IBPBII/1/4511-305/15/BD

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z 26 marca 2015 r. (data wpływu do Biura - 31 marca 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania przez Wnioskodawczynię środków zgromadzonych w pracowniczym programie emerytalnym przez zmarłego męża - jest prawidłowe.

W dniu 31 marca 2015 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania przez Wnioskodawczynię środków zgromadzonych w pracowniczym programie emerytalnym przez zmarłego męża.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni jest polskim rezydentem podatkowym, osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej. Wnioskodawczyni otrzymuje świadczenia pieniężne wypłacane jej, jako osobie uprawnionej z funduszu emerytalnego, do którego należał jej zmarły mąż. Świadczenia te są wypłacane z pracowniczego programu emerytalnego X (dalej: Fundusz), który jest prowadzony zgodnie z brytyjskimi przepisami i jest pracowniczym planem emerytalnym, odpowiadającym regulacjom wynikającym z Dyrektywy Nr 2003/41/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 3 czerwca 2003 r. w sprawie działalności instytucji pracowniczych programów emerytalnych oraz nadzoru nad takimi instytucjami (Dz.Urz.UE.L 235 z dnia 23 września 2003 r. (dalej: Dyrektywa 2003/41/WE). Fundusz znajduje się w rejestrze podlegających tej dyrektywie pracowniczych programów emerytalnych prowadzonym przez Europejski Urząd Nadzoru Ubezpieczeń i Pracowniczych Programów Emerytalnych (EIOPA) ustanowiony rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) Nr 1094/2010 z 24 listopada 2010 r.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Czy opisane we wniosku świadczenia otrzymywane przez Wnioskodawczynię podlegają w Polsce zwolnieniu z opodatkowania podatkiem dochodowym na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 58 lit. b i ust. 33 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Czy w przypadku uzyskania w roku podatkowym przychodów wyłącznie ze źródła, o którym mowa powyżej, Wnioskodawczyni jest zobowiązana do złożenia "zerowego" rocznego zeznania podatkowego.

Zdaniem Wnioskodawczyni, uzyskiwane przez nią świadczenia podlegają zwolnieniu z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 58 lit. b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W pierwszej kolejności należy wskazać, że zgodnie z art. 17 ust. 1 Konwencji między Rzecząpospolitą Polską a Zjednoczonym Królestwem Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od zysków majątkowych emerytury, renty i inne podobne wynagrodzenia wypłacane osobie mającej miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie, podlegają opodatkowaniu tylko w tym Państwie. W związku z powyższym, opisane we wniosku świadczenia otrzymywane przez Wnioskodawczynię z Wielkiej Brytanii, podlegają opodatkowaniu w Polsce.

Natomiast art. 21 ust. 1 pkt 58 lit. b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zwalnia z opodatkowania wypłaty środków zgromadzonych w pracowniczym programie emerytalnym dokonane na rzecz uczestnika lub osób uprawnionych do tych środków po śmierci uczestnika, z zastrzeżeniem ust. 33. Z kolei ust. 33 precyzuje, że przez pracownicze programy emerytalne rozumie się pracownicze programy emerytalne utworzone i działające w oparciu o przepisy dotyczące pracowniczych programów emerytalnych obowiązujące w państwach członkowskich Unii Europejskiej lub w innych państwach należących do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej.

Definicja pracowniczego programu emerytalnego (art. 21 ust. 33 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych) została wprowadzona od 1 stycznia 2011 r. (art. 1 pkt 11 lit. d) ustawy z dnia 25 listopada 2010 r. zmieniającej miedzy innymi ustawę o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. Nr 226, poz. 1478). W okresie do końca 2010 r. przepis art. 21 ust. 1 pkt 58 lit. b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie ograniczał zwolnienia tylko do środków zgromadzonych w pracowniczym programie emerytalnym utworzonym i działającym na podstawie przepisów określonych państw. Warunkiem zwolnienia ustanowionego tym przepisem było, by środki były wypłacane z pracowniczego programu emerytalnego na rzecz uczestnika tego programu lub osób uprawnionych do tych środków po śmierci uczestnika. Żadnych innych kryteriów zwolnienia normodawca nie ustanowił.

Jak wskazał NSA w wyroku z 10 maja 2013 r. (sygn. akt II FSK 1869/11), ustawodawca dodając z dniem 1 stycznia 2011 r. do art. 21 ustawy ustęp 33, skonkretyzował zakres przewidzianego w art. 21 ust. 1 pkt 58 lit. b) ustawy zwolnienia podatkowego, eliminując zarazem wątpliwości, że może on dotyczyć również świadczeń wypłacanych z pracowniczych programów emerytalnych działających w innych państwach niż należące do UE, EOG i Konferencji Szwajcarskiej.

Z wykładni dokonanej przez NSA w powyższym wyroku wynika, że do końca 2010 r., zwolnieniu podlegały wypłaty z pracowniczego programu emerytalnego działającego w jakimkolwiek kraju, natomiast nowela z 2010 r. zawężyła zakres zwolnienia do wypłat z programów działających na terenie państw UE, EOG i Konfederacji Szwajcarskiej.

Niezależnie od powyższego należy pamiętać, że pojęcie "pracowniczego programu emerytalnego" ma swoje normatywne umocowanie w prawie wspólnotowym, a konkretnie w Dyrektywie 2003/41/WE, której implementacją jest polska ustawa o pracowniczych programach emerytalnych z 20 kwietnia 2004 r. Jak wskazano w preambule Dyrektywy 2003/41/WE, ponieważ cel proponowanych działań, a mianowicie ustalenie wspólnotowych ram prawnych, obejmujących instytucje pracowniczych programów emerytalnych, nie może być w wystarczającym stopniu osiągnięty przez Państwa Członkowskie i działając w ten sposób może, ze względu na zakres i wyniki działań, zostać lepiej osiągnięty na poziomie wspólnotowym, Wspólnota, działając na zasadzie pomocniczości przyjęła Dyrektywę (motyw 40). Uwzględnianie więc w procesie wykładni prawa przepisów Dyrektywy 2003/41/WE, które jest niezbędne w uwagi na członkostwo Polski w Unii Europejskiej, prowadzi do wniosku, że pojęcie to obejmuje także pracownicze programy emerytalne prowadzone w innych Państwach Członkowskich Unii Europejskiej na podstawie przepisów tych państw.

Powyższy pogląd jest zgodny z linią orzecznictwa sądów administracyjnych, wyrażoną m.in. w prawomocnych wyrokach WSA w Warszawie z dnia 6 lutego 2008 r. (sygn. akt III SA/Wa 1961/07) i z dnia 23 kwietnia 2010 r. (sygn. akt III SA/Wa 1826/09), WSA w Poznaniu z dnia 27 października 2009 r. (sygn. akt I SA/Po 762/09), wyroku NSA z 24 kwietnia 2013 r. (sygn. akt II FSK 1816/11).

W związku z powyższym, zarówno w stanie prawnym obowiązującym do końca 2010 r. jak i od 1 stycznia 2011 r. wypłaty środków dokonywane z pracowniczego funduszu emerytalnego działającego w oparciu o przepisy brytyjskie podlegają zwolnieniu na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 58 lit. b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Opisany w niniejszym wniosku Fundusz jest pracowniczym programem emerytalnym utworzonym i działającym w oparciu o przepisy dotyczące pracowniczych programów emerytalnych obowiązujące w Wielkiej Brytanii. W związku z powyższym otrzymywane przez Wnioskodawczynię świadczenia wypłacane jej, jako osobie uprawnionej po śmierci męża, który był uczestnikiem tego programu, podlegają zwolnieniu z podatku na podstawie powyższego przepisu.

Zdaniem Wnioskodawczym, jeśli w danym roku podatkowym osiąga ona jedynie dochody opisane w niniejszym wniosku, które podlegają w Polsce zwolnieniu od opodatkowania, nie ma obowiązku składania rocznego zeznania podatkowego, w którym wykazywałaby do opodatkowania kwotę równą 0. Zgodnie z art. 45 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w zeznaniu rocznym wykazuje się wysokość osiągniętego dochodu lub poniesionej straty. Skoro w zeznaniu rocznym nie wykazuje się przychodów zwolnionych na postawie art. 21 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, to nie ma obowiązku składania takiego zeznania, jeśli poza przychodami zwolnionymi nie został osiągnięty żaden innych przychód.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie zaznacza się, iż niniejsza interpretacja indywidualna z zakresu podatku dochodowego od osób fizycznych dotyczy przedstawionego we wniosku stanu faktycznego. Natomiast w zakresie zdarzenia przyszłego wydane zostało odrębne rozstrzygnięcie znak: IBPB II/1/4511-308/15/BD.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.) osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).

Na podstawie art. 3 ust. 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się osobę fizyczną, która:

Stosownie do postanowień art. 4a ww. ustawy przepisy art. 3 ust. 1, 1a, 2a i 2b stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska.

Z treści wniosku wynika, że Wnioskodawczyni jest polskim rezydentem podatkowym, osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej, która otrzymuje świadczenia pieniężne wypłacane jej, jako osobie uprawnionej z funduszu emerytalnego, do którego należał jej zmarły mąż. Świadczenia te są wypłacane z pracowniczego programu emerytalnego X (dalej: Fundusz), który jest prowadzony zgodnie z brytyjskimi przepisami i jest pracowniczym planem emerytalnym, odpowiadającym regulacjom wynikającym z Dyrektywy Nr 2003/41/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 3 czerwca 2003 r. w sprawie działalności instytucji pracowniczych programów emerytalnych oraz nadzoru nad takimi instytucjami. Fundusz znajduje się w rejestrze podlegających tej dyrektywie pracowniczych programów emerytalnych prowadzonym przez Europejski Urząd Nadzoru Ubezpieczeń i Pracowniczych Programów Emerytalnych (EIOPA) ustanowiony rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) Nr 1094/2010 z 24 listopada 2010 r.

W stosunku do przedstawionego powyżej stanu faktycznego będącego przedmiotem niniejszej interpretacji znajdą zastosowanie odpowiednie uregulowania konwencji z dnia 20 lipca 2006 r. między Rzecząpospolitą Polską a Zjednoczonym Królestwem Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i zysków majątkowych (Dz. U. Nr 250, poz. 1840).

Stosownie do art. 17 ust. 1 ww. konwencji z zastrzeżeniem postanowień artykułu 18 ustęp 2 niniejszej Konwencji, emerytury, renty i inne podobne wynagrodzenia wypłacane osobie mającej miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie, podlegają opodatkowaniu tylko w tym Państwie.

W myśl natomiast art. 21 ust. 1 ww. konwencji części dochodu, inne niż dochód wypłacany przez trust lub z majątku spadkowego w wyniku zarządzania tym majątkiem, bez względu na to gdzie powstają, osiągane przez osobę mającą miejsce zamieszkania lub siedzibę w Umawiającym się Państwie, które nie zostały objęte postanowieniami poprzednich artykułów niniejszej konwencji, podlegają opodatkowaniu tylko w tym Państwie.

Z powołanych powyżej przepisów wynika, że środki pieniężne otrzymywane przez Wnioskodawczynię z Wielki Brytanii podlegają opodatkowaniu tylko w Polsce.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów zwolnionych na podstawie art. 21, 52, 52a i 52c wymienionej ustawy oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 58 lit. b ww. ustawy wolne od podatku dochodowego są wypłaty środków zgromadzonych w pracowniczym programie emerytalnym dokonane na rzecz uczestnika lub osób uprawnionych do tych środków po śmierci uczestnika, z zastrzeżeniem ust. 33.

Przez pracownicze programy emerytalne rozumie się pracownicze programy emerytalne utworzone i działające w oparciu o przepisy dotyczące pracowniczych programów emerytalnych obowiązujące w państwach członkowskich Unii Europejskiej lub w innych państwach należących do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej (art. 21 ust. 33 ww. ustawy).

Jako, że Organ interpretacyjny może poruszać się jedynie w obrębie przepisów obowiązujących w Polsce (z uwzględnieniem umów międzynarodowych), to dla celów ustalenia jaki charakter mają wypłacone Wnioskodawczyni środki koniecznym jest sięgnięcie do przepisów regulujących kwestię pracowniczych programów emerytalnych.

Zgodnie z art. 2 pkt 18 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o pracowniczych programach emerytalnych (Dz. U. z 2014 r. poz. 710) przez wypłatę rozumie się dokonaną przez uczestnika lub osobę uprawnioną wypłatę gotówkową lub realizację przelewu środków zgromadzonych w ramach programu na wskazany przez uczestnika lub tę osobę rachunek bankowy - na warunkach określonych w umowie zakładowej, w przypadku spełnienia warunków określonych w ustawie.

Warunki te określone są w art. 42 ust. 1 ww. ustawy, zgodnie z którym wypłata następuje:

Z powyższego wynika, że zamiarem ustawodawcy było, aby określenie "wypłata" dotyczyło świadczeń, które realizują cel programu emerytalnego. Programy emerytalne funkcjonują - zgodnie z zamierzeniem ustawodawcy - w takim celu, aby środki w nich zgromadzone zabezpieczały źródła utrzymania osobie otrzymującej wypłaty po przejściu na emeryturę lub też zabezpieczały źródło utrzymania osoby, która była na utrzymaniu uczestnika programu.

Mając na uwadze powyższe, stwierdzić należy, że świadczenia otrzymane przez Wnioskodawczynię - jako osobę uprawnioną po śmierci jej męża (uczestnika) - z pracowniczego programu emerytalnego utworzonego i działającego w oparciu o przepisy dotyczące pracowniczych programów emerytalnych obowiązujące w Wielkiej Brytanii, podlegają zwolnieniu z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 58 lit. b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zatem na Wnioskodawczyni - w sytuacji gdy nie uzyskała innych dochodów podlegających opodatkowaniu w Polsce - nie ciążył obowiązek wynikający z treści art. 45 ww. ustawy dotyczący składania zeznań podatkowych.

W świetle powyższego stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.