IBPBII/2/415-179/08/JG

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana przedstawione we wniosku z dnia 16 grudnia 2008 r. (data wpływu do tut. BKIP 22 grudnia 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży udziału w nieruchomości - jest nieprawidłowe.

W dniu 22 grudnia 2008 r. wpłynął do tut. Biura wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży udziału w nieruchomości.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Nieżyjący rodzice wnioskodawcy byli współwłaścicielami w #189; części działki oznaczonej nr 1574. Przedmiotowa działka była zabudowana domem jednorodzinnym, w którym mieszkali i od 1970 r. byli zameldowani na pobyt stały rodzice wnioskodawcy oraz jego rodzeństwo. Po śmierci rodziców tj. ojca w 2001 r. i matki w 2006 r. na podstawie dziedziczenia testamentowego Sąd Rejonowy prawomocnymi postanowieniami z dnia 25 lipca 2003 r. i z dnia 4 października 2006 r. o stwierdzeniu nabycia spadku po zamarłych rodzicach przyznał odpowiednie udziały w przedmiotowej nieruchomości czterem spadkobiercom tj. wnioskodawcy, jego siostrze, bratu oraz synowi siostry. Następnie na podstawie prawomocnego postanowienia Sądu Rejonowego dokonano zniesienia współwłasności przedmiotowej nieruchomości w ten sposób, że działkę oznaczoną nr 1574 podzielono, jak podkreślił wnioskodawca zgodnie z prawomocną decyzją Burmistrza Miasta i Gminy z dnia 9 sierpnia 2007 r. i zatwierdzonym geodezyjnym projektem podziału nieruchomości, na działki oznaczone nr 1574/1 i nr 1574/2. Działkę oznaczoną nr 1574/2 zabudowaną budynkiem mieszkalnym przyznano na współwłasność wnioskodawcy, jego siostrze, bratu i synowi siostry. Na podstawie aktu notarialnego z dnia 6 czerwca 2008 r. wnioskodawca oraz pozostali współwłaściciele zawarli umowę sprzedaży działki nr 1574/2 zabudowanej domem jednorodzinnym. Dochód jaki wnioskodawca uzyskał ze sprzedaży swojego udziału w przedmiotowej nieruchomości wyniósł 105.000,00 zł.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy wnioskodawca od uzyskanego dochodu ze sprzedaży nieruchomości powinien uiścić podatek dochodowy i w jakiej wysokości.

Zdaniem wnioskodawcy, powinien on być zwolniony z płacenia podatku od uzyskanego dochodu ze sprzedaży w 2008 r. swojego udziału w nieruchomości, gdyż na podstawie obowiązujących przepisów wolne od podatku dochodowego są przychody uzyskane ze sprzedaży nieruchomości i praw nabytych przed 1 stycznia 2007 r. Wnioskodawca podkreślił, że udział w nieruchomości nabył na podstawie dziedziczenia testamentowego tj. w chwili śmierci rodziców - ojca w 2001 r. oraz matki w 2006 r. Nadto uważa, że zwolnienie z podatku przysługuje mu także w ramach ulgi meldunkowej, gdyż na pobyt stały był zameldowany wiele lat tj. od 1970 do 1983 r.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) źródłem przychodu jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2 m.in.

Podkreślić należy, iż przepis art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy formułuje generalną zasadę, że sprzedaż nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Tym samym jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości jej części lub udziału w nieruchomości nastąpiło po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie - nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym przychód uzyskany ze sprzedaży nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

W przypadku nabycia nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości w drodze spadku pięcioletni termin, o którym mowa powyżej winien być liczony od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło otwarcie spadku czyli śmierć spadkodawcy.

Ustawą z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 217, poz. 1588) zmieniono zasady opodatkowania przychodów z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w cytowanym wyżej art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w ten sposób, że zgodnie z art. 7 ust. 1 tej ustawy do przychodu (dochodu) z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nabytych lub wybudowanych (oddanych do użytkowania) do dnia 31 grudnia 2006 r. stosuje się zasady określone w ww. ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym przed 1 stycznia 2007 r. Oznacza to zarazem, iż nowe zasady opodatkowania mają zastosowanie do dochodów uzyskanych z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw nabytych po 1 stycznia 2007 r.

Wobec wyżej powołanych regulacji ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w przedstawionym stanie faktycznym, dla zastosowania zasad opodatkowania przychodów z odpłatnego zbycia udziału w nieruchomości istotne znaczenie ma data nabycia udziału w przedmiotowej nieruchomości i forma prawna jego nabycia a nie fakt zameldowania wnioskodawcy na pobyt stały.

Przepisy prawa w sposób jednoznaczny określają moment i podstawę nabycia udziału w nieruchomości.

W myśl art. 924 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku (art. 925 Kodeksu cywilnego). Oznacza to, iż z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego, a data śmierci spadkodawcy jest dniem nabycia spadku przez spadkobierców. Z kolei Sąd postanowieniem stwierdza jedynie fakt nabycia spadku przez spadkobiercę (art. 1025 § k.c.). Tak więc istotnym z punktu widzenia prawa podatkowego jest dzień otwarcia spadku, czyli data śmierci spadkodawcy.

Należy również zaznaczyć, że czym innym jest nabycie w spadku a czym innym nabycie w dziale spadku.

Z kolei zniesienie współwłasności stanowi instytucję prawa cywilnego, uregulowaną w art. 210 i 211 Kodeksu cywilnego. Zniesienie współwłasności polega na dokonaniu podziału rzeczy wspólnej należącej do wszystkich współwłaścicieli. W wyniku zniesienia współwłasności dochodzi tylko do nowego ukształtowania prawa własności poprzez odebranie temu prawu cechy wspólności. Podstawowym sposobem zniesienia współwłasności jest fizyczny podział rzeczy wspólnej, który następuje umową zniesienia współwłasności w drodze przyznania każdemu ze współwłaścicieli wyodrębnionej rzeczy wspólnej, a wielkość przyznanych części powinna odpowiadać wielkości udziału we współwłasności. Jeżeli więc udział w przedmiotowej nieruchomości powstałej w wyniku podziału jest zgodny z udziałem posiadanym przed zniesieniem współwłasności nie następuje nabycie podlegające opodatkowaniu, ponieważ w ten sposób nie ulega powiększeniu zarówno zakres dotychczasowego władztwa tej osoby nad rzeczą (nieruchomością), jak i stan jej majątku osobistego. Zniesienie współwłasności, w wyniku którego udział w nieruchomości nie zwiększył się, zmienia wyłącznie charakter własności Wobec tego zniesienie współwłasności nie stanowi nabycia rzeczy, ale wyłącznie wówczas, jeżeli mieści się w ramach udziału jaki przypadał byłym współwłaścicielom w rzeczy wspólnej i odbył się bez spłat i dopłat. Gdy w wyniku zniesienia współwłasności udział danej osoby ulega powiększeniu mamy do czynienia z nabyciem, gdyż zwiększa się stan jej majątku osobistego. Nie zmienia tego fakt, że zniesienia współwłasności dokonuje się bez spłat i dopłat. Jedynie jeżeli przy dokonaniu zniesienia współwłasności wystąpiło przysporzenie majątku ponad posiadany udział przed zniesieniem współwłasności oznacza to, że dla części nieruchomości nabytej w drodze zniesienia współwłasności dniem nabycia będzie dzień, w którym nastąpiło zniesienie współwłasności. Wobec powyższego dla celów podatku dochodowego bieg terminu pięcioletniego dla części udziału nieruchomości ponad udział we współwłasności należy liczyć od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie w drodze zniesienia współwłasności.

Z opisanego we wniosku stanu faktycznego wynika, że rodzice wnioskodawcy byli współwłaścicielami w #189; części działki nr 1574 zabudowanej domem jednorodzinnym. W 2001 r. nastąpiła śmierć ojca a w 2006 r. zmarła matka wnioskodawcy. Po śmierci rodziców udział w przedmiotowej nieruchomości przypadł czterem spadkobiercom tj. wnioskodawcy, jego siostrze, bratu i synowi siostry. Stwierdzenie nabycia spadku po obojgu zmarłych rodzicach zostało potwierdzone prawomocnymi postanowieniami Sądu z dnia 25 lipca 2003 r. oraz z 4 października 2006 r. Następnie dokonano zniesienia współwłasności przedmiotowej nieruchomości w ten sposób, że zgodnie z decyzją z dnia 9 sierpnia 2007 r. działka nr 1574 została podzielona na dwie działki tj. nr 1574/1 i nr 1574/2. Działka nr 1574/2 została przyznana na współwłasność wszystkim spadkobiercom tj. wnioskodawcy, jego siostrze, bratu i synowi siostry. W dniu 6 czerwca 2008 r. wnioskodawca wraz z pozostałymi współwłaścicielami dokonał sprzedaży przedmiotowej nieruchomości.

Istotą rozstrzygnięcia będzie ustalenie w jaki sposób nastąpiło zniesienie współwłasności tj. czy wartość działki jaką przyznano spadkobiercom tj. 1574/2 odpowiada wartości działki jaką przyznano pozostałym współwłaścicielom tj. 1574/1. Jeżeli wartość obu działek jest tożsama należy stwierdzić, że nabywając udział w działce 1574/2 wnioskodawca nie zwiększył swojego udziału w stosunku do udziału jaki nabył pierwotnie w drodze spadku.

Przenosząc powyższe uregulowania prawne na grunt rozpatrywanej sprawy mając na względzie ujęty we wniosku stan faktyczny sprawy stwierdzić należy, iż wnioskodawca prawo do udziału opisanej we wniosku nieruchomości nabył w określonych częściach ułamkowych odpowiednio w 2001 r. w drodze spadku po ojcu oraz w 2006 r. w drodze spadku po matce. Natomiast dokonana w przedstawionym stanie faktycznym czynność prawna zniesienia współwłasności przedmiotowej nieruchomości miała na celu zgodnie z decyzją z dnia 9 sierpnia 2007 r. jedynie fizyczny podział całej nieruchomości oznaczonej nr 1574, do której prawo w #189; części posiadali we współwłasności rodzice wnioskodawcy, a które to prawo po ich śmierci przypadło na rzecz ich spadkobierców. Oznacza to zatem, że w wyniku zniesienia współwłasności udział wnioskodawcy w przedmiotowej nieruchomości nabyty pierwotnie w spadku po zmarłych rodzicach nie uległ powiększeniu a tym samym nie doszło do nabycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wobec powyższego dochód jaki wnioskodawca uzyskał ze sprzedaży w 2008 r. swojego udziału w przedmiotowej nieruchomości nie stanowi podlegającego opodatkowaniu źródła przychodu o którym mowa w art. 10 pkt 8 lit. a) ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Bowiem sprzedaż w 2008 r. udziału w nieruchomości nabytej w 2001 r. w drodze spadku po ojcu nastąpiła po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego w którym nastąpiło jego nabycie tj. 2001 r. Natomiast przychód ze sprzedaży w 2008 r. udziału w nieruchomości nabytej w 2006 r. w drodze spadku po matce podlega zwolnieniu z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 32 lit. d) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2006 r. Stosownie bowiem do przepisu art. 21 ust. 1 pkt 32 lit. d) ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym do końca 2006 r. wolne od podatku dochodowego są przychody uzyskane ze sprzedaży nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) z zastrzeżeniem ust. 2 i 2a w całości, jeżeli ich nabycie nastąpiło w drodze spadku lub darowizny.

Gdyby jednak okazało się, że wartość udziału posiadanego przez wnioskodawcę po zniesieniu współwłasności była wyższa od wartości udziału posiadanego przed zniesieniem współwłasności, to powyższe rozstrzygniecie nie będzie miało zastosowania. Z chwilą zniesienia współwłasności doszłoby bowiem do zwiększenia majątku wnioskodawcy kosztem pozostałych współwłaścicieli (nie będących spadkobiercami) a zatem do nabycia w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy.

Jakkolwiek w przedstawionym we wniosku stanie faktycznym u wnioskodawcy nie powstanie obowiązek zapłaty podatku dochodowego z tytułu sprzedaży w 2008 r. swojego udziału w nieruchomości to argumentacja stanowiska wnioskodawcy co do braku obowiązku zapłaty podatku dochodowego jest nieprawidłowa. Wnioskodawca bowiem stoi na stanowisku, że powinien być zwolniony z płacenia podatku od uzyskanego dochodu ze sprzedaży w 2008 r. swojego udziału w nieruchomości, gdyż na podstawie obowiązujących przepisów wolne od podatku są przychody uzyskane ze sprzedaży nieruchomości i praw nabytych przed 1 stycznia 2007 r. Wnioskodawca podkreślił, że udział w nieruchomości nabył na podstawie dziedziczenia testamentowego tj. w chwili śmierci rodziców - ojca w 2001 r. oraz matki w 2006 r. A nadto uważa, że zwolnienie z podatku przysługuje mu także w ramach ulgi meldunkowej, gdyż na pobyt stały był zameldowany wiele lat tj. od 1970-1983 r.

Wyjaśnienia wymaga jednak fakt, iż w podatku dochodowym stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy o podatku dochodowego od osób fizycznych którego brzmienie w wyniku nowelizacji ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie uległo zmianie podlegającym opodatkowaniu źródłem przychodu jest odpłatne zbycie m.in. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości. Istotnym w przypadku sprzedaży nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości dla zastosowania zasad opodatkowania podatkiem dochodowym i związane z tym wszelkie zwolnienia podatkowe ma moment nabycia udziałów w nieruchomości i forma prawna ich nabycia. Ocena prawna skutków podatkowych w przypadku sprzedaży nieruchomości jest skonkretyzowana odrębnie dla nieruchomości nabytych do końca 2006 r. i wówczas w tym zakresie zastosowanie mają przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2006 r., a odrębnie dla nieruchomości nabytych po 1 stycznia 2007 r. czyli na podstawie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym po 1 stycznia 2007 r. W myśl obowiązujących do końca 2006 r. przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych sprzedaż nieruchomości, która nastąpiła przed upływem 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego w którym nastąpiło jej nabycie podlega opodatkowaniu 10% zryczałtowanym podatkiem dochodowym na podstawie art. 28 ust. 2 ww. ustawy, chyba że wystąpią warunki do zwolnienia z podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 32 ww. ustawy. Z kolei w myśl zasad obowiązujących po 1 stycznia 2007 r. sprzedaż nieruchomości dokonana przed upływem 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego w którym nastąpiło jej nabycie podlega opodatkowaniu 19% podatkiem dochodowym na podstawie art. 30e ww. ustawy, chyba że wystąpią warunki do zwolnienia z podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 126 ww. ustawy tzw. ulga meldunkowa. Przy czym przepis art. 21 ust. 1 pkt 126 ustawy podatkowej wprowadzający tzw. ulgę meldunkową ma moc obowiązującą dopiero od 1 stycznia 2007 r., co oznacza, iż reguluje wyłącznie opodatkowanie dochodów uzyskanych ze zbycia nieruchomości i praw nabytych po 31 grudnia 2006 r., a zatem w przedstawionym stanie faktycznym ten przepis nie ma w ogóle zastosowania, gdyż wnioskodawca udziały w przedmiotowej nieruchomości nabył odpowiednio w 2001 r. oraz w 2006 r. Wyklucza to zarazem możliwość zastosowania w opisanym stanie faktycznym przepisu dotyczącego ulgi meldunkowej.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.