IBPBII/2/415-1064/12/14/MZM

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z 21 listopada 2014 r. (data otrzymania 1 grudnia 2014 r.), uzupełnionym 23 i 27 stycznia 2015 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie ustalenia osoby, która ma dokonać rozliczenia przychodu uzyskiwanego z najmu lokalu - jest nieprawidłowe.

W dniu 1 grudnia 2014 r. otrzymano ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie ustalenia osoby, która ma dokonać rozliczenia przychodu uzyskiwanego z najmu lokalu.

W związku z brakami formalnymi stwierdzonymi we wniosku, pismem z 19 stycznia 2015 r. Znak: IBPBII/2/415-1064/14/MZM wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku. Uzupełnienia dokonano 23 i 27 stycznia 2015 r.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca przepisał mieszkanie własnościowe córce, która jest obywatelem polskim i niemieckim (od 20 lat mieszka w Niemczech), nigdy nie pracowała w Polsce. Córka Wnioskodawcy aktem notarialnym udzieliła Wnioskodawcy pełnomocnictwa do reprezentowania jej w urzędach, spółdzielni, do wynajmów, remontów. Córka zrzekła się na rzecz Wnioskodawcy pieniędzy uzyskiwanych z najmu. Wnioskodawca zaznaczył, że z córką ma zawartą umowę bezpłatnego użyczenia mieszkania i dysponowania pieniędzmi z najmu. Wnioskodawca posiada wyrok sądu, w którym orzekł, że poprzedni najemca zadłużył mieszkanie na 6.400 zł. Wszelkie opłaty Wnioskodawca pokrył z własnych pieniędzy co wynika z jego zobowiązań notarialnych. Wnioskodawca dodał, że jego córka nie bierze żadnych pieniędzy z najmu. Do tej pory Wnioskodawca rozliczał się z urzędem skarbowym z pieniędzy z najmu, bo uważał, że jest to tylko jego przychód. Jednak teraz okazało się, że umowa najmu, którą Wnioskodawca złożył w swoim urzędzie została przesłana do urzędu, pod który zgodnie z adresem podlega mieszkanie, w którym tymczasowo zameldowana jest córka Wnioskodawcy i to ona ma się rozliczać.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca wskazał, że umowa najmu mieszkania zawarta była między Wnioskodawcą zwanym wynajmującym (działającym na podstawie notarialnego pełnomocnictwa córki) a najemcą. Na mocy notarialnego pełnomocnictwa Wnioskodawca m.in. ma prawo do sprzedaży i wynajmu lokalu według własnego uznania i wskazania rachunku bankowego do przekazywania pieniędzy z najmu i do ich zatrzymania. Wnioskodawca ma prawo do rozliczania się z właściwym urzędem skarbowym oraz reprezentowania córki przed organami administracji państwowej i samorządowej w sprawach, które okażą się potrzebne w celu realizacji udzielonego pełnomocnictwa. I tak też czynił i odprowadzał podatek do swojego urzędu skarbowego. Wnioskodawca dodał, że mieszkania nie udało mu się sprzedać i znów będzie wynajęte. Wnioskodawca w dalszym ciągu chce rozliczać się z najmu w swoim urzędzie skarbowym.

W związku z powyższym stanem faktycznym zadano następujące pytanie.

Kto zgodnie z prawem ma rozliczyć się z pieniędzy z najmu.

Zdaniem Wnioskodawcy, to on pobiera pieniądze z wynajmu, on nimi zarządza, remontuje mieszkanie i pokrywa opłaty w okresie, gdy mieszkania nikt nie wynajmuje lub najemca uchyla się od opłat. Wnioskodawca posiada wyrok sądu, z którego wynika, że wynajmujący zadłużył lokal na 6.400 zł i komornikowi nie udało się odzyskać pieniędzy. Wnioskodawca uważa więc, że powinien płacić podatek, bo córka notarialnie przekazała dochód z najmu Wnioskodawcy. Wnioskodawca, żeby upewnić się, że działa zgodnie z prawem zwrócił się do prawnika, który utwierdził go, że działa właściwie.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) - opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Wskazać zatem należy, że zgodnie z przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych opodatkowaniu tym podatkiem podlega każde przysporzenie majątkowe, które uzyskują osoby fizyczne. Wszelkie dochody osiągane przez podatnika - z wyjątkiem tych dochodów, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione od podatku, bądź od których zaniechano poboru podatku - podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, w tym m.in. dochód z tytułu najmu.

W myśl bowiem art. 10 ust. 1 pkt 6 ww. ustawy - jednym ze źródeł przychodów jest najem, podnajem, dzierżawa, poddzierżawa oraz inne umowy o podobnym charakterze, w tym również dzierżawa, poddzierżawa działów specjalnych produkcji rolnej oraz gospodarstwa rolnego lub jego składników na cele nierolnicze albo na prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej, z wyjątkiem składników majątku związanych z działalnością gospodarczą.

Przychodami z tytułu najmu, który nie stanowi działalności gospodarczej - w myśl art. 11 ust. 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Stosownie do treści art. 9a ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - dochody osiągane przez podatników ze źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 6, są opodatkowane na zasadach określonych w ustawie, chyba, że podatnicy złożą właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego pisemne oświadczenia o wyborze opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, na zasadach określonych w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne.

W myśl art. 2 ust. 1a ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. Nr 144, poz. 930 z późn. zm.) - osoby fizyczne osiągające przychody z tytułu umowy najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze, jeżeli umowy te nie są zawierane w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, mogą opłacać ryczałt od przychodów ewidencjonowanych.

Stosownie do art. 6 ust. 1a ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne - opodatkowaniu ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych podlegają również otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń z tytułu umowy najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze. Dla ustalenia wartości otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń z tytułu tych umów, stosuje się art. 11 ust. 2-2b ustawy o podatku dochodowym.

Oznacza to, że podstawową formą opodatkowania przychodów z najmu są tzw. "zasady ogólne" określone w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych. Innymi słowy, jeżeli podatnik nie podejmie żadnych starań celem wyboru innej formy opodatkowania (nie zadeklaruje wyboru opodatkowania uzyskiwanych przychodów z najmu poprzez złożenie do urzędu skarbowego stosownego pisemnego oświadczenia o wyborze opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych), to będzie musiał płacić podatek od dochodów z najmu według zasad i skali podatkowej określonych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stosownie do art. 659 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 121 z późn. zm.) - przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz.

Z przytoczonych powyżej uregulowań prawnych wynika, że podstawą generowania przychodów z najmu jest fakt zawarcia stosownej umowy między stronami. Strony umowy określają w niej wysokość czynszu. Czynsz ten stanowi przysporzenie majątkowe wynajmującego, a tym samym generuje przychód w rozumieniu podatkowym. Jednakże aby powstał przychód po stronie wynajmującego musi powstać przysporzenie majątkowe, czyli czynsz musi zostać otrzymany lub postawiony do dyspozycji wynajmującego. Powyższa regulacja oznacza, że przychodem z najmu jest wyłącznie przychód otrzymany lub postawiony podatnikowi do dyspozycji.

Przez pojęcie "otrzymane" - zgodnie ze Słownikiem języka polskiego - należy rozumieć takie pieniądze i wartości pieniężne, które zostały podatnikowi dane. Natomiast "postawionymi do dyspozycji" są takie pieniądze i wartości pieniężne, które podatnik - wykazując określoną aktywność - ma możliwość włączyć do swojego władztwa. Innymi słowy, podatnik ma możliwość skorzystania z tychże pieniędzy. Oznacza to, że momentem powstania przychodu ze źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz art. 11 ust. 1 tej samej ustawy jest moment rzeczywistego otrzymania lub postawienia do dyspozycji podatnika kwoty z tytułu najmu. Przychód powstaje zatem wtedy, kiedy podatnik otrzymuje pieniądze, albo kiedy pieniądze są postawione do jego dyspozycji.

Z przedstawionego we wniosku stanu fatycznego wynika, że Wnioskodawca przepisał mieszkanie własnościowe córce. Na podstawie udzielonego przez córkę pełnomocnictwa Wnioskodawca ma prawo do jej reprezentowania w urzędach, spółdzielni, do wynajmów oraz remontów. Wnioskodawca zaznaczył, że wraz z córką ma zawartą umowę bezpłatnego użyczenia mieszkania i dysponowania pieniędzmi z najmu. Z uzupełnienia wniosku wynika, że umowa najmu została zawarta pomiędzy Wnioskodawcą zwanym wynajmującym (działającym na podstawie notarialnego pełnomocnictwa córki) a najemcą. Córka Wnioskodawcy rzekła się na jego rzecz pieniędzy z najmu. Do tej pory Wnioskodawca rozliczał się z uzyskanych z najmu pieniędzy, bo uważał jest to tylko jego przychód.

Wnioskodawca uważa, że córka notarialnie przekazała dochód z najmu Wnioskodawcy i on pobiera pieniądze z wynajmu, on nimi zarządza, remontuje mieszkanie i pokrywa opłaty w okresie, gdy mieszkania nikt nie wynajmuje lub najemca uchyla się od opłat a więc powinien płacić podatek.

Wobec tego, z uzupełnienia wniosku wynika, że Wnioskodawca zawarł umowę jako wynajmujący (działający na podstawie notarialnego pełnomocnictwa córki) a we wniosku wskazano, że Wnioskodawcy zostało udzielone przez córkę pełnomocnictwo m.in. do wynajmów. Wynika więc z tego, że Wnioskodawca zawarł umowę najmu w imieniu córki będąc jej pełnomocnikiem a nie w imieniu własnym jako osoba władająca mieszkaniem na podstawie umowy użyczenia.

W tym miejscu należy wskazać, że umowa użyczenia jest jedną z umów nazwanych regulujących zasady używania rzeczy. Zgodnie z art. 710 ustawy - Kodeks cywilny - przez umowę użyczenia użyczający zobowiązuje się zezwolić biorącemu, przez czas oznaczony lub nie oznaczony na bezpłatne używanie oddanej mu w tym celu rzeczy w zakresie przewidzianym umową i przepisami prawa. Cechą charakterystyczną użyczenia jest nieodpłatność oraz motyw bezinteresowności. Z uwagi na fakt, że z tytułu umowy użyczenia zobowiązanym do spełnienia świadczenia jest tylko użyczający, umowę tę należy uznać za jednostronnie zobowiązującą. Kodeks cywilny nie przewiduje żadnej szczególnej formy zawierania tej umowy i może ona być zawarta w dowolnej formie, np. zwykłej pisemnej, ustnej, aktu notarialnego, czynności konkludentnych (dorozumianych).

Umowa użyczenia może przewidywać prawo do wynajmowania użyczonego lokalu przez osobę biorącą lokal w użyczenie. Jeśli ta osoba jest wynajmującym wówczas przychód z najmu jest przychodem osoby biorącej lokal w użyczenie.

Tymczasem w niniejszej sprawie z opisanego stanu faktycznego i jego uzupełnienia wynika, że Wnioskodawca wynajął lokal działając w imieniu córki na podstawie pełnomocnictwa przez nią udzielonego. Wobec tego przychód w takiej sytuacji powstaje po stronie córki Wnioskodawcy a nie Wnioskodawcy.

Zgodnie z przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodem z tytułu najmu zaliczanego do źródła przychodów wymienionego w art. 10 ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a więc najmu nie stanowiącego pozarolniczej działalności gospodarczej jest wysokość uiszczanego na rzecz wynajmującego czynszu, a z uzupełnienia wniosku wynika, że Wnioskodawca zawarł umowę w imieniu córki. Tym samym to córka jest zobowiązana do zapłaty podatku dochodowego z tytułu przychodu z najmu i to ona powinna się rozliczyć z uzyskanego przychodu z najmu lokalu mieszkalnego. Oczywiście może tego dokonać w imieniu córki Wnioskodawca dysponując odpowiednim pełnomocnictwem.

Stanowisko Wnioskodawcy należało zatem uznać za nieprawidłowe.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) - w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie - w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.