IBPBII/2/415-29/14/AK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z 13 stycznia 2014 r. (data otrzymania 14 stycznia 2014 r.), uzupełnionym 20 lutego 2014 r., o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży udziału w nieruchomości - jest prawidłowe.

W dniu 14 stycznia 2014 r. otrzymano ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży udziału w nieruchomości.

W związku z brakami formalnymi stwierdzonymi we wniosku, pismem z 13 lutego 2014 r. Znak: IBPBII/2/415-29/14/AK, wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku. Uzupełnienia dokonano 20 lutego 2014 r.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

W dniu 18 maja 2001 r. na podstawie testamentu Sąd Rejonowy stwierdził, że spadek po rodzicach Wnioskodawcy (matce zmarłej 25 lutego 1991 r. oraz ojcu zmarłym 29 maja 2000 r.) nabyło rodzeństwo (5 osób), w tym Wnioskodawca, po 1/5 części każde z nich. Wszystkie zobowiązania wynikające z treści postanowienia zostały uregulowane.

W skład spadku wchodziła nieruchomość (częściowo zabudowane gospodarstwo rolne) o obszarze 3,6188 ha, a więc dla każdego z rodzeństwa przypadało po ok. 0,7237 ha.

Postanowieniem z 18 października 2013 r. Sąd Rejonowy dokonał działu spadku i podziału majątku wspólnego po rodzicach w ten sposób, że na rzecz brata Wnioskodawcy przyznał prawo własności nieruchomości częściowo zabudowanej o powierzchni 1,4036 ha a dla pozostałego rodzeństwa nieruchomość niezabudowaną o powierzchni 2,2152 ha w częściach równych, czyli po #188; dla każdego, tj. 0,5538 ha. Na jednego z czterech współwłaścicieli przypadało 0,1699 ha. Jest to mniej niż w zgodnie z postanowieniem Sądu z 18 maja 2001 r.

Dla zobrazowania przedstawionego zdarzenia Wnioskodawca sporządził następującą tabelę:

tabela - załącznik PDF - strona "3"

W dniu 31 grudnia 2013 r. Wnioskodawca podpisał przedwstępną umowę sprzedaży swojej części nieruchomości, którą zobowiązał się sprzedać do 30 kwietnia 2014 r.

W uzupełnieniu wniosku wskazano, że:

* dział spadku i podział majątku wspólnego po rodzicach dokonany postanowieniem z 18 października 2013 r. obejmował wyłącznie nieruchomość o obszarze 3,6188 ha;

* dział spadku i podział majątku po rodzicach odbył się bez spłat i dopłat;

* zdaniem Wnioskodawcy wartość rynkowa częściowo zabudowanej nieruchomości o powierzchni 1,4036 ha przyznanej na rzecz brata Wnioskodawcy w drodze działu spadku i podziału majątku wspólnego po rodzicach wynosiła 110.000 zł;

* zdaniem Wnioskodawcy wartość rynkowa nieruchomości niezabudowanej o powierzchni 2,2152 ha na dzień dokonania działu spadku i podziału majątku wspólnego po rodzicach wynosiła 190.000 zł, tj. 47.500 zł na osobę.

W związku z powyższym zdarzeniem zadano następujące pytanie:

Czy Wnioskodawca ma obowiązek zapłacić podatek dochodowy z tytułu sprzedaży swojej części niezabudowanej nieruchomości, tj. 0,5538 ha.

Zdaniem Wnioskodawcy, nie powinien on zapłacić podatku dochodowego z tytułu sprzedaży swojej części nieruchomości, ponieważ od nabycia spadku, tj. od 2001 r. upłynęło więcej niż 5 lat. Dział spadku i podział majątku wspólnego, który miał miejsce 18 października 2013 r. jest czynnością wtórną do nabycia spadku - bez nabycia spadku nie można dokonać jego podziału.

W związku z powyższymi wyjaśnieniami, zdaniem Wnioskodawcy, cały przychód, który będzie uzyskany ze sprzedaży jego części nieruchomości otrzymanej w wyniku działu spadku jest zwolniony z podatku dochodowego.

W ocenie Wnioskodawcy, nabycie spadku nastąpiło w 2001 r. W wyniku przeprowadzonego w 2013 r. działu spadku i podziału majątku wspólnego Wnioskodawca nie otrzymał więcej majątku a wręcz przeciwnie stracił 0,1699 ha nieruchomości. Podatek dochodowy z tytułu sprzedaży powinien zapłacić ten kto skorzystał na nowym podziale, czyli kto otrzymał więcej majątku, ponieważ wtedy należałoby potraktować takie postanowienie jako nowy stan prawny (nowe nabycie). Wnioskodawca uważa, że podatek dochodowy z tytułu sprzedaży jego części nieruchomości go nie dotyczy, ponieważ mieści się ona w ramach udziału przysługującego w spadku z 2001 r. a więc nie ma mowy o nowym nabyciu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) - źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

W świetle powyższego uregulowania, każda czynność prawna, której przedmiotem jest odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości stanowi źródło przychodów w rozumieniu tego przepisu, jeżeli zostanie dokonana w określonym czasie, tj. przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie i nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej.

W omawianej sprawie istotne jest więc ustalenie momentu nabycia przez Wnioskodawcę udziału w nieruchomości, który Wnioskodawca planuje sprzedać do końca kwietnia 2014 r.

Wskazać zatem należy, że w przypadku nabycia nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości w drodze spadku za datę nabycia nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości należy uznać datę otwarcia spadku czyli śmierci spadkodawcy (spadkodawców).

Zgodnie bowiem z art. 924 i 925 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 121) - spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku, natomiast otwarcie spadku następuje z chwilą śmierci spadkodawcy. Oznacza to, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy (spadkodawców) prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego, a data śmierci (chwila śmierci) spadkodawcy (spadkodawców) ustala, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowej. Z kolei postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku potwierdza jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia (art. 1025 § 1 Kodeksu cywilnego). Istotny zatem dla podatku dochodowego jest dzień otwarcia spadku, czyli data śmierci spadkodawcy (spadkodawców), wtedy bowiem następuje nabycie spadku.

Natomiast z instytucją działu spadku mamy do czynienia w sytuacji, w której spadek przypada kilku spadkobiercom. Stosownie do treści art. 1035 ustawy - Kodeks cywilny - jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego stosuje się przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych. Do momentu zniesienia tej współwłasności lub dokonania działu spadku, spadkobiercy są współwłaścicielami rzeczy i praw wchodzących w skład spadku.

W wyniku działu spadku prawa majątkowe objęte spadkiem przyznane poszczególnym spadkobiercom stosownie do wielkości ich udziałów, przechodzą na nich. Ustaje więc wspólność majątku spadkowego. Umowa o dział spadku lub prawomocne orzeczenie sądowe o dziale spadku stanowią tytuł własności rzeczy, które w dziale przypadłyby poszczególnym spadkobiercom.

Tak więc na skutek działu spadku następuje "konkretyzacja" składników masy spadkowej przypadających poszczególnym spadkobiercom. Jeżeli jednak w drodze działu spadku spadkobierca nabywa udział ponad wielkość, którą uprzednio nabył w spadku, to nabycie w drodze działu spadku, w części przekraczającej udział w spadku (nawet wówczas, jeżeli nabycie to następuje nieodpłatnie) należy traktować jako nabycie w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. O tym zaś czy udział uległ powiększeniu nie decyduje subiektywne odczucie dotychczasowego współwłaściciela, lecz obiektywne kryteria odwołujące się do cen rynkowych udziałów przed i po dokonaniu działu spadku. Aby ustalić czy udział uległ powiększeniu należy porównać wartość udziału w masie spadkowej nabytego w spadku z wartością majątku jaki przypadł spadkobiercy w wyniku działu spadku. Oznacza to, że o tym czy w wyniku działu spadku doszło do nabycia nie decyduje porównanie powierzchni nieruchomości nabytych na wyłączną własność lub też współwłasność w wyniku działu spadku, lecz porównanie wartości tych nieruchomości (udziałów w nieruchomości). Może się bowiem zdarzyć, że działka o mniejszej powierzchni będzie miała większą wartość niż działka o powierzchni większej.

Wnioskodawca wskazał, że w drodze spadku po rodzicach nabył udział 1/5 w nieruchomości. W wyniku dokonanego w 2013 r. działu spadku i podziału majątku wspólnego po rodzicach przyznany został mu udział #188; w niezabudowanej nieruchomości o wartości 190.000 zł. Na dzień dokonania działu spadku i podziału majątku wspólnego udział #188; w tej nieruchomości miał wartość 47.500 zł. Z kolei wartość całej nieruchomości podlegającej podziałowo (tekst jedn.: nieruchomości zabudowanej przyznanej na wyłączną własność brata Wnioskodawcy oraz nieruchomości niezabudowanej przyznanej na współwłasność pozostałemu rodzeństwu, w tym Wnioskodawcy) wynosiła 300.000 zł (110.000 zł + 190.000 zł). Oznacza to, że udział 1/5 Wnioskodawcy w całej nieruchomości miał wartość 60.000 zł (300.000 zł / 5).

Z porównania wartości udziału 1/5 w nieruchomości należącego do Wnioskodawcy przed dokonaniem działu spadku i podziału majątku wspólnego po rodzicach z wartością udziału #188; przyznanego Wnioskodawcy w wyniku ww. podziału na współwłasność z pozostałym rodzeństwem wynika, że w wyniku działu spadku i podziału majątku wspólnego po rodzicach Wnioskodawca nie nabył udziału w nieruchomości o wartości ponad wartość uprzednio nabytego w drodze spadku po rodzicach udziału 1/5. Oznacza to, że w dacie działu spadku i podziału majątku wspólnego po rodzicach (2013 r.) nie doszło do nabycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy.

W świetle powyższych rozważań należy stwierdzić, że nabycie udziału #188; w niezabudowanej nieruchomości, który Wnioskodawca planuje sprzedać w 2014 r. nastąpiło odpowiednio w 1991 r. oraz w 2000 r., tj. w datach śmierci spadkodawców - rodziców Wnioskodawcy. Nie ma więc racji Wnioskodawca, że spadek po ojcu i po matce w postaci udziału w nieruchomości nabył w dniu wydania przez Sąd postanowienia o nabyciu spadku, tj. w 2001 r. Spadek po ojcu i po matce nabył bowiem z chwilą śmierci każdego ze spadkodawców, tj. odpowiednio w 1991 r. i w 2000 r. Tym samym przychód z planowanej przez Wnioskodawcę sprzedaży udziału #188; w nieruchomości niezabudowanej nabytego w spadku odpowiednio po matce w 1991 r. oraz po ojcu w 2000 r. - nie będzie podlegał w ogóle opodatkowaniu z uwagi na fakt, że od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie do dnia sprzedaży upłynie pięcioletni okres czasu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zatem sprzedaż przez Wnioskodawcę w 2014 r. udziału #188; w nieruchomości nie stanowi w ogóle źródła przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Wnioskodawca nie ma zatem obowiązku wykazywania przychodu uzyskanego ze sprzedaży ww. udziału w nieruchomości w zeznaniu podatkowym.

Stanowisko Wnioskodawcy, że nie powinien on zapłacić podatku dochodowego z tytułu sprzedaży swojej części nieruchomości należało uznać za prawidłowe, a powyższej oceny nie zmienia fakt nabycia udziału w nieruchomości w datach śmierci spadkodawców a nie w dacie wydania przez Sąd postanowienia o nabyciu spadku.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie - w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.