IBPBII/2/415-22/13/JG

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że Pani stanowisko przedstawione we wniosku który wpłynął do tut. Biura w dniu 9 stycznia 2013 r., uzupełnionym w dniu 11 marca 2013 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania spłaty w związku z działem spadku i zniesieniem współwłasności - jest prawidłowe.

W dniu 9 stycznia 2013 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania spłaty w związku z działem spadku i zniesieniem współwłasności.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Postanowieniem Sądu z dnia 2 czerwca 2011 r. stwierdzono nabycie spadku po zmarłym w dniu 5 listopada 2010 r. współmałżonku wnioskodawcy. Na jego podstawie wnioskodawca otrzymał 2/4 części spadku a rodzice jego współmałżonka #188; części każdy z nich. Postanowieniem Sądu z dnia 13 lutego 2012 r. nastąpił dział spadku i zniesienie współwłasności w ten sposób, że rodzice współmałżonka otrzymali nieruchomość zabudowaną budynkiem mieszkalnym w stanie surowym zamkniętym z jednoczesnym obowiązkiem spłaty wnioskodawcy kwotą 115.000 zł w dwóch ratach: I rata w kwocie 57.500 zł płatna do dnia 31 grudnia 2012 r. wraz z odsetkami ustawowymi w razie uchybienia terminu płatności i II rata w kwocie 57.500 zł płatna do dnia 31 grudnia 2013 r. wraz z odsetkami ustawowymi w razie uchybienia terminu płatności. W uzupełnieniu wniosku wnioskodawca wskazał, iż przedmiotowa nieruchomość stanowiła majątek osobisty zmarłego współmałżonka, gdyż przed zawarciem związku małżeńskiego została na podstawie umowy darowizny z dnia 4 października 2007 r. darowana mu przez jego ojca. Po zwarciu małżeństwa 12 kwietnia 2008 r. za środki wchodzące w skład majątku wspólnego i na podstawie projektu budowlanego małżonkowie przeprowadzili szereg robót budowlanych (wznieśli i powiększyli budynek i doprowadzili go do stanu surowego zamkniętego). Nie został sporządzony spis inwentarza, umów małżeńskich nie zawierano. Umowa notarialna była sporządzona wyłącznie na zmarłego współmałżonka. Nieruchomość była jedynym przedmiotem sądowego działu spadku i zniesienia współwłasności pomiędzy wnioskodawcą a teściami. Nieruchomość gruntowa na dzień sądowego działu spadku jako działka gruntowa nr 47 o pow. 0,0387 ha zabudowana budynkiem mieszkalnym w stanie surowym zamkniętym stanowiła łączną wartość 230.000 zł.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy odpłatne zniesienie współwłasności/odpłatny dział spadku podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych jeżeli tak, czy przychód stanowi kwota spłaty tj. 115.000 zł (płatne w ratach) czy też kwoty po 57.500 zł, które będą otrzymywane w ratach w różnych latach a co stanowić będzie koszty uzyskania przychodu.

Zdaniem wnioskodawcy, odpłatne zniesienie współwłasności i odpłatny dział spadku nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) podlegającym opodatkowaniu źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Przepis art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy formułuje generalną zasadę, że odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Tym samym jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości nastąpiło po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym miało miejsce nabycie lub wybudowanie - nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a przychód uzyskany z odpłatnego zbycia w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Przy czym pod pojęciem odpłatnego zbycia należy rozumieć nie tylko sprzedaż czy zamianę, ale każdą czynność prawną, w wyniku której dochodzi do przeniesienia prawa własności nieruchomości, jej części lub udziału w niej za odpłatnością a więc co do zasady również dział spadku i odpłatne zniesienie współwłasności.

Zgodnie z art. 924 i 925 ww. ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku. Oznacza to, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego, a data śmierci (chwila śmierci) spadkodawcy ustala, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowej. Z kolei postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku lub akt poświadczenia dziedziczenia potwierdzają jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.

W myśl art. 1035 Kodeksu cywilnego, jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego stosuje się przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych. Do momentu zniesienia tej współwłasności lub dokonania działu spadku, spadkobiercy są współwłaścicielami rzeczy i praw wchodzących w skład spadku.

W wyniku działu spadku prawa majątkowe objęte spadkiem przyznane poszczególnym spadkobiercom, przechodzą na nich, ustaje więc wspólność majątku spadkowego. Umowa o dział spadku lub prawomocne orzeczenie sądowe o dziale spadku stanowią tytuł własności rzeczy, które w dziale przypadły poszczególnym spadkobiercom. Na skutek działu spadku następuje konkretyzacja składników masy spadkowej przypadających poszczególnym spadkobiercom.

Celem natomiast postępowania o zniesienie współwłasności w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego jest nowe ukształtowanie prawa własności rzeczy, która stanowi przedmiot współwłasności. Zgodnie z art. 195 Kodeksu cywilnego współwłasność polega na tym, iż własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom.

Natomiast w myśl art. 210 Kodeksu cywilnego, każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności. Przez zniesienie współwłasności rozumie się likwidację łączącego współwłaścicieli stosunku prawnego, która następuje w drodze umowy lub orzeczenia sądu.

W myśl art. 211 i 212 Kodeksu cywilnego, zniesienie współwłasności może nastąpić przez podział rzeczy wspólnej, a gdy rzeczy nie da się podzielić, przez przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych, bądź przez podział cywilny, polegający na sprzedaży rzeczy wspólnej i podziale uzyskanej ceny stosownie do wielkości udziałów współwłaścicieli. W rezultacie w wyniku zniesienia współwłasności dochodzi więc jedynie do nowego ukształtowania prawa własności poprzez odebranie temu prawu cechy wspólności.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że wnioskodawca nabył spadek po zmarłym w dniu 5 listopada 2010 r. współmałżonku. W skład spadku wchodziła nieruchomość zabudowana budynkiem mieszkalnym w stanie surowym zamkniętym, w której wnioskodawca nabył udział 2/4 czyli #189;, zaś rodzice zmarłego spadkodawcy nabyli każdy po udziale #188;. Następnie postanowieniem Sądu Rejonowego z dnia 13 lutego 2012 r. dokonano działu spadku i zniesienia współwłasności w ten sposób, że rodzice współmałżonka otrzymali nieruchomość z jednoczesnym obowiązkiem spłaty wnioskodawcy. Wartość zabudowanej nieruchomości na dzień sądowego działu spadku wynosiła 230.000 zł. Kwota należna wnioskodawcy została określona na sumę 115.000 zł.

Biorąc powyższe pod uwagę stwierdzić należy, iż otrzymanie przez wnioskodawcę w wyniku działu spadku i zniesienia współwłasności kwoty 115.000 zł ekwiwalentnej do posiadanego udziału w spadku (#189;) nie spowoduje powstania przychodu z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Istotne znaczenie dla niniejszego rozstrzygnięcia ma okoliczność, że spłata w wyniku działu spadku nie przekroczyła wartości przysługującego wnioskodawcy udziału spadkowego, a czynność prawna została dokonana wyłącznie między spadkobiercami. W konsekwencji na wnioskodawcy nie ciąży obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych.

Stanowisko wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.