IBPBII/2/415-316/09/AK

Pisma urzędowe
Status:  Nieoceniane

Pismo z dnia 15 czerwca 2009 r. Izba Skarbowa w Katowicach IBPBII/2/415-316/09/AK

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 11 marca 2009 r. (data wpływu do tut. Biura 23 marca 2009 r.), uzupełnionym w dniu 18 i 19 maja 2009 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej Ordynacji podatkowej w zakresie obowiązku podatkowego z tytułu zbycia przez zmarłego męża akcji - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 23 marca 2009 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej Ordynacji podatkowej w zakresie obowiązku podatkowego z tytułu zbycia przez zmarłego męża akcji.

W związku z brakami formalnymi stwierdzonymi we wniosku, pismem z dnia 7 maja 2009 r. Znak: IBPBII/2/415-316/09/AK wezwano wnioskodawczynię do uzupełnienia wniosku. Uzupełnienia dokonano w dniu 18 i 19 maja 2009 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

W 2008 r. zmarł mąż wnioskodawczyni. W postępowaniu spadkowym przed Sądem Rejonowym spadek po mężu otrzymała wnioskodawczyni wraz z trójką dzieci w równych częściach. Spadek jest zwolniony z opłaty skarbowej, jednak mąż sprzedał w 2008 r. akcje dwóch spółek, nienotowanych na giełdzie.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

* Czy na wnioskodawczyni ciąży obowiązek odprowadzenia podatku za ten dochód, czy też jest on umorzony wraz ze śmiercią podatnika.

* Kto miałby złożyć zeznanie, jeśli osoba zobowiązana nie żyje a spadek wnioskodawczyni jest zwolniony z opłat.

Zdaniem wnioskodawczyni, obowiązki podatnika względem państwa ustają wraz z jego śmiercią. Ponadto wnioskodawczyni uważa, że nikt nie ma obowiązku a nawet prawa składania zeznania za osobę zmarłą.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) - wyrażającym zasadę powszechności opodatkowania - opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Jednym ze źródeł przychodów wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 7 tejże ustawy są kapitały pieniężne i inne prawa majątkowe w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a)-c).

Zgodnie z brzmieniem art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a) ww. ustawy, za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się należne choćby nie zostały faktycznie otrzymane, przychody z odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną oraz papierów wartościowych.

Pod pojęciem papierów wartościowych rozumie się również akcje, przy czym ustawa nie różnicuje akcji na te emitowane przez spółki notowane na giełdzie czy też nie.

Przepis art. 30b ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że od dochodów uzyskanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z odpłatnego zbycia papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych, i z realizacji praw z nich wynikających oraz z odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną oraz z tytułu objęcia udziałów (akcji) w spółkach mających osobowość prawną albo wkładów w spółdzielniach w zamian za wkład niepieniężny w postaci innej niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część, podatek dochodowy wynosi 19% uzyskanego dochodu. Dochodem, o którym mowa w art. 30b ust. 1 tej ustawy podatkowej jest zgodnie z ust. 2 pkt 1 tego artykułu różnica między sumą przychodów uzyskanych z tytułu odpłatnego zbycia papierów wartościowych a kosztami uzyskania przychodów, określonymi na podstawie art. 22 ust. 1f lub ust. 1g lub art. 23 ust. 1 pkt 38, z zastrzeżeniem art. 24 ust. 13 i 14. Przy czym, w myśl art. 30b ust. 4 ww. ustawy, przepisu ust. 1 nie stosuje się, jeżeli odpłatne zbycie papierów wartościowych i pochodnych instrumentów finansowych oraz realizacja praw z nich wynikających następuje w wykonywaniu działalności gospodarczej. Dochodów, o których mowa zgodnie z art. 30b ust. 5 ustawy nie łączy się z dochodami opodatkowanymi na zasadach określonych w art. 27 oraz art. 30c. Na podatniku, który uzyskał dochód (poniósł stratę) z kapitałów opodatkowanych na zasadach określonych w art. 30b ciąży obowiązek złożenia we właściwym urzędzie skarbowym zeznania według ustalonego wzoru (formularz PIT-38), w terminie do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym (art. 45 ust. 1a pkt 1 ustawy). W tym samym terminie dokonuje się też wpłaty należnego podatku wynikającego z zeznania (art. 45 ust. 4 pkt 2).

Z powyższego wynika zatem, że podatnikiem w przypadku zbycia akcji jest zbywca akcji i to on ma obowiązek złożyć zeznanie o wysokości dochodu osiągniętego z takiego zbycia. Ponadto podatnik obowiązany jest do potwierdzenia własnoręcznym podpisem danych wykazanych w zeznaniu podatkowym a zatem rozliczenie podatku dochodowego ciąży na podatniku i tego obowiązku się nie dziedziczy. Oznacza to zarazem brak możliwości sporządzenia zeznania PIT-38 przez spadkobierców w imieniu zmarłego.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że to mąż wnioskodawczyni zbył przedmiotowe akcje w 2008 r. jeszcze przed śmiercią, więc to na nim ciążyłby do 30 kwietnia 2009 r. obowiązek złożenia zeznania o wysokości dochodu osiągniętego ze zbytych akcji. Wypełnieniu tego obowiązku przeszkodziła jednak śmierć podatnika. Biorąc jednak pod uwagę wcześniejsze wyjaśnienia, na wnioskodawczyni jako spadkobierczyni nie ciąży obowiązek złożenia przedmiotowego zeznania PIT-38 za męża. Zatem stanowisko wnioskodawczyni w tym zakresie jest prawidłowe.

Rację należy zatem przyznać wnioskodawczyni, że z chwilą śmierci podatnika jego obowiązek dokonania określonych czynności ustaje - brak jest bowiem podmiotu zobowiązanego do określonego działania. Nie oznacza to jednak, że zobowiązanie męża z tytułu zbycia akcji zostało umorzone. Zgodnie bowiem z art. 97 § 1 Ordynacji podatkowej spadkobiercy podatnika, z zastrzeżeniem § 2, przejmują przewidziane w przepisach prawa podatkowego majątkowe prawa i obowiązki spadkodawcy. Natomiast zgodnie z § 2 ww. przepisu jeżeli na podstawie przepisów prawa podatkowego, spadkodawcy przysługiwały prawa o charakterze niemajątkowym, związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, uprawnienia te przechodzą na spadkobierców pod warunkiem dalszego prowadzenia tej działalności na ich rachunek. Powyższe przepisy zakładają zatem sukcesję majątkowych praw i obowiązków, czyli ich przejście na spadkobierców. Dlatego skutkiem śmierci podatnika w zakresie prawa podatkowego jest sukcesja prawna w dziedzinie opodatkowania tzn. przejęcie przez spadkobierców podatnika - podatkowych praw i obowiązków majątkowych, a także w określonych sytuacjach praw niemajątkowych.

Odpowiedzialność spadkobierców za zobowiązania podatkowe oparta jest na przepisach Kodeksu cywilnego (art. 98 § 1 Ordynacji). Zgodnie z art. 922 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) prawa i obowiązki zmarłego przechodzą z chwilą śmierci na jedną lub kilka osób. Z chwilą śmierci spadkodawcy otwiera się spadek (art. 924 Kodeksu cywilnego), co powoduje nabycie go przez spadkobiercę (art. 925 ww. ustawy). Jednocześnie zakres odpowiedzialności spadkobierców zależy od sposobu przyjęcia spadku przez spadkobierców bądź od odrzucenia spadku.

Respektując powyższe uregulowania, stosownie do art. 104 § 1-3 Ordynacji podatkowej, jeżeli spadkodawca był podatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych, organ podatkowy informuje spadkobierców, na podstawie posiadanych danych, o wysokości dochodu lub przychodu spadkodawcy oraz o wysokości wpłaconych zaliczek na podatek lub podatku, podając równocześnie przypadającą do zapłacenia kwotę podatku lub kwotę nadpłaty.

Jeżeli spadkodawca poniósł wydatki uprawniające do ulg podatkowych, spadkobierca w terminach 30 dni od dnia otrzymania informacji, o której mowa powyżej, zawiadamia organ podatkowy o wysokości poniesionych wydatków. Zatem przed wydaniem decyzji, dane posiadane przez organ podatkowy mogą być uzupełnione przez spadkobierców o dodatkowe informacje mające wpływ na wymiar zobowiązania podatkowego lub nadpłaty.

Po upływie ww. terminu, organ podatkowy doręcza spadkobiercom decyzję ustalającą wysokość zobowiązania podatkowego lub stwierdza nadpłatę. Decyzja, o której mowa w art. 104 Ordynacji podatkowej ma charakter konstytutywny. Zatem termin płatności ewentualnego zobowiązania podatkowego ustalonego w decyzji, zgodnie z generalną zasadą wyrażoną w art. 47 § 1 ww. ustawy wynosi 14 dni od dnia doręczenia decyzji. Niedotrzymanie 14-dniowego terminu do dokonania ewentualnej zapłaty przez spadkobierców podatku, wynikającego z decyzji ustalającej wysokość zobowiązania w podatku dochodowym od osób fizycznych, będzie skutkowało koniecznością uregulowania przez spadkobierców również odsetek za zwłokę.

W świetle powyższych przepisów w przypadku śmierci podatnika, zobowiązanie podatkowe związane z uzyskanym przed śmiercią i nie rozliczonym podatkowo dochodem ustala właściwy miejscowo dla zmarłego naczelnik urzędu skarbowego, a ewentualnym podatkiem dochodowym od osób fizycznych zostają obciążeni spadkobiercy zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego o przyjęciu i odrzuceniu spadku oraz odpowiedzialności za długi spadkowe. W przypadku wystąpienia nadpłaty podatku zwracana jest ona spadkobiercom również z zastosowaniem wspomnianych przepisów Kodeksu cywilnego.

Odnosząc powyższe uregulowania prawne na grunt rozpatrywanej sprawy stwierdzić należy, że zobowiązanie podatkowe, przypadające na zmarłego w 2008 r. męża wnioskodawczyni, ustali właściwy dla zmarłego naczelnik urzędu skarbowego, a ewentualnym podatkiem dochodowym od osób fizycznych zostaną obciążeni spadkobiercy z uwzględnieniem sposobu przyjęcia spadku, a także wysokości przypadających w spadku udziałów.

Spadkobiercy podatnika nie mają obowiązku składania deklaracji za zmarłego, natomiast ich odpowiedzialność będzie wynikać z doręczonej im przez organ podatkowy decyzji.

W związku z powyższym stanowisko wnioskodawczyni, iż obowiązki podatnika względem państwa ustają wraz z jego śmiercią jest prawidłowe, zaznaczyć jednak należy, że w przedmiotowym przypadku za zobowiązania podatkowe po śmieci męża wnioskodawczyni odpowiadają spadkobiercy zgodnie ze sposobem przyjęcia spadku oraz wysokością udziałów jakie posiadają w spadku.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl