IBPBII/2/415-1061/13/JG

Pisma urzędowe
Status:  Nieoceniane

Pismo z dnia 21 stycznia 2014 r. Izba Skarbowa w Katowicach IBPBII/2/415-1061/13/JG

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z 21 października 2013 r. (data otrzymania 24 października 2013 r.), uzupełnionym 12 grudnia 2013 r., o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży przez spadkobiercę udziału w nieruchomości, z której uprzednio został wywłaszczony spadkodawca

- jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 24 października 2013 r. otrzymano ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży przez spadkobiercę udziału w nieruchomości, z której uprzednio został wywłaszczony spadkodawca.

W związku z brakami formalnymi stwierdzonymi we wniosku, pismem z 27 listopada 2013 r. Znak: BPBII/2/415-1061/13/JG, wezwano wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku. Uzupełnienia dokonano 12 grudnia 2013 r.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Na podstawie decyzji administracyjnej z 26 marca 2013 r. zwrócono Wnioskodawcy jako spadkobiercy (ze wskazaniem w niej udziału) nieruchomość, uprzednio wywłaszczoną decyzją z 20 maja 1980 r. W związku ze zwrotem nieruchomości Wnioskodawca wniósł opłatę równoważną zrewaloryzowanemu odszkodowaniu, w ustalonej wysokości na konta bankowe Gminy. Zaznaczył, że odzyskana nieruchomość stanowi teren niezabudowany. Wnioskodawca swoje udziały w nieruchomości zbył umową notarialną z 25 września 2013 r., przy czym wskazał, że zbyte udziały w nieruchomości odziedziczył po matce zmarłej 31 maja 1988 r. oraz po ojcu zmarłym 20 maja 1994 r.

W związku z powyższym stanem faktycznym zadano następujące pytanie:

Czy opisane zdarzenie wymaga uiszczenia zryczałtowanego podatku dochodowego od osób fizycznych w wysokości 10% kwoty sprzedaży.

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - źródłem dochodu jest odpłatne zbycie nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości jeżeli odpłatne zbycie zostało dokonane przed upływem pięciu lat.

Zgodnie z art. 112 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn.: Dz. U. z 2004 r. Nr 251, poz. 2603) - "wywłaszczenie nieruchomości polega na pozbawieniu albo ograniczeniu, w drodze decyzji, prawa własności, prawa użytkowania wieczystego lub innego prawa rzeczowego na nieruchomości". W praktyce wywłaszczenie nieruchomości sprowadza się najczęściej do pozbawianie prawa własności nieruchomości, w tym zwłaszcza nieruchomości gruntowej i następuje na podstawie decyzji o wywłaszczeniu, która - zgodnie z art. 113 ust. 1 oraz art. 121 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami - powoduje z jednej strony utratę prawa własności poprzez dotychczasowych właścicieli, z drugiej zaś przejście prawa własności na rzecz Skarbu Państwa lub gminy. Ustawodawca regulując instytucję wywłaszczenia nieruchomości ustanowił równocześnie gwarancję, że wywłaszczona nieruchomość będzie wykorzystana wyłącznie zgodnie z celem, na który została wywłaszczona. Gwarancją w przypadku nie wykorzystania wywłaszczonej nieruchomości zgodnie z celem wywłaszczenia jest instytucja zwrotu nieruchomości. Celem tej gwarancji jest więc przywrócenie stanu stosunków własnościowych panujących przed wydaniem decyzji o wywłaszczaniu, poprzez zniesienie skutków prawnych jakie ta decyzja wywołała. Zwrot nieruchomości jest restytucją, czyli przywróceniem stosunków prawnych sprzed wywłaszczenia, które to stały się zbędne do realizacji celów publicznych, ze względu na które nastąpiło wywłaszczenie, a które to sformułowane są w art. 136 ustawy o gospodarce gruntami.

Reasumując, Wnioskodawca stwierdza, że decyzja o zwrocie wywłaszczonej nieruchomości nie kreuje prawa do nieruchomości, lecz tylko przywraca stosunek własności sprzed wywłaszczenia a co za tym idzie zwrot nieruchomości nie stanowi nabycia nieruchomości w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym okres 5 lat od nabycia nieruchomości nie ma zastosowania.

Według Wnioskodawcy, przychód jaki uzyskał ze zbycia udziałów w nieruchomości nie podlega opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym.

Opinię tę potwierdza również postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego stanowiące interpretację, o którą Wnioskodawca wystąpił w 2006 r. w analogicznej sprawie, dotyczącej zbycia części wywłaszczonej nieruchomości.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) - podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych źródłem przychodu jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

a.

nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,

b.

spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,

c.

prawa wieczystego użytkowania gruntów,

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Podkreślić należy, że przepis art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy formułuje generalną zasadę, że sprzedaż nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości przed upływem 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Tym samym jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości nastąpiło po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym miało miejsce nabycie lub wybudowanie - nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym przychód uzyskany ze sprzedaży nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

W przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 8, dla określenia jego skutków podatkowych istotne jest ustalenie daty nabycia nieruchomości lub praw.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że decyzją z 26 marca 2013 r. zwrócono Wnioskodawcy jako spadkobiercy udział w nieruchomości, uprzednio wywłaszczonej decyzją z 20 maja 1980 r. Udziały w nieruchomości Wnioskodawca odziedziczył po matce zmarłej 31 maja 1988 r. oraz po ojcu zmarłym 20 maja 1994 r. Wnioskodawca swoje udziały zbył umową notarialną z 25 września 2013 r.

W rozpatrywanej sprawie istotna jest więc kwestia ustalenia czy zwrot nieruchomości na podstawie decyzji z 26 marca 2013 r. stanowi nabycie nieruchomości w myśl przywołanego uprzednio art. 10 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stosownie do art. 112 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 z późn. zm.) - wywłaszczenie nieruchomości polega na pozbawieniu albo ograniczeniu, w drodze decyzji, prawa własności, prawa użytkowania wieczystego lub innego prawa rzeczowego na nieruchomości.

Wywłaszczenie nieruchomości jest instytucją, za pomocą której państwo wkracza w sferę indywidualnych praw obywateli dla osiągnięcia celów o szczególnej doniosłości publicznej. Ustawodawca regulujący instytucję wywłaszczenia nieruchomości ustanowił równocześnie gwarancję, że wywłaszczona nieruchomość będzie wykorzystywana wyłącznie zgodnie z celem, na który dokonano wywłaszczenia. Gwarancją tą jest instytucja zwrotu nieruchomości, jeżeli nieruchomość stała się zbędna z punktu widzenia celu, na który dokonano wywłaszczenia. Celem tej gwarancji jest przywrócenie stanu stosunków własnościowych panujących przed wywłaszczeniem.

W myśl art. 136 ust. 3 ustawy o gospodarce nieruchomościami - poprzedni właściciel lub jego spadkobierca mogą żądać zwrotu wywłaszczonej nieruchomości lub jej części, jeżeli stała się ona zbędna na cel określony w decyzji o wywłaszczeniu.

W myśl art. 140 ust. 1 ww. ustawy - w razie zwrotu wywłaszczonej nieruchomości poprzedni właściciel lub jego spadkobierca zwraca Skarbowi Państwa lub właściwej jednostce samorządu terytorialnego, w zależności od tego, kto jest właścicielem nieruchomości w dniu zwrotu, ustalone w decyzji odszkodowanie, a także nieruchomość zamienną, jeżeli była przyznana w ramach odszkodowania.

Zaznaczyć należy, że powołane powyżej przepisy - stosownie do treści art. 216 ust. 2 pkt 3 ustawy o gospodarce nieruchomościami - stosuje się do ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 r. o gospodarce gruntami i wywłaszczeniu nieruchomości (tekst jedn.: Dz. U. z 1991 r. Nr 30, poz. 127 z późn. zm.).

Decyzja o zwrocie nieruchomości powoduje przejście prawa własności na dotychczasowego właściciela, jednakże nie kreuje tego prawa; przywraca tylko wcześniej panujące stosunki prawnorzeczowe. W związku z tym nie następuje nabycie, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w momencie zwrotu nieruchomości. Ma miejsce restytucja stosunków sprzed wywłaszczenia, tj. zwrot prawa własności do nieruchomości na rzecz poprzedniego właściciela lub jego spadkobierców. Innymi słowy w przypadku zwrotu nieruchomości nie mamy do czynienia z kreowaniem prawa własności tylko z jego przywróceniem. Oznacza to, że w rozpatrywanej sprawie nie można mówić o przeniesieniu prawa własności na zasadach ogólnych wynikających z przepisów o charakterze cywilnoprawnym, ale jedynie o restytucji (przywróceniu) stanu sprzed wywłaszczenia.

W związku z powyższą regulacją prawną Organ zgadza się ze stanowiskiem Wnioskodawcy, że zwrot wywłaszczonej nieruchomości nie kreuje prawa do nieruchomości, lecz przywraca stosunki własności sprzed jej wywłaszczenia a więc nie stanowi nabycia w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 922 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) - prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób. Z kolei w myśl art. 924 ww. ustawy - spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy (spadkodawców), a stosownie do art. 925 - spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku. Natomiast akt poświadczenia dziedziczenia czy postanowienie sądu o nabyciu spadku potwierdza jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.

Powyższe oznacza, że dla celów podatku dochodowego od osób fizycznych przyjąć należy, że do nabycia przez Wnioskodawcę udziału w nieruchomości doszło w dacie śmierci spadkodawców tj. w 1988 r. i w 1994 r.

Podsumowując opisany we wniosku stan faktyczny sprawy stwierdzić należy, że zwrot nieruchomości uprzednio wywłaszczonej na rzecz Skarbu Państwa należy traktować jako swoistą restytucję stosunków własnościowych sprzed wywłaszczenia. Ponieważ zaś prawo do zwrotu wywłaszczonej nieruchomości znajduje swe źródło w nabyciu spadku zatem datą nabycia przez Wnioskodawcę zwróconej nieruchomości (udziału w niej) jest data nabycia spadku, czyli data śmierci każdego ze spadkodawców. Skoro matka Wnioskodawcy zmarła w 1988 r. a ojciec w 1994 r., to upłynął już pięcioletni okres, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w którym nastąpiło pierwotne nabycie przez Wnioskodawcę udziału w nieruchomości. Zatem przychód uzyskany ze sprzedaży w 2013 r. udziału w odzyskanej nieruchomości w ogóle nie stanowi źródła przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Tym samym na Wnioskodawcy nie ciąży obowiązek zapłaty podatku dochodowego.

Stanowisko Wnioskodawcy jest prawidłowe.

Do wniosku wnioskodawca dołączył plik dokumentów. Należy jednak zauważyć, że wydając interpretację w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest zobowiązany ani uprawniony do ich oceny; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i jego stanowiskiem. Wobec tego niniejszą interpretację wydano w oparciu o stan faktyczny przedstawiony przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku oraz w jego uzupełnieniu.

Odnosząc się natomiast do przywołanego przez Wnioskodawcę postanowienia Naczelnika Urzędu Skarbowego stanowiącego interpretację w analogicznej sprawie wskazać należy, że powyższe rozstrzygnięcie dotyczy tylko konkretnej sprawy w określonym stanie faktycznym i tylko w tej sprawie jest wiążące. Natomiast Organy podatkowe, mimo że w ocenie indywidualnych spraw podatników posiłkują się wydanymi rozstrzygnięciami innych organów podatkowych, to nie mają możliwości zastosowania ich wprost, z tego powodu, że nie stanowią materialnego prawa podatkowego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) - w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie - w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl