IBPBII/1/4511-7/15/MK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z 30 grudnia 2014 r. (wpływ do Biura - 7 stycznia 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych wypłacenia na podstawie wyroku sądowego zadośćuczynienia wraz z ustawowymi odsetkami:

* w części dotyczącej wypłaconego zadośćuczynienia - jest prawidłowe,

* w części dotyczącej odsetek - jest nieprawidłowe.

W dniu 7 stycznia 2015 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych wypłacenia na podstawie wyroku sądowego zadośćuczynienia wraz z ustawowymi odsetkami.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni jest osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej oraz rezydentem podatkowym w Polsce.

W dniu 10 lipca 2014 r. wyrokiem Sądu Okręgowego zasądzono od Szpitala na rzecz Wnioskodawczyni kwotę 90.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami od kwoty 70.000 zł od 18 czerwca 2005 r. do dnia zapłaty i od kwoty 20.000 zł od 15 kwietnia 2011 r. do dnia zapłaty. Sąd ustalił, że pozwany Szpital ponosi odpowiedzialność za skutki zakażenia Wnioskodawczyni w 2003 r. żółtaczką wszczepienną typu C, co było przyczyną dalszego uszczerbku na jej zdrowiu.

Kwoty zasądzone ww. wyrokiem Wnioskodawczyni otrzymała w listopadzie 2014 r.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy zasądzone wyrokiem kwoty podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zdaniem Wnioskodawczyni, spełnienie świadczenia z tytułu zadośćuczynienia wypłaconego na podstawie wyroku Sądu korzysta ze zwolnienia w podatku dochodowym od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zdaniem Wnioskodawczyni, otrzymanych kwot nie należy wykazywać w zeznaniu rocznym.

Wnioskodawczyni uważa, że przepis art. 21 ust. 1 pkt 3b dotyczy należności głównej oraz odsetek ponieważ zarówno kwota główna jak i odsetki wymienione są w sentencji wyroku.

Otrzymana kwota nie jest wypłacana w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, o której mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3b lit. a oraz nie stanowi korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć gdyby mu szkody nie wyrządzono (art. 21 ust. 1 pkt 3b lit. b)). Odsetki otrzymane stanowią bowiem rewaloryzację kwoty zadośćuczynienia, za zdarzenie jakie nastąpiło w 2003 r. na skutek karygodnych uchybień sanitarnych w szpitalu, których poważne skutki Wnioskodawczyni odczuwa do dziś.

Odsetki naliczane od dnia złożenia pozwu świadczą o ich waloryzacyjnym charakterze.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje:

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Z treści tego przepisu wynika zatem, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę w katalogu zwolnień przedmiotowych ustawy bądź, od których Minister Finansów zaniechał poboru podatku, w drodze rozporządzenia.

Na podstawie art. 11 ust. 1 cytowanej ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W treści art. 10 ust. 1 ww. ustawy zostały określone źródła przychodów, gdzie m.in. wymienia się inne źródła (pkt 9).

Zgodnie z art. 20 ust. 1 ww. ustawy za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Należy podkreślić, że użyte w konstrukcji art. 20 ust. 1 ww. ustawy sformułowanie "w szczególności", świadczy o przykładowym katalogu przychodów z innych źródeł. Oznacza to, że przychodami z innych źródeł są także inne przychody, nie wymienione wprost w tym przepisie.

Tym samym uznaje się, że katalog ten nie jest katalogiem zamkniętym. W związku z tym, każde świadczenie mające realną korzyść finansową, o ile nie stanowi konkretnej kategorii przychodu zaliczanego do jednego ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8 ww. ustawy, jest dla świadczeniobiorcy przychodem z innych źródeł.

Tym samym do tej kategorii należy zaliczyć różnego rodzaju zadośćuczynienia.

Stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

Zakres zwolnienia wynikający z art. 21 ust. 1 pkt 3b cyt. ustawy obejmuje tylko odszkodowania za tzw. szkodę rzeczywistą, czyli poniesione straty, a nie dotyczy utraconych korzyści oraz świadczeń otrzymanych w związku z działalnością gospodarczą. Specyfika prawa podatkowego nakazuje inaczej traktować odszkodowanie z tytułu poniesionych przez poszkodowanego strat i odszkodowanie z tytułu utraconego zysku. Odszkodowanie z tytułu utraconych korzyści, jakich poszkodowany mógł się spodziewać, gdyby mu szkody nie wyrządzono, podlega bowiem opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Ze stanu faktycznego przedstawionego we wniosku wynika, że 10 lipca 2014 r. wyrokiem Sądu Okręgowego zasądzono od Szpitala na rzecz Wnioskodawczyni kwotę 90.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami od kwoty 70.000 zł od 18 czerwca 2005 r. do dnia zapłaty i od kwoty 20.000 zł od 15 kwietnia 2011 r. do dnia zapłaty. Sąd ustalił, że pozwany Szpital ponosi odpowiedzialność za skutki zakażenia Wnioskodawczyni w 2003 r. żółtaczką wszczepienną typu C, co było przyczyną dalszego uszczerbku na jej zdrowiu.

Kwoty zasądzone ww. wyrokiem Wnioskodawczyni otrzymała w listopadzie 2014 r.

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku stan faktyczny oraz powołane wyżej przepisy prawa, należy stwierdzić, że zadośćuczynienie wypłacone na podstawie wyroku sądu okręgowego w związku ze skutkami zakażenia żółtaczką wszczepienną typu C, jest zadośćuczynieniem, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, bowiem zostało ono otrzymane na podstawie wyroku sądowego i nie znajdują do niego zastosowania wyjątki przewidziane w ww. przepisie, gdyż nie zostało ono przyznane w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą i nie dotyczy korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Zatem zadośćuczynienie to będzie korzystać ze zwolnienia od podatku, na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tym samym kwota zadośćuczynienia nie podlega wykazaniu w zeznaniu podatkowym za 2014 r.

Mając powyższe na uwadze należy stanowisko Wnioskodawczyni w powyższym zakresie uznać za prawidłowe.

Odnosząc się natomiast do skutków podatkowych wypłaty odsetek wskazać należy, że instytucję prawną odsetek za zwłokę reguluje art. 481 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121, z późn. zm.). Zgodnie z art. 481 § 1 Kodeksu cywilnego, jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Z kolei w myśl art. 481 § 2 Kodeksu cywilnego, jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe. Jednakże gdy wierzytelność jest oprocentowana według stopy wyższej niż stopa ustawowa, wierzyciel może żądać odsetek za opóźnienie według tej wyższej normy.

Odsetki wypłacone w związku z opóźnieniem wypłaty danego świadczenia nie są wliczane do wartości tego świadczenia. Zgodnie bowiem z treścią art. 20 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2014 r. poz. 101, z późn. zm.) do wartości przedmiotu sporu nie wlicza się odsetek, pożytków i kosztów, żądanych obok roszczenia głównego. Przepis ten ma więc zastosowanie do odsetek ustawowych, z którymi zasądzono świadczenia główne.

Analizując treść powyższych przepisów należy zauważyć, iż nie można utożsamiać odsetek z odszkodowaniem, zadośćuczynieniem czy też innym świadczeniem (naprawieniem szkody). Wierzyciel może ich żądać dopiero, jeżeli dłużnik opóźni się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego. Odsetki mają charakter uboczny względem świadczenia głównego - są skutkiem niewykonania zobowiązań.

W niektórych sytuacjach w odniesieniu do odsetek ustawodawca przewidział możliwość zwolnienia od podatku dochodowego. Zwolnienie to zostało zawarte m.in. w art. 21 ust. 1 pkt 95 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W myśl tego przepisu wolne od podatku są odsetki z tytułu nieterminowej wypłaty wynagrodzeń i świadczeń z tytułów, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1, a więc ze stosunku służbowego, stosunku pracy, w tym spółdzielczego stosunku pracy, członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, a także pracy nakładczej oraz z tytułu renty i emerytury.

W omawianym przypadku mamy do czynienia z wypłatą zadośćuczynienia wraz z ustawowymi odsetkami, nie zaś z wynagrodzeniem, o którym mowa powyżej (tekst jedn.: wynagrodzeniem ze stosunku służbowego, stosunku pracy, w tym spółdzielczego stosunku pracy, członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, a także pracy nakładczej), tym samym takie odsetki nie korzystają z powyższego zwolnienia.

Omawiane odsetki nie korzystają także z innych zwolnień wymienionych w art. 21 ust. 1 cyt. ustawy, gdyż nie mieszczą się w kategoriach tam wymienionych.

Nie można zgodzić się z twierdzeniem Wnioskodawczyni, iż odsetki stanowią rewaloryzację kwoty zadośćuczynienia. Z treści wniosku wynika, iż kwota zasądzonego zadośćuczynienia wynosiła 90.000 zł. Brak jest zatem podstaw by zmienić wskazaną przez Sąd kwotę zadośćuczynienia i zwiększać jej wartość poprzez wliczenie do niej kwoty zasądzonych odsetek ustawowych.

Z uwagi więc na to, że w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych brak jest regulacji, które zwalniałyby od podatku odsetki ustawowe od zadośćuczynienia, przyjąć należy, że stanowią przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 20 ust. 1 tej ustawy podlegające opodatkowaniu. Przychód z tytułu tych odsetek należy wykazać w zeznaniu podatkowym za 2014 r. składanym do 30 kwietnia 2015 r. Z wniosku wynika bowiem, że zasądzone kwoty wyrokiem sądowym Wnioskodawczyni otrzymała w listopadzie 2014 r.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawczyni w powyższym zakresie należało uznać za nieprawidłowe.

W związku z dołączonym do wniosku dokumentem, należy zauważyć, że wydając interpretacje w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do jego oceny; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez Wnioskodawczynię i jej stanowiskiem.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.