IBPBII/2/415-1272/13/ŁCz

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z 27 grudnia 2013 r. (data otrzymania 30 grudnia 2013 r.), uzupełnionym 12 i 25 lutego oraz 27 marca 2014 r. o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży lokalu mieszkalnego - jest nieprawidłowe.

W dniu 30 grudnia 2013 r. otrzymano ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży lokalu mieszkalnego.

W związku z brakami formalnymi stwierdzonymi we wniosku, pismami z 30 stycznia, 14 lutego, 13 marca 2014 r. Znak: IBPB II/2/415-1272/13/ŁCz wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku. Uzupełnień dokonano 12 i 25 lutego oraz 27 marca 2014 r.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca jest po rozwodzie. W dniu 10 kwietnia 2013 r. nastąpił sądowy podział majątku.

Przedmiotem podziału majątku wspólnego było:

* spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego wraz z wkładem mieszkaniowym o wartości 166 000,00 zł,

* samochód osobowy o wartości 2 000,00 zł,

* nasadzenia, altanka, szklarnia na nieruchomości o wartości 11 300,00 zł.

Oprócz powyższego w skład majątku wspólnego wchodziła książeczka PKO o wartości 14 000,00 zł oraz kredyt na dopłatę do wkładu mieszkaniowego o wartości 29 716,00 zł jednak nie były one przedmiotem rozważań przez Sąd. Ponadto Wnioskodawca wskazał, że do majątku wspólnego wniósł mieszkanie spółdzielcze z całkowitym wkładem 24 000,00 zł.

W wyniku podziału majątku wspólnego Wnioskodawca otrzymał spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego wraz z wkładem mieszkaniowym z obowiązkiem spłaty w terminie 1 roku od daty uprawomocnienia się wyroku Sądu na rzecz byłego współmałżonka kwoty 61 407,57 zł, a były małżonek ponadto otrzymał samochód warty 2 000,00 zł oraz zagospodarowaną działkę wartą 11 300,00 zł.

Wnioskodawca 19 czerwca 2013 r. przekształcił spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego w odrębną własność. Jako że Wnioskodawca nie dysponował środkami na spłatę byłego małżonka to sprzedał w styczniu 2014 r. mieszkanie za kwotę 193 000,00 zł. Za powyższą kwotę Wnioskodawca zakupił mniejsze i tańsze mieszkanie za kwotę 123 000,00 zł. Dodatkowo pokrył koszty przeprowadzki i urządził nowe mieszkanie. Koszty pośrednictwa, spłata mieszkania, mieszkanie i przeprowadzka wraz z kosztami notarialnymi przewyższają uzyskaną kwotę ze sprzedaży mieszkania.

W związku z powyższym stanem faktycznym zadano następujące pytanie:

Jak rozliczyć podatek dochodowy od osób fizycznych z uwzględnieniem zasądzonej kwoty spłaty.

Zdaniem Wnioskodawcy, uzyskana kwota ze sprzedaży mieszkania nie jest dochodem Wnioskodawcy, gdyż musi przekazać byłemu małżonkowi kwotę spłaty zasądzoną wyrokiem sądowym. Wnioskodawca nie powinien płacić podatku dochodowego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) - podlegającym opodatkowaniu źródłem przychodu jest, z zastrzeżeniem ust. 2, odpłatne zbycie:

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

W świetle powyższego przepisu każda czynność prawna, której przedmiotem jest odpłatne zbycie nieruchomości lub praw wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) ustawy stanowi źródło przychodów w rozumieniu tego przepisu, jeżeli zostanie dokonana w określonym czasie tj. przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie i nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że 10 kwietnia 2013 r. nastąpił sądowy podział majątku dorobkowego. W skład majątku wchodziło spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego wraz z wkładem mieszkaniowym o wartości 166 000,00 zł, samochód osobowy o wartości 2 000,00 zł, nasadzenia, altanka, szklarnia na nieruchomości o wartości 11 300,00 zł. W wyniku podziału majątku wspólnego Wnioskodawca otrzymał spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego wraz z wkładem mieszkaniowym z obowiązkiem spłaty na rzecz byłego małżonka na kwotę 61 407,57 zł, a były małżonek ponadto otrzymał samochód warty 2 000,00 zł oraz zagospodarowaną działkę wartą 11 300,00 zł.

Po przekazaniu mieszkania Wnioskodawca wystąpił do Spółdzielni Mieszkaniowej z wnioskiem o przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu w odrębną własność lokalu, co zostało dokonane 19 czerwca 2013 r.

Sprzedaż lokalu mieszkalnego nastąpiła w styczniu 2014 r. za kwotę 193 000,00 zł.

Podkreślić należy, że spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, z którego ustanowieniem wiąże się uiszczenie wkładu mieszkaniowego - w myśl art. 9 ust. 3 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 1222) - jest prawem niezbywalnym, nie przechodzi na spadkobierców i nie podlega egzekucji. Skoro zatem ww. prawo jest niezbywalne, to nie można mówić o jego nabyciu ani zbyciu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy. Osoby zamieszkujące w takich mieszkaniach jedynie je użytkują, nie posiadają do nich tytułu własności. Tym samym 5-letni termin określony w przywołanym przepisie może być liczony jedynie od nabycia prawa zbywalnego, np. przekształcenia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego w odrębną własność lokalu mieszkalnego, co w niniejszej sprawie nastąpiło w 19 czerwca 2013 r.

Biorąc pod uwagę powyższe rozważania należy stwierdzić, że dokonane w 2014 r. odpłatne zbycie lokalu mieszkalnego podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, z uwagi na brak upływu pięcioletniego terminu, o którym mowa w przywołanym wyżej art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy. Oceniając skutki podatkowe sprzedaży ww. lokalu należy zastosować przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2009 r. Ustawą z dnia 6 listopada 2008 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 209, poz. 1316 z późn. zm.) zmieniono m.in. zasady opodatkowania przychodów z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nowe zasady opodatkowania - w myśl art. 14 ustawy zmieniającej - mają zastosowanie do uzyskanych dochodów (poniesionej straty) od 1 stycznia 2009 r.

I tak w myśl art. 30e ust. 1 i art. 45 ust. 4 pkt 4 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2009 r. - od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c), podatek dochodowy wynosi 19% podstawy obliczenia podatku i jest płatny w terminie złożenia zeznania za rok podatkowy, w którym nastąpiło odpłatne zbycie. Zgodnie z art. 30e ust. 2 ww. ustawy - podstawą obliczenia podatku, jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonym zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw. Przy czym przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia (art. 19 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Pojęcie kosztów odpłatnego zbycia nie zostało przez ustawodawcę zdefiniowane w ustawie, należy zatem stosować językowe rozumienie tego wyrażenia, zgodnie z którym za koszty odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych uważa się wszystkie wydatki poniesione przez zbywającego, które są konieczne, aby transakcja zbycia mogła dojść do skutku (wszystkie niezbędne wydatki bezpośrednio związane z tą czynnością, np. koszty wyceny nieruchomości przez rzeczoznawcę majątkowego, prowizje pośredników, koszty ogłoszeń w prasie związanych z zamiarem odpłatnego zbycia nieruchomości.

Natomiast koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c), z zastrzeżeniem ust. 6d, stanowią udokumentowane koszty nabycia lub udokumentowane koszty wytworzenia, powiększone o udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania (art. 22 ust. 6c ww. ustawy).

W myśl art. 30e ust. 4 ww. ustawy - po zakończeniu roku podatkowego podatnik jest obowiązany w zeznaniu podatkowym, o którym mowa w art. 45 ust. 1a pkt 3 (PIT-39), wykazać:

Mając na uwadze przywołane wyżej przepisy oraz przedstawiony we wniosku stan faktyczny stwierdzić należy, że do kosztów uzyskania przychodów z odpłatnego zbycia lokalu mieszkalnego, o których mowa w art. 22 ust. 6c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zaliczyć można wkład mieszkaniowy wniesiony w celu uzyskania spółdzielczego lokatorskiego prawa do tego lokalu, który po podziale majątku wspólnego małżonków przypadł w całości Wnioskodawcy. Wkład mieszkaniowy przypisany w całości Wnioskodawcy będzie bowiem wydatkiem na nabycie lokalu mieszkalnego.

Stwierdzić równocześnie należy, że dokonana spłata na rzecz byłego małżonka nie stanowi dla Wnioskodawcy kosztu uzyskania przychodu ze sprzedaży. Wnioskodawca nie ma możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów z tytułu odpłatnego zbycia lokalu mieszkalnego wydatków związanych ze spłatą na rzecz byłego małżonka, gdyż nabycie własności lokalu mieszkalnego nie nastąpiło w drodze podziału majątku dorobkowego, ale w drodze przeniesienia przez spółdzielnię mieszkaniową własności na rzecz osoby, której przysługiwało spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu, czyli na rzecz Wnioskodawcy. Własność zbywanego lokalu nigdy nie należała do małżonka Wnioskodawcy. To oznacza, że spłata na rzecz byłego małżonka nie nastąpiła w celu nabycia od niego udziału w lokalu, gdyż udziału w lokalu małżonek nie miał. Posiadał on jedynie prawo do udziału we wkładzie mieszkaniowym. Lokal nabył dopiero Wnioskodawca samodzielnie po podziale majątku dorobkowego 19 czerwca 2013 r. W takiej sytuacji za koszty nabycia lokalu mieszkalnego, o których mowa w art. 22 ust. 6c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, należy uznać nie tylko koszty poniesione w związku z przeniesieniem własności lokalu mieszkalnego przez spółdzielnię, ale również wkład mieszkaniowy wniesiony w celu uzyskania spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, w całości.

Spłata dokonana przez Wnioskodawcę na rzecz byłego małżonka jest wydatkiem Wnioskodawcy dokonanym z tytułu podziału majątku wspólnego małżonków w wyniku ustania małżeńskiej wspólności majątkowej. Jest to osobiste zobowiązanie wobec byłego małżonka a nie wydatek na nabycie własności.

To, że Wnioskodawca sprzedał lokal mieszkalny aby uregulować zobowiązanie wobec byłego małżonka nie daje mu jeszcze prawa do pomniejszenia sobie przychodu ze sprzedaży o to zobowiązanie. Wyjaśnić bowiem należy, że w niniejszej sprawie nie można wiązać nabycia własności lokalu mieszkalnego ze spłatą dokonaną na rzecz byłego małżonka. W wyniku podziału majątku dorobkowego Wnioskodawca nabył wkład mieszkaniowy uiszczony w celu nabycia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego. Zatem podział majątku dorobkowego nie był bezpośrednio związany z nabyciem własności lokalu mieszkalnego. Własność opisanego lokalu Wnioskodawca nabył dopiero 19 czerwca 2013 r. w konsekwencji przekształcenia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego w odrębną własność.

Wyjaśnić należy, że podatnicy z różnych względów sprzedają swoje nieruchomości. Jednym z powodów jest z pewnością chęć uregulowania z uzyskanych środków zobowiązań jakie na nich ciążą. Każdy podatnik ma prawo zadysponowania przychodem w wybrany przez siebie sposób. Nie może być jednak tak, że spłata zobowiązań daje prawo do zmniejszania sobie uzyskanego ze sprzedaży przychodu. Takiego prawa nie przewidują bowiem przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Stąd uregulowanie zobowiązań wobec byłego małżonka nie jest dla Wnioskodawcy ani kosztem odpłatnego zbycia, ani kosztem uzyskania przychodu. Wnioskodawca miał zobowiązanie uregulować ze swojego majątku i nie jest istotne skąd pozyskał środki na jego zapłatę. Spłata dokonana przez Wnioskodawcę na rzecz byłego małżonka z tytułu podziału majątku wspólnego małżonków nie ma nic wspólnego z ceną nabycia lokalu mieszkalnego ani tym bardziej nie jest nakładem na nieruchomość.

W świetle powyższego wyjaśnienia stanowisko Wnioskodawcy uznać należało za nieprawidłowe, bowiem z tytułu dokonanej sprzedaży ciąży na Wnioskodawcy obowiązek rozliczenia podatku dochodowego, gdyż opisana sprzedaż stanowi źródło przychodu. Wnioskodawca może pomniejszyć przychód uzyskany z odpłatnego zbycia lokalu mieszkalnego o wartość wkładu mieszkaniowego, który po podziale majątku wspólnego małżonków przypadł w całości Wnioskodawcy, gdyż to ów wkład stanowi wydatek na nabycie mieszkania własnościowego. Nie może jednak pomniejszyć przychodu o wartość spłaty dokonanej na rzecz byłego małżonka, gdyż jest to jedynie osobiste zobowiązanie Wnioskodawcy.

Do wniosku Wnioskodawca dołączył plik dokumentów. Należy jednak zauważyć, że wydając interpretacje w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest zobowiązany ani uprawniony do ich oceny; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez Wnioskodawcę i jego stanowiskiem.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie - w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.