IBPBII/2/415-1084/11/JG

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 16 września 2011 r. (data wpływu do tut. Biura 6 października 2011 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej m.in. podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika w związku ze spłatą zobowiązania z tytułu umowy pożyczki (pytanie oznaczone we wniosku Nr 1)- jest nieprawidłowe.

W dniu 19 września 2011 r. wpłynął do Biura Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej m.in. podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika w związku ze spłatą zobowiązania z tytułu umowy pożyczki.

Ww. wniosek został w dniu 6 października 2011 r. przekazany zgodnie z właściwością do tut. Biura.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

W 2010 r. jeden z udziałowców Spółki (osoba fizyczna) udzielił Spółce oprocentowanych pożyczek (2 umowy). Z uwagi na przejściowe problemy finansowe Spółka nie dokonała pełnej spłaty pożyczek w określonych umowami terminach. Umowy pożyczek przewidywały, że odsetki należne z tytułu udzielonych pożyczek będą zapłacone wraz ze spłatą kapitału.

W maju 2011 r. Spółka otrzymała zawiadomienie o przelewie wierzytelności wynikającej z przedmiotowych umów pożyczek. Zawiadomienie zostało sporządzone przez inną osobę fizyczną, która poinformowała, że w trybie art. 509 Kodeksu cywilnego, na podstawie zawartej umowy cesji wierzytelności, poprzedni pożyczkodawca (cedent) dokonał zbycia na jej rzecz (cesjonariusza) wierzytelności od Spółki w wysokości 160 tys. zł wraz z przysługującymi tej wierzytelności prawami wynikającymi z dwóch umów pożyczek. Z dodatkowych informacji wiadomo, że pierwotny pożyczkodawca (osoba fizyczna) zbył przysługującą mu wierzytelność z tytułu umów pożyczek na rzecz cesjonariusza za kwotę 160 tys. zł, czyli odpowiadającą dokładnie kwocie jakiej cesjonariusz żąda do zwrotu od Spółki.

Na dzień dokonania cesji w księgach Spółki zobowiązania z tytułu obu pożyczek wynosiły: 140 tys. zł z tytułu kapitału (kwota nie spłaconych pożyczek) + 15 tys. zł naliczone na dzień bilansowy (31 grudnia 2010 r.) rachunkowo odsetki od pożyczek za okres do 31 grudnia 2010 r. W związku z tym, iż nowy wierzyciel (cesjonariusz) wskazał w zawiadomieniu o cesji, że ogółem wierzytelność z tytułu umów pożyczek przejęta na podstawie umowy cesji wynosi 160.000,00 zł, Spółka zaliczyła różnicę w kwocie 5 tys. zł jako naliczone odsetki od pożyczek za okres od 1 stycznia 2011 r. do dnia cesji (maj 2011 r.). Tym samym w księgach Spółki (pożyczkobiorcy) zmienił się wierzyciel (pożyczkodawca) a zobowiązanie z tytułu pożyczek wzrosło o 5 tys. zł i wynosiło po zawiadomieniu o cesji: 140 tys. zł kapitał + 20 tys. zł odsetki.

Cesjonariuszem (osobą, która na podstawie umowy cesji przejęła wierzytelności z tytułu umów pożyczek od pierwotnego pożyczkodawcy) jest osoba fizyczna - prezes spółki z o.o., która to spółka posiadała na dzień cesji 51% udziałów Spółki. Jednocześnie Spółka w dniu w którym została zawarta umowa cesji pomiędzy wskazanymi osobami fizycznymi, zawarła ugodę z nowym pożyczkodawcą - cesjonariuszem w której kwota zobowiązania przejęta umową cesji w wysokości 160 tys. zł została rozłożona do spłaty w ratach do końca 2011 r. Jednocześnie w ugodzie uzgodniono, iż wyczerpuje ona wszystkie roszczenia wierzyciela (cesjonariusza) powstałe wobec dłużnika (Spółki) z tytułu umów pożyczek, które na dzień sporządzenia ugody (maj 2011 r.) wynosiły 160 tys. zł, pod warunkiem zapłaty kwot określonych rat przelewem w określonych w ugodzie terminach.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy w związku ze spłatą w ratach zobowiązania z tytułu umów pożyczek Cesjonariuszowi w kwocie określonej w ugodzie jako 160 tys. zł należy uznać, że w kwocie tej zgodnie z zapisami w księgach kapitał (pożyczka) wynosi 140 tys. zł natomiast odsetki od pożyczek to 20 tys. zł i w związku z tym przy zapłacie kwoty 20 tys. zł uznać ją jako zapłatę odsetek osobie fizycznej (Cesjonariuszowi) i potrącić podatek ryczałtowy 19% wraz z ostatnią ratą pożyczki.

Zdaniem wnioskodawcy, przejęte przez Cesjonariusza - osobę fizyczną wierzytelności ustalone w kwocie 160 tys. z tytułu umów pożyczek zostały nabyte od Cedenta (czyli pierwotnego pożyczkodawcy - też osoby fizycznej) za dokładnie tę samą kwotę 160 tys. jakiej Cesjonariusz żąda zwrotu od Spółki. Ponieważ Cesjonariusz nabywając wierzytelność w kwocie 160 tys. otrzyma od Spółki dokładnie 160 tys. jako spłatę tej wierzytelności w ratach czyli nie osiągnie na tej transakcji zysku, dlatego Spółka nie będzie zobowiązana jako płatnik potrącić 19% podatku ryczałtowego od kwoty 20 tys. mimo, że w księgach Spółki spłata 160 tys. stanowi 140 tys. kapitału (pożyczki) oraz 20 tys. odsetek od pożyczek. Podatek od odsetek od pożyczek powinien zapłacić pierwotny pożyczkobiorca - cedent bez udziału płatnika jakim jest Spółka ponieważ zbycie wierzytelności nastąpiło pomiędzy Cedentem a Cesjonariuszem.

Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego stwierdzam co następuje:

Niniejsza interpretacja zawiera ocenę stanowiska wyłącznie w zakresie obowiązków płatnika w związku ze spłatą zobowiązania z tytułu umowy pożyczki (pytanie oznaczone we wniosku Nr 1). Natomiast w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych dotyczącym uznania za przychód z tytułu nieodpłatnego świadczenia kwoty odsetek od dnia cesji do dnia pełnej spłaty pożyczek w ratach, wartości oraz momentu powstania przychodu z tytułu ww. nieodpłatnego świadczenia (pytanie oznaczone we wniosku Nr 2) wydano odrębne rozstrzygnięcie.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 7 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych źródłem przychodów są kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a)-c).

Przepis art. 17 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy stanowi, że za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się odsetki od pożyczek. Nie ma przy tym znaczenia czy wypłaty odsetek dokonuje osoba fizyczna, osoba prawna czy spółka osobowa.

Stosownie do art. 30a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych od uzyskanych dochodów (przychodów) z odsetek od pożyczek, z wyjątkiem gdy udzielanie pożyczek jest przedmiotem działalności gospodarczej pobiera się 19% zryczałtowany podatek dochodowy, z zastrzeżeniem art. 52a.

Ustawodawca w powyższym przepisie w sposób jednoznaczny wskazał, iż od uzyskanych przychodów z odsetek od pożyczek podatek pobiera się w formie ryczałtu w wysokości 19% uzyskanego przychodu. Stosownie natomiast do regulacji art. 30a ust. 6 ww. ustawy, zryczałtowany podatek, o którym mowa w ust. 1 pkt 1-4 oraz pkt 6, 8 i 9, pobiera się bez pomniejszania przychodu o koszty uzyskania, z zastrzeżeniem art. 24 ust. 5 pkt 1 i 4, ust. 5a i 5d.

Z analizy przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że osoba fizyczna będąca udziałowcem wnioskodawcy udzieliła wnioskodawcy dwóch oprocentowanych pożyczek, a następnie zawarła umowę cesji wierzytelności, na mocy której dokonała zbycia na rzecz osoby fizycznej (Cesjonariusza) wierzytelności w wysokości 160 tys. wraz z przysługującymi tej wierzytelności prawami wynikającymi z umów pożyczek. Na dzień dokonania cesji zobowiązania z tytułu pożyczek wynosiły: 140 tys. zł z tytułu kapitału plus 20 tys. zł odsetki od pożyczek. Wnioskodawca zawarł z cesjonariuszem ugodę, w której kwota zobowiązania przyjęta umową cesji w wysokości 160 tys. została rozłożona do spłaty w ratach do końca 2011 r.

Przenosząc powyższe uregulowania prawne na grunt rozpatrywanej sprawy stwierdzić należy, iż zgodnie z art. 509 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią, chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Zgodnie z § 2 tego artykułu wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki. W wyniku przeniesienia cesji wierzytelności, wygasa zatem u dotychczasowego wierzyciela (cedenta) stosunek zobowiązaniowy z dłużnikiem, powstają natomiast nowe stosunki zobowiązaniowe w rozumieniu cywilnoprawnym pomiędzy nabywcą wierzytelności (cesjonariuszem) a dłużnikiem oraz pomiędzy zbywcą a nabywcą wierzytelności, jeżeli przeniesienie wierzytelności jest odpłatne.

W przedmiotowej sprawie na skutek umowy cesji wierzytelności nastąpiła zmiana wierzyciela, nie nastąpiła jednak zmiana zapisów umowy pożyczek zawartych pomiędzy wnioskodawcą a pierwotnym pożyczkodawcą, który następnie zbył przedmiotową wierzytelność. Wnioskodawca nie może pominąć faktu, że pierwotny pożyczkodawca dokonał cesji wierzytelności czyli prawa zarówno do kwoty kapitału jak i do kwoty odsetek na rzecz nowego pożyczkodawcy (cesjonariusza). Cesjonariusz nabywając przedmiotową wierzytelność przejął wszelkie prawa z nią związane w tym roszczenie o zaległe odsetki. Tak więc w wyniku dokonania cesji wierzytelności Cesjonariusz - nowy pożyczkodawca otrzymał uprawnienie do domagania się zwrotu na jego rzecz kwoty głównej pożyczki oraz naliczonych odsetek, które na dzień dokonania cesji wynosiły 20 tys. zł. Skoro na dzień dokonania cesji wierzytelności kwota pożyczki wynosiła 140 tys. zł a odsetki od pożyczki 20 tys. zł, to niewątpliwie spłatę Cesjonariuszowi odsetek w kwocie 20 tys. zł należy uznać za zapłatę odsetek i potrącić z tego tytułu 19% podatek ryczałtowy. Podatek z odsetek od pożyczki wnioskodawca jest zobowiązany pobrać za każdym razem, kiedy spłacona rata będzie zawierała kwotę odsetek, chyba że spłata odsetek nastąpi jak wskazuje wnioskodawca z ostatnią ratą pożyczki. Jedynie spłata kwoty głównej pożyczki jest obojętna podatkowo. Wnioskodawca zatem oceniając czy po jego stronie istnieje obowiązek płatnika do potrącenia 19% podatku od kwoty odsetek winien mieć na względzie właśnie zapisy umów między nim a pierwotnym pożyczkodawcą, który następnie zbył wierzytelność jak również skutki zawartej umowy cesji wierzytelności pomiędzy Cedentem a Cesjonariuszem. Z umów tych wynika bezspornie, że uprawnienie do otrzymania odsetek przeszło na Cesjonariusza. Bez znaczenia jest do jakiego momentu były naliczane odsetki. Każde ich naliczenie i wypłacenie rodzi po stronie wypłacającego wnioskodawcy obowiązki płatnika. Błędne jest twierdzenie wnioskodawcy jakoby podatek od odsetek zapłacić miał Cedent. Zauważyć wszak należy, że umowa cesji to nie jest spłata pożyczki. Umowa cesji to umowa zbycia prawa majątkowego. Cedent uzyskał z tytułu zbycia prawa majątkowego wynagrodzenie od Cesjonariusza a nie spłatę pożyczki i odsetek od niej. Strony cesji mogły dowolnie ustalić wynagrodzenie z tytułu zbycia prawa majątkowego i fakt, że ustaliły je w cenie odpowiadającej kwocie pożyczki i naliczonym odsetkom nie czyni jeszcze z tego wynagrodzenia spłaty pożyczki. Spłata pożyczki następuje w niniejszej sprawie do rąk Cesjonariusza i to od wypłaconych jemu kwot odsetek liczonych od należności głównej należy potrącić podatek. Dlatego też wnioskodawca nie może wywodzić, że podatek z odsetek od pożyczki powinien zapłacić Cedent bez udziału wnioskodawcy. Podatnikiem z tytułu spłaty odsetek jest Cesjonariusz, jego prawem było w porozumieniu z wnioskodawcą zrezygnowanie z dalszego naliczania odsetek po dniu cesji, jednak ta okoliczność, że Cesjonariusz dobrowolnie zrzekł się przychodu z odsetek, który to przychód mógłby uzyskać nie może mieć wpływu na brak opodatkowania wypłaconych przez wnioskodawcę odsetek. Wypłacone Cesjonariuszowi odsetki nie utraciły przymiotu odsetek.

Odsetki od udzielonej pożyczki stanowią przychód z kapitałów pieniężnych podlegający opodatkowaniu 19% zryczałtowanym podatkiem dochodowym.

Tak więc zgodnie z art. 41 ust. 4 ww. ustawy płatnicy, o których mowa w ust. 1, a więc osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemajace osobowości prawnej są obowiązani pobierać zryczałtowany podatek dochodowy od dokonywanych wypłat (świadczeń) lub stawianych do dyspozycji podatnika pieniędzy lub wartości pieniężnych z tytułów określonych w art. 29, art. 30 ust. 1 pkt 2, 4-5a i 13 oraz art. 30a ust. 1, z zastrzeżeniem ust. 5. Przy czym zryczałtowany podatek od odsetek pobiera się bez pomniejszania przychodu o koszty uzyskania.

Reasumując, na wnioskodawcy (pożyczkobiorcy) wypłacającym odsetki ciążą względem Cesjonariusza obowiązki płatnika wynikające z wyżej cytowanego art. 41 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W związku z powyższym, uwzględniając okoliczności przedstawione we wniosku oraz przytoczone przepisy prawa, stosownie do art. 30a ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, płatnik jest zobowiązany pobierać od wypłaconych odsetek zryczałtowany podatek dochodowy w wysokości 19% przychodu.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka, 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.