IBPBII/2/415-302/09/JSz

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że Pana stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 16 marca 2009 r. (data wpływu do tut. Biura - 19 marca 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania zadośćuczynienia za bezumowne korzystanie z nieruchomości - jest nieprawidłowe.

W dniu 19 marca 2009 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania zadośćuczynienia za bezumowne korzystanie z nieruchomości.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W dniu 10 stycznia 2000 r. wnioskodawca zawarł umowę z kopalnią na dzierżawę 2 arów gruntu pod drogę dojazdową. Umowę przedłużył aneksem z dnia 30 czerwca 2004 r. do dnia 31 grudnia 2008 r. Okazało się, że faktycznie kopalnia zajęła większą powierzchnię niż w umowie dzierżawy i w aneksie. Powierzchnia ta aktualnie wynosi 940 m#178;. Zgodnie z porozumieniem zawartym w dniu 9 lutego 2009 r., kopalnia wypłaciła wnioskodawcy jednorazowe zadośćuczynienie w kwocie 37.000 zł.

Wnioskodawca jest użytkownikiem przedmiotowej działki po swojej matce, posiada upoważnienia od potencjalnych spadkobierców do swobodnego dysponowania nią i płaci podatek gruntowy. Rozlicza się z urzędem skarbowym na druku PIT-37 z dochodu o umowę o pracę. Wymieniona kwota z tytułu zadośćuczynienia została wypłacona wnioskodawcy w lutym 2009 r.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w rozliczeniu rocznym za 2009 r. wnioskodawca. będzie musiał naliczyć i odprowadzić podatek od kwoty 37.000 zł do urzędu skarbowego.

Wnioskodawca uważa, że poniósł straty w ziemiopłodzie, płacił podatek gruntowy oraz że stała mu się krzywda i że jest to zapłata za poniesione szkody, dlatego też nie powinienem płacić podatku dochodowego od ww. kwoty. Kwota 37.000 zł została przekazana jako zadośćuczynienie czyli odszkodowanie za bezprawne zajęcie gruntu.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam co następuje:

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do regulacji zawartej w art. 21 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy, wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienie jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

W świetle powołanych przepisów, zwolnieniu od podatku dochodowego podlegają tylko te odszkodowania lub zadośćuczynienia, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów ustaw lub przepisów wykonawczych, z wyjątkiem enumeratywnie wymienionych kategorii odszkodowań. Jak wynika z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego, wnioskodawca otrzymał na podstawie zawartego w dniu 9 lutego 2009 r. porozumienia z kopalnią jednorazowe zadośćuczynienie w kwocie 37. 000 zł za bezumowne korzystanie z gruntu.

Wskazać należy, że zadośćuczynienie, analogicznie do odszkodowania, jest szczególnym rodzajem świadczenia polegającym na naprawieniu szkody, czyli uszczerbku, jakiego doznaje poszkodowany we wszelkiego rodzaju dobrach chronionych przez prawo.

Zagadnienia dotyczące bezumownego korzystania z nieruchomości zostały uregulowane w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). Zgodnie z art. 224 § 2 w związku z art. 225 i 230 ww. kodeksu, posiadacz w złej wierze jest m.in. obowiązany względem właściciela, do wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy, w tym wypadku nieruchomości gruntowej, stanowiącej własność podatnika. Dla objęcia zwolnieniem od podatku dochodowego, na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, otrzymanego odszkodowania (zadośćuczynienia), nie jest wystarczające, aby w przepisach prawa określone były same tylko przesłanki powodujące powstanie roszczenia o to odszkodowanie. Przepisy Kodeksu cywilnego nie określają bowiem wprost wysokości ani zasad ustalania otrzymanego odszkodowania.

Odszkodowanie za bezumowne korzystanie z nieruchomości obejmuje zatem spodziewane korzyści jakie wnioskodawca uzyskałby z tytułu umowy dzierżawy zawartej również na tę część gruntu, która została zajęta bezumownie. Przepisy prawa cywilnego dają więc właścicielowi rzeczy prawo do roszczenia o odszkodowanie, które obejmuje kompensatę utraconych korzyści, jakie właściciel uzyskałby, gdyby rzecz wydzierżawiał lub wynajął. Utrata korzyści w szczególności polega na nieuzyskaniu pożytków cywilnych, które rzecz przynosi.

Z powyższego wynika jednoznacznie, iż odszkodowanie (zadośćuczynienie) otrzymane przez wnioskodawcę na podstawie porozumienia, ma na celu wyrównanie mu utraconych przez niego korzyści. Obejmują one wszystko, co uzyskałby właściciel nieruchomości, gdyby nieruchomość nie została zajęta w sposób bezumowny.

Zatem, otrzymana przez wnioskodawcę kwota zadośćuczynienia za bezprawne zajęcie gruntu, podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, jako kwota nie objęta katalogiem zwolnień przedmiotowych od tego podatku.

Jednocześnie wskazać należy, iż otrzymana kwota zadośćuczynienia stanowi przychód z innych źródeł, o którym stanowią przepisy art. 10 ust. 1 pkt 9 oraz art. 20 ust. 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z postanowieniami z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Jak dowodzi użycie sformułowania "w szczególności", definicja źródeł przychodów ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie. Z przychodem z innych źródeł mamy zatem do czynienia w każdym przypadku, kiedy podatnik osiąga korzyść majątkową.

Wobec powyższego należy stwierdzić, otrzymana kwota 37.000 zł tytułem zadośćuczynienia za bezprawne zajęcie gruntu stanowi przychód "z innych źródeł", o których mowa w art. 20 ust. 1 cytowanej ustawy i należy ją wykazać w zeznaniu rocznym za 2009 rok.

Dlatego też stanowisko wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach, ul. Prosta 10, 25-366 Kielce po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.