IBPBII/2/415-283/14/MMa

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku który otrzymano 19 marca 2014 r.), uzupełnionym 28 maja 2014 r., o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie sposobu ustalenia podstawy opodatkowania sprzedaży lokalu mieszkalnego - jest nieprawidłowe.

W dniu 19 marca 2014 r. otrzymano ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie sposobu ustalenia podstawy opodatkowania sprzedaży lokalu mieszkalnego.

W związku ze stwierdzonymi brakami formalnymi, pismem z 15 maja 2014 r. Znak: IBPBII/2/415-283/14/MMa, wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku. Uzupełnienia dokonano 28 maja 2014 r.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Zgodnie z zaświadczeniem spółdzielni mieszkaniowej z 29 września 2010 r. Wnioskodawcy przysługiwało spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego. Przydział lokalu mieszkalnego wydany został przez spółdzielnię mieszkaniową 11 stycznia 1990 r. na warunkach spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu na rzecz Wnioskodawcy.

Wnioskodawca oświadcza, że w dacie opisanego wyżej przydziału spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego pozostawał w związku małżeńskim i prawo to przysługiwało małżonkom na zasadach wspólności ustawowej małżeńskiej. Małżeństwo zostało rozwiązane przez rozwód - wyrok Sądu Okręgowego Wydział Cywilny-Rodzinny z 29 marca 2007 r.

Następnie postanowieniem Sądu Okręgowego Wydział Odwoławczy z 15 czerwca 2010 r. w sprawie o podział majątku wspólnego, w którym na skutek apelacji Wnioskodawcy od postanowienia Sądu Rejonowego z 24 września 2009 r. - Sąd zmienił zaskarżone postanowienie i dokonał podziału majątku wspólnego małżonków w ten sposób, że spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu wraz z wkładem mieszkaniowym przyznano w całości na rzecz Wnioskodawcy zasądzając od niego na rzecz uczestnika postępowania kwotę 150.000 zł jako spłatę udziału w mieszkaniu o powierzchni 59,31 m^2, którego wartość wynosiła 300.000 zł, płatną w terminie 6 miesięcy od dnia prawomocności orzeczenia z ustawowymi odsetkami w przypadku opóźnienia płatności.

Aktem notarialnym z 8 października 2010 r. została zawarta umowa ustanowienia odrębnej własności lokalu i przeniesienia własności lokalu.

Sprzedaży mieszkania Wnioskodawca dokonał 8 lutego 2011 r. za kwotę 300.000 zł.

W dniu 18 stycznia 2011 r. małżonek Wnioskodawcy otrzymał zaliczkę 3.000 zł na zakup mieszkania.

W dniu 16 lutego 2011 r. Wnioskodawca zapłacił 147.000 zł jako pozostałą część należności. Postanowienie Sądu Wnioskodawca wypełnił w całości tj. spłacił kwotę 150.000 zł.

W dniu 29 marca 2011 r. została zawarta przedwstępna umowa sprzedaży i wpłacona kwota 50.876 zł jako część zapłaty za nowe mieszkanie. Następnie 8 listopada 2013 r. Wnioskodawca wpłacił 89.124 zł jako pozostałą kwotę za mieszkanie. Całość zapłaconej ceny to 145.000 zł. Pozostało 5.000 zł, które Wnioskodawca wydatkował na zakup niezbędnych materiałów - drzwi, paneli, ościeżyn, zaworów, płytek, kuchenki, przewodu do podłączenia i muszli.

W związku z powyższym stanem faktycznym zadano następujące pytanie:

Czy podstawę do obliczenia podatku stanowi różnica kwoty między wartością nieruchomości a kwotą zasądzoną na rzecz uczestniczki sprawy - byłego małżonka Wnioskodawcy.

Zdaniem Wnioskodawcy, wypłacenie 150.000 zł byłemu małżonkowi na wniosek Sądu Okręgowego powinno być zaliczone do kosztów nabytego mieszkania Wnioskodawcy. Czyli kwotę 150.000 zł. Wnioskodawca może zaliczyć w koszty lokalu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) źródłem przychodu jest - z zastrzeżeniem ust. 2 - odpłatne zbycie m.in.:

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Przepis art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy formułuje generalną zasadę, że odpłatne zbycie nieruchomości lub praw przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Tym samym jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości lub praw nastąpiło po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym miało miejsce nabycie lub wybudowanie - nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a przychód uzyskany z odpłatnego zbycia w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że 15 czerwca 2010 r. nastąpił sądowy podział majątku dorobkowego Wnioskodawcy i jego małżonka. W skład majątku wchodziło spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego wraz z wkładem mieszkaniowym. W wyniku podziału majątku wspólnego Wnioskodawca otrzymał spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego wraz z wkładem mieszkaniowym z obowiązkiem spłaty na rzecz byłego małżonka na kwotę 150.000 zł. Następnie 8 października 2010 r. została zawarta umowa ustanowienia odrębnej własności lokalu i przeniesienia własności lokalu na Wnioskodawcę. Wnioskodawca 8 lutego 2011 r. sprzedał ww. mieszkanie za kwotę 300.000 zł i 16 lutego 2011 r. Wnioskodawca ostatecznie spłacił byłego małżonka.

Podkreślić należy, że spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, z którego ustanowieniem wiąże się uiszczenie wkładu mieszkaniowego - w myśl art. 9 ust. 3 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 1222) - jest prawem niezbywalnym, nie przechodzi na spadkobierców i nie podlega egzekucji. Skoro zatem ww. prawo jest niezbywalne, to nie można mówić o jego nabyciu ani zbyciu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy. Osoby zamieszkujące w takich mieszkaniach jedynie je użytkują, nie posiadają do nich tytułu własności.

Stosownie do art. 12 ust. 1 ww. ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych - na pisemne żądanie członka, któremu przysługuje spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, spółdzielnia jest obowiązana zawrzeć z tym członkiem umowę przeniesienia własności lokalu po dokonaniu przez niego:

Tym samym 5-letni termin określony w art. 10 ust. 1 pkt 8 może być liczony jedynie od nabycia prawa zbywalnego, np. przekształcenia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego w odrębną własność lokalu mieszkalnego, co w niniejszej sprawie nastąpiło 8 października 2010 r.

Wnioskodawca wskazał, że ww. mieszkanie zostało sprzedane 8 lutego 2011 r. Zatem sprzedaży tej dokonano przed upływem pięciu lat od końca roku kalendarzowego, w którym doszło do nabycia a więc sprzedaż ta podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Z uwagi na to, że nabycia mieszkania Wnioskodawca dokonał w 2010 r. zastosowanie w omawianej sprawie znajdą przepisy w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2009 r. Ustawą z dnia 6 listopada 2008 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 209, poz. 1316 z późn. zm.) zmieniono bowiem m.in. zasady opodatkowania przychodów z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nowe zasady opodatkowania - zgodnie z art. 14 ustawy zmieniającej - mają zastosowanie do uzyskanych dochodów (poniesionej straty) od 1 stycznia 2009 r.

I tak w myśl art. 30e ust. 1 i art. 45 ust. 4 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w ww. brzmieniu - od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c), podatek dochodowy wynosi 19% podstawy obliczenia podatku i jest płatny w terminie złożenia zeznania za rok podatkowy, w którym nastąpiło odpłatne zbycie.

Stosownie do art. 30e ust. 2 ww. ustawy - podstawą obliczenia podatku, jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonym zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw. Przy czym przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej w wysokości wartości rynkowej (art. 19 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Pojęcie kosztów odpłatnego zbycia (sprzedaży) nie zostało przez ustawodawcę zdefiniowane w ustawie, należy zatem stosować językowe rozumienie tego wyrażenia, zgodnie z którym za koszty sprzedaży nieruchomości lub praw majątkowych uważa się wszystkie wydatki poniesione przez sprzedającego, które są konieczne, aby transakcja sprzedaży mogła dojść do skutku (wszystkie niezbędne wydatki bezpośrednio związane z tą czynnością), np. koszty wyceny nieruchomości przez rzeczoznawcę majątkowego, prowizje pośredników w sprzedaży nieruchomości, koszty ogłoszeń w prasie związanych z zamiarem sprzedaży nieruchomości.

W myśl art. 22 ust. 6c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c), z zastrzeżeniem ust. 6d, stanowią udokumentowane koszty nabycia lub udokumentowane koszty wytworzenia, powiększone o udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania.

Wysokość ww. nakładów - stosownie do art. 22 ust. 6e tej ustawy - ustala się na podstawie faktur VAT w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług oraz dokumentów stwierdzających poniesienie opłat administracyjnych.

W myśl art. 30e ust. 4 ww. ustawy - po zakończeniu roku podatkowego podatnik jest obowiązany w zeznaniu podatkowym, o którym mowa w art. 45 ust. 1a pkt 3 (PIT-39), wykazać:

Mając na uwadze przywołane wyżej przepisy oraz przedstawiony we wniosku stan faktyczny stwierdzić należy, że do kosztów uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia lokalu mieszkalnego, o których mowa w art. 22 ust. 6c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zaliczyć można wkład mieszkaniowy wniesiony w celu uzyskania spółdzielczego lokatorskiego prawa do tego lokalu, który po podziale majątku wspólnego małżonków przypadł w całości Wnioskodawcy. Wkład mieszkaniowy przypisany w całości Wnioskodawcy będzie bowiem wydatkiem na nabycie lokalu mieszkalnego.

Stwierdzić równocześnie należy, że dokonana spłata na rzecz byłego małżonka nie stanowi dla Wnioskodawcy kosztu uzyskania przychodu ze sprzedaży. Wnioskodawca nie ma możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów z tytułu odpłatnego zbycia lokalu mieszkalnego wydatków związanych ze spłatą na rzecz byłego małżonka, gdyż nabycie własności lokalu mieszkalnego nie nastąpiło w drodze podziału majątku dorobkowego, ale w drodze przeniesienia przez spółdzielnię mieszkaniową własności na rzecz osoby, której przysługiwało spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu, czyli na rzecz Wnioskodawcy. Własność zbywanego lokalu nigdy nie należała do małżonka Wnioskodawcy. To oznacza, że spłata na rzecz byłego małżonka nie nastąpiła w celu nabycia od niego udziału w lokalu, gdyż udziału w lokalu małżonek nie miał. Posiadał on jedynie prawo do udziału we wkładzie mieszkaniowym. Lokal nabył dopiero Wnioskodawca samodzielnie po podziale majątku dorobkowego 8 października 2010 r. W takiej sytuacji za koszty nabycia lokalu mieszkalnego, o których mowa w art. 22 ust. 6c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, należy uznać nie tylko koszty poniesione w związku z przeniesieniem własności lokalu mieszkalnego przez spółdzielnię, ale również wkład mieszkaniowy wniesiony w celu uzyskania spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, w całości.

Spłata dokonana przez Wnioskodawcę na rzecz byłego małżonka jest wydatkiem Wnioskodawcy dokonanym z tytułu podziału majątku wspólnego małżonków w wyniku ustania małżeńskiej wspólności majątkowej. Jest to osobiste zobowiązanie wobec byłego małżonka a nie wydatek na nabycie własności.

To, że Wnioskodawca sprzedał lokal mieszkalny aby uregulować zobowiązanie wobec byłego małżonka nie daje mu jeszcze prawa do pomniejszenia sobie przychodu ze sprzedaży o to zobowiązanie. Wyjaśnić bowiem należy, że w niniejszej sprawie nie można wiązać nabycia własności lokalu mieszkalnego ze spłatą dokonaną na rzecz byłego małżonka. W wyniku podziału majątku dorobkowego Wnioskodawca nabył wkład mieszkaniowy uiszczony w celu ustanowienia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego. Zatem podział majątku dorobkowego nie był bezpośrednio związany z nabyciem własności lokalu mieszkalnego. Własność opisanego lokalu Wnioskodawca nabył dopiero 8 października 2010 r. w konsekwencji przekształcenia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego w odrębną własność.

Wyjaśnić należy, że podatnicy z różnych względów sprzedają swoje nieruchomości. Jednym z powodów jest z pewnością chęć uregulowania z uzyskanych środków zobowiązań jakie na nich ciążą. Każdy podatnik ma prawo zadysponowania przychodem w wybrany przez siebie sposób. Nie może być jednak tak, że spłata zobowiązań daje prawo do zmniejszania sobie uzyskanego ze sprzedaży przychodu. Takiego prawa nie przewidują bowiem przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Stąd uregulowanie zobowiązań wobec byłego małżonka nie jest dla Wnioskodawcy ani kosztem odpłatnego zbycia, ani kosztem uzyskania przychodu. Wnioskodawca miał zobowiązanie uregulować ze swojego majątku i nie jest istotne skąd pozyskał środki na jego zapłatę. Spłata dokonana przez Wnioskodawcę na rzecz byłego małżonka z tytułu podziału majątku wspólnego małżonków nie ma nic wspólnego z ceną nabycia lokalu mieszkalnego ani tym bardziej nie jest nakładem na nieruchomość.

W świetle powyższego wyjaśnienia stanowisko Wnioskodawcy uznać należało za nieprawidłowe. Z tytułu dokonanej sprzedaży ciąży na Wnioskodawcy obowiązek rozliczenia podatku dochodowego, gdyż opisana sprzedaż stanowi źródło przychodu. Wnioskodawca może pomniejszyć przychód uzyskany z odpłatnego zbycia lokalu mieszkalnego o wartość wkładu mieszkaniowego, który po podziale majątku wspólnego małżonków przypadł w całości Wnioskodawcy, gdyż to ów wkład stanowi wydatek na nabycie mieszkania własnościowego. Nie może jednak pomniejszyć przychodu o wartość spłaty dokonanej na rzecz byłego małżonka, gdyż jest to jedynie osobiste zobowiązanie Wnioskodawcy.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie - w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.