IBPBII/2/415-1122/13/MMa

Pisma urzędowe
Status:  Nieoceniane

Pismo z dnia 14 lutego 2014 r. Izba Skarbowa w Katowicach IBPBII/2/415-1122/13/MMa

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z 13 listopada 2013 r. (data otrzymania 15 listopada 2013 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przychodów uzyskiwanych przez wspólnika spółki jawnej ze sprzedaży przez syndyka udziałów lub akcji należących do masy upadłościowej:

* w części dotyczącej wystawienia przez syndyka masy upadłościowej pisemnej informacji o dochodach (poniesionej stracie) - jest prawidłowe,

* w części dotyczącej obowiązku złożenia zeznania rocznego, jego podpisania oraz zapłaty podatku dochodowego przez syndyka masy upadłościowej - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 15 listopada 2013 r. otrzymano ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przychodów uzyskiwanych przez wspólnika spółki jawnej ze sprzedaży przez syndyka udziałów lub akcji należących do masy upadłościowej.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca jest wspólnikiem spółki jawnej wpisanej do Krajowego Rejestru Przedsiębiorców. Postanowieniem z 21 grudnia 2011 r. Sąd Rejonowy ogłosił upadłość obejmującą likwidację majątku spółki jawnej.

Z chwilą ogłoszenia upadłości - zgodnie z art. 156 ust. 1 ustawy prawo upadłościowe i naprawcze - dla zarządu masą upadłości powołano syndyka i z tą też chwilą spółka jawna z mocy prawa utraciła prawo zarządu oraz możliwość korzystania i rozporządzania mieniem wchodzącym w skład masy upadłości.

Do obowiązków upadłego (de facto wspólników upadłej spółki uprawnionych do zarządzania i prowadzenia spraw spółki) należało - stosownie do art. 57 ust. 1 ustawy prawo upadłościowe i naprawcze - wskazanie i wydanie syndykowi nie tylko całego majątku upadłego przedsiębiorstwa, ale także wszystkich dokumentów dotyczących jego działalności, majątku oraz rozliczeń, w szczególności ksiąg rachunkowych i innych ewidencji prowadzonych dla celów podatkowych.

Zgodnie z powyższym okolicznościami wszelkie dokumenty związane z bieżącą działalnością spółki oraz ewidencje prowadzone dla celów podatkowych zostały przekazane syndykowi.

Dzień ogłoszenia upadłości wyznacza temporalną granicę dla określenia, któremu z podmiotów - czy upadłej spółce (poprzez oświadczenia woli składane przez wspólników reprezentujących spółkę), czy syndykowi masy upadłości - przysługuje możliwość skutecznego dokonywania zmian w majątku masy upadłości poprzez swoje czynności prawne.

Od 21 grudnia 2011 r. możliwość ta przysługuje wyłącznie syndykowi masy upadłości - przy czym środki zgromadzone w związku ze zdarzeniami gospodarczymi, które zaistniały po ogłoszeniu upadłości bądź w związku z czynnościami dokonywanymi przez syndyka i odnoszącymi się do majątku upadłej spółki, wpływają do masy upadłości. Na chwilę obecną główny majątek spółki stanowią udziały jakie przysługują spółce jawnej w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością (95%). Spółka jawna posiada również udziały (akcje) w innych kapitałowych spółkach prawa handlowego.

Syndyk masy upadłości poprzez podejmowane czynności dąży do uregulowania stanu prawnego tych udziałów, celem ich następczego zbycia.

Środki uzyskane ze sprzedaży udziałów spółki jawnej w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością oraz sprzedaży udziałów (akcji) w innych kapitałowych spółkach prawa handlowego wpłyną do masy upadłości i zgodnie z nadrzędnym celem postępowania upadłościowego zostaną przeznaczone na spłatę wierzycieli spółki jawnej.

W związku z powyższym zdarzeniem zadano następujące pytania:

1. Czy syndyk masy upadłości będzie zobowiązany do wystawienia wspólnikowi spółki jawnej pisemnej informacji o przychodach i kosztach, a także o wysokości dochodu związanego ze sprzedażą udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, które przysługują spółce jawnej i wchodzą do masy upadłości.

2. Czy syndyk masy upadłości będzie zobowiązany podpisać wraz z wspólnikiem spółki jawnej zeznanie podatkowe PIT-38, w związku ze sprzedażą udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, które przysługują spółce jawnej i wchodzą do masy upadłości.

3. Na kim - czy na syndyku masy upadłości spółki jawnej, czy na wspólniku tej spółki, wobec transparentności podatkowej spółki jawnej na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - ciążyć będzie obowiązek zapłaty podatku od przychodu (dochodu) powstałego w związku ze sprzedażą udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością (lub akcji w spółce akcyjnej), które przysługują spółce jawnej i wchodzą do masy upadłości.

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 44 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podatnicy osiągający dochód z pozarolniczej działalności gospodarczej (art. 10 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy), tj. także w przypadku prowadzenia tej działalności w formie spółki jawnej, są obowiązani bez wezwania wpłacać w ciągu roku podatkowego zaliczki na podatek dochodowy. W myśl natomiast art. 45 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - w terminie do 30 kwietnia następnego roku podatnicy składają zeznanie o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym; obowiązek ten - na podstawie art. 45 ust. 1a ww. ustawy - dotyczy także podatników składających odrębne, roczne zeznanie o wysokości osiągniętego przychodu (poniesionej straty) z kapitałów pieniężnych, na zasadach określonych w art. 30b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dochód ze sprzedaży udziałów w spółce kapitałowej). Zgodnie z art. 45 ust. 4 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - podatnicy są zobowiązani do zapłaty należnego podatku wynikającego ze złożonych zeznań.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie definiuje pojęcia "podatnika", w tym zakresie należy posłużyć się definicją określoną w art. 7 § 1 Ordynacji podatkowej, zgodnie z którą podatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna nie mająca osobowości prawnej, podlegająca na mocy ustaw podatkowych obowiązkowi podatkowemu. Z powyższego przepisu wynika, że na gruncie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podatnikami tego podatku są wspólnicy spółki jawnej.

W myśl art. 156 ust. 1 ustawy prawo upadłościowe i naprawcze - z chwilą ogłoszenia upadłości obejmującej likwidację majątku upadłego dla zarządu masą upadłości powołuje się syndyka. Z chwilą ogłoszenia upadłości, upadły z mocy prawa traci prawo zarządu oraz możliwość korzystania i rozporządzania mieniem wchodzącym w skład masy upadłości. Zdaniem Wnioskodawcy, okoliczność ta nie pozbawia wprawdzie statusu podatnika wspólników upadłej spółki jawnej (której jako takiej nie przysługuje status podatnika w podatkach dochodowych), jednakże w związku z brakiem możliwości zarządzania majątkiem upadłej spółki odpowiedzialność za wykonywanie obowiązków podatkowych, wynikających ze zdarzeń gospodarczych dotyczących majątku podmiotu, wobec którego ogłoszono upadłość i związanych z obliczaniem i wpłacaniem zaliczek na podatek dochodowy wspólników, złożenia rocznych zeznań i zapłaty podatku z nich wynikających - obciąża syndyka.

W świetle powyższego argumentu Wnioskodawca stoi na stanowisku, że w zakresie prawnopodatkowym, działanie syndyka należy postrzegać jako działanie zastępcy pośredniego (wynika to także z art. 160 ust. 1 ustawy prawo upadłościowe i naprawcze, zgodnie z którym w sprawach dotyczących masy upadłości syndyk dokonuje czynności na rachunek upadłego, lecz w imieniu własnym). Dotyczy to wszelkich czynności o charakterze prawnym, w tym także rozliczeń w podatku dochodowym od osób fizycznych: wpłacania zaliczek na rachunek właściwego dla podatnika naczelnika urzędu skarbowego, składania rocznych zeznań i zapłaty podatku. W powyższym przekonaniu utwierdza treść art. 57 ustawy prawo upadłościowe i naprawcze, określającego podstawowe skutki ogłoszenia upadłości obejmującej likwidację majątku upadłego podmiotu. Z przepisu tego wynika, że w przypadku ogłoszenia upadłości upadły (w przypadku upadłej spółki jawnej de facto wspólnicy tej spółki) winni wskazać i wydać syndykowi cały majątek wraz z wszelkimi dokumentami dotyczącymi działalności upadłego podmiotu, jego majątku i rozliczeń oraz udzielać syndykowi wszelkich informacji związanych z tym majątkiem. Ogłoszenie upadłości nie pozbawia upadłej spółki podmiotowości prawnej ani prawa do majątku - wywołuje jedynie sytuację, w której właściciel tego majątku pozbawiony jest możliwości korzystania i rozporządzania tym majątkiem. Analogicznie, podmiotowość prawnopodatkowa w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej wspólników upadłej spółki jawnej, w obliczu jej transparentności podatkowej, nie ustaje, zmienia się jednak podmiot odpowiedzialny za realizacje obowiązków podatkowych podatnika w toku postępowania upadłościowego - odpowiedzialność ta przechodzi na syndyka. W przypadku ogłoszenia upadłości, w obliczu faktu, że wszelkie generujące zyski i w związku z tym przychód podatkowy transakcje wiążą się z przekazaniem do masy upadłości środków uzyskanych za zbycie składników majątku upadłej spółki, zapłata podatków z nimi związanych, także gdy podatnikiem jest wspólnik upadłej spółki a nie sama spółka, winna nastąpić ze środków masy upadłości.

Upadłość związana jest przede wszystkim z wadliwym funkcjonowaniem spółki jawnej, która prowadząc działalność gospodarczą w celach zarobkowych - zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - generuje przychód z tzw. pozarolniczej działalności gospodarczej. W ramach źródła pozarolniczej działalności gospodarczej przychód powstaje m.in. w związku ze sprzedażą składników majątku należących do spółki (w przypadku sprzedaży udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, których właścicielem jest spółka jawna, przychód - zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - zostanie rozpoznany jako przychód z kapitałów pieniężnych). Ogłoszenie upadłości oznacza de lege lata utratę kontroli nad źródłem przychodu - po ogłoszeniu upadłości, sprzedaż np. składników majątku spółki dokonywana przez syndyka w istocie nie doprowadzi do osiągnięcia przez wspólników przychodu w sensie ekonomicznym - środki uzyskane ze sprzedaży wpłyną bowiem do masy upadłości. Powoduje to jednocześnie, że ekonomiczny cel prowadzenia działalności gospodarczej, tj. osiąganie dochodu o charakterze realnym, a nie jedynie papierowym, nie jest spełniony (wspólnicy nie otrzymują niczego w związku ze spieniężeniem majątku spółki). Obowiązek realizacji wszystkich obowiązków podatkowych przez wspólnika upadłej spółki (w tym przede wszystkim zapłata podatku), pomimo ogłoszenia upadłości wobec podmiotu, w związku z którego funkcjonowaniem podatnik rozpoznawał przychód, oznaczałby de facto opodatkowanie dla wspólnika przychodu hipotetycznego, co przeczy istocie opodatkowania w podatkach dochodowych. Zgodnie z definicją wyrażoną w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - przychodem jest wyłącznie definitywne, realne przysporzenie majątkowe po stronie podatnika. Wspólnik spółki jawnej po ogłoszeniu jej upadłości pozostaje podatnikiem, jednakże w związku z faktem, że przychód, z którym ustawa podatkowa wiąże powstanie obowiązku podatkowego w całości spływa do masy upadłości, należne podatki winny być opłacane przez syndyka ze środków zgromadzonych w masie upadłości, w ramach kosztów postępowania upadłościowego.

Obowiązek uiszczania należnych podatków (zaliczek na podatek) przez syndyka masy upadłości potwierdza analiza przepisów ustawy prawo upadłościowe i naprawcze. Dotyczy to w szczególności przepisów określających koszty tego postępowania (art. 230 prawo upadłościowe i naprawcze) oraz kategorie należności i kolejność ich zaspokajanych z masy upadłości (art. 342 prawo upadłościowe i naprawcze). Zgodnie z art. 230 ust. 1 ustawy prawo upadłościowe i naprawcze - do kosztów postępowania upadłościowego zalicza się opłaty sądowe oraz wydatki niezbędne do osiągnięcia celu postępowania. Do wydatków, o których mowa należą, między innymi, przypadające za czas po ogłoszeniu upadłości podatki i inne daniny publiczne.

Na tej podstawie należy stwierdzić, że kosztem postępowania upadłościowego będą podatki (zaliczki na podatek) i inne daniny publiczne należne za okres po ogłoszeniu upadłości, niezależnie od tego, czy powstały one z tytułu opodatkowania konkretnych czynności podejmowanych w ramach likwidacji majątku upadłego, czy też nie. Wszelkie koszty postępowania upadłościowego stanowią natomiast wierzytelności - należności powstałe w stosunku do masy upadłości i w związku z tym winny zostać pokryte z masy upadłości.

W orzecznictwie formułuje się tezę, że przepisy prawa upadłościowego mają charakter lex specialis w stosunku do przepisów podatkowych. Konsekwencją powyższego jest to, że należności z tytułu podatków, wymienione w przepisach regulujących kwestie zaspokajania należności z masy upadłości, tak jak i inne wierzytelności wymienione w tych przepisach muszą być w kwestii zaspokojenia z masy, poddane działaniu tych przepisów, z wyłączeniem przepisów prawa podatkowego i to bez wyjątku. W oparciu o tę tezę odpowiedzialność syndyka za realizację (jako zastępcy pośredniego) obowiązków podatnika - wspólnika upadłej spółki, bez względu na czas ich powstania, o ile są to należności związane z prowadzoną przez wspólnika w formie transparentnej podatkowo spółki jawnej - jest w pełni uzasadniona.

Z uwagi na powyższe wyjaśnienia, zdaniem Wnioskodawcy obowiązki podatnika - wspólnika spółki jawnej - wynikające z przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w tym obowiązek obliczenia i wpłacania zaliczek na ten podatek, obliczanie podatku oraz zapłata podatku w części jaki dotyczy majątku masy upadłości, nie ustają w chwili ogłoszenia upadłości spółki, jednak to syndyk masy upadłości jest osobą odpowiedzialną w czasie trwania postępowania upadłościowego za realizację tych obowiązków, w terminach wynikających z przepisów prawa podatkowego. To syndyk jako podmiot zarządzający majątkiem przedsiębiorstwa ma pełen obraz co do zdarzeń powodujących wpływ środków do masy upadłości, dysponuje też księgami handlowymi i wszelkimi innymi dokumentami związanymi z działalnością spółki (na upadłym ciąży obowiązek przekazania tych dokumentów syndykowi). W związku z tym, w zakresie składania zeznań, syndyk winien podpisać zeznanie wraz z podatnikiem lub co najmniej przekazać podatnikowi pisemną informację o przychodach i kosztach związanych z jego działalnością w ramach likwidacji masy tj. w związku ze zbyciem udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, a także przekazać wspólnikowi spółki jawnej podpisany formularz PIT/B w zakresie przychodów z działalności gospodarczej. Jednocześnie syndyk winien być zobowiązany do zapłaty na rachunek właściwego dla podatnika naczelnika urzędu skarbowego prawidłowo obliczonego podatku od przychodów (dochodów), będących rezultatem sprzedaży udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością Nie ma przy tym podstaw by rozróżniać obowiązek zapłaty zaliczek na podatek dochodowy, od obowiązku zapłaty podatku w zakresie pozostałych źródeł przychodu, związanych z likwidacją masy upadłości np. zbycia udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, których właścicielem jest spółka jawna.

Na potwierdzenie swojego stanowiska Wnioskodawca powołał:

- wyroki Naczelnego Sadu Administracyjnego z:

* 28 listopada 2001 r., sygn. akt I SA/Gd 541/99,

* 7 grudnia 2005 r., sygn. akt I FSK 752/05,

* 26 września 2007 r., sygn. akt II FSK 1078/07,

- interpretacje indywidualne wydane przez:

* Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 29 października 2007 r. Znak: IBPB1/415-40/07/AB,

* Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 26 lutego 2009 r., Znak: ILPB1/415-288/09-6/AG,

- postanowienie w sprawie interpretacji przepisów prawa podatkowego wydane przez Naczelnika Urzędu Skarbowego w Cieszynie z 21 kwietnia 2006 r., Znak: PDFD/415-16/06/67545.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest częściowo prawidłowe a częściowo nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 156 ust. 1 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. - Prawo upadłościowe i naprawcze (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 1112 z późn. zm.) - syndyka powołuje się w razie ogłoszenia upadłości obejmującej likwidację majątku upadłego.

Stosownie do art. 75 ust. 1 ww. ustawy - jeżeli ogłoszono upadłość obejmującą likwidację majątku upadłego, upadły traci prawo zarządu oraz możliwość korzystania i rozporządzania mieniem wchodzącym do masy upadłości. Natomiast jak stanowi art. 62 ustawy prawo upadłościowe i naprawcze - w skład masy upadłości wchodzi majątek należący do upadłego w dniu ogłoszenia upadłości oraz nabyty przez upadłego w toku postępowania upadłościowego, z zastrzeżeniem art. 63-67. Jeżeli ogłoszono upadłość obejmującą likwidację majątku upadłego, upadły jest obowiązany wskazać i wydać syndykowi cały swój majątek, a także wydać wszystkie dokumenty dotyczące jego działalności, majątku oraz rozliczeń, w szczególności księgi rachunkowe, inne ewidencje prowadzone dla celów podatkowych i korespondencję. Wykonanie tego obowiązku upadły potwierdza w formie oświadczenia na piśmie, które składa sędziemu komisarzowi (art. 57 ust. 1 ww. ustawy).

W myśl art. 160 ust. 1 tej ustawy - w sprawach dotyczących masy upadłości syndyk, zarządca oraz nadzorca sądowy dokonują czynności na rachunek upadłego, lecz w imieniu własnym. Przepis art. 173 ww. ustawy stanowi, że syndyk niezwłocznie obejmuje majątek upadłego, zarządza nim, zabezpiecza go przed zniszczeniem, uszkodzeniem lub zabraniem go przez osoby postronne oraz przystępuje do jego likwidacji.

Z powyższej przytoczonych przepisów wynika, że upadły z mocy prawa traci zarząd oraz możliwość korzystania i rozporządzania majątkiem należącym do niego, jednakże ta okoliczność nie pozbawia upadłego statusu podatnika, do którego to stosuje się prawa i obowiązki wynikające z przepisów obowiązujących ustaw podatkowych.

We wszelkich postępowaniach stroną w znaczeniu materialnym pozostaje upadły, to on jest podmiotem praw i obowiązków, natomiast syndykowi przysługuje legitymacja formalna do występowania w tych postępowaniach, jest on stroną w znaczeniu formalnym. W zakresie prawnopodatkowym działanie syndyka należy potraktować jako działanie przez pełnomocnika z wszystkimi konsekwencjami prawnymi tego stanu rzeczy.

Syndyk sprawujący zarząd nad majątkiem upadłego, w celu jego likwidacji poprzez sprzedaż, dokonuje szeregu czynności prawnych i faktycznych, które powodują powstanie określonych zobowiązań. Zgodnie z art. 230 ust. 1 ww. ustawy - do kosztów postępowania upadłościowego zalicza się opłaty sądowe oraz wydatki niezbędne do osiągnięcia celu postępowania. Stosownie do art. 230 ust. 2 tej ustawy - do wydatków, o których mowa w ust. 1, należą m.in. podatki i inne daniny publiczne, należne za okres po ogłoszeniu upadłości. Koszty postępowania upadłościowego pokrywane są z masy upadłości (art. 231 ust. 1 ww. ustawy). Podmiotowość prawnopodatkowa w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu działalności prowadzonej przez przedsiębiorcę po ogłoszeniu upadłości nie ustaje, a syndyk masy upadłości jest osobą odpowiedzialną w czasie trwania postępowania upadłościowego za realizację obowiązków podatnika. Syndyk masy upadłości ponosi również odpowiedzialność za rzetelność i niewadliwość prowadzonych ksiąg podatkowych.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia wynika, że Wnioskodawca jest wspólnikiem spółki jawnej w upadłości. Dla zarządu masą upadłościową spółki jawnej powołano syndyka masy upadłościowej. W wyniku postępowania upadłościowego syndyk masy upadłościowej sprzedaje udziały spółki z ograniczoną odpowiedzialnością lub akcje, które przysługują spółce jawnej. Wątpliwości Wnioskodawcy sprowadzają się do tego na kim ciąży obowiązek podatkowy w postaci złożenia zeznania rocznego, kto jest zobowiązany do jego podpisania i zapłaty należnego podatku od przychodu ze sprzedaży udziałów lub akcji oraz czy na syndyku masy upadłościowej spoczywa obowiązek wystawienia pisemnej informacji o przychodach i kosztach w związku ze sprzedażą udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością.

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) - opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ww. ustawy - odrębnymi źródłami przychodów są określone w pkt 3 i 7 tego przepisu:

* pozarolnicza działalność gospodarcza (pkt 3),

* kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a - c) (pkt 7).

Od zakwalifikowania danego przychodu do określonego źródła zależy sposób opodatkowania tego przychodu.

Definicja pozarolniczej działalności gospodarczej zawarta została w art. 5a pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z jego treścią, ilekroć w ustawie jest mowa o działalności gospodarczej albo pozarolniczej działalności gospodarczej - oznacza to działalność zarobkową:

a.

wytwórczą, budowlaną, handlową, usługową,

b.

polegającą na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż,

c.

polegającą na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych

- prowadzoną we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-9.

Przychody z działalności gospodarczej zostały zdefiniowane w art. 14 ww. ustawy. Należą do nich wszystkie przychody osiągane w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Natomiast z treści art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a ww. ustawy w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2014 r. wynika, że przychodami z kapitałów pieniężnych, są należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, przychody z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych. Przychody te są opodatkowane 19% podatkiem dochodowym - na zasadach określonych w art. 30b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 22 ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 1030) - spółka jawna jest spółką osobową, która prowadzi przedsiębiorstwo pod własna firmą, a nie jest inną spółką handlową. Każdy wspólnik odpowiada za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem solidarnie z pozostałymi wspólnikami oraz ze spółką.

Spółki osobowe nie posiadają osobowości prawnej, mogą jednak we własnym imieniu nabywać prawa, w tym własność nieruchomości i inne prawa rzeczowe, zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozywane (art. 8 Kodeksu). Majątek spółki jawnej stanowi wszelkie mienie wniesione jako wkład lub nabyte przez spółkę w czasie jej istnienia (art. 28 Kodeksu spółek handlowych). Dochody spółek osobowych podlegają opodatkowaniu u poszczególnych wspólników spółki osobowej. Z powyższych przepisów Kodeksu spółek handlowych wynika, że spółka jawna jest osobową spółką prawa handlowego i tym samym nie posiada osobowości prawnej. Z punktu widzenia prawa podatkowego, na gruncie podatków dochodowych podatnikiem nie jest spółka, lecz poszczególni jej wspólnicy. Zgodnie bowiem z treścią art. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - ustawa reguluje opodatkowanie podatkiem dochodowym dochodów osób fizycznych. Skoro spółka jawna nie jest podmiotem podlegającym opodatkowaniu jako podatnik podatku dochodowego od całości swoich dochodów, to obowiązek podatkowy w tym obowiązek składania rocznej deklaracji i zapłaty wynikającego z niej podatku ciąży na Wnioskodawcy czyli jej wspólniku.

Zbycie udziałów w spółce kapitałowej nie mieści się w dyspozycji art. 14 ww. ustawy. Przychód z tego tytułu należy więc kwalifikować jako przychód ze źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Na podstawie art. 30b ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - od dochodów uzyskanych z odpłatnego zbycia papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych, w tym z realizacji praw wynikających z tych instrumentów, z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) oraz z tytułu objęcia udziałów (akcji) za wkład niepieniężny w postaci innej niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część, podatek dochodowy wynosi 19% uzyskanego dochodu.

Definicja dochodu zawarta jest w art. 30b ust. 2 pkt 4 ww. ustawy, który stanowi, że dochodem z odpłatnego zbycia udziałów lub akcji w spółkach mających osobowość prawną jest różnica między sumą przychodów uzyskanych z tytułu odpłatnego zbycia udziałów (akcji) a kosztami uzyskania przychodów, określonymi na podstawie art. 22 ust. 1f lub art. 23 ust. 1 pkt 38.

Zatem mając na uwadze powyższe regulacje, w świetle przedstawionego we wniosku zdarzenia, stwierdzić należy, że w przypadku sprzedaży udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością lub akcji w spółkach akcyjnych przez syndyka masy upadłościowej spółki jawnej, które to udziały przysługują spółce jawnej w upadłości, Wnioskodawca jako wspólnik spółki osobowej uzyska przychód ze źródła, o jakim mowa w art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Skoro sprzedaż udziałów lub akcji przez syndyka masy upadłościowej spółki jawnej stanowi dla Wnioskodawcy źródło przychodu z kapitałów pieniężnych i tego tytułu jest on podatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych, to zgodnie z art. 45 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który stanowi, że w terminie do 30 kwietnia roku następnego po roku podatkowym podatnicy są obowiązani składać urzędom skarbowym zeznania, według ustalonego wzoru (PIT-38) o wysokości osiągniętego w roku podatkowym dochodu (poniesionej straty), z zastrzeżeniem ust. 7 i 8 - Wnioskodawca jako podatnik ma obowiązek złożenia zeznania rocznego. Zeznanie, o którym mowa powyżej Wnioskodawca winien sporządzić w oparciu o informacje o dochodach/stratach otrzymanych od syndyka masy upadłościowej, który posiada dokumentację podatkową spółki jawnej. W tym miejscu wyjaśnić również należy, że zeznanie PIT-38 o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) składają podatnicy, którzy w roku podatkowym osiągnęli przychody z kapitałów pieniężnych. Skoro tak - mając na względzie powyższe ustalenia - podatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu sprzedaży udziałów lub akcji przez syndyka masy upadłościowej jest Wnioskodawca i to on jest zobowiązany do złożenia zeznania rocznego oraz złożenia podpisu na tym zeznaniu.

Podsumowując, w przedstawionym zdarzeniu, zobowiązanie do składania zeznań rocznych ciąży bezwzględnie na podatniku, gdyż żaden przepis ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie dopuszcza złożenia zeznania przez inną osobę niż podatnik. Również podatnik dokonuje zapłaty podatku wynikającego z tego zeznania. Zatem Wnioskodawca jako wspólnik spółki jawnej, będzie zobowiązany we właściwym terminie do złożenia i podpisania zeznania rocznego w oparciu o wystawioną informację o wysokości dochodu (poniesionej straty) wystawionej przez syndyka oraz do zapłaty podatku.

Stanowiska Wnioskodawcy nie można było zatem uznać w całości za prawidłowe.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie - w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl