IBPBII/2/415-242/11/ŁCz - Możliwość odliczenia straty z funduszu kapitałowego od dochodu ze sprzedaży akcji.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że Pana stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 27 stycznia 2011 r. (data wpływu do tut. Biura - 18 lutego 2011 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości odliczenia od dochodu ze sprzedaży akcji straty poniesionej z tytułu udziału w funduszach kapitałowych - jest nieprawidłowe.

W dniu 18 lutego 2011 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości odliczenia od dochodu ze sprzedaży akcji straty poniesionej z tytułu udziału w funduszach kapitałowych.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W 2007 r. wnioskodawca zainwestował na rynku kapitałowym za pośrednictwem funduszu kapitałowego 160 058 zł. Inwestycja była dokonana poprzez dwie wpłaty z dnia 18 stycznia 2007 r. i 30 stycznia 2007 r. Dnia 17 lutego 2009 r. wnioskodawca zdecydował się na zamianę na inny fundusz kapitałowy. Kwota zamiany wynosiła 79 878,78 zł W dniu 7 maja 2009 r. wnioskodawca zlecił wycofanie pieniędzy z funduszu kapitałowego i otrzymał kwotę 80 745,32 zł. Na powyższych inwestycjach wnioskodawca poniósł łączną stratę w wysokości 79 312,68 zł. Wycofane pieniądze zainwestowane zostały na zakup akcji na Giełdzie Papierów Wartościowych. Wnioskodawca na własnych inwestycjach w 2010 r. zarobił ok. 40 000,00 zł.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy wnioskodawca ma prawo do odpisania straty w zaznaniu podatkowym za rok 2010 r.

Zdaniem wnioskodawcy, ponosząc jednakowe ryzyko giełdowe powinien mieć możliwość uwzględnienia straty z funduszu kapitałowego w rozliczeniu podatkowym za 2010 r.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam co następuje:

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 7 ww. ustawy, źródłami przychodów są kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a-c).

Natomiast zgodnie z treścią art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 ww. ustawy za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się:

* należne choćby nie zostały faktycznie otrzymane przychody z:

* odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną oraz papierów wartościowych,

* realizacji praw wynikających z papierów wartościowych, o których mowa w art. 3 pkt 1 lit. b) ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi;

* nominalną wartość udziałów (akcji) w spółce mającej osobowość prawną albo wkładów w spółdzielni objętych w zamian za wkład niepieniężny

* przychody z odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych oraz z realizacji praw z nich wynikających.

Pojęcie papierów wartościowych zostało zdefiniowane w art. 3 pkt 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 211, poz. 1384).

Stosownie do tego przepisu przez papiery wartościowe rozumie się:

Na podatniku, który uzyskał dochód (poniósł stratę) z kapitałów opodatkowanych na zasadach określonych w art. 30b ww. ustawy ciąży obowiązek złożenia we właściwym urzędzie skarbowym zeznania według ustalonego wzoru (formularz PIT-38), w terminie do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym (art. 45 ust. 1a pkt 1 cyt. ustawy). W tym samym terminie dokonuje się też wpłaty należnego podatku wynikającego z zeznania (art. 45 ust. 4 pkt 2 ww. ustawy). Przepis art. 30b ust. 5 ww. ustawy stanowi, iż dochodów tych nie łączy się z dochodami opodatkowanymi na zasadach określonych w art. 27 (na zasadach ogólnych według skali podatkowej) oraz w art. 30c (tzw. podatek liniowy z działalności gospodarczej).

Jak z tego wynika opodatkowanie przychodów o jakich mowa w art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 ustawy odbywa się poprzez złożenie przez podatnika zeznania podatkowego PIT-38.

Natomiast przychody z tytułu udziału w funduszach kapitałowych określone są w art. 17 ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w świetle którego za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się przychody z tytułu udziału w funduszach kapitałowych, z zastrzeżeniem ust. 1c.

Pojęcie funduszy kapitałowych zostało zdefiniowane w art. 5a pkt 14 ww. ustawy, w świetle którego ilekroć w ustawie jest mowa o funduszach kapitałowych oznacza to:

Zasady opodatkowania dochodów z tytułu udziału w funduszach kapitałowych reguluje art. 30a ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w świetle którego od uzyskanych dochodów (przychodów) pobiera się 19% zryczałtowany podatek dochodowy, z zastrzeżeniem art. 52a.

Jak wynika z art. 30a ust. 5 ww. ustawy dochodu, o którym mowa w ust. 1 pkt 5, nie pomniejsza się o straty z tytułu udziału w funduszach kapitałowych oraz inne straty z kapitałów pieniężnych i praw majątkowych, poniesione w roku podatkowym oraz w latach poprzednich.

Dochodów (przychodów) z tytułu udziału w funduszach inwestycyjnych nie łączy się z dochodami opodatkowanymi na zasadach określonych w art. 27 (art. 30a ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych) - czyli według skali podatkowej.

Na podstawie art. 41 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności (świadczeń) z tytułów określonych m.in. w art. 30a ust. 1 tej ustawy są obowiązane pobierać zryczałtowany podatek dochodowy od dokonywanych wypłat (świadczeń) lub stawianych do dyspozycji podatnika pieniędzy lub wartości pieniężnych, tj. m.in. dochodów z tytułu udziału w funduszach kapitałowych.

Powyższe regulacje wskazują zatem, że przychody osiągnięte z tytułów o jakich mowa w art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 są opodatkowane na podstawie innych przepisów niż przychody w funduszach kapitałowych. Ponadto podatek od dochodów osiągniętych z udziału w funduszach kapitałowych co do zasady pobierany jest przez podmiot, który wypłaca te dochody. Podatnik nie wykazuje tych dochodów w zeznaniu podatkowym. Pobranie podatku przez podmiot wypłacający dochody kończy rozliczenie tego podatku dla podatnika. Jedynie stosownie do art. 30a ust. 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podatnicy, o których mowa w art. 3 ust. 1, uzyskujący poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej przychody (dochody) określone w ust. 1 pkt 1-5, od zryczałtowanego podatku obliczonego zgodnie z ust. 1, od tych przychodów (dochodów), odliczają kwotę równą podatkowi zapłaconemu za granicą, jednakże odliczenie to nie może przekroczyć kwoty podatku obliczonego od tych przychodów (dochodów) przy zastosowaniu stawki 19%.

Oznacza to, że sposób rozliczania dochodów o jakich mowa w art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 ustawy jest inaczej uregulowany niż sposób rozliczania dochodów z udziału w funduszach kapitałowych. Poddanie dochodów w funduszach kapitałowych regulacji art. 30a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wyklucza możliwość poddania ich pod regulację art. 30b tejże ustawy. Nie jest możliwe aby przychód z tytułu udziału w funduszach kapitałowych regulować art. 30a zaś stratę z tego tytułu art. 30b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z przedstawionego przez wnioskodawcę stanu faktycznego wynika, iż wnioskodawca w 2009 r. poniósł stratę z tytułu inwestycji w funduszu kapitałowym, jednocześnie w 2010 r. osiągnął przychody o jakich mowa w art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 lub 10 ustawy. Wnioskodawca uważa za zasadne możliwość dokonania kompensaty wykazanych zysków i strat za lata 2009-2010.

Odnosząc powyższe uregulowania prawne na grunt rozpatrywanej sprawy stwierdzić należy, że przepis art. 9 ust. 1a ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraża ogólną zasadę łączenia dochodów, chociaż przewiduje od niej pewne wyjątki. Pewne kategorie dochodów (przychodów) nie podlegają sumowaniu z dochodami z poszczególnych źródeł przychodu. Związane jest to z faktem, że dla ich opodatkowania przewidziane są specjalne reguły. Wyłączenie z sumy dochodów podatnika dotyczy m.in. dochodów (przychodów) podlegających, zgodnie z art. 30a i 30b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, opodatkowaniu zryczałtowanym 19% podatkiem dochodowym, a więc m.in. dochodów z tytułu udziału w funduszach kapitałowych oraz dochodów z tytułu odpłatnego zbycia papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych i z realizacji praw z nich wynikających.

Tym samym w powołanym art. 9 ust. 1a ustawodawca wyraźnie zaznaczył, że zasada łączenia dochodów przewiduje wyjątki, które dotyczą m.in. dochodów z tytułu udziału w funduszach kapitałowych oraz dochodów z tytułu odpłatnego zbycia papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych i z realizacji praw z nich wynikających. Dla dochodów tych ustawodawca przewidział bowiem inne zasady opodatkowania, rozróżniając ponadto zasady opodatkowania dochodów z tytułu udziału w funduszach kapitałowych, które reguluje art. 30a ust. 1 pkt 5 ww. ustawy od zasad opodatkowania dochodów z odpłatnego zbycia papierów wartościowych, pochodnych instrumentów finansowych jak i opodatkowania dochodów z realizacji praw z nich wynikających, które reguluje art. 30b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Artykuł 9 ust. 1a nie przesądza jednak o tym, w jaki sposób należy rozliczać stratę z poszczególnych źródeł przychodów oraz jakiego rodzaju straty podlegają rozliczeniu. Dopiero w kolejnych przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ustawodawca szczegółowo określił, w jaki sposób i w jakim okresie można pomniejszać dochód do opodatkowania oraz określił jakiego rodzaju straty mogą zostać odliczone.

Ogólne zasady rozliczania straty reguluje art. 9 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z tym przepisem o wysokość straty ze źródła przychodów, poniesionej w roku podatkowym, można obniżyć dochód uzyskany z tego źródła w najbliższych kolejno po sobie następujących pięciu latach podatkowych, z tym, że wysokość obniżenia w którymkolwiek z tych lat nie może przekroczyć 50% kwoty tej straty.

Stosownie natomiast do art. 9 ust. 6 ww. ustawy przepis ust. 3 ma zastosowanie do strat z odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną, papierów wartościowych w tym z odpłatnego zbycia pożyczonych papierów wartościowych (sprzedaż krótka) i odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych oraz z realizacji praw z nich wynikających, oraz z tytułu objęcia udziałów (akcji) w spółkach mających osobowość prawną albo wkładów w spółdzielniach w zamian za wkład niepieniężny w postaci innej niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część.

Z uwagi na powyższe należy stwierdzić, iż przepis art. 9 ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych enumeratywnie wylicza straty ze źródeł kapitałowych, podlegające odliczeniu od dochodu z tego źródła przychodów i nie uwzględnia strat pochodzących z tytułu udziału w funduszach kapitałowych.

Ponadto zasada opodatkowania przychodów osiągniętych z tytułów, o jakich mowa w art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10, wyrażona w art. 30b ww. ustawy, wyklucza możliwość odliczenia od tego dochodu straty z udziału w funduszach inwestycyjnych, gdyż zasady opodatkowania dochodów z tytułu udziału w funduszach kapitałowych reguluje art. 30a ust. 1 pkt 5 ww. ustawy. Istotne w tej mierze jest to, że podatnik w pierwszym przypadku opodatkowuje się samodzielnie składając we właściwym urzędzie skarbowym zeznanie według ustalonego wzoru (formularz PIT-38), w terminie do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym (art. 45 ust. 1a pkt 1 ww. ustawy). Z kolei stosownie do art. 41 ust. 4 ww. ustawy obowiązek poboru 19% zryczałtowanego podatku dochodowego m.in. od dochodów z tytułu udziału w funduszach kapitałowych ciąży na płatniku.

Reasumując, na gruncie przedmiotowej sprawy, nie jest możliwe odliczenie straty z tytułu udziału w funduszu kapitałowym od dochodu uzyskanego na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 ustawy.

Istota sprawy sprowadza się więc do tego, że ponieważ inne są zasady opodatkowania dochodów i rozliczania straty z przychodów o jakich mowa w art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 ustawy i inne opodatkowania dochodów i rozliczania straty (dokładnie braku możliwości jej rozliczenia) z udziału w funduszach kapitałowych nie jest możliwe łączenie tych dochodów czy strat, ani wzajemne odliczanie strat z udziału w funduszach kapitałowych od dochodów o jakich mowa w art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 ustawy i na odwrót.

W świetle powyższego należy stwierdzić, iż stanowisko wnioskodawcy, zgodnie z którym istnieje możliwość pomniejszenia dochodu z tytułu inwestycji kapitałowych o stratę z tytułu udziału w funduszach kapitałowych, jest błędne.

Brak możliwości kompensowania strat z tytułu udziału w funduszach kapitałowych wynika jednoznacznie z faktu, że dla tego źródła ustawodawca przewidział opodatkowanie zryczałtowanym podatkiem, który ze swej istoty jest pobierany od każdej konkretnej wypłaty, niezależnie od ewentualnych aktualnych czy wcześniejszych strat podatkowych z tego źródła przychodów. Takie opodatkowanie nie ma bowiem charakteru globalnego, gdzie podatek obliczany jest od podstawy opodatkowania ustalonej dla całego roku podatkowego i gdzie można obniżyć dochód o ewentualne straty z tego źródła.

Tym samym, na gruncie przedmiotowej sprawy, nie jest możliwe odliczenie straty z tytułu udziału w funduszach kapitałowych od dochodu uzyskanego w 2010 r. i rozliczonego w PIT-38 za dany rok. Stanowisko wnioskodawcy jest więc nieprawidłowe.

Do wniosku wnioskodawca dołączył dokumenty (kserokopie operacji finansowych z funduszem inwestycyjnym). Należy jednak zauważyć, że wydając interpretacje w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do ich oceny i analizy; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez wnioskodawcę i jego stanowiskiem.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach, ul. Prosta 10, 25-366 Kielcach, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku - Białej ul. Traugutta 2a, 43-330 Bielsko - Biała.