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego nabytego w drodze darowizny, wypłaconego przez Wnioskodawcę zachowku - jest nieprawidłowe.

W dniu 25 marca 2014 r. otrzymano ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego nabytego w drodze darowizny, wypłaconego przez Wnioskodawcę zachowku.

W związku z brakami formalnymi, pismem z 16 maja 2014 r. Znak: IBPBII/2/415-330/14/NG oraz pismem z 16 czerwca 2014 r. Znak: IBPBII/2/415-330/14/NG wezwano do uzupełnienia wniosku. Uzupełnienia dokonano 30 maja i 24 czerwca 2014 r.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Babka Wnioskodawcy uczyniła go jedynym spadkobiercą w testamencie spisanym w formie aktu notarialnego 15 września 2005 r. Babka była osobą samotną, cierpiącą na chorobę alzhaimera i wymagającą stałej opieki, którą zapewniał Wnioskodawca.

W dniu 31 stycznia 2011 r. Babka darowała Wnioskodawcy spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego. Darowizna została dokonana w formie aktu notarialnego z 31 stycznia 2011 r. Wartość darowizny określono na kwotę 130 000 zł.

Ze względu na pogarszający się w szybkim tempie stan zdrowia babki, Wnioskodawca był zmuszony umieścić ją w zakładzie opieki długoterminowej, gdzie miała zapewnioną całodobową opiekę pielęgniarską i medyczną. Babka Wnioskodawcy zmarła 22 kwietnia 2012 r.

W dniu 9 listopada 2012 r. postanowieniem Sądu Rejonowego Wnioskodawca nabył jako jedyny spadkobierca spadek po zmarłej babce. Babka oprócz mieszkania, które wcześniej darowała, nie posiadała żadnego innego majątku.

Wnioskodawca był zmuszony sprzedać mieszkanie, ze względu na trudną sytuację materialną spowodowaną m.in. długotrwałą chorobą babki. Mieszkanie to Wnioskodawca sprzedał 17 stycznia 2012 r. za kwotę 155 000 zł.

W następstwie sprzedaży mieszkania Wnioskodawca złożył w urzędzie skarbowym zeznanie PIT-39, w którym wykazał:

W 2014 r. siostry Wnioskodawcy zgłosiły roszczenie o zachowek. Roszczenia te Wnioskodawca zaspokoił przekazując odpowiednio każdej z sióstr kwotę 10 834 zł w dniach 16 i 24 marca 2014 r.

W związku z powyższym stanem faktycznym zadano następujące pytanie:

W jaki sposób Wnioskodawca ma skorygować złożony PIT-39 za 2012 r., aby rozliczyć w nim zaspokojenie roszczeń z tytułu zachowku.

Zdaniem Wnioskodawcy, wykazany w zeznaniu rocznym dochód z tytułu sprzedaży mieszkania jest zawyżony, ponieważ Wnioskodawca musiał z tego dochodu zaspokoić należne roszczenie z tytułu zachowków, a innego majątku babka nie pozostawiła.

Zważywszy, że w PIT-39 za 2012 r. Wnioskodawca wykazał dochód nieuwzględniający poniesionych kosztów z tytułu zachowków nastąpiło - zdaniem Wnioskodawcy - podwójne opodatkowanie części dochodu uzyskanego ze sprzedaży spadkowego mieszkania.

W konsekwencji brak możliwości korekty PIT-39 za 2012 r. Wnioskodawca poniósłby nie tylko ciążące na nim koszty z tytułu zachowków, ale również ich opodatkowanie.

Zdaniem Wnioskodawcy, powinien on mieć możliwość przeprowadzenia korekty PIT-39 za 2014 r. Korekta obejmowałaby wypłacone kwoty zachowku i dotyczyła zwiększenia kosztów uzyskania przychodu o wypłacone zachowki oraz zmniejszenia o te kwoty dochodu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) - podlegającym opodatkowaniu źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

W świetle przywołanego wyżej przepisu, każda czynność prawna, której przedmiotem jest odpłatne zbycie nieruchomości lub praw wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) ustawy stanowi źródło przychodów, jeżeli zostanie dokonana w określonym czasie tj. przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie i nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej.

Zgodnie z przepisem art. 888 § 1 ustawy - Kodeks cywilny z 23 kwietnia 1964 r. (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 121) - przez pojęcie darowizny rozumieć należy typ umowy nazwanej, w której darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca w styczniu 2012 r. sprzedał spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego nabyte w 2011 r. w darowiźnie od babki, która zmarła w kwietniu 2012 r. Wnioskodawca był także jedynym spadkobiercą testamentowym po babce. W 2014 r. w wyniku zgłoszenia roszczenia o zachowek Wnioskodawca przekazał dwom siostrom, tytułem zachowku, kwotę po 10 834 zł dla każdej z nich.

Mając na uwadze przywołany wyżej przepis art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy należy wyjaśnić, że odpłatne zbycie w 2013 r. spółdzielczego własnościowego prawa sdo lokalu mieszkalnego nabytego w darowiźnie w 2011 r. stanowi źródło przychodu podlegające opodatkowaniu, bowiem sprzedaż miała miejsce przed upływem 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło jego nabycie. Z uwagi na fakt, że nabycie ww. prawa nastąpiło w 2011 r., dla oceny skutków podatkowych jego odpłatnego zbycia mają zastosowanie przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2009 r. Ustawą z dnia 6 listopada 2008 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 209, poz. 1316 z późn. zm.) zmieniono m.in. zasady opodatkowania przychodów z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nowe zasady opodatkowania - zgodnie z art. 14 ustawy zmieniającej - mają zastosowanie do uzyskanych dochodów (poniesionej straty) od 1 stycznia 2009 r.

I tak w myśl art. 30e ust. 1 i art. 45 ust. 4 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w ww. brzmieniu - od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c), podatek dochodowy wynosi 19% podstawy obliczenia podatku i jest płatny w terminie złożenia zeznania za rok podatkowy, w którym nastąpiło odpłatne zbycie.

Stosownie do art. 30e ust. 2 ww. ustawy - podstawą obliczenia podatku, jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonym zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw. Przy czym przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej w wysokości wartości rynkowej (art. 19 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Pojęcie kosztów odpłatnego zbycia (sprzedaży) nie zostało przez ustawodawcę zdefiniowane w ustawie, należy zatem stosować językowe rozumienie tego wyrażenia, zgodnie z którym za koszty sprzedaży nieruchomości lub praw majątkowych uważa się wszystkie wydatki poniesione przez sprzedającego, które są konieczne, aby transakcja sprzedaży mogła dojść do skutku (wszystkie niezbędne wydatki bezpośrednio związane z tą czynnością). Do wydatków takich można zaliczyć przykładowo koszty wyceny nieruchomości przez rzeczoznawcę majątkowego, prowizje pośredników w sprzedaży nieruchomości, koszty ogłoszeń w prasie związanych z zamiarem sprzedaży nieruchomości. Pomiędzy tymi wydatkami a dokonanym odpłatnym zbyciem musi istnieć związek przyczynowo-skutkowy.

Zgodnie z przepisem art. 22 ust. 6d ww. ustawy - za koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) nabytych w drodze spadku, darowizny lub w inny nieodpłatny sposób, uważa się udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania oraz kwotę zapłaconego podatku od spadków i darowizn w takiej części, w jakiej wartość zbywanej rzeczy lub prawa przyjęta do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn odpowiada łącznej wartości rzeczy i praw majątkowych przyjętej do opodatkowania podatkiem od spadków

i darowizn.

Ponadto - zgodnie z art. 22 ust. 6e ww. ustawy - wysokość nakładów, o których mowa powyżej, ustala się na podstawie faktur VAT w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz dokumentów stwierdzających poniesienie opłat administracyjnych.

Z opisanego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca w 2011 r. w drodze darowizny nabył nieruchomość. Wnioskodawca uważa, że kwota przekazanego siostrom zachowku stanowi koszt Wnioskodawcy ze sprzedaży nieruchomości nabytek w darowiźnie od babki.

Należy w tym miejscu wyjaśnić, że w świetle prawa zobowiązanym z tytułu zachowku jest spadkobierca, w stosunku do osoby niewskazanej w testamencie, a mającej prawo do spadku z mocy ustawy, której przysługuje roszczenie o zachowek względem wyznaczonych przez spadkodawcę spadkobierców. Uprawniony do zachowku otrzymuje pieniężną rekompensatę. Korzyść ta stanowi równowartość części udziału spadkowego, który przypadałby uprawnionemu, gdyby dziedziczył z ustawy. Przy czym - zgodnie z art. 993 Kodeksu cywilnego - przy obliczaniu zachowku dolicza się do spadku darowizny.

Jednakże przywołany wyżej przepis art. 22 ust. 6d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w sposób jednoznaczny wskazuje, że kosztem uzyskania przychodu przy sprzedaży spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego nabytego w drodze darowizny mogą być wyłącznie:

* udokumentowane nakłady na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego zwiększające jego wartość,

* kwota zapłaconego podatku od spadków i darowizn w takiej części, w jakiej ten podatek przypada na te prawo.

Konieczność zapłaty przez Wnioskodawcę zachowku stanowi osobiste zobowiązanie Wnioskodawcy względem osób pominiętych w testamencie, nie stanowi natomiast kosztu uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia, albowiem nie mieści się w katalogu kosztów uzyskania przychodu zawartym w art. 22 ust. 6d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który to katalog precyzyjnie wskazuje, jakie wydatki zbywający może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości bądź prawa nabytego w drodze darowizny.

Nadmienić także należy, że na powyższe stwierdzenie nie ma wpływu fakt, że Wnioskodawca uiścił wartość zachowku, do którego zapłacenia był zobowiązany. Przepisu art. 22 ust. 6d ww. ustawy w sposób jednoznaczny określa co może być kosztem uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego nabytego w drodze darowizny, ww. przepis nie uwzględnił w kosztach uzyskania przychodu wartości zachowku. Zauważyć ponadto należy, że o tym czy określony wydatek stanowi koszt uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia ww. prawa decydują przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Skoro zatem w przypadku odpłatnego zbycia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego nabytego w darowiźnie przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - określając precyzyjnie jakie wydatki stanowią koszt uzyskania przychodu - nie przewidują możliwości zaliczenia do tych kosztów zapłaconego przez zbywcę zachowku, to nie sposób uznać za właściwe postępowanie polegające na kwalifikowaniu zapłaconego zachowku.

Podsumowując, brak jest podstaw prawnych, aby wartość zapłaconego przez Wnioskodawcę zachowku zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu z tytułu sprzedaży spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego nabytego w darowiźnie i tym samym obniżyć kwotę podatku dochodowego ze sprzedaży ww. prawa. Oznacza to, że kwota, którą Wnioskodawca przeznaczył na wypłatę zachowku nie ma wpływu na wysokość podatku z tytułu odpłatnego zbycia ww. prawa, a tym samym Wnioskodawcy nie przysługuje prawo korekty zeznania PIT-39 za 2012 r. poprzez obniżenie kosztów uzyskania przychodu o kwoty zapłaconego przez Wnioskodawcę w 2014 r. zachowku.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Do wniosku oraz jego uzupełnienia Wnioskodawca dołączył plik dokumentów. Należy jednak zauważyć, że wydając interpretacje w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest zobowiązany ani uprawniony do jego oceny; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez Wnioskodawcę i jego stanowiskiem.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) - w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie - w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.