IBPBII/2/415-1264/11/JG

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że Pana stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 16 listopada 2011 r. (data wpływu do tut. Biura 18 listopada 2011 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych m.in. w zakresie skutków podatkowych umorzenia akcji spółki komandytowo-akcyjnej bez wynagrodzenia (pytanie oznaczone we wniosku nr 1) - jest prawidłowe.

W dniu 18 listopada 2011 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych m.in. w zakresie skutków podatkowych umorzenia akcji spółki komandytowo-akcyjnej bez wynagrodzenia.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca zamierza nabyć akcje w polskiej spółce komandytowo-akcyjnej. Możliwe jest również, że akcje w spółce komandytowo-akcyjnej nabędzie spółka osobowa, w której wnioskodawca jest wspólnikiem. W konsekwencji wnioskodawca posiadać będzie akcje w spółce komandytowo-akcyjnej bezpośrednio lub pośrednio jako wspólnik spółki osobowej.

Wnioskodawca nie wyklucza w przyszłości umorzenia akcji w spółce komandytowo-akcyjnej zarówno tych, które posiadać będzie bezpośrednio oraz tych, które posiadać będzie spółka osobowa, w której jest wspólnikiem. Umorzenie może zostać przeprowadzone bez wynagrodzenia, zgodnie z art. 359 oraz art. 360 Kodeksu spółek handlowych.

W świetle tych przepisów, za zgodą wspólnika umorzenie akcji może nastąpić bez wynagrodzenia.

Umorzenie może być też przeprowadzone za wypłatą wynagrodzenia równego nominalnej wartości umarzanych akcji, przy czym wartość ta będzie niższa od rynkowej wartości umarzanych akcji.

Po przeprowadzeniu umorzenia akcjonariuszem spółki komandytowo-akcyjnej może pozostać fundusz inwestycyjny z siedzibą na terytorium Unii Europejskiej, w którym wnioskodawca posiadać będzie certyfikaty inwestycyjne lub, w którym certyfikaty inwestycyjne obejmie spółka osobowa z siedzibą na terytorium Unii Europejskiej, w kapitale której wnioskodawca posiadać będzie udział w sposób bezpośredni lub pośredni.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy umorzenie akcji w spółce komandytowo-akcyjnej bez wynagrodzenia, spowoduje po stronie wnioskodawcy powstanie dochodu w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (pytanie oznaczone we wniosku nr 1).

Zdaniem wnioskodawcy, w związku z nieodpłatnym umorzeniem akcji w spółce komandytowo-akcyjnej nie powstanie dochód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.), za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się należne choćby faktycznie nie zostały otrzymane przychody z odpłatnego zbycia papierów wartościowych.

W zakresie definicji papierów wartościowych przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych odsyłają do przepisów ustawy o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. Nr 183, poz. 1538 z późn. zm.). Zgodnie z przepisami tej ustawy (art. 3 pkt 1 lit. a), akcje są zaliczane do papierów wartościowych. Nie ma przy tym znaczenia czy akcje dotyczą spółki akcyjnej, czy też spółki komandytowo-akcyjnej.

Zgodnie z powołanym wyżej przepisem ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za przychód uważa się należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, przychody z odpłatnego zbycia papierów wartościowych.

Z powyższego przepisu wynika, że uznanie, iż w danej sytuacji powstaje przychód ze zbycia papierów wartościowych, wymaga stwierdzenia, że jest to przychód należny. W sytuacji zaś, gdy umorzenie akcji przeprowadzane jest bez wynagrodzenia przychód należny nie powstaje. Innymi słowy podatnik, którego akcje umarzane są w trybie, który nie przewiduje wypłaty wynagrodzenia, nie ma tytułu prawnego do uzyskania wypłaty wynagrodzenia. Tym samym stwierdzić należy, iż nie dochodzi do powstania przychodu, który można byłoby określić jako przychód należny.

Jednocześnie należy zwrócić uwagę, iż przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie określają sytuacje, w których pomimo braku określenia wynagrodzenia za świadczenie podatnika, po stronie podatnika dochodzi do powstania przychodu. Sytuacja taka określona została w art. 16 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym do końca 2008 r. Zgodnie z tym przepisem, co do zasady po stronie podatnika dochodzi do powstania przychodu w sytuacji nieodpłatnego udostępnienia nieruchomości. Wysokość tego przychodu określana jest w wysokości czynszu, jaki mógłby zostać pobrany, gdyby zawarta została umowa najmu albo umowa dzierżawy nieruchomości.

Skoro przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie przewidują analogicznej regulacji w przypadku nieodpłatnego zbycia akcji celem ich umorzenia stwierdzić należy, że jeżeli umorzenie akcji zgodnie z przepisami Kodeksu spółek handlowych przeprowadzane jest bez wypłaty wynagrodzenia, po stronie podatnika zbywającego akcje nie dojdzie do powstania przychodu. Brak jest bowiem przepisu, który by określał wysokość takiego przychodu.

Następnie należy zwrócić uwagę, iż na gruncie art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a) opodatkowaniu podlegają przychody z tytułu odpłatnego zbycia papierów wartościowych. Zgodnie z wcześniejszymi wyjaśnieniami, umorzenie akcji ma nastąpić nieodpłatnie. Brak wynagrodzenia wynikać będzie z zastosowania trybu przewidzianego w przepisach Kodeksu spółek handlowych. Wobec braku określenia wynagrodzenia za umarzane udziały w omawianej sytuacji nie wystąpi warunek odpłatności, o którym mowa we wspomnianym przepisie.

Dodatkowo należy wskazać, iż w opisanej sytuacji nie znajdzie zastosowania art. 19 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wynika to również z faktu, iż w przypadku dobrowolnego umorzenia udziałów/akcji bez wynagrodzenia podobnie jak i w przypadku umorzenia za wynagrodzeniem przepisy Kodeksu spółek handlowych nie posługują się pojęciem ceny. Nie jest więc możliwe odpowiednie zastosowanie art. 19 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który to przepis pojęciem ceny się posługuje.

Wnioskodawca wskazał, iż na fakt ten zwrócił uwagę Minister Finansów w piśmie z dnia 18 lutego 2003 r. (LK-399/LM/BG/2003). Zgodnie z wyrażonym w tym piśmie poglądem "W przypadku, określonego w art. 199 Kodeksu spółek handlowych, nabycia od wspólnika udziałów przez spółkę w celu ich umorzenia występuje wynagrodzenie. Termin "wynagrodzenie" nie jest tożsamy z ceną. Użycie w art. 199 § 2 Kodeksu spółek handlowych terminu "wynagrodzenie" świadczy, iż na gruncie tego przepisu nie chodzi o sprzedaż w rozumieniu art. 535 Kodeksu cywilnego".

Na poparcie swojego stanowiska wnioskodawca powołuje:

* interpretację indywidualną wydaną przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach w imieniu Ministra Finansów z dnia 2 listopada 2010 r., Znak: IBPBII/2/423-20/10/AK,

* interpretację indywidualną wydaną przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach w imieniu Ministra Finansów z dnia 18 czerwca 2010 r., Znak: IBPBII/2/415-390/10/HS.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Niniejsza interpretacja zawiera ocenę stanowiska wnioskodawcy w zakresie dotyczącym skutków podatkowych umorzenia akcji spółki komandytowo-akcyjnej bez wynagrodzenia (pytanie oznaczone we wniosku nr 1). W zakresie skutków podatkowych dobrowolnego lub przymusowego umorzenia akcji spółki komandytowo-akcyjnej za wynagrodzeniem (pytanie oznaczone we wniosku nr 2) została wydana odrębna interpretacja.

Spółka komandytowo-akcyjna, zaliczana jest do osobowych spółek handlowych, których ustrój i zasady funkcjonowania określają przepisy ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 94, poz. 1037 z późn. zm.). Zgodnie z art. 125 Kodeksu, spółka komandytowo-akcyjna ma na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą, w której wobec wierzycieli za zobowiązania spółki co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczenia (komplementariusz), a co najmniej jeden wspólnik jest akcjonariuszem. Stosownie do art. 126 § 1 Kodeksu, w sprawach nieuregulowanych, do spółki komandytowo-akcyjnej stosuje się:

Z powyższego odwołania wynika, że do umorzenia akcji spółki komandytowo-akcyjnej należy odpowiednio zastosować przepisy art. 359 oraz art. 360 Kodeksu spółek handlowych dotyczące umorzenia akcji w spółce akcyjnej.

Zgodnie z przepisem art. 359 § 1 i § 2 Kodeksu spółek handlowych akcje mogą być umorzone w przypadku, gdy statut spółki tak stanowi. Akcja może być umorzona albo za zgodą akcjonariusza w drodze jej nabycia przez spółkę (umorzenie dobrowolne), albo bez zgody akcjonariusza (umorzenie przymusowe). Umorzenie dobrowolne nie może być dokonane częściej niż raz w roku obrotowym. Przesłanki tryb przymusowego umorzenia określa statut. Umorzenie akcji wymaga uchwały Walnego Zgromadzenia. Uchwała powinna określać w szczególności podstawę prawną umorzenia, wysokość wynagrodzenia przysługującego akcjonariuszowi akcji umorzonych bądź uzasadnienie umorzenia akcji bez wynagrodzenia oraz sposób obniżenia kapitału zakładowego. Umorzenie przymusowe następuje za wynagrodzeniem, które nie może być niższe od wartości przypadających na akcję aktywów netto, wykazanych w sprawozdaniu finansowym za ostatni rok obrotowy, pomniejszonych o kwotę przeznaczoną do podziału między akcjonariuszy.

Z powyższego wynika, że umorzenie akcji co do zasady odbywa się za wynagrodzeniem. Jednak w ramach umorzenia dobrowolnego dopuszcza się umorzenie nieodpłatne. Tryb umorzenia ma istotne znaczenie dla podatku dochodowego od osób fizycznych. Na gruncie tego podatku umorzenie dobrowolne i przymusowe traktowane są zgoła odmiennie. W przypadku umorzenia dobrowolnego akcji dochodzi najpierw do zbycia tychże akcji przez akcjonariusza, a dopiero w drugiej kolejności do ich umorzenia przez spółkę.

Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.), za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, przychody z odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną oraz papierów wartościowych.

W zakresie definicji papierów wartościowych przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych odsyłają do przepisów ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 211, poz. 1384). Zgodnie z przepisami art. 3 pkt 1 lit. a) tej ustawy, akcje są zaliczane do papierów wartościowych. Nie ma przy tym znaczenia czy akcje dotyczą spółki akcyjnej, czy też spółki komandytowo-akcyjnej.

Zgodnie z powołanym wyżej przepisem ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za przychód uważa się należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane przychody z odpłatnego zbycia papierów wartościowych.

Z powyższego przepisu wynika, że uznanie, iż w danej sytuacji powstaje przychód ze zbycia papierów wartościowych, wymaga stwierdzenia, że jest to przychód należny. W sytuacji zaś, gdy umorzenie akcji przeprowadzane jest bez wynagrodzenia, przychód należny nie powstaje. Innymi słowy podatnik, którego akcje umarzane są w trybie, który nie przewiduje wypłaty wynagrodzenia, nie ma tytułu prawnego do uzyskania wypłaty wynagrodzenia. Tym samym stwierdzić należy, iż nie dochodzi do powstania przychodu, który można byłoby określić jako przychód należny.

Zgodnie z art. 17 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przy ustalaniu wartości przychodów, o których mowa w ust. 1 pkt 4 lit. c), pkt 6, 7, 9 i 10, stosuje się odpowiednio przepisy art. 19. Przepisy art. 19 ust. 1 ww. ustawy stanowi z kolei, że przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej w wysokości wartości rynkowej. W omawianej sytuacji nie znajdą zastosowania przepisy art. 19 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych dotyczące szacowania ceny. Przepisy te odwołują się bowiem do szacowania przychodu podatnika w sytuacji, gdy w danej transakcji występuje cena sprzedaży. W przypadku zaś umorzenia akcji przepisy Kodeksu spółek handlowych nie posługują się terminem "cena", lecz terminem "wynagrodzenie". Podkreślić należy, iż termin "wynagrodzenie" nie jest tożsamy z pojęciem "ceny". Skoro przepisy Kodeksu spółek handlowych dopuszczają możliwość umorzenia akcji bez wynagrodzenia, to wybór takiej formy umorzenia nie rodzi dla akcjonariusza negatywnych konsekwencji w podatku dochodowym.

Jak wynika z analizy opisanego we wniosku zdarzenia wnioskodawca zamierza nabyć akcje w polskiej spółce komandytowo-akcyjnej jak również możliwe jest że akcje nabędzie spółka osobowa, w której wnioskodawca jest wspólnikiem. Wnioskodawca nie wyklucza w przyszłości umorzenia akcji bez wynagrodzenia, zgodnie z art. 359 oraz 360 Kodeksu spółek handlowych tj. formie umorzenia dobrowolnego albo umorzenia przymusowego.

W konsekwencji powyższych regulacji prawnych dokonując oceny skutków podatkowych umorzenia akcji bez wynagrodzenia stwierdzić należy, iż wobec braku wynagrodzenia za umarzane akcje nie wystąpi warunek odpłatnego zbycia co oznacza, że po stronie wnioskodawcy jako właściciela umorzonych akcji czy to w sposób bezpośredni czy pośredni nie powstaje przychód należny w rozumieniu art. 17 ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.