IBPBII/2/415-289/11/JG

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że Pani stanowisko przedstawione we wniosku złożonym w dniu 1 marca 2011 r. uzupełnionym w dniu 21 kwietnia 2011 r. (data wpływu do organu 27 kwietnia 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w zakresie opodatkowania dochodu ze sprzedaży nieruchomości gruntowej nabytej w drodze zamiany w 2008 r. - za nieprawidłowe.

W dniu 1 marca został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji dotyczącej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w zakresie opodatkowania dochodu ze sprzedaży nieruchomości gruntowej nabytej w drodze zamiany w 2008 r.

Powyższy wniosek nie spełniał wymogów formalnych, dlatego pismem z dnia 18 kwietnia 2011 r. znak IBPBII/2/415-289/11/JG, wezwano do uzupełnienia, co też nastąpiło w dniu 21 kwietnia 2011 r. (data wpływu 27 kwietnia 2011 r.).

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Po śmierci rodziców: ojca w 1983 r., mamy w 1993 r. Wnioskodawczyni otrzymała spadek w postaci działki wynoszącej 7 arów 12 m ^2. Urząd Miasta zainteresowany był wykupem ww. działki na drogę i złożył Jej ofertę. Ponieważ Wnioskodawczyni nie chciała pozbywać się tej działki zaproponowała zamianę. W tym celu został powołany rzeczoznawca przez U.M. i oddzielnie przez Wnioskodawczynię. Wartość działki U.M. wraz z 22 % podatkiem VAT - który zapłaciła Wnioskodawczyni wyniosła 84317,25 zł W kwietniu 2008 r. nastąpiła notarialna zamiana działek.

Z powodu nieodwracalnej choroby Wnioskodawczyni zmuszona została do sprzedaży działki, aby opłacić lekarstwa, opiekę oraz zapewnić sobie egzystencję i nie być petentem opieki społecznej. Wnioskodawczyni nadmienia, że jest inwalidą I grupy, a jej emerytura netto wynosi 953,84 PLN.

We wrześniu 2010 r. sprzedała działkę za 84016 zł nie zarabiając na tej transakcji ani grosza, ponieważ wyceniona była przez rzeczoznawcę. Płacąc ponownie podatek, połowę spadku Wnioskodawczyni musiałaby oddać Państwu, co uważa za wysoko krzywdzące.

Biorąc pod uwagę powyższe fakty, Wnioskodawczyni uprzejmie prosi o zajęcie stanowiska i wydanie obiektywnej i sprawiedliwej opinii.

W odpowiedzi na wezwanie Wnioskodawczyni:

* Uiściła w dniu 26 kwietnia 2011 r. opłatę w wysokości 40 zł;

* określiła rodzaj sprawy przez wskazanie, że jej zapytanie dotyczy przepisów podatku dochodowego od osób fizycznych;

* oraz wskazała własne stanowisko w sprawie.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy zgodne jest z zasadami współżycia społecznego dwukrotne pobieranie podatku za czynności prawne wykonywane na tej samej działce.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawczyni wskazała, iż jej zdaniem dokonana sprzedaż nieruchomości nie powinna być opodatkowana uwagi na to że:

* sprzedawana nieruchomość stanowiła spadek po rodzicach, a nastąpiła tylko wymiana z Urzędem Miasta na wniosek tego Urzędu;

* wycenę nieruchomości przeprowadził rzeczoznawca Urzędu Miasta oraz rzeczoznawca powołany przez Wnioskodawczynię. Wartość działki Urzędu Miasta wraz z 22 % podatkiem VAT wyceniono na 84317,25 zł. Sprzedając działkę po zamianie Wnioskodawczyni uzyskała za nią 84016 zł a więc nic nie zarobiła. Równocześnie Wnioskodawczyni podaje, że spadek po rodzicach uzyskała w 1993 r., a zamiana dokonana została w 2008 r.;

* Wnioskodawczyni jest nieuleczalnie chora, na lekarstwa miesięcznie wydaje ok. 600 zł, równocześnie zmuszona została do przeprowadzenia likwidacji barier architektonicznych w mieszkaniu dostosowując go do osoby ze schorzeniami narządów ruchu i była zmuszona do sprzedaży.

Wnioskodawczyni prosi o obiektywne i ludzkie podejście do sprawy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a, 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do treści art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

Stosownie również do art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2008 r. Nr 209, poz. 1316 z późn. zm.) do przychodu (dochodu) z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nabytych lub wybudowanych (oddanych do użytkowania) w okresie od dnia 1 stycznia 2007 r. do dnia 31 grudnia 2008 r., stosuje się zasady określone w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym na dzień 31 grudnia 2008 r.

Użyte w cytowanym przepisie pojęcie "odpłatne zbycie" oznacza przeniesienie prawa własności lub innych praw majątkowych w zamian za korzyść majątkową. Niewątpliwie odpłatnym zbyciem w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest sprzedaż dokonywana w oparciu o art. 535 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). Przepis ten stanowi, że przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę.

Aby dana czynność miała charakter odpłatny nie musi jej jednak towarzyszyć świadczenie pieniężne i przepływ gotówkowy. Dlatego też odpłatnym zbyciem jest również będąca formą bezpośredniej wymiany towarów umowa zamiany uregulowana w art. 603 Kodeksu cywilnego, w wyniku której każda ze stron zobowiązuje się przenieść na drugą stronę własność rzeczy w zamian za zobowiązanie się do przeniesienia własności innej rzeczy. Ekwiwalentem w tym wypadku jest inna rzecz, a nie wartości pieniężne. Na skutek zawarcia umowy zamiany z jednej strony - u każdej ze stron dochodzi do odpłatnego zbycia rzeczy np. nieruchomości z drugiej natomiast każda ze stron nabywa nową rzecz. Z powołanego przepisu wynika, że umowa zamiany jest umową konsensualną, odpłatną i wzajemną, w której świadczenia obu stron mają charakter niepieniężny.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawczyni w wyniku śmierci ojca w 1983 r. i mamy w 1993 r. nabyła nieruchomość. W kwietniu 2008 r. dokonała odpłatnego zbycia w drodze zamiany z Urzędem Miasta, a następnie we wrześniu 2010 r. powyższa nieruchomość została sprzedana. Data, w której dokonano zamiany nieruchomości jest datą nabycia nieruchomości będącej przedmiotem sprzedaży i z tą datą należy wiązać skutki podatkowe w zakresie powstania obowiązku podatkowego.

W myśl art. 30e ust. 1 i ust. 4 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) - c) podatek dochodowy wynosi 19% podstawy obliczenia podatku i płatny jest w terminie złożenia zeznania, o którym mowa w art. 45, za rok podatkowy, w którym nastąpiło odpłatne zbycie. Zgodnie z treścią art. 30e ust. 2 ww. ustawy podstawą obliczenia podatku jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonych zgodnie z art. 19a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw. Zgodnie z art. 30e ust. 5 ww. ustawy dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) nie łączy się z dochodami (przychodami) z innych źródeł.

Koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), z zastrzeżeniem ust. 6d, stanowią udokumentowane koszty nabycia lub udokumentowane koszty wytworzenia, powiększone o udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania (art. 22 ust. 6c ww. ustawy). Koszty nabycia lub koszty wytworzenia, o których mowa w ust. 6c, są corocznie podwyższane, począwszy od roku następującego po roku, w którym nastąpiło nabycie lub wytworzenie zbywanych rzeczy lub praw majątkowych, do roku poprzedzającego rok podatkowy, w którym nastąpiło ich zbycie, w stopniu odpowiadającym wskaźnikowi wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych w okresie pierwszych trzech kwartałów roku podatkowego w stosunku do tego samego okresu roku ubiegłego, ogłaszanemu przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski" (art. 22 ust. 6f ww. ustawy).

Z uwagi na treść art. 22 ust. 6e ww. ustawy wysokość nakładów, o których mowa w ust. 6c i 6d, ustala się na podstawie faktur VAT w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług oraz dokumentów stwierdzających poniesienie opłat administracyjnych.

W świetle ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, umowa zamiany nie jest umową nieodpłatną. W myśl art. 19 ust. 2 ww. ustawy przychodem z odpłatnego zbycia w drodze zamiany nieruchomości lub praw majątkowych, a także innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, u każdej ze stron umowy przenoszącej własność jest wartość nieruchomości, rzeczy lub prawa zbywanego w drodze zamiany.

Zgodnie z zapisem art. 30e ust. 3 ww. ustawy w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2007 r. w przypadku odpłatnego zbycia w drodze zamiany nieruchomości lub praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) - c) dochód ustala się u każdej ze stron umowy na zasadach, o których mowa w ust. 2.

Wobec powyższego, zasadne staje się odwołanie w tym miejscu do regulacji zawartej w art. 603 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). Umowa zamiany jest umową konsensualną, dwustronnie zobowiązującą, odpłatną i wzajemną, w której świadczenia obu stron mają charakter niepieniężny. Zgodnie z art. 603 Kodeksu cywilnego przez umowę zamiany każda ze stron zobowiązuje się przenieść na drugą stronę własność rzeczy w zamian za zobowiązanie się do przeniesienia własności innej rzeczy.

Zamiana jest czynnością prawną odpłatną i wzajemną, rodzi skutki zobowiązujące, a w warunkach określonych w art. 155 § 1 Kodeksu cywilnego skutki rozporządzające. Tym samym, w swej istocie umowa zamiany jest niewątpliwie podobna do umowy sprzedaży. Świadczy o tym również fakt, że ustawodawca nie reguluje odrębnie tej umowy, a jedynie w art. 604 Kodeksu cywilnego stwierdza, że do zamiany stosuje się odpowiednio przepisy o sprzedaży.

W konsekwencji, określone w umowie zamiany, świadczenie ze strony nabywającego rzecz lub prawo stanowi zatem niewątpliwie koszt przez niego poniesiony w celu tego nabycia. Kosztem uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia nabytej w 2008 r. w drodze umowy zamiany nieruchomości będzie wartość rynkowa przekazanej w zamian nieruchomości nabytej przez Wnioskodawczynię w drodze dziedziczenia w 1983 r. po śmierci ojca i w 1993 r. po śmierci mamy, ustalona na dzień zamiany, powiększona o udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy, poczynione w czasie jej posiadania.

Jeżeli w wyniku dokonanej sprzedaży powstanie dochód (nadwyżka przychodów nad kosztami uzyskania), należy go opodatkować wg zasad przedstawionych powyżej.

Z uwagi na powyższe stanowisko przedstawione we wniosku należało uznać za nieprawidłowe.

Dodatkowo informuje się, że przepisy Ordynacji podatkowej przewidują w art. 67a § 1, że organ podatkowy, na wniosek podatnika, z zastrzeżeniem art. 67b, w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem podatnika lub interesem publicznym, może:

Wobec powyższego osoba pozostająca w trudnej sytuacji materialnej może zwrócić się ze stosownym wnioskiem do urzędu skarbowego. W sprawie ww. ulg organ podatkowy wydaje decyzję.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.