IBPBII/2/415-1075/14/MW

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z 1 grudnia 2014 r. (data otrzymania 4 grudnia 2014 r.), uzupełnionym 22 stycznia 2015 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży lokalu mieszkalnego - jest nieprawidłowe.

W dniu 4 grudnia 2014 r. otrzymano ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży lokalu mieszkalnego.

W związku z brakami formalnymi stwierdzonymi we wniosku, pismem z 9 stycznia 2015 r. Znak: IBPBII/2/415-1075/14/MW, wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku. Uzupełnienia dokonano 22 stycznia 2015 r.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

W 2004 r. Wnioskodawca wraz z małżonkiem kupił mieszkanie za kwotę 55.000 zł. Na zakup mieszkania małżonkowie zaciągnęli kredyt na cele mieszkaniowe. W 2009 r. małżonkowie zaciągnęli kredyt na remont mieszkania czyli również na cele mieszkaniowe.

W 2012 r. na podstawie umowy małżeńskiej o podział majątku wspólnego i rozdzielności majątkowej prawo do lokalu mieszkalnego przypadło Wnioskodawcy. Przy podpisywaniu ww. umowy u notariusza mieszkanie wyceniono na 137.200 zł.

W 2014 r. Wnioskodawca sprzedał mieszkanie za 150.000 zł i spłacił zaległe kredyty zaciągnięte na nabycie i remont tego mieszkania.

Do rozdzielności majątkowej raty kredytów z odsetkami i koszty notariusza wyniosły 59.640 zł. Po rozdzielności majątkowej raty kredytów i odsetek wyniosły 20.990 zł.

Po sprzedaży mieszkania Wnioskodawca spłacił zaległe kredyty na kwotę 35.150 zł.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca wskazał, że:

* umowa majątkowa małżeńska spisana u notariusza 28 lutego 2012 r. obejmowała wyłącznie lokal mieszkalny zakupiony w 2004 r.,

* umowa o podział majątku wspólnego zawarta 1 marca 2015 r. (powinno być 2012 r.) obejmowała pozostałe rzeczy,

* podział majątku wspólnego dokonany został bez jakichkolwiek spłat i dopłat.

W związku z powyższym stanem faktycznym zadano następujące pytanie:

Czy Wnioskodawca będzie musiał zapłacić podatek od przychodu ze sprzedaży mieszkania przed upływem 5 lat.

Zdaniem Wnioskodawcy, uzyskany przychód nie będzie podlegał opodatkowaniu, gdyż nabył nieruchomość w 2004 r. i sprzedał w 2014 r., czyli przez 10 lat był właścicielem nieruchomości. Na poparcie swojego stanowiska Wnioskodawca przywołał wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z 3 listopada 2011 r. sygn. akt I SA/Wr 1215/11,

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) - źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

W świetle powyższego przepisu każda czynność prawna, której przedmiotem jest odpłatne zbycie nieruchomości lub praw w nim wymienionych stanowi źródło przychodów, jeżeli zostanie dokonana w określonym czasie, tj. przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie i nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej.

Wobec powyższej regulacji prawnej należy wyjaśnić, że w przypadku sprzedaży lokalu mieszkalnego decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych uzyskanego z tego tytułu przychodu ma moment i sposób jego nabycia.

Z opisanego we wniosku stanu faktycznego wynika, że w 2004 r. Wnioskodawca wraz z małżonkiem kupił mieszkanie za kwotę 55.000 zł. W 2012 r. na podstawie umowy małżeńskiej o podział majątku wspólnego i rozdzielności majątkowej prawo do lokalu mieszkalnego przypadło Wnioskodawcy. Przy podpisywaniu ww. umowy u notariusza mieszkanie wyceniono na 137.200 zł. W 2014 r. Wnioskodawca sprzedał mieszkanie za 150.000 zł.

Stosunki majątkowe między małżonkami zostały uregulowane w ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 788 z późn. zm.). Zgodnie z art. 31 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego - z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Ustrój wspólności ustawowej obejmujący dorobek obojga małżonków ukształtowany został przez ustawodawcę jako wspólność łączna, bezudziałowa. Wspólność ta charakteryzuje się tym, że w czasie jej trwania małżonkowie nie mają określonych udziałów w majątku wspólnym, nie mogą zatem rozporządzać udziałami, a także nie mogą żądać podziału majątku objętego wspólnością - art. 35 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Ustawowy ustrój majątkowy między małżonkami może ulec zniesieniu lub ograniczeniu na skutek zawartej między nimi umowy (art. 47 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego), na skutek orzeczenia sądu (art. 52 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego) albo z mocy prawa np. ubezwłasnowolnienia jednego z małżonków (art. 53 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego). Zarówno w wypadku umownego wyłączenia wspólności ustawowej w czasie trwania małżeństwa, jak i w przypadku zniesienia tej wspólności przez sąd bądź w przypadku ustania małżeństwa między małżonkami (czy byłymi małżonkami) ustaje wspólność ustawowa, a do majątku, który był nią objęty stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych. Natomiast - w myśl art. 501 Kodeksu - w razie ustania wspólności, udziały małżonków są równe, chyba że umowa majątkowa małżeńska stanowi inaczej. Z przywołanych przepisów wynika zatem, że z chwilą ustania wspólności majątkowej między małżonkami współwłasność łączna zostaje zastąpiona przez współwłasność w częściach ułamkowych.

Zgodnie z teorią prawa rzeczowego przyznanie danej osobie na wyłączną własność rzeczy w wyniku podziału majątku wspólnego jest nabyciem tych rzeczy. Natomiast mając na uwadze przyjętą linię orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego nabyciem w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie jest przyznanie rzeczy na wyłączną własność jednemu z małżonków w wyniku podziału majątku wspólnego, jeśli:

* podział taki jest ekwiwalentny w naturze i nie towarzyszą mu spłaty i dopłaty lub

* wartość otrzymanej przez daną osobę rzeczy w wyniku podziału tego majątku, mieści się w udziale, jaki małżonkowi przysługuje w majątku dorobkowym małżeńskim.

Za datę nabycia nieruchomości, która przypadła danej osobie w wyniku podziału majątku wspólnego, należy przyjąć datę jej nabycia w czasie trwania związku małżeńskiego (do majątku wspólnego), ale tylko pod warunkiem, że podział taki jest ekwiwalentny w naturze i odbył się bez spłat i dopłat lub wartość otrzymanej przez daną osobę nieruchomości w wyniku podziału tego majątku mieści się w udziale, jaki tej osobie przysługuje w majątku dorobkowym małżeńskim.

Jeżeli natomiast podział odbył się w naturze, lecz w sposób, który był nieekwiwalentny i towarzyszyły mu spłaty lub dopłaty lub gdy wartość otrzymanych przez małżonka nieruchomości lub praw przekracza jego udział w majątku dorobkowym małżeńskim, to wówczas za datę nabycia tego udziału w nieruchomości lub w prawie, który przekracza udział małżonka w majątku dorobkowym, należy przyjąć dzień, w którym dokonano podziału majątku dorobkowego, nawet wówczas, jeżeli nabycie to następuje nieodpłatnie (czyli bez spłat i dopłat). Bowiem wszelkie przypadki gdy udział danej osoby ulega powiększeniu, traktowany być musi w kategorii nabycia, gdyż w ten sposób ulega powiększeniu zarówno zakres dotychczasowego władztwa tej osoby nad rzeczą (prawem) jak też stan jej majątku osobistego. W tej części bowiem, w której przyznana na wyłączną własność nieruchomość lub prawo przekracza wartość udziału w majątku wspólnym, podatnik niewątpliwie nabywa prawo własności w rozumieniu analizowanego przepisu. Przez pojęcie "nabycie" użyte w art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy należy rozumieć każde zwiększenie aktywów majątku podatnika.

Zatem nie ma wątpliwości, że nabycie własności nieruchomości lub praw w drodze podziału majątku wspólnego, w przypadku gdy wartość otrzymanego majątku jest nieekwiwalentna lub przekracza udział, jaki przysługiwał małżonkowi w majątku wspólnym, zawiera się w pojęciu "nabycie", jakim posługuje się przepis art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Przenosząc powyższe uregulowania prawne na grunt rozpatrywanej sprawy należy stwierdzić, że podział majątku dorobkowego małżonków dokonany 28 lutego 2012 r. nie był ekwiwalentny w naturze dla obojga małżonków. O ekwiwalentnym podziale w naturze mówić bowiem można jedynie wówczas, gdy w wyniku podziału majątku dorobkowego każdy z małżonków otrzymuje na wyłączną własność majątek o tej samej wartości. Tymczasem na mocy umowy z 2012 r. Wnioskodawca stał się wyłącznym właścicielem lokalu mieszkalnego otrzymanego bez spłat i dopłat a z wniosku wynika, że podział majątku dokonany 28 lutego 2012 r. obejmował wyłącznie ten lokal. Powyższa okoliczność jednoznacznie przesądza o braku ekwiwalentnego podziału majątku dorobkowego małżonków. Sposób podziału wskazuje również, że Wnioskodawca otrzymał majątek, który przekraczał jego udział w majątku wspólnym, gdyż wartość otrzymanych przez niego składników majątku była większa niż udział jaki Wnioskodawca posiadał w majątku dorobkowym tj. #189;. Wnioskodawca z chwilą ustania wspólności ustawowej był właścicielem udziału #189; w lokalu mieszkalnym. Taki sam udział w lokalu należał do małżonka Wnioskodawcy. Wynika to wprost z art. 50¹ Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Otrzymując zatem na wyłączną własność lokal mieszkalny Wnioskodawca otrzymał więcej niż przysługiwało mu z tytułu udziału w majątku wspólnym, gdyż w majątku wspólnym miał jedynie udział #189; w lokalu mieszkalnym.

W świetle powyższych okoliczności stwierdzić należy, że Wnioskodawca nabył lokal mieszkalny w różnym czasie i w różny sposób:

* udział #189; nabył w 2004 r. w trakcie związku małżeńskiego (do majątku wspólnego),

* udział przekraczający jego udział w majątku wspólnym (#189;) nabył w wyniku podziału majątku dorobkowego w 2012 r. - podział ten był bowiem w sposób oczywisty nieekwiwalentny i przekraczał udział w majątku dorobkowym małżeńskim do jakiego prawo miał Wnioskodawca.

Z uwagi na to, że nabycie opisanego lokalu mieszkalnego przez Wnioskodawcę nastąpiło w 2004 r. oraz w 2012 r., pięcioletni termin, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 należy oddzielnie liczyć w stosunku do każdego udziału jaki Wnioskodawca nabył.

Ponieważ od końca roku, w którym nastąpiło nabycie udziału #189; w lokalu mieszkalnym na prawach wspólności ustawowej, a więc od końca 2004 r. do daty sprzedaży minęło pięć lat, zatem ta część przychodu uzyskanego w 2014 r. ze sprzedaży (#189; całego przychodu ze sprzedaży) nie stanowi w ogóle źródła przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym nie będzie podlegała w ogóle opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Opodatkowaniu podlega natomiast sprzedaż udziału nabytego w wyniku podziału majątku dorobkowego w 2012 r. Dokonując oceny skutków podatkowych sprzedaży lokalu mieszkalnego w części odpowiadającej udziałowi nabytemu w 2012 r. w wyniku podziału majątku dorobkowego (#189;) należy zastosować przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2009 r. Ustawą z dnia 6 listopada 2008 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 209, poz. 1316 z późn. zm.) zmieniono m.in. zasady opodatkowania przychodów z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nowe zasady opodatkowania - zgodnie z art. 14 ustawy zmieniającej - mają zastosowanie do uzyskanych dochodów (poniesionej straty) od 1 stycznia 2009 r.

I tak w myśl art. 30e ust. 1 i art. 45 ust. 4 pkt 4 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2009 r. - od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) podatek dochodowy wynosi 19% podstawy obliczenia podatku i jest płatny w terminie złożenia zeznania za rok podatkowy, w którym nastąpiło odpłatne zbycie. Zgodnie z art. 30e ust. 2 ww. ustawy - podstawą obliczenia podatku jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonym zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw. Przy czym przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia (art. 19 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

W myśl art. 30e ust. 4 ww. ustawy - po zakończeniu roku podatkowego podatnik jest obowiązany w zeznaniu podatkowym, o którym mowa w art. 45 ust. 1a pkt 3 (PIT-39), wykazać:

* dochody uzyskane w roku podatkowym z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) i obliczyć należny podatek dochodowy od dochodu, do którego nie ma zastosowania art. 21 ust. 1 pkt 131, lub

* dochody, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131.

Podsumowując, Wnioskodawca udziały w lokalu mieszkalnym nabył odpowiednio w #189; w 2004 r. na zasadzie wspólności ustawowej oraz w #189; w 2012 r. w wyniku podziału majątku. Ponieważ od końca roku, w którym nabyto udział #189; na zasadzie wspólności ustawowej, a więc od końca 2004 r. minęło pięć lat zatem ta część przychodu uzyskanego z odpłatnego zbycia nie stanowi źródła przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych a tym samym nie będzie podlegała w ogóle opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Opodatkowaniu podlega natomiast pozostała #189; część przychodu ze sprzedaży ww. lokalu nabytego w 2012 r. w udziale #189; w wyniku podziału majątku dorobkowego. Opodatkowanie nastąpi na zasadzie art. 30e ust. 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2009 r.

Odnosząc się do przywołanego przez Wnioskodawcę wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z 3 listopada 2011 r. sygn. akt I SA/Wr 1215/11, który jego zdaniem przemawia za słusznością stanowiska przedstawionego we wniosku wskazać należy, że wyrok ten dotyczy odmiennego stanu faktycznego niż zaprezentowany w niniejszej sprawie. Z wyroku tego wynika bowiem, że dotyczy on sytuacji, w której "udziały małżonków były równe a podział posiadanych przedmiotów majątkowych został dokonany w granicach przysługującego im udziału m.in. w ten sposób, że nieruchomość położona w L. została w majątku strony skarżącej albowiem poniosła ona środki na ową nieruchomość z majątku odrębnego oraz jej mąż otrzymał środki pieniężne ze sprzedaży innej nieruchomości położonej we W. wchodzącej również w skład majątku wspólnego, co wynika z załączonego aktu notarialnego z dnia 13 lipca 2005 r.". Zatem w sprawie będącej przedmiotem ww. wyroku miał miejsce podział majątku, w wyniku którego skarżąca otrzymała nieruchomość natomiast jej małżonek otrzymał środki pieniężne pochodzące ze sprzedaży innej nieruchomości.

Do uzupełnienia wniosku Wnioskodawca dołączył plik dokumentów. Należy jednak zauważyć, że wydając interpretacje w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest zobowiązany ani uprawniony do ich oceny; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez Wnioskodawcę i jego stanowiskiem.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie - w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.