IBPBII/2/415-227/11/CJS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że Pana stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 2 lutego2011 r. (data wpływu do tut. Biura 16 lutego 2011 r.), uzupełnionym w dniach 06 i 7 kwietnia 2011 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie prawidłowego rozliczenia rocznego w sytuacji braku osiągnięcia przychodu z tytułu najmu lokali mieszkalnych prowadzonego przez współwłaściciela - jest prawidłowe.

W dniu 16 lutego 2011 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie prawidłowego rozliczenia rocznego w sytuacji braku osiągnięcia przychodu z tytułu najmu lokali mieszkalnych prowadzonego przez współwłaściciela.

W związku z brakami formalnymi stwierdzonymi we wniosku, pismem z dnia 29 marca 2011 r., Znak: IBPBII/2/415-227/11/CJS wezwano wnioskodawcę do jego uzupełnienia. Uzupełnienia wniosku dokonano w dniach 06 i 7 kwietnia 2011 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W dniu 27 sierpnia 2010 r. wnioskodawca na podstawie umowy kupna udokumentowanej aktem notarialnym stał się współwłaścicielem nieruchomości w udziale wynoszącym 2/30. W dniu 10 listopada 2010 r. wnioskodawca stał się współwłaścicielem kolejnego udziału wynoszącego 2/30. Od tego czasu jego udział we współwłasności ww. nieruchomości wynosi 4/30.

Wnioskodawca wskazał, że drugi ze współwłaścicieli tejże nieruchomości (pozostali trzej prawdopodobnie nie żyją) dokonuje wynajmu czterech lokali mieszkalnych osobom trzecim bez zgody wnioskodawcy, o czym wspólnik wnioskodawcy wielokrotnie został informowany (ustnie i pisemnie). Współwłaściciel zobowiązał się względem wnioskodawcy w terminie do dnia 1 stycznia 2011 r. przedstawić wszystkie zawarte umowy, jednakże do tej pory tego nie uczynił.

Wnioskodawca wskazuje, że nie posiada informacji na temat wielkości pobieranych opłat czynszowych i tego czy współwłaściciel odprowadza z tego tytułu podatek. Jednocześnie podkreśla, iż nie uczestniczy w pobieraniu opłat czynszowych od "najemców" czterech lokali mieszkalnych w związku z czym nie osiąga żadnego przychodu i dochodu z tego tytułu.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Czy przedstawiony stan faktyczny uzasadnia brak konieczności złożenia przez wnioskodawcę zeznania rocznego dotyczącego opodatkowania przychodu z tytułu najmu lokali mieszkalnych.

Zdaniem wnioskodawcy, zgodnie z przepisami prawa podatkowego, zeznania rocznego nie składają ci podatnicy, którzy nie uzyskali żadnego przychodu i dochodu w danym roku rozliczeniowym - wnioskodawca takiego dochodu w ww. przypadku nie uzyskał.

Oszacowanie ewentualnych zysków w celu rozliczenia się z urzędem skarbowym byłoby według wnioskodacwy oszustwem, gdyż realnie nie uzyskuje żadnych korzyści finansowych z wynajmu lokali prowadzonego przez drugiego współwłaściciela. Wnioskodawca uważa, że zeznania podatkowego dotyczącego opisanego wyżej stanu faktycznego składać nie musi, gdyż niewyobrażalne jest dla niego płacenie podatku od czegoś, czego się nie posiada.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a, 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 6 ww. ustawy źródłami przychodów są najem, podnajem, dzierżawa, poddzierżawa oraz inne umowy o podobnym charakterze, w tym również dzierżawa, poddzierżawa działów specjalnych produkcji rolnej oraz gospodarstwa rolnego lub jego składników na cele nierolnicze albo na prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej, z wyjątkiem składników majątku związanych z działalnością gospodarczą.

Zgodnie z art. 659 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nie oznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz.

Zgodnie z definicją współwłasności wyrażoną w art. 195 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) wspólna własność rzeczy ma miejsce wtedy, gdy prawo własności tej samej rzeczy przysługuje więcej niż jednej osobie. Cechą charakterystyczną współwłasności jest to, że prawo własności całej rzeczy przysługuje niepodzielnie wszystkim współwłaścicielom.

Jeżeli wielkość takiego udziału jest określona, mówi się wówczas o współwłasności w częściach ułamkowych. Do tego rodzaju współwłasności mają zastosowanie przepisy działu IV Kodeksu cywilnego, z których wynika domniemanie równości udziałów (art. 197 k.c.). Treść stosunku będącego podstawą powstania współwłasności może określać inną wielkość udziałów.

W czasie trwania współwłasności w częściach ułamkowych każdy współwłaściciel może rozporządzać swoim udziałem bez zgody pozostałych współwłaścicieli.

Z kolei współposiadanie i korzystanie z rzeczy wspólnej przez współwłaścicieli podlega pewnym ograniczeniom. Każdy z nich jest uprawniony do współposiadania i korzystania z rzeczy wspólnej w takim zakresie, jaki daje się pogodzić ze współposiadaniem i korzystaniem z rzeczy przez pozostałych współwłaścicieli (art. 206 k.c.).

Ponadto według zasady zawartej w art. 207 ustawy - Kodeks cywilny pożytki i inne przychody z rzeczy wspólnej przypadają współwłaścicielom w stosunku do wielkości udziałów; w takim samym stosunku współwłaściciele ponoszą wydatki i ciężary związane z rzeczą wspólną. Z unormowania zawartego w tym przepisie wynika jednoznacznie, że współposiadanie rzeczy i wspólne korzystanie z niej jest regułą, a korzystanie i posiadanie rozdzielne części rzeczy wspólnej - wyjątkiem.

Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychody z udziału w spółce niebędącej osobą prawną, ze wspólnej własności, wspólnego przedsięwzięcia, wspólnego posiadania lub wspólnego użytkowania rzeczy lub praw majątkowych u każdego podatnika określa się proporcjonalnie do jego prawa w udziale w zysku oraz, z zastrzeżeniem ust. 1a, łączy się z pozostałymi przychodami ze źródeł, z których dochód podlega opodatkowaniu według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1. W przypadku braku przeciwnego dowodu przyjmuje się, że prawa do udziału w zysku (udziału) są równe.

Stosownie natomiast do art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Z przytoczonych powyżej uregulowań prawnych wynika, iż podstawą generowania przychodów z najmu jest fakt zawarcia stosownej umowy między stronami. Określona w umowie wysokość czynszu stanowi przysporzenie majątkowe wynajmującego lub wynajmujących, tym samym generuje przychód w rozumieniu podatkowym. Jednakże, aby powstał przychód po stronie wynajmującego lub wynajmujących muszą zaistnieć określone przepisami prawa przesłanki, czyli czynsz musi zostać przez nich otrzymany lub postawiony do dyspozycji. Bez względu zatem na termin płatności z tytułu umowy najmu, dzierżawy i innych umów o podobnym charakterze przychód z tego źródła powstaje w momencie faktycznego otrzymania lub pozostawienia do dyspozycji podatnika należności wynikających z tych umów.

Zatem przychód powstaje dopiero wtedy, kiedy podatnik otrzymuje pieniądze, albo kiedy pieniądze są pozostawione do jego dyspozycji, a nie w chwili samego stwierdzenia, że podatnikowi przysługuje należność w określonej wysokości. Przez sformułowanie "pozostawienie do dyspozycji" należy rozumieć więc takie przedstawienie podatnikowi przysługujących mu pieniędzy i wartości pieniężnych, aby mógł on z nich swobodnie korzystać. Nie stanowią więc przychodu kwoty, które najemca powinien zapłacić, nawet wówczas, gdy są wymagalne ani kwoty, które mógłby otrzymać podatnik w związku z faktem posiadania prawa współwłasności do rzeczy wynajmowanej.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że wnioskodawca jest współwłaścicielem nieruchomości, w której cztery lokale mieszkalne są wynajmowane bez jego wiedzy i zgody przez drugiego współwłaściciela. Jak wynika z treści wniosku, wnioskodawca nie jest stroną umowy najmu i nie uzyskuje z tego tytułu żadnego przychodu. Współwłaściciel wprawdzie zobowiązał się, że z dniem 1 stycznia 2011 r. przedstawi wnioskodawcy wszystkie zawarte umowy z najemcami, jednak pomimo licznych wezwań ustnych jak i pisemnych, nigdy tego nie zrobił. Jak wynika z treści wniosku opłaty czynszowe pobierane są wyłącznie przez drugiego współwłaściciela.

Wątpliwości wnioskodawcy budzi kwestia czy w tak opisanym stanie faktycznym jest on zobowiązany do składania zeznania rocznego w sytuacji braku osiągnięcia przychodu z tytułu najmu lokali mieszkalnych prowadzonego przez drugiego współwłaściciela.

Mając na uwadze opisany we wniosku stan faktyczny jak również brzmienie cytowanego wyżej przepisu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stwierdzić należy, że skoro wnioskodawca jako współwłaściciel nieruchomości nie otrzymuje z tytułu najmu przedmiotowych lokali czynszu ani należności tych nie postawiono mu do dyspozycji, to tym samym brak jest podstaw prawnych do twierdzenia, że jest on zobowiązany do rozliczenia się z tego tytułu z urzędem skarbowym. Skoro nie uzyskał przychodu z najmu, to nie ma podstawy do składania rozliczenia rocznego z tego tytułu.

Mając na uwadze powyższe stanowisko wnioskodawcy nalazło uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.