IBPBII/1/4515-32/15/AŻ

Pisma urzędowe
Status:  Nieoceniane

Pismo z dnia 19 maja 2015 r. Izba Skarbowa w Katowicach IBPBII/1/4515-32/15/AŻ

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) #8722; Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z 16 lutego 2015 r. (data wpływu do Biura - 20 lutego 2015 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych przywrócenia prawa własności nieruchomości stanowiącej zespół pałacowo-parkowy - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 20 lutego 2014 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych przywrócenia prawa własności nieruchomości stanowiącej zespół pałacowo-parkowy.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Należąca do dziadka Wnioskodawczyni nieruchomość (zespół pałacowo-parkowy) została odebrana na mocy dekretu PKWN z dnia 6 września 1944 r. o reformie rolnej i zajęta na rzecz Skarbu Państwa.

Jako jedyni spadkobiercy po dziadku i ojcu, który zmarł w 1997 r. (w ślad za zgłoszonymi roszczeniami naszego ojca) przez 12 lat Wnioskodawczyni wraz z bratem ubiegali się o przywrócenie prawa własności wskazanej powyższej nieruchomości w drodze postępowania administracyjnego.

W styczniu 2013 r. Wnioskodawczyni otrzymała decyzję Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi (w następstwie decyzji Wojewody z czerwca 2004 r. oraz Naczelnego Sądu Administracyjnego - z maja 2009 r.), w której znalazło się stwierdzenie o nieważności zajęcia na rzecz Skarbu Państwa zespołu parkowo-pałacowego (niepodpadanie pod działanie art. 2 ust. 1 lit. e) dekretu PKWN z dnia 6 września 1944 r.).

Z powyższej decyzji wynika, że tytuł własności winien trwać przy prawowitym właścicielu (gdyby żył) i decyzja potwierdza prawa ówczesnego właściciela (dziadka) do przedmiotowej nieruchomości, a w konsekwencji jego spadkobierców (ojca Wnioskodawczyni zmarłego w 1997 r., a po jego śmierci Wnioskodawczyni wraz z bratem).

Na mocy powyższej decyzji oraz odpowiednich postanowień o stwierdzeniu nabycia spadku po dziadku Wnioskodawczyni (włącznie z postanowieniem Sądu ze stycznia 1998 r. z wniosku matki, że Wnioskodawczyni i jej brat są jedynymi spadkobiercami po ojcu w udziale po 1/2) zostały dokonane stosowne wpisy w księgach wieczystych.

Powojenny użytkownik (spółka Skarbu Państwa) ww. nieruchomości wyraził chęć jej kupna, więc w grudniu 2014 r. Wnioskodawczyni wraz z bratem dokonali notarialnego aktu sprzedaży, (każdy swój udział we własności).

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1. Czy przywrócenie spadkobiercom prawa własności do nieruchomości odebranej na mocy dekretu PKWN o reformie rolnej i przejętej na rzecz Skarbu Państwa, podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

2. Czy występuje obowiązek podatkowy od sprzedaży udziału we współwłasności nieruchomości odebranej na mocy dekretu PKWN o reformie rolnej i przejętej na rzecz Skarbu Państwa, co do której zostało restytucyjnie przywrócone prawo własności i która to sprzedaż nastąpiła po upływie 5 lat licząc od daty śmierci ojca Wnioskodawczyni (czyli chwili gdy prawa zmarłego przeszły na następców prawnych), więc sprzedaż ta nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

3. Czy występuje obowiązek zgłoszenia/zadeklarowania/wykazania faktu odzyskania prawa własności/restytucji oraz faktu sprzedaży... A jeśli tak, to jak i gdzie... W jakiej formie PIT, SD-Z2.

Wnioskodawczyni wskazała, że na podstawie decyzji Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi z 2013 r., w której znalazło się stwierdzenie nieważności zajęcia na rzecz Skarbu Państwa zespołu parkowo-pałacowego (niepodpadał pod działanie art. 2 ust. 1 dekretu PKWN), można stwierdzić że zajęcie przez ówczesne władze tej nieruchomości na rzecz Skarbu Państwa było niezgodne z obowiązującymi przepisami i odbyło się z naruszeniem prawa, a negatywnych skutków tego postępowania ówczesnych władz nie mogą ponosić spadkobiercy zmarłego właściciela ani jego następcy prawni.

Z decyzji właściwego ministra MRiR Wsi z 2013 uchylającej działania ówczesnych władz wynika, że tytuł własności winien trwać przy prawowitym właścicielu, gdyby żył (przy dziadku). A ponieważ z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki wynikające ze stosunków cywilnoprawnych przechodzą na jedną lub kilka osób (spadkobierców/następców prawnych), to zdaniem Wnioskodawczyni, powyższa decyzja potwierdza prawa ówczesnego właściciela (dziadka) do przedmiotowej nieruchomości, a w konsekwencji jego następców prawnych/spadkobierców (czyli ojca Wnioskodawczyni, a po jego śmierci w roku 1997 Wnioskodawczyni oraz jej brata).

Wnioskodawczyni zasięgnęła informacji we właściwym urzędzie skarbowym, że w takim jak opisanym przez nią przypadek formalne odzyskanie mienia przez spadkobierców praw nie jest nabyciem, a jedynie przywróceniem praw własności więc nie podlega podatkowi dochodowemu od osób fizycznych.

Potwierdzono również, że przychód uzyskany ze sprzedaży udziału we współwłasności przedmiotowej nieruchomości nie stanowi źródła przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych oraz, że właściciele, którzy odzyskali nieruchomości zagarnięte w czasach komunizmu, mogą je natychmiast sprzedać bez podatku (w przeciwieństwie do innych podatników, nie muszą ze sprzedażą czekać ustawowych pięciu lat).

W przypadku Wnioskodawczyni istotne jest również to, że sprzedaż nastąpiła po upływie 5 lat licząc od daty śmierci ojca (z chwilą jego śmierci prawa zmarłego przechodzą na następców prawnych), więc sprzedaż ta nie jest źródłem przychodu w rozumieniu ąrt. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym przychód uzyskany ze sprzedaży w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Podsumowując Wnioskodawczyni stwierdziła, że:

* ponieważ decyzja Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi z 2013 r. stwierdzająca nieważność zajęcia na rzecz Skarbu Państwa zespołu parkowo-pałacowego (niepodpadanie pod działanie art. 2 ust. 1 lit. e) dekretu PKWN z dnia 6 września 1944, przywraca stosunki prawne sprzed przejęcia na rzecz Skarbu Państwa czyli nastąpiła restytucja prawa własności a nie nabycie, nie zaistniało zatem żadne przysporzenie majątkowe, co z kolei oznacza, że zdaniem Wnioskodawczyni nie osiągnęła ona z tego tytułu przychodu, z którego dochód mógłby podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych,

* również sprzedaż udziału we współwłasności nieruchomości nie może być opodatkowana podatkiem dochodowym od osób fizycznych z uwagi na upływ 5-letniego terminu określonego w treści art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,

* na podstawie zasięgniętej informacji (m.in. w urzędzie skarbowym) Wnioskodawczyni uważa, że nie ma również obowiązku zgłoszenia/zadeklarowania/wykazania faktu odzyskania prawa własności/restytucji oraz faktu sprzedaży nieruchomości.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie zaznacza się, iż przedmiotem niniejszego wniosku jest ocena stanowiska Wnioskodawczyni w zakresie podatku od spadków i darowizn w przedmiocie skutków podatkowych przywrócenia prawa własności nieruchomości stanowiącej zespół pałacowo-parkowy. W pozostałym zakresie wniosku tj. w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych wydane zostanie odrębne rozstrzygnięcie.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2004 r. Nr 142, poz. 1514 z późn. zm.), podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej m.in. tytułem dziedziczenia.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że należąca do dziadka Wnioskodawczyni nieruchomość (zespół pałacowo-parkowy) została odebrana na mocy dekretu PKWN z dnia 6 września 1944 r. o reformie rolnej i zajęta na rzecz Skarbu Państwa. Jako jedyni spadkobiercy po dziadku i ojcu, który zmarł w 1997 r. Wnioskodawczyni wraz z bratem ubiegali się o przywrócenie prawa własności wskazanej powyższej nieruchomości w drodze postępowania administracyjnego. W styczniu 2013 r. Wnioskodawczyni otrzymała decyzję Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, w której znalazło się stwierdzenie o nieważności zajęcia na rzecz Skarbu Państwa zespołu parkowo-pałacowego (niepodpadanie pod działanie art. 2 ust. 1 lit. e) dekretu PKWN). Decyzja potwierdza prawa ówczesnego właściciela (dziadka) do przedmiotowej nieruchomości, a w konsekwencji jego spadkobierców. Na mocy powyższej decyzji oraz odpowiednich postanowień o stwierdzeniu nabycia spadku po dziadku Wnioskodawczyni (włącznie z postanowieniem Sądu ze stycznia 1998 r. z wniosku matki, że Wnioskodawczyni i jej brat są jedynymi spadkobiercami po ojcu w udziale po 1/2) zostały dokonane stosowne wpisy w księgach wieczystych.

Spadek jest instytucją regulowaną przepisami zawartymi w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, z późn. zm.). W myśl art. 922 § 1 tej ustawy przez spadkobranie należy rozumieć przejście praw i obowiązków majątkowych zmarłego z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób. Zgodnie z art. 924 ww. ustawy, spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast stosownie do przepisu art. 925 tej ustawy spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku. Prawomocne postanowienie sądu ma natomiast charakter deklaratoryjny i stwierdza jedynie nabycie spadku przez spadkobiercę (art. 1025 § 1 Kodeksu cywilnego).

Z powołanych wyżej artykułów wynika, iż spadkobiercy w zasadzie wchodzą w sytuację prawną, w jakiej pozostawał spadkodawca. Oznacza to, że w skład spadku wchodzą prawa i obowiązki, ale także uzasadnione prawnie nadzieje na nabycie prawa. Prawa majątkowe są składnikiem masy spadkowej dającym nabywcy w drodze dziedziczenia legitymację prawną do występowania z wnioskiem o ich dochodzenie. Roszczenie o zwrot nieruchomości jest prawem majątkowym.

W przedmiotowej sprawie zatem, jako że nieruchomość została zwrócona spadkobiercom (m.in. Wnioskodawczyni) a nie spadkodawcy, przedmiotem spadku, który nabyła Wnioskodawczyni po ojcu było prawo majątkowe w postaci roszczenia o zwrot nieruchomości. Obowiązek podatkowy w podatku od spadków i darowizn powstał zatem z tytułu dziedziczenia prawa majątkowego.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 222, poz. 1629) do nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych, które nastąpiło przed dniem 1 stycznia 2007 r., stosuje się przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2006 r. Na podstawie art. 6 ust. 4 zd. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn jeżeli nabycie niezgłoszone do opodatkowania stwierdzono następnie pismem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sporządzenia pisma; jeżeli pismem takim jest orzeczenie sądu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia.

Zgodnie z art. 5 ustawy - Ordynacja podatkowa zobowiązaniem podatkowym jest wynikające z obowiązku podatkowego zobowiązanie podatnika do zapłacenia na rzecz Skarbu Państwa, województwa, powiatu albo gminy podatku w wysokości, w terminie oraz w miejscu określonych w przepisach prawa podatkowego. Art. 21 § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa reguluje sposób powstawania zobowiązań podatkowych i określa moment powstania takiego zobowiązania.

Zobowiązanie podatkowe powstaje więc z dniem:

1.

zaistnienia zdarzenia, z którym ustawa podatkowa wiąże powstanie takiego zobowiązania;

2.

doręczenia decyzji organu podatkowego, ustalającej wysokość tego zobowiązania.

Jeżeli przepisy prawa podatkowego nakładają na podatnika obowiązek złożenia deklaracji, wysokość zobowiązania podatkowego, o którym mowa w § 1 pkt 2, ustala się zgodnie z danymi zawartymi w deklaracji, chyba że przepisy szczególne przewidują inny sposób ustalenia wysokości zobowiązania podatkowego albo w toku postępowania podatkowego stwierdzono, że dane zawarte w deklaracji, mogące mieć wpływ na wysokość zobowiązania podatkowego, są niezgodne ze stanem faktycznym (§ 5 art. 21 Ordynacji podatkowej).

Na podstawie art. 68 § 1 i § 2 ww. ustawy zobowiązanie podatkowe, o którym mowa w art. 21 § 1 pkt 2, nie powstaje, jeżeli decyzja ustalająca to zobowiązanie została doręczona po upływie 3 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym powstał obowiązek podatkowy. Natomiast, gdy podatnik:

1.

nie złożył deklaracji w terminie przewidzianym w przepisach prawa podatkowego,

2.

w złożonej deklaracji nie ujawnił wszystkich danych niezbędnych do ustalenia wysokości zobowiązania podatkowego, zobowiązanie podatkowe, o którym mowa w § 1, nie powstaje, pod warunkiem że decyzja ustalająca wysokość tego zobowiązania została doręczona po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym powstał obowiązek podatkowy.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż obowiązek podatkowy w podatku od spadków i darowizn w przedmiotowej sprawie powstał z chwilą uprawomocnienia się postanowienia Sądu o nabyciu praw do spadku po ojcu Wnioskodawczyni w 1998 r. Należy wskazać, że decyzja Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi z 2013 r., w której znalazło się stwierdzenie o nieważności zajęcia na rzecz Skarbu Państwa zespołu parkowo-pałacowego (niepodpadanie pod działanie art. 2 ust. 1 lit. e) dekretu PKWN z dnia 6 września 1944) nie kreuje prawa do nieruchomości, lecz tylko przywraca stosunki własnościowe sprzed wywłaszczenia.

Biorąc pod uwagę powyższe należy wskazać, iż wszelkie roszczenia przysługujące spadkobiercy winny być wykazane w zgłoszeniu o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych jako prawa majątkowe. Realizacja tych praw (np. poprzez uzyskanie konkretnej decyzji wynikającej z roszczenia) nie będzie stanowiła nowego nabycia, o którym spadkobierca dowie się dopiero z chwilą realizacji prawa. Zatem w opisanej sytuacji zdarzeniem powodującym powstanie obowiązku podatkowego w podatku od spadków i darowizn było nabycie w drodze dziedziczenia przez Wnioskodawczynię prawa majątkowego w postaci roszczenia o odzyskanie majątku ziemskiego utraconego w wyniku tzw. reformy rolnej. Dla powstania obowiązku podatkowego w tym podatku pozostaje natomiast bez znaczenia fakt realizacji tego prawa, polegający na wystąpieniu z właściwym wnioskiem czy też wydanie decyzji o niepodleganiu wskazanej nieruchomości pod działanie reformy rolnej. Zdarzenia te nie zostały bowiem objęte zakresem przedmiotowym ustawy o podatku od spadków i darowizn.

W przedmiotowej sprawie obowiązek podatkowy powstał z chwilą uprawomocnienia się postanowienia Sądu z 1998 r. stwierdzającego nabycie przez Wnioskodawczynię spadku po ojcu. Na Wnioskodawczyni ciążył obowiązek złożenia zeznania podatkowego z tytułu nabycia praw spadku po ojcu i wykazania w nim prawa majątkowego w postaci roszczenia o odzyskanie majątku ziemskiego utraconego w wyniku tzw. reformy rolnej. Skoro zatem obowiązek podatkowy z tytułu nabycia przez Wnioskodawczynię spadku po ojcu powstał z datą uprawomocnienia się ww. orzeczenia sądu, tj. w 1998 r., w myśl powołanych przepisów ustawy - Ordynacja podatkowa zobowiązanie podatkowe uległo przedawnieniu.

Reasumując należy stwierdzić, iż w związku ze zwrotem nieruchomości wcześniej zajętej pod tzw. reformę rolną Wnioskodawczyni nie jest zobowiązana do uiszczenia podatku od spadków i darowizn. Nie musi zatem składać w tym zakresie zeznania podatkowego w podatku od spadków i darowizn.

Nadmienić także należy, że czynność sprzedaży nie podlega regulacjom ustawy o podatku od spadków i darowizn, zatem również tego faktu nie należy zgłaszać w zeznaniu obowiązującym w zakresie podatku od spadków i darowizn.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za prawidłowe.

Niniejsza interpretacja stosownie do art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej, który stanowi, że minister właściwy do spraw finansów publicznych, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną), została wydana wyłącznie dla Wnioskodawczyni.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl