IBPBII/2/415-1279/09/NG

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że Pana stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 15 grudnia 2009 r. (data wpływu do tut. Biura 28 grudnia 2009 r.), uzupełnionym w dniach 12 i 15 lutego, 26 marca oraz 08 i 13 kwietnia 2010 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie sposobu opodatkowania przychodu uzyskanego z tytułu otrzymanego odszkodowania za poczynione na nieruchomości nakłady - jest nieprawidłowe.

W dniu 28 grudnia 2009 r. do tut. Biura wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie sposobu opodatkowania przychodu uzyskanego z tytułu otrzymanego odszkodowania za poczynione na nieruchomości nakłady.

W związku z brakami formalnymi, pismem z dnia 3 lutego 2010 r. Znak: IBPBII/2/415-1279/09/NG oraz pismem z dnia 24 marca 2010 r. Znak: IBPBII/2/415-1279/09/NG wezwano do uzupełnienia wniosku. Uzupełnienia dokonano w dniach 12 i 15 lutego, 26 marca oraz 08 i 13 kwietnia 2010 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Na podstawie decyzji Prezydenta Miasta z dnia 4 kwietnia 2008 r. w sprawie przejęcia działek o łącznej powierzchni 62 m#61447;, w celu poszerzenia Gminnej drogi publicznej, wnioskodawcy zostało na podstawie umowy ugody z dnia 4 września 2008 r. wypłacone odszkodowanie za przedmiotowe nieruchomości w wysokości 1 550,00 zł.

Na nieruchomościach tych zostały nieoszacowane nakłady w postaci ogrodzenia drewnianego, ogrodzenia z prętów stalowych i kątownika, słupków betonowych oraz betonowej podmurówki, wykonane ok. 8 lat temu. Na ww. działkach znajdowało się również 20 letnie drzewo daglezja, 15 letnie tuje oraz inne nasadzenia wieloletnie (byliny).

Wnioskodawca w dniu 25 lutego 2009 r. złożył wniosek o wypłatę odszkodowania z tytułu nakładów poniesionych na przedmiotowej działce wywłaszczonej przez Prezydenta Miasta.

W dniu 15 kwietnia 2009 r. Prezydent Miasta zlecił wycenę przedmiotowych nakładów. Wartość odtworzeniowa nakładów szacunkowych z dnia 6 lipca 2009 r. wyniosła 5 790,00 zł.

W dniu 12 sierpnia 2009 r. w Urzędzie Miasta została zawarta ugoda pomiędzy Urzędem Miasta a wnioskodawcą. Powyższa umowa została zawarta w celu ustalenia wysokości odszkodowania za nakłady poniesione na nieruchomościach przejętych przez Gminę po gminną drogę.

Na podstawie przedmiotowej umowy-ugody w dniu 30 sierpnia 2009 r. Urząd Miasta dokonał wypłaty odszkodowania za nakłady na przedmiotowych nieruchomościach w kwocie 5 790,00 zł.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy przedmiotowa kwota odszkodowania za nakłady na nieruchomości podlega opodatkowaniu.

Zdaniem wnioskodawcy, od otrzymanej kwoty odszkodowania nie powinien być naliczony podatek. Kwota odszkodowania nie stanowi dla wnioskodawcy żadnego dochodu, ponieważ środki zostaną w całości przeznaczone na odtworzenie stanu poprzedniego.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje.

Zgodnie z brzmieniem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają zatem wszelkie dochody osiągane przez podatnika, z wyjątkiem tych dochodów, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione z podatku, bądź od których zaniechano poboru podatku, w drodze rozporządzenia wydanego przez Ministra Finansów.

W myśl art. 11 ust. 1 tejże ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym, wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

Z literalnego brzmienia powołanego przepisu jednoznacznie wynika, iż nie wszystkie odszkodowania otrzymywane przez osoby fizyczne są wolne od podatku dochodowego. Ze zwolnienia bowiem korzystają jedynie te odszkodowania, których prawo do otrzymania wynika wprost z przepisów ustawy lub aktów wykonawczych, z wyjątkiem wyłączenia ze zwolnienia wolą ustawodawcy. I tak stosownie do uregulowania zawartego w art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z przedmiotowego zwolnienia wyłączone zostały odszkodowania wynikające z zawartych umów i ugód innych niż ugody sądowe.

Jednocześnie przepis art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy stanowi, iż wolne od podatku są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

Wskazać należy, jeśli chodzi o pkt 3b omawianego przepisu, iż na gruncie wykładni stosowanej w prawie podatkowym przyjęło się, że przez określenie "inne" rozumie się odszkodowania (zadośćuczynienia), których wprost nie wymieniono w katalogu zwolnień podatkowych. Będą to przede wszystkim odszkodowania (zadośćuczynienia) inne niż te, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, jednakże koniecznym jest aby to inne odszkodowanie (zadośćuczynienie) otrzymane zostało na mocy wyroku lub ugody sądowej.

Natomiast w myśl art. 21 ust. 1 pkt 29 ww. ustawy, wolne od podatku dochodowego są przychody uzyskane z tytułu odszkodowania wypłacanego stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami lub z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie oraz z tytułu sprzedaży nieruchomości w związku z realizacją przez nabywcę prawa pierwokupu, stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami; nie dotyczy to przypadków, gdy właściciel nieruchomości, o której mowa w zdaniu pierwszym, nabył jej własność w okresie 2 lat przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego bądź odpłatnym zbyciem nieruchomości za cenę niższą o co najmniej 50% od wysokości uzyskanego odszkodowania lub ceny zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie lub w związku z realizacją prawa pierwokupu.

Jak wynika z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wnioskodawca w 2008 r. otrzymał odszkodowanie z tytułu wywłaszczenia nieruchomości w celu budowy drogi publicznej. Jednakże, z uwagi na fakt, iż na wywłaszczonych działkach znajdowały się nieoszacowane nakłady, wnioskodawca w 2009 r. zwrócił się do Prezydenta Miasta o odszkodowanie za nakłady, które poniósł na przedmiotowej nieruchomości. W dniu 12 sierpnia 2009 r. doszło do zawarcia ugody pozasądowej, na mocy której gmina wypłaciła wnioskodawcy stosowne odszkodowanie za poniesione przez niego nakłady na wywłaszczonej nieruchomości.

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, iż wypłacone w 2009 r. odszkodowanie za poniesione nakłady na uprzednio wywłaszczonej nieruchomości, które zostały przyznane na podstawie ugody pozasądowej będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, gdyż nie może być objęte żadnym z cyt. powyżej zwolnień. Odszkodowanie, które otrzymał wnioskodawca nie jest odszkodowaniem, którego zasady ustalania wynikają wprost ze stosownych przepisów prawa, a ponadto zostało otrzymane na podstawie ugody pozasądowej.

Przedmiotowe odszkodowanie nie zostało również przewidziane przepisami ustawy o gospodarce nieruchomościami. Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika bowiem, że wnioskodawca otrzymał najpierw (w dniu 4 września 2008 r.) odszkodowanie za wywłaszczoną nieruchomość na podstawie przepisów ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn. Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603 z późn. zm.), a następnie w 2009 r. zwrócił się z wnioskiem o odszkodowanie z tytułu nakładów, które poniósł na wywłaszczonej nieruchomości. Odszkodowanie za nakłady zostało wypłacone na podstawie podpisanej z Urzędem Miasta ugody. Zatem z uwagi na fakt, iż przedmiotowe odszkodowanie zostało ustalone na podstawie ugody zawartej przez wnioskodawcę i Urząd Miasta, a nie na podstawienie ustawy o gospodarce nieruchomościami, nie będzie korzystało ze zwolnienia wynikającego z art. 21 ust. 1 pkt 29) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Tym samym nie można zgodzić się ze stanowiskiem Wnioskodawcy, iż "Kwota odszkodowania nie stanowi dla wnioskodawcy żadnego dochodu, ponieważ środki zostaną w całości przeznaczone na odtworzenie stanu poprzedniego". Zgodnie bowiem z generalną zasadą, wyrażoną w cyt. wyżej art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Przychód jaki wnioskodawca otrzymał z tytułu przedmiotowego odszkodowania należy potraktować jako przychód z tzw. "innych źródeł", o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nie należące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nie znajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Użyte w tym przepisie słowo "w szczególności" oznacza, iż podana definicja zawiera otwarty katalog przychodów z innych źródeł, w którym mieszczą się również środki jakie Wnioskodawczyni uzyska od gminy.

Stosownie zaś do art. 42a ustawy, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne mniemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52 i art. 52a oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów (PIT-8C), i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2, urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.

Od przychodów z innych źródeł podmiot, który je wypłacił nie pobiera zaliczki na podatek dochodowy. Oznacza to, że przychody te podatnik sam musi wykazać w zeznaniu rocznym i je opodatkować. Nadmienić przy tym należy, iż właściwy jest w takim przypadku formularz PIT-36 - przeznaczony nie tylko dla przedsiębiorców, ale również i osób, którym płatnik nie pobrał zaliczki na podatek (w przypadku osób uzyskujących przychody ze stosunku pracy nie składa się wówczas odrębnego zeznania na formularzu PIT-37, całość dochodów należy rozliczyć w PIT-36).

Podsumowując, w oparciu o powyższe przepisy prawa należy stwierdzić, iż otrzymana przez wnioskodawcę kwota odszkodowania z tytułu nakładów przez niego poniesionych na wywłaszczonych nieruchomościach stanowi przychód z innych źródeł i podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych na zasadach ogólnych. Tym samym stanowisko wnioskodawcy należy uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.