IBPBII/1/4515-18/15/MCZ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z 27 stycznia 2015 r. (data wpływu do Biura - 29 stycznia 2015 r.), uzupełnionym 31 marca i 10 kwietnia 2015 r., o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nabycia majątku tytułem działu spadku - jest prawidłowe.

W dniu 29 stycznia 2015 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nabycia majątku tytułem działu spadku.

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych, dlatego w piśmie z 25 marca 2015 r. znak: IBPB II/2/4511-138/15/MMa i znak: IBPB II/1/4515-18/15/MCZ oraz znak: IBPB II/1/4514-35/15/MCZ wezwano o jego uzupełnienie. Wniosek uzupełniono 31 marca 2015 r. (uiszczenie opłaty) i 10 kwietnia 2015 r. (pozostałe braki formalne).

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W dniu 10 grudnia 2014 r. Wnioskodawczyni zbyła w drodze sprzedaży cały swój udział, wynoszący 60/64, w nieruchomości zabudowanej kamienicą, której była współwłaścicielką.

Pierwotnie cała nieruchomość należała do dziadków Wnioskodawczyni, którzy zmarli: A.G. w 1942 r. a J.G. w 1960 r. Na podstawie dziedziczenia testamentowego udziały w tej nieruchomości nabyli ich synowie: E.G. (ojciec Wnioskodawczyni) - 50/64, J.G. - 10/64 oraz M.G. - 4/64.

Po śmierci ojca Wnioskodawczyni, na podstawie testamentu, cały posiadany przez niego udział (50/64) odziedziczyła matka Wnioskodawczyni, która zmarła w 1997 r. Na podstawie pozostawionego przez nią testamentu Wnioskodawczyni odziedziczyła po niej udział wynoszący 31/64 w opisywanej nieruchomości. Pozostałe 19/64 przypadło na podstawie tego testamentu bratu Wnioskodawczyni.

Po zmarłym w 1968 r. wuju Wnioskodawczyni - J.G. (bracie jej ojca), który posiadał 10/64 udziałów w tej nieruchomości, na podstawie postanowienia Sądu z 20 listopada 2012 r., spadek po nim - na podstawie dziedziczenia ustawowego - nabyli: jego żona F.N.G. oraz ich dzieci: J.S.D. i P.G. po 1/3 każdy. Spadek po zmarłej w 2003 r. F.N.G. nabyły jej dzieci, J.S.D. i P.G. Zatem na podstawie tego postanowienia sądu J.S.D. i P.G. ostatecznie nabyli prawo do udziałów w tej nieruchomości po 5/64 każdy.

Do dnia 26 listopada 2013 r. Wnioskodawczyni była współwłaścicielką w częściach ułamkowych majątku po A.G. i J.G. Udział wynosił 31/64.

Brat Wnioskodawczyni posiadał 19/64 w tym majątku.

Kuzynowie Wnioskodawczyni J.S.D. i P.G. posiadali po 5/64 udziałów w tej nieruchomości a D.B i M.B. po 2/64.

Postanowieniem z dnia 27 listopada 2013 r. Sąd Rejonowy dokonał podziału majątku wspólnego A.G. i J.G. oraz działu spadku po nich bez jakichkolwiek wzajemnych spłat, w ten sposób, że przyznał Wnioskodawczyni w prawie własności tej nieruchomości udział wynoszący 60/64 części, który w dniu 10 grudnia 2014 r. Wnioskodawczyni zbyła w drodze sprzedaży.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawczyni wskazała, co następuje:

Kuzyni Wnioskodawczyni: J.S.D. i P.G. nabyli prawo do spadku w części dotyczącej nieruchomości powoływanej w przedmiotowym wniosku w pewnej części po swoich rodzicach a więc po innych spadkodawcach niż Wnioskodawczyni i jej brat.

Wnioskodawczyni sprostowała, że jej kuzyni J.S.D. i P.G., posiadający uprzednio po 5/64 udziałów w nieruchomości, po 1/64 tych udziałów nabyli w drodze spadku po swoim wuju M.G., posiadającym po swoim ojcu A.G. udział 8/64 części nieruchomości. Natomiast udziały (po 4/64) kuzynostwo nabyło po swoich rodzicach.

Również Wnioskodawczyni i jej brat nabyli w drodze spadku po ich wuju M.G. po 1/64 tych udziałów a dopiero pozostałe 30/64 Wnioskodawczyni nabyła po swoich rodzicach. Brat Wnioskodawczyni nabył po nich udział 18/64 części.

Tak więc Wnioskodawczyni, jej brat oraz kuzynostwo po 1/64 odziedziczyli od tego samego spadkodawcy, którym był ich wuj M.G.

Wnioskodawczyni wskazała również, że jej kuzynostwo J.S.D. i P.G., udziały w nieruchomości wynoszące po 4/64 części, nabyli w drodze spadku po swoich rodzicach J.G. i F.N.G. na podstawie postanowienia Sądu wydanego na rozprawie toczącej się z wniosku Wnioskodawczyni.

Nabycie przez Wnioskodawczynię udziału 60/64 w nieruchomości nastąpiło na tej samej rozprawie Sądu Rejonowego toczącej się z jej wniosku o dział spadku po A.G. i J.G. - pierwotnych współwłaścicielach tej nieruchomości zmarłych odpowiednio w 1940 i 1960 r. Kserokopia postanowienia tego Sądu z 20 listopada 2012 r. została dołączona do wniosku o interpretację.

Natomiast zgodnie z prawomocnym postanowieniem Sądu Rejonowego z 27 listopada 2013 r. (kserokopię którego - potwierdzoną za zgodność z oryginałem - Wnioskodawczyni załączyła do złożonego wniosku o interpretację) jednoznacznie wynika, że udział 29/64 w nieruchomości, której dotyczył przedmiotowy wniosek Wnioskodawczyni nabyła wyłącznie w drodze działu spadku. W postanowieniu tym Sąd na jej wniosek, przy udziale i za zgodą wszystkich zainteresowanych osób, dokonał podziału i działu majątku wspólnego pierwotnych jego właścicieli - A.G. i J.G. Skoro zatem Sąd Rejonowy na rozprawie toczącej się o dział spadku na podstawie obowiązujących przepisów Kodeksu cywilnego dokonał podziału majątku wspólnego A.G. i J.G. oraz działu spadku po tych osobach w ten sposób, że przyznał Wnioskodawczyni udział wynoszący 60/64 części w prawie własności nieruchomości, to należy uznać, że udział w wysokości 29/64 nieruchomości został nabyty przez Wnioskodawczynię jedynie w wyniku działu spadku a nie w części w wyniku działu spadku i w części w wyniku zniesienia współwłasności.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez Wnioskodawczynię udziału 29/64 części w nieruchomości w drodze działu spadku bez wzajemnych spłat na podstawie postanowienia Sądu o dział spadku z dnia 27 listopada 2013 r.

Zdaniem Wnioskodawczyni, nabycie przeze nią udziału 29/64 w nieruchomości w drodze działu spadku bez wzajemnych spłat na podstawie postanowienia Sądu nie podlega podatkowi od spadków i darowizn.

Uzasadniając swoje stanowisko Wnioskodawczyni powołała przepisy art. 1 ust. 1 i 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn na podstawie, których stwierdziła, że katalog czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn określony w art. 1 ust. 1 i 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn jest katalogiem zamkniętym. Wobec tego, wymienione w nim tytuły nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych stanowią jedyne przypadki podlegające opodatkowaniu tym podatkiem.

Zatem nabycie w drodze działu spadku jako czynność nie wymieniona w tym katalogu nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie należy zaznaczyć, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska Wnioskodawczyni dotycząca wyłącznie podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nabycia majątku tytułem działu spadku. W zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych oraz podatku od czynności cywilnoprawnych zostaną wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2015 r. poz. 86, z późn. zm.) podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej "podatkiem", podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:

Ponadto, zgodnie z art. 1 ust. 2 ww. ustawy podatkowi podlega również nabycie praw do wkładu oszczędnościowego na podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci oraz nabycie jednostek uczestnictwa na podstawie dyspozycji uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego albo specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego na wypadek jego śmierci.

Mając powyższe na uwadze stwierdzić należy, że katalog czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn określony w art. 1 ust. 1 i 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn jest katalogiem zamkniętym. Wobec tego wymienione w nim tytuły nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych stanowią jedyne przypadki podlegające opodatkowaniu tym podatkiem.

Ponieważ przepisy ww. ustawy nie definiują pojęć: spadek czy dział spadku oraz współwłasność, należy odwołać się do odpowiednich przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121).

W myśl przepisu art. 922 § 1 ww. Kodeksu cywilnego przez spadkobranie należy rozumieć przejście praw i obowiązków majątkowych zmarłego z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób. Stosownie do art. 925 w zw. z art. 924 Kodeksu cywilnego spadkobierca nabywa spadek z chwilą śmierci spadkodawcy. Jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego oraz do działu spadku stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych (art. 1035 cyt. ustawy).

Zgodnie z zapisem art. 1037 § 1 Kodeksu cywilnego dział spadku może nastąpić na mocy umowy między wszystkimi spadkobiercami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek ze spadkobierców. Zatem do momentu zniesienia współwłasności lub dokonania działu spadku, spadkobiercy są współwłaścicielami rzeczy i praw wchodzących w skład spadku. Na podstawie art. 1038 § 1 Kodeksu cywilnego sądowy dział spadku powinien obejmować cały spadek. Jednakże z ważnych powodów może być ograniczony do części spadku. § 2 wskazuje, iż umowny dział spadku może objąć cały spadek lub być ograniczony do części spadku.

Dział spadku jest zatem instytucją odrębną od dziedziczenia (nabycia spadku), którego mogą ale nie muszą dokonać spadkobiercy po nabyciu spadku.

W myśl natomiast art. 195 Kodeksu cywilnego własność (tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność). Zgodnie z art. 210 k.c. każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności. Uprawnienie to może być wyłączone przez czynność prawną na czas nie dłuższy niż lat pięć. Jednakże w ostatnim roku przed upływem zastrzeżonego terminu dopuszczalne jest jego przedłużenie na dalsze lat pięć; przedłużenie można ponowić. Każdy ze współwłaścicieli może żądać, ażeby zniesienie współwłasności nastąpiło przez podział rzeczy wspólnej, chyba że podział byłby sprzeczny z przepisami ustawy lub ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem rzeczy albo że pociągałby za sobą istotną zmianę rzeczy lub znaczne zmniejszenie jej wartości - art. 211 k.c. Stosownie do art. 212 § 1-3 k.c. jeżeli zniesienie współwłasności następuje na mocy orzeczenia sądu, wartość poszczególnych udziałów może być wyrównana przez dopłaty pieniężne. Przy podziale gruntu sąd może obciążyć poszczególne części potrzebnymi służebnościami gruntowymi. Rzecz, która nie daje się podzielić, może być przyznana stosownie do okoliczności jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych albo sprzedana stosownie do przepisów kodeksu postępowania cywilnego. Jeżeli ustalone zostały dopłaty lub spłaty, sąd oznaczy termin i sposób ich uiszczenia, wysokość i termin uiszczenia odsetek, a w razie potrzeby także sposób ich zabezpieczenia. W razie rozłożenia dopłat i spłat na raty terminy ich uiszczenia nie mogą łącznie przekraczać lat dziesięciu. W wypadkach zasługujących na szczególne uwzględnienie sąd na wniosek dłużnika może odroczyć termin zapłaty rat już wymagalnych.

Analizując powołane powyżej przepisy podkreślić należy, iż z instytucją działu spadku mamy do czynienia w przypadku, gdy dany majątek (umowa spadkowa) po tym samym spadkodawcy przypada kilku spadkobiercom, a więc w takiej sytuacji, kiedy nabycie w drodze spadku następuje od tej samej osoby. W każdym innym przypadku podział majątku następuje poprzez zniesienie współwłasności. To oznacza, iż nierzadko w określonej sytuacji następuje jednocześnie zniesienie współwłasności i dział spadku. Taka sytuacja ma miejsce wówczas, gdy własność (współwłasność) została przez współwłaścicieli nabyta na podstawie różnego tytułu - w szczególności, np. po różnych spadkobiercach.

Jak wynika z przywołanych przepisów opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn może podlegać jedynie nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych wymienionych w ww. art. 1 ust. 1 i ust. 2 tej ustawy, w tym m.in. z tytułu nieodpłatnego zniesienia współwłasności. Tym samym nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych z innych tytułów, nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

Z treści wniosku wynika, że Wnioskodawczyni w wyniku postępowania sądowego nabyła - jak kilkakrotnie to podkreśliła w opisie stanu faktycznego - w wyniku działu spadku bez spłat i dopłat udział w nieruchomości (kamienicy) wynoszący 29/64 części.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawczyni podkreśliła, że udział w wysokości 29/64 nieruchomości został nabyty przez Wnioskodawczynię jedynie w wyniku działu spadku a nie w części w wyniku działu spadku i w części w wyniku zniesienia współwłasności.

W związku z powyższym stwierdzić należy, że dział spadku, jako czynność niewymieniona w art. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Zatem, dokonany dział spadku bez spłat i dopłat, nie spowoduje powstania po stronie Wnioskodawczyni obowiązku podatkowego wynikającego z ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Końcowo wskazać należy, iż przedmiotowa interpretacja - zgodnie ze złożonym wnioskiem została wydana wyłącznie dla Wnioskodawczyni. Stosownie bowiem do art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej minister właściwy do spraw finansów publicznych, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną).

Do wniosku Wnioskodawczyni dołączyła kserokopie dokumentów. Należy jednak zauważyć, że wydając interpretacje w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do jego oceny (weryfikacji); jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez Wnioskodawczynię i jej stanowiskiem. Zatem treść dołączonych do wniosku dokumentów pozostaje bez wpływu na załatwienie sprawy.

Jednocześnie wskazuje się, iż organ podatkowy rozpatruje sprawę tylko i wyłącznie w granicach zdarzenia (stanu faktycznego) przedstawionego we wniosku przez wnioskodawcę. Organ podatkowy nie ocenia zgodności opisu zdarzenia sformułowanego we wniosku z rzeczywistością. Nie weryfikuje także dokumentów i tym samym ich nie ocenia, bo nie jest do tego uprawniony. Jeżeli zatem zdarzenie przedstawione we wniosku (stan faktyczny) nie odpowiada rzeczywistości (co może zostać ustalone na etapie postępowania wyjaśniającego prowadzonego przez uprawniony organ podatkowy) interpretacja nie wywołuje skutków prawnych.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.