IBPBII/2/415-117/08/CJS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani Z. przedstawione we wniosku z dnia 3 grudnia 2008 r. (data wpływu do tut. Biura 5 grudnia 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie sposobu opodatkowania przychodu ze sprzedaży udziału w nieruchomości uprzednio wywłaszczonej - jest prawidłowe.

W dniu 5 grudnia 2008 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie sposobu opodatkowania przychodu uzyskanego ze sprzedaży udziału w nieruchomości uprzednio wywłaszczonej.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

W 1977 r. rodzice wnioskodawczyni zbyli nieruchomość na rzecz Okręgowej Dyrekcji Rozbudowy Miast i Osiedli Wiejskich na zasadzie przymusowego wykupu. Z tego tytułu rodzice otrzymali odszkodowanie. Działka ta nie została jednak zagospodarowana na cel przymusowego wykupu, dlatego zgodnie z przepisami w tym zakresie, na wniosek spadkobierców: tj. wnioskodawczyni i dwóch wnuków spadkodawców, po zwrocie zrewaloryzowanego odszkodowania na rzecz Urzędu Miejskiego, decyzją Starosty z dnia 16 października 2006 r. została im zwrócona.

Spadkobiercy nabyli spadek na podstawie postanowienia Sądu Rejonowego:

* z dnia 19 grudnia 1996 r. po zmarłym w dniu 6 stycznia 1978 r. ojcu spadek nabyły: jego żona i wnioskodawczyni po 1/2 każda;

* z dnia 13 września 1999 r. po zmarłej w dniu 10 marca 1999 r. spadek nabyli: wnioskodawczyni i dwóch wnuków po 1/3 części każdy.

W dniu 21 listopada 2008 r. wnioskodawczyni wraz z pozostałymi spadkobiercami dokonali sprzedaży przedmiotowej działki. Sprzedaż nastąpiła przed upływem 5 lat od momentu jej zwrotu. W oczekiwaniu na interpretację wnioskodawczyni zapłaciła podatek.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Czy w przypadku, gdy działka została sprzedana przez spadkobierców przed upływem 5 lat od momentu jej zwrotu, należało zapłacić podatek dochodowy w sytuacji, gdy dotyczy to sprzedaży nieruchomości zwróconej, czy też można ubiegać się o jego zwrot.

Zdaniem wnioskodawczyni, podatek w tym przypadku nie obowiązuje: powinien zostać zwrócony, ponieważ spadkobiercy nabyli prawa do tej działki w momencie, kiedy nabyli spadek, wymienionymi w poz. 50 postanowieniami sądu.

Przez zaniedbania wywłaszczającego, kiedy w latach 80-tych nie wykorzystali działki na cele wywłaszczeniowe i nie powiadomili właściciela (żyła wtedy jeszcze matka wnioskodawczyni), że możliwy jest jej zwrot, zwrot nastąpił dopiero w 2006 r. i tylko dzięki inicjatywie spadkobierców.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2 m.in.:

Z powyższego jednoznacznie wynika, że aby sprzedaż nieruchomości nie stanowiła w ogóle źródła przychodu, to sprzedaż ta winna nastąpić po upływie 5 lat od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie. Aby zatem ustalić czy w przedmiotowej sprawie sprzedaż udziałów w nieruchomości stanowiła źródło przychodu, należy ustalić datę nabycia tychże udziałów przez wnioskodawczynię.

Z opisanego we wniosku stanu faktycznego wynika, że wnioskodawczyni wraz z pozostałymi spadkobiercami odziedziczyli udziały w nieruchomości, która została uprzednio wywłaszczona. Nabycie przez wnioskodawczynię poszczególnych udziałów w prawie do nieruchomości nastąpiło w drodze spadku po zmarłym ojcu i matce.

Zgodnie z art. 924 i 925 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku, natomiast otwarcie spadku następuje z chwilą śmierci spadkodawcy. Oznacza to, iż dniem nabycia przez wnioskodawczynię i pozostałych spadkobierców spadku jest data śmierci ojca tj. 6 stycznia 1978 r. oraz data śmierci matki tj. 10 marca 1999 r. a nie jak sugeruje wnioskodawczyni data postanowień o stwierdzeniu nabycia spadku. Data postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku potwierdza jedynie fakt wcześniejszego nabycia.

Wątpliwości wnioskodawczyni budzi kwestia możliwości wystąpienia o zwrot niesłusznie zapłaconego podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu odpłatnego bycia ww. udziałów w przedmiotowej nieruchomości, z uwagi na fakt zwrotu przedmiotowej nieruchomości w drodze wywłaszczenia.

W przedmiotowej sprawie istotna jest więc kwestia, czy zwrot nieruchomości na podstawie decyzji starosty z dnia 16 października 2006 r. stanowi nabycie w świetle powołanego art. 10 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle art. 112 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603 z późn. zm.) wywłaszczenie nieruchomości polega na pozbawieniu albo ograniczeniu, w drodze decyzji, prawa własności, prawa użytkowania wieczystego lub innego prawa rzeczowego na nieruchomości.

Wywłaszczenie nieruchomości jest instytucją, za pomocą której państwo wkracza w sferę indywidualnych praw obywateli dla osiągnięcia celów o szczególnej doniosłości publicznej. W drodze decyzji dochodzi, m.in. do pozbawienia dotychczasowego właściciela prawa własności nieruchomości, z drugiej zaś strony do przejścia prawa własności na rzecz Skarbu Państwa lub Gminy. Jednocześnie ustawa zawiera swoistą gwarancję, że wywłaszczona nieruchomość będzie wykorzystywana wyłącznie zgodnie z celem, na który dokonano wywłaszczenia. Gwarancją tą jest instytucja zwrotu nieruchomości, w przypadku, kiedy nieruchomość stała się zbędna z punktu widzenia celu na jaki dokonano wywłaszczenia.

Zgodnie z art. 136 ust. 2 i ust. 3 ww. ustawy w razie powzięcia zamiaru użycia wywłaszczonej nieruchomości lub jej części na inny cel niż określony w decyzji o wywłaszczeniu, właściwy organ zawiadamia poprzedniego właściciela lub jego spadkobiercę o tym zamiarze, informując równocześnie o możliwości zwrotu wywłaszczonej nieruchomości. Poprzedni właściciel lub jego spadkobierca mogą żądać zwrotu wywłaszczonej nieruchomości lub jej części, jeżeli, stosownie do przepisu art. 137, stała się zbędna na cel określony w decyzji o wywłaszczeniu. Z wnioskiem o zwrot nieruchomości lub jej części występuje się do starosty, wykonującego zadanie z zakresu administracji rządowej, zawiadamiając o tym właściwy organ.

Decyzja o zwrocie nieruchomości pełni funkcję restytucyjną, przywraca bowiem prawo własności nieruchomości - w tym przypadku następcom prawnym poprzedniego właściciela. Oznacza to, że w przedmiotowej sprawie nie można mówić o przeniesieniu prawa własności na zasadach ogólnych wynikających z przepisów o charakterze cywilnoprawnym, ale jedynie o restytucji (przywróceniu) stanu sprzed wywłaszczenia.

Gdyby bowiem nie dokonane wywłaszczenie, wnioskodawczyni z pozostałymi spadkobiercami, z chwilą śmierci spadkodawców stałaby się współwłaścicielką nieruchomości.

Zatem skoro decyzja o zwrocie wywłaszczonej nieruchomości nie kreuje prawa do niej, lecz tylko przywraca stosunki własnościowe sprzed wywłaszczenia, to zwrot taki nie stanowi nabycia w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Tak więc w przedmiotowej sprawie, datą nabycia przez wnioskodawczynię udziału w zwróconej nieruchomości gruntowej jest data nabycia spadku, tj. daty śmierci spadkodawców (1978 r. i 1999 r.), a nie data zwrotu nieruchomości dokonana stosowną decyzją Starosty.

Podsumowując stwierdzić należy, iż odpłatne zbycie udziału w przedmiotowej nieruchomości nabytego w części w 1978 r. i w 1999 r. nie będzie w ogóle podlegało opodatkowaniu podatkiem dochodowym, ponieważ okres pięcioletni, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy już upłynął.

Ponadto z treści wniosku wynika, że z tytułu dokonanej sprzedaży został zapłacony podatek dochodowy od osób fizycznych.

Zatem mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz cytowane uprzednio przepisy należy stwierdzić, że wnioskodawczyni ma prawo do ubiegania się o zwrot zapłaconego podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu odpłatnego zbycia udziału w przedmiotowej nieruchomości.

Stwierdzić należy, iż na podstawie art. 75 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) stronie przysługuje prawo do złożenia wniosku o stwierdzenie nadpłaty. Zasady i tryb zwrotu nadpłaty regulują przepisy Działu III Rozdział 9 ww. ustawy - Ordynacja podatkowa. Stosownie do art. 72 ww. Ordynacji podatkowej za nadpłatę podatku uważa się m.in. kwotę nadpłaconego lub nienależnie zapłaconego podatku.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Niniejsza interpretacja stosownie do art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej, który stanowi, że Minister Finansów, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną), została wydana wyłącznie dla wnioskodawczyni. Natomiast każdy z pozostałych spadkobierców chcąc uzyskać interpretację winien zwrócić się z indywidualnym wnioskiem i uiścić stosowną opłatę.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa. S Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.