IBPBII/2/415-192/13/HS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że Pani stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 14 lutego 2013 r. (data wpływu do tut. Biura 15 lutego 2013 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych wypłaty w roku 2012 sumy ubezpieczenia z umowy ubezpieczeniowej na życie i dożycie - jest nieprawidłowe.

W dniu 15 lutego 2013 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych wypłaty w roku 2012 sumy ubezpieczenia z umowy ubezpieczeniowej na życie i dożycie.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Od 8 roku życia wnioskodawca (który urodził się i do 1960 r. mieszkał w Czechosłowacji) zamieszkuje na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Od 2 maja 1989 r. do nadal jest zatrudniony w K. Przedsiębiorstwo to oprócz działalności na terytorium Polski, realizuje poprzez swój Oddział na terytorium Republiki Federalnej Niemiec kontrakty usługowe zawarte z kontrahentami niemieckimi. W okresie od maja 1989 r. do czerwca 1996 r. wnioskodawca był współwłaścicielem firmy z 5% udziałem w zyskach.

W okresie od listopada 1989 r. do marca 1991 r. wnioskodawca był zatrudniony przez K. w Republice Federalnej Niemiec w ramach realizacji kontraktu usługowego.

W tym czasie K. Oddział w RFN zawarł dla wnioskodawcy, jako Ubezpieczający, w dniu 2 listopada 1990 r. z Firmą C. w RFN, umowę ubezpieczeniową na życie i dożycie z planem kapitałowym z wypłatą w formie pieniężnej w przypadku śmierci lub w przypadku dożycia do określonego terminu tj. do 1 listopada 2012 r., kiedy to upływa okres ubezpieczenia.

Roczne składki opłacane były przez 22 lata przez Ubezpieczającego czyli Oddział K. w RFN. Powyższa umowa ubezpieczeniowa od chwili jej zawarcia nie była zmieniana, przedłużana ani odnawiana. Suma ubezpieczenia plus udziały w zysku zgodnie z planem wzrostu sumy wypłacona została z chwilą spełnienia się jednego z wyżej wymienionych warunków, a mianowicie dożycia do końca okresu ubezpieczenia.

W grudniu 2012 r., a więc z chwilą spełnienia się warunku dożycia do końca okresu ubezpieczenia, który upłynął w dniu 1 listopada 2012 r., została wnioskodawcy wypłacona suma ubezpieczenia wynikająca z opisanej wyżej umowy ubezpieczenia z dnia 2 listopada 1990 r.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy wynikający z tego tytułu dochód podlega w Polsce obowiązkowi podatkowemu na podstawie ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, a jeżeli tak, to czy od tego podatku dochodowego będzie zwolniony.

Zdaniem wnioskodawcy, zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).

Na podstawie art. 4a wyżej wymienionej ustawy przepisy art. 3 ust. 1, 1a, 2a i 2b stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska. Zgodnie z art. 22 pkt 1 Umowy z dnia 14 maja 2003 r. między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku, dochody osoby mającej miejsce zamieszkania lub siedzibę w Umawiającym się Państwie, bez względu na to, gdzie są osiągane, a które nie są objęte postanowieniami poprzednich artykułów niniejszej umowy, podlegają opodatkowaniu tylko w tym Państwie.

W związku z powyższym wnioskodawca uważa, że świadczenie wypłacone mu w grudniu 2012 r. z polisy ubezpieczeniowej na życie z dnia 2 listopada 1990 r. stanowi dochód podlegający obowiązkowi podatkowemu na podstawie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w Polsce.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 4 lit. b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych z wyjątkiem dochodu, o którym mowa w art. 24 ust. 15. W świetle przepisu art. 24 ust. 15 ustawy, dochodem z tytułu inwestowania składki ubezpieczeniowej w związku z umową ubezpieczenia zawartą na podstawie przepisów o działalności ubezpieczeniowej, w przypadku ubezpieczeń związanych z funduszami kapitałowymi, jest różnica między wypłaconą kwotą świadczenia, a sumą składek wpłaconych do zakładu ubezpieczeń, które zostały przekazane na fundusz kapitałowy.

Przez fundusze kapitałowe rozumie się fundusze inwestycyjne oraz fundusze zagraniczne, o których mowa w przepisach o funduszach inwestycyjnych oraz ubezpieczeniowe fundusze kapitałowe działające na podstawie przepisów ustawy o działalności ubezpieczeniowej, z wyjątkiem funduszy emerytalnych (art. 5a pkt 14 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Natomiast w myśl art. 52a ust. 1 pkt 3 tej ustawy zwalnia się od podatku dochodowego dochody z tytułu udziału w funduszach kapitałowych, o których mowa w art. 30a ust. 1 pkt 5, jeżeli dochody te są wypłacone podatnikowi na podstawie umów zawartych lub zapisów dokonanych przez podatnika przed dniem 1 grudnia 2001 r.; zwolnienie nie dotyczy dochodów uzyskanych w związku z przystąpieniem podatnika do programu oszczędzania z funduszem kapitałowym bez względu na formę tego programu - w zakresie dochodów z tytułu wpłat (wkładów) do funduszu dokonanych począwszy od 1 grudnia 2001 r., z zastrzeżeniem art. 21 ust. 1 pkt 58 i 59.

Ponieważ umowa ubezpieczeniowa na życie została zawarta w dniu 2 listopada 1990 r., a więc przed terminem określonym w art. 52a ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych tj. przez dniem 1 grudnia 2001 r., wnioskodawca uważa, że świadczenie wypłacone mu w grudniu 2012 r. z polisy ubezpieczeniowej na życie z dnia 2 listopada 1990 r. stanowi dochód zwolniony od podatku dochodowego.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam co następuje:

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).

Stosownie do art. 4a ww. ustawy przepisy art. 3 ust. 1, 1a, 2a i 2b stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska.

Zgodnie z art. 22 pkt 1 umowy z dnia 14 maja 2003 r. między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku (Dz. U. z 2005 r. Nr 12, poz. 90) świadczenie, które otrzymał wnioskodawca należy traktować w oparciu o art. 22 ust. 1 tej umowy jako inne dochody.

Stosownie bowiem do art. 22 pkt 1 Umowy dochody osoby mającej miejsce zamieszkania lub siedzibę w Umawiającym się Państwie, bez względu na to, gdzie są osiągane, a które nie są objęte postanowieniami poprzednich artykułów niniejszej umowy, podlegają opodatkowaniu tylko w tym Państwie.

W związku z powyższym, w razie otrzymania przez wnioskodawcę w 2012 r. świadczenia z polisy ubezpieczeniowej na życie, uzyskany tego tytułu dochód będzie podlegać obowiązkowi podatkowemu na podstawie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 4 lit. b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych z wyjątkiem dochodu, o którym mowa w art. 24 ust. 15.

W świetle zaś przepisu art. 24 ust. 15 ustawy dochodem z tytułu inwestowania składki ubezpieczeniowej w związku z umową ubezpieczenia zawartą na podstawie przepisów o działalności ubezpieczeniowej, w przypadku ubezpieczeń związanych z funduszami kapitałowymi, jest różnica między wypłaconą kwotą świadczenia, a sumą składek wpłaconych do zakładu ubezpieczeń, które zostały przekazane na fundusz kapitałowy.

Przez fundusze kapitałowe rozumie się fundusze inwestycyjne oraz fundusze zagraniczne, o których mowa w przepisach o funduszach inwestycyjnych, oraz ubezpieczeniowe fundusze kapitałowe działające na podstawie przepisów ustawy o działalności ubezpieczeniowej, z wyjątkiem funduszy emerytalnych, o których mowa w przepisach o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych (w art. 5a pkt 14 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Przepis art. 24 ust. 15 ustawy jest więc przepisem szczególnym, który znajdzie zastosowanie w każdym przypadku, kiedy zawarta umowa ubezpieczenia wiąże się z inwestowaniem składki ubezpieczeniowej w fundusze kapitałowe. Ta okoliczność wyłącza również prawo do skorzystania ze zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Natomiast w myśl art. 52a ust. 1 pkt 3 tej ustawy zwalnia się od podatku dochodowego dochody z tytułu udziału w funduszach kapitałowych, o których mowa w art. 30a ust. 1 pkt 5, jeżeli dochody te są wypłacane podatnikowi na podstawie umów zawartych lub zapisów dokonanych przez podatnika przed dniem 1 grudnia 2001 r.; zwolnienie nie dotyczy dochodów uzyskanych w związku z przystąpieniem podatnika do programu oszczędzania z funduszem kapitałowym bez względu na formę tego programu - w zakresie dochodów z tytułu wpłat (wkładów) do funduszu dokonanych począwszy od 1 grudnia 2001 r., z zastrzeżeniem art. 21 ust. 1 pkt 58 i 59.

Z powyższego przepisu wynika, iż zwolnienie nie ma zastosowania do dochodów uzyskanych z tytułu udziału w funduszach kapitałowych, gdy dochody te pochodzą ze środków wpłaconych lub wniesionych wkładów do programu oszczędzania z funduszem inwestycyjnym od dnia 1 grudnia 2001 r., z zastrzeżeniem art. 21 ust. 1 pkt 58 i 59 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, bez względu na to, kiedy podatnik zawarł umowę lub dokonał zapisu. Zwolnienie to stosuje się jedynie do omawianych dochodów, gdy zarówno umowa lub zapis, jak również wpłata lub wkład były dokonane przed dniem 1 grudnia 2001 r. Wpłaty lub wkłady dokonane po tej dacie nie mogą być podstawą do zwolnienia z opodatkowania dochodów uzyskanych przez podatnika w związku z inwestowaniem w fundusze kapitałowe.

Jak wynika z opisanego wyżej stanu faktycznego umowa ubezpieczenia na życie została zawarta przez K. Oddział w RFN jako ubezpieczającego w dniu 2 listopada 1990 r. a wpłaty były dokonywane również i po dniu 1 grudnia 2001 r. Zdaniem wnioskodawcy, z uwagi na zawarcie umowy ubezpieczeniowej na życie w dniu 2 listopada 1990 r., a więc przed terminem określonym w art. 52a ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych tj. przez dniem 1 grudnia 2001 r., świadczenie wypłacone mu w grudniu 2012 r. z polisy ubezpieczeniowej stanowi dochód zwolniony od podatku dochodowego.

Aby jednak dochód mógł korzystać ze zwolnienia muszą być spełnione łącznie dwa warunki pozytywne: umowa winna być zawarta przez podatnika i zawarcie takiej umowy winno nastąpić przed dniem 1 grudnia 2001 r. Tymczasem w przedmiotowej sprawie umowy nie zawarł wnioskodawca, lecz jego pracodawca (Oddział w RFN). Powyższe oznacza, iż mimo że do zawarcia umowy doszło przed dniem 1 grudnia 2001 r., to nie został spełniony pierwszy z ww. warunków, albowiem umowa nie została zawarta przez podatnika - wnioskodawcę, tylko przez jego pracodawcę. Ponadto zauważyć należy, iż z przedmiotowego zwolnienia korzysta wyłącznie dochód uzyskany z tytułu udziału w funduszu inwestycyjnym pochodzący ze środków wpłaconych do funduszu przed dniem 1 grudnia 2001 r. Jak była o tym mowa wyżej, wpłaty dokonywane także po tej dacie wykluczają prawo do objęcia zwolnieniem dochodów z inwestowania w fundusze z tytułu tychże wpłat. Przedmiotowe zwolnienie uzależnione jest więc również od okresu, w którym dokonywane były wpłaty. Nawet w sytuacji, gdyby to wnioskodawca, a nie jego pracodawca zawarł umowę, co w przedmiotowej sprawie nie ma miejsca, wnioskodawca i tak nie miałby możliwości aby cały dochód uzyskany przez niego skorzystał, tak jak sugeruje, ze zwolnienia z opodatkowania, w przypadku dokonywania wpłat również po dniu 1 grudnia 2001 r.

W związku z powyższym dochód uzyskany przez wnioskodawcę podlega opodatkowaniu, a stanowisko wnioskodawcy uznaje się za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Do wniosku wnioskodawca dołączył dokument (umowę ubezpieczenia przetłumaczoną przez tłumacza przysięgłego). Należy jednak zauważyć, że wydając interpretacje w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do jego oceny; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez wnioskodawcę i jego stanowiskiem.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.