IBPBII/2/415-1064/11/MM

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że Pana stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 29 września 2011 r. (data wpływu do tut. Biura 3 października 2011 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży nieruchomości oraz udziału w nieruchomości - jest prawidłowe.

W dniu 3 października 2011 r. do tut. Biura wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży nieruchomości oraz udziału w nieruchomości.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Na podstawie postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku wydanego przez Sąd Rejonowy dnia 22 października 2001 r. wnioskodawca w udziale wynoszącym 1/5 części był współwłaścicielem nieruchomości utworzonej z działek nr 116/1 o powierzchni 0,7344 ha, 116/2 o powierzchni 0,1497 ha, 116/3 o powierzchni 0,6215 ha, 116/4 o powierzchni 0,6046 ha, 116/5 o powierzchni 1,0085 ha, 116/6 o powierzchni 0,0601 ha i 116/7 o powierzchni 1,8969 ha, które to działki powstały z podziału działki nr 116 o powierzchni 5,0757 ha. Pozostałymi współwłaścicielami byli 4 bracia wnioskodawcy. Spadkobranie nastąpiło w 1987 r.,gdyż wtedy zmarła matka wnioskodawcy (ojciec wnioskodawcy zmarł w 1979 r.).

W dniu 22 października 2009 r. została zawarta umowa zniesienia współwłasności, w wyniku której wnioskodawca otrzymał nieruchomość utworzoną z działki nr 116/3 o powierzchni 0,6215 ha oraz udział w wysokości 1/6 części w nieruchomości utworzonej z działki nr 116/6 stanowiącej drogę.

Z tytułu zawarcia umowy zniesienia współwłasności nie doszło do żadnych spłat ani dopłat. Wnioskodawca nadmienia, że wartość nieruchomości oraz udziału w nieruchomości otrzymanych przez wnioskodawcę w wyniku zniesienia współwłasności była mniejsza niż wartość udziału, który przysługiwał mu przed zniesieniem współwłasności.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

W związku z planowaną przez wnioskodawcę sprzedażą nieruchomości składającej się z działki nr 116/3 oraz udziału w wysokości 1/6 w działce nr 116/6 za datę nabycia całej nieruchomości należy uznać datę śmierci matki tj. 1987 r., czy też może występują dwie daty nabycia tzn. dla jednej części data śmierci spadkodawcy, a dla pozostałej części data zniesienia współwłasności.

Zdaniem wnioskodawcy, zgodnie z Kodeksem cywilnym spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy i jest nabywany przez spadkobierców z chwilą jego otwarcia. Umowa zniesienia współwłasności w drodze działu spadku powoduje natomiast konkretyzację praw i rzeczy wchodzących w jego skład. Ma ona więc charakter wtórny w stosunku do nabycia spadku.

W ocenie wnioskodawcy o dacie nabycia spadku decyduje jego otwarcie, a nie zniesienie współwłasności. Mając na uwadze fakt, że ojciec zmarł w 1979 r., matka zmarła w 1987 r. to nabycie przedmiotowej nieruchomości nastąpiło w 1987 r.

Tak więc przychód uzyskany z jej sprzedaży jeśli zostanie ona dokonana w 2011 r. lub następnych będzie w całości zwolniony z PIT. Sprzedaż nieruchomości, która następuje po upływie 5 lat licząc od końca roku, w którym nastąpiło jej nabycie jest bowiem nieopodatkowana.

Na poparcie swojego stanowiska wnioskodawca przywołał wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z września 2011 r. sygnatura akt II FSK 500/10.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.), źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Przepis cytowanego art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych formułuje generalną zasadę, że nie płaci się podatku dochodowego, jeśli od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie nieruchomości lub ich części lub udziału w nieruchomości upłynęło 5 lat. W związku z tym, jeśli od końca roku, w którym nastąpiło nabycie nieruchomości lub ich części lub udziału w nieruchomości do dnia sprzedaży upłynęło 5 lat, sprzedaż tej nieruchomości nie podlega w ogóle opodatkowaniu.

Z powyższego wynika, że istotne w przedmiotowej sprawie jest ustalenie daty nabycia przez wnioskodawcę nieruchomości, którą planuje sprzedać. Z wniosku wynika, iż wnioskodawca nabył w spadku po zmarłym w 1979 r. ojcu oraz po zmarłej w 1987 r. matce udział wynoszący 1/5 w nieruchomości. Pozostałymi współwłaścicielami byli 4 bracia wnioskodawcy. Następnie w dniu 22 października 2009 r. zniesiono współwłasność i wnioskodawca otrzymał działkę nr 116/3 oraz udział w wysokości 1/6 w nieruchomości stanowiącej drogę.

Zgodnie z art. 924 i 925 ww. ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku. Oznacza to, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego, a data śmierci (chwila śmierci) spadkodawcy (spadkodawców) ustala, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowej. Z kolei postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku potwierdza jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia (art. 1025 § 1 Kodeksu cywilnego).

Istotny zatem dla podatku dochodowego jest dzień otwarcia spadku, czyli data śmierci każdego ze spadkodawców, wtedy bowiem następuje nabycie spadku. W związku z powyższym przedmiotową nieruchomość wnioskodawca nabył w udziałach w 1979 r. i w 1987 r.

Zgodnie natomiast z art. 1035 ustawy - Kodeks cywilny, jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego stosuje się przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych. Do momentu zniesienia tej współwłasności lub dokonania działu spadku, spadkobiercy są współwłaścicielami rzeczy i praw wchodzących w skład spadku.

Zgodnie z art. 210 i nast. Kodeksu cywilnego, każdy ze współwłaścicieli w każdym czasie może domagać się zniesienia współwłasności. Zniesienie współwłasności lub dział spadku polega na przyznaniu każdemu ze współwłaścicieli wyodrębnionej rzeczy wspólnej, a wielkość tej części powinna odpowiadać wielkości udziału we współwłasności. W rezultacie dochodzi do nowego ukształtowania prawa własności poprzez odebranie temu prawu cechy wspólności. Zniesienie współwłasności (dział spadku) nie stanowi nabycia rzeczy, jeżeli mieści się w ramach udziału jaki przypadał byłym współwłaścicielom w rzeczy wspólnej.

Jeżeli zatem wartość udziału w działkach powstałych w wyniku podziału jest zgodna z wartością udziału posiadanego przed zniesieniem współwłasności lub dokonaniem działu spadku nie następuje nabycie podlegające opodatkowaniu, ponieważ w ten sposób nie ulega powiększeniu zarówno zakres dotychczasowego władztwa tej osoby nad rzeczą (nieruchomością), jak i stan jej majątku osobistego. Zniesienie współwłasności, w wyniku którego udział w nieruchomości nie zwiększył się, zmienia wyłącznie charakter własności.

Jedynie nabycie nieruchomości w drodze działu spadku lub zniesienia współwłasności w części przekraczającej udział spadkowy (nawet wówczas, jeżeli nabycie to następuje nieodpłatnie) stanowi nabycie w myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy.

Z opisanego we wniosku zdarzenia wynika, iż wartość działki nr 116/3 oraz udziału w wysokości 1/6 w nieruchomości stanowiącej drogę otrzymanych przez wnioskodawcę w wyniku zniesienia współwłasności była mniejsza niż wartość udziału, który przysługiwał mu przed zniesieniem współwłasności.

Skoro zatem w wyniku umowy zniesienia współwłasności, udział wnioskodawcy w nieruchomości nie uległ powiększeniu, nie doszło do nabycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ww. ustawy, gdyż wartość otrzymanej przez wnioskodawcę działki nr 116/3 oraz udziału w wysokości 1/6 w nieruchomości stanowiącej drogę, nie przekroczyła wartości udziału, jaki przysługiwał mu w wyniku nabycia spadku. W związku z powyższym zgodnie z treścią art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy sprzedaż działki nr 116/3 i udziału w drodze nie będzie w ogóle stanowiła źródła przychodu podlegającego opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym od osób fizycznych, gdyż nastąpi po upływie pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie.

Reasumując, wnioskodawca w drodze dziedziczenia po rodzicach (jednym lub obu) nabył udział w nieruchomości wynoszący 1/5. W wyniku umowy zniesienia współwłasności, udział wnioskodawcy w nieruchomości nie uległ powiększeniu, co oznacza, że pięcioletni okres, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy przy ewentualnej planowanej sprzedaży działki oraz udziału w drodze, w odniesieniu do udziału w nieruchomości nabytego w drodze spadku po rodzicach już upłynął. Tym samym przychód uzyskany z planowanej sprzedaży przedmiotowej nieruchomości nabytej w drodze spadku nie będzie w ogóle stanowił źródła przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Odnosząc się natomiast do powołanego przez wnioskodawcę wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego należy zaznaczyć, że orzeczenia sądowe nie są źródłem powszechnie obowiązującego prawa i są wiążące jedynie w sprawach, w których zapadły.

Stanowisko wnioskodawcy należało uznać zatem za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.